jednoduše a srozumitelně Podnikání v Česku a Polsku 1

Transkript

1 Podnikání v Česku a Polsku jednoduše a srozumitelně Podnikání v Česku a Polsku 1

2 Poděkování Velmi ráda bych chtěla poděkovat všem studentům své třídy Provoz a ekonomika dopravy, kteří se v letech aktivně podíleli na přípravě a tvorbě tohoto bulletinu, vyslovit uznání a dík všem kolegům, kteří přiložili ruku k dílu a byli mi nápomocni, ať už při realizaci bulletinů, či přípravě seminářů v rámci projektu. Mé poděkování patří Ing. Markétě Volkmerové za její čas strávený při konzultacích, cenné rady, odborné připomínky, komentáře ke všem materiálům z daňového hlediska, panu Ing. Jindřichu Michalskému za velice ochotný přístup, profesionální, aktivní překlad náročného odborného českého textu do polského jazyka. Slova díků náleží Ing. Danutě Matyjaszkové za perfektní, věcné, česko-polské přednášky v rámci semináře zaměřeného na daňovou problematiku, Ing. Anetě Solichové a panu Daliboru Dudovi za skvělé přednášky k problematice podnikání a živností v České republice, za jejich podnětné návrhy, poskytnuté podklady a aktuální informace, které přispěly k vypracování bulletinů. V neposlední řadě si cením podpory a vstřícného přístupu vedení školy po celou dobu trvání a realizace aktivit v rámci projektu. Mnohokrát děkuji. Ing. Liběna Orságová, manažerka projektu Podnikání v Česku a Polsku 2

3 Daňový systém a podnikání v Česku a Polsku CZ.3.22/3.3.05/ Projekt je spolufinancován z prostředků Fondu mikroprojektů Euroregionu Těšínské Slezsko - Ślᶏsk Cieszyoski Operačního programu přeshraniční spolupráce Česká republika Polská republika "Překračujeme hranice" Podnikání v Česku a Polsku 3

4 SLOVO ÚVODEM Střední škola Bohumín, příspěvková organizace, 4. ročník oboru Provoz a ekonomika dopravy, pracoval od ledna 2009 s partnerskou školou z Polska - Zespól Szkół Ekonomiczno-Usługowych Rybnik na projektu s názvem Daňový systém a podnikání v Česku a Polsku spolufinancovaném Evropskou unií v rámci euroregionu Těšínské Slezsko. Hlavním cílem projektu bylo během 18 měsíců, na základě úzké spolupráce s partnerem, vytvořit kvalitní studijní materiály pro studenty a veřejnost, které by měly sloužit k lepší orientaci v dapové problematice a podmínkách zakládání firem v České republice a Polsku se zaměřením na daně z příjmu, silniční dap a dap z přidané hodnoty, ve srovnání mezi oběma státy. Výsledkem projektu jsou dva bulletiny: Daňový systém v Česku a Polsku jednoduše a srozumitelně a Podnikání v Česku a Polsku jednoduše a srozumitelně, které jsou dvojjazyčné. Dalším cílem bylo navázání dlouhodobé partnerské spolupráce mezi naší a polskou školou, odstranění jazykových bariér, příprava vzdělávacích materiálů, zpřístupnění těchto studijních materiálů studentům, případně veřejnosti i prostřednictvím www stránek školy, podporovat spolupráci mezi komunitami na obou stranách hranice, se zaměřením na společné zlepšování sociálních, kulturních a ekonomických vztahů, rozvíjet mezilidské příhraniční vztahy. Studenti se během projektové práce scházeli na společných odborných seminářích s tlumočníky v rámci obou partnerských států v Česku i Polsku. Proběhla spousta přednášek, besed, studenti se blíže seznamovali s odbornou terminologií, dapovým systémem, podnikáním i kulturou obou partnerských států, sportovali. Navštívili např. Archeopark v Chotěbuzi, park lázní Darkov, Zámek Fryštát, Zámecké muzeum v Pszczynie, cisterciácký klášter v Rudách u Ratiboře, vyslechli přednášku průvodce Muzea Rybník, zhlédli poutavý film Bohumínské meandry Odry a o městě Bohumín v polském jazyce apod. Třicet českých a třicet polských studentů pracovalo v osmi smíšených česko-polských pracovních skupinách, které zpracovávaly materiály týkající se daní, počítaly daně, vyplpovaly dapová přiznání k praktickým příkladům, řešily, doplpovaly a vypracovávaly odpovědi na testové otázky, plnily úkoly, schematicky znázorpovaly postup a kroky podnikatele, fyzické osoby, který se rozhodne podnikat, dokonce si i zasportovaly v netradičních, zábavných disciplínách ve Hrách bez hranic a sbíraly tak body do celoprojektové soutěže skupin. Soutěž byla ukončena na posledním, závěrečném semináři, který proběhl dne 11. března 2010 na Střední škole v Bohumíně. Nejlepší skupiny byly vyhodnoceny a odměněny, každý obdržel maličkost a pamětní list. Manažerka projektu: Ing. Liběna Orságová Podnikání v Česku a Polsku 4

5 OBSAH Poděkování... 2 Slovo úvodem... 4 Obsah... 5 Část I... 6 Podnikání a živnosti... 8 Przedsiębiorczośd i samodzielna działalnośd gospodarcza Část II Działalnośd gospodarcza w Polsce Živnostenské podnikání v Polsku Seznam použité literatury a pramenů Podnikání v Česku a Polsku 5

6 Část I Podnikání v Česku Podnikání v Česku a Polsku 6

7 Živnostenské podnikání Zákon č. 455/1991 Sb. o živnostenském podnikání (účinnost od 1. ledna 1992) Podnikání v Česku a Polsku 7

8 PODNIKÁNÍ A ŽIVNOSTI V České republice se jedná o nejčastější formu podnikání. Využívají ji i ti, kteří v podnikatelské činnosti nespatřují hlavní zdroj svých příjmů. Zahájení činnosti je u této formy velmi jednoduché. Podnikatel, jako fyzická osoba, vykonává většinou činnost menšího rozsahu a to sám, případně s tichým společníkem. Ve většině případů také podnik sám řídí a vede, popř. je možnost ustanovit odpovědného zástupce. Mnohdy si podnikatel sám provádí i veškerou administrativu. V praxi se poměrně často vyskytuje forma smluvní podnikatelské spolupráce fyzické osoby upravená občanským zákoníkem sdružení fyzických osob. Rozhodnutí o tom, v jakém oboru bude podnikatel provozovat svou činnost, zřejmě patří k nejzákladnějším a nejdůležitějším okamžikům celého procesu rozjíždění podnikání. Na zvolení správného oboru podnikání mnohdy záleží bytí či nebytí nově založené společnosti. Faktorů, které by měl začínající podnikatel zvážit při rozhodování o oboru podnikání, je celá řada. Pokud začínající podnikatel uvažuje o podnikání například jako o vedlejší činnosti při hlavním zaměstnaneckém poměru (nebo je třeba na rodičovské dovolené atd.), s velkou pravděpodobností bude volit obor méně náročný na čas, aby mohl obě činnosti optimálně sladit dohromady. Potenciální podnikatel často mívá sklony založit živnost podobnou svým zájmům. Existuje tedy velké množství kritérií, které by měl začínající podnikatel zvážit při rozhodování o tom, do jakého oboru činnosti podnikání se pustí. Vyplatí se vzít v potaz své fyzické i psychické možnosti, vzdělání a zkušenosti, finanční, časové a prostorové možnosti, dokonce i rodinnou situaci, klimatické podmínky, konkurenční prostředí, svou motivaci a zainteresovanost k danému oboru podnikání. Čím více faktorů podnikatel při rozhodování zváží, tím s větší pravděpodobností svou podnikatelskou činnost rozjede a udrží. Pokud se podnikatel rozhodl pro určitý obor činnosti, ve kterém by chtěl rozjet podnikatelskou činnost, provedl určité analýzy, zvážil rizika a přínosy své podnikatelské činnosti a zvolil optimální formu podnikání, stačí již jen podnikání založit a začít. Každou činnost, včetně té podnikatelské, je nutné nějakým způsobem financovat. Vše něco stojí, ať jsou to služby nebo energie. Nastává však problém, kde potřebné zdroje získat. Situace může být ještě složitější v případě právě začínajícího podnikatele, který nemá dosud žádnou podnikatelskou historii a pro banky je tudíž velmi rizikovým klientem. I ta sebemenší činnost se neobejde bez alespop minimální investice. Otázkou tedy je, kde potřebné finanční prostředky sehnat. Podnikání je běh na dlouhou trať. Začínající podnikatel nemůže očekávat úspěchy hned, ale ani menší neúspěchy by ho neměly odradit. Je třeba si věřit. Se zrychlováním životního stylu musí i podnikatel rychleji reagovat na potřeby svých zákazníků. Musí se dívat do budoucnosti, předvídat situace, hledat řešení problémů a rychle reagovat. A také počítat s tím, že s největší pravděpodobností (zejména ze začátku) bude mít méně času nejen na rodinu a své koníčky, ale i např. na prohlubování své odbornosti, na přátele atd. Živnostenské podnikání Před samotným založením živnosti je nutné zjistit, do jaké skupiny živností plánovaná činnost patří. Díky tomu se také potenciální podnikatel dozví, zda splpuje podmínky pro provozování této živnosti a jaké potřebuje k jejímu založení doklady. Podnikání v Česku a Polsku 8

9 Pokud se rozhodnete podnikat jako fyzická osoba, musíte si především správně zvolit obor své živnosti. Pro volnou živnost nepotřebujete kromě všeobecných podmínek (věk alespop 18 let, bezúhonnost, způsobilost k právním úkonům), splnit nic dalšího. U řemeslných, vázaných či u koncesovaných živností je potřeba mít i příslušné vzdělání či praxi. Podnikatelé a jejich členění Dle obchodního zákoníku jsou podnikateli: osoby zapsané v obchodním rejstříku, osoby podnikající na základě živnostenského zákona, osoby podnikající na základě jiného než živnostenského zákona podle zvláštních právních předpisů (lékaři, advokáti, dapoví poradci), zemědělští podnikatelé. Živnostenský zákon a jeho novely rok 1992 zákon č. 455/1991 Sb. o živnostenském podnikání (živnostenský zákon), ve znění pozdějších předpisů rok 2003 reforma veřejné správy zrušení okresních živnostenských úřadů a převedení jejich agendy na obce rok 2008 doposud největší novela živnostenského zákona Hlavní změny od : Ruší se živnostenské listy a koncesní listiny, nahrazeny jsou výpisem z živnostenského rejstříku. Podnikatel se bude prokazovat pouze tímto výpisem, na němž může mít uvedeno i několik oborů najednou. Ruší se místní příslušnost k živnostenským úřadům, podnikatel ohlásí živnost na jakémkoliv obecním či živnostenském úřadě. Omezuje se oznamovací povinnost, některé informace si živnostenské úřady zajistí samy. Redukuje se počet živností, některé jsou nově přesunuty do živnosti volné (omezuje se tak odborná způsobilost u některých oborů). Živnost volná bude pouze jedna, rozčleněna bude na jednotlivé obory. Podnikání v Česku a Polsku 9

10 Živnost U řemeslných živností bude nově vyžadována kratší praxe. Díky sloučení živností volných do jediné podnikatelé ušetří na správních poplatcích. Přerušení provozování živnosti na dobu neurčitou. Do současné doby byl živnostenský zákon novelizován cca 110x. Soustavná činnost provozovaná samostatně, vlastním jménem, na vlastní odpovědnost, za účelem dosažení zisku a za podmínek stanovených zákonem č. 455/1991 Sb. v platném znění o živnostenském podnikání. Živnostenský zákon upravuje podmínky živnostenského podnikání a kontrolu nad jejich dodržováním. Živnostenský zákon vymezuje živnost pozitivně (co živností je) a negativně (co živností není), subjekty oprávněné provozovat živnost; vymezuje všeobecné a zvláštní podmínky provozování živnosti; překážky provozování živnosti; rozdělení živností; povinnosti podnikatele; zánik živnostenského oprávnění; správní delikty; živnostenskou kontrolu; živnostenský rejstřík. Živností není např.: Provozování činnosti vyhrazené zákonem státu nebo určené právnické osobě. Restaurování kulturních památek nebo jejich částí. Provádění archeologických výzkumů. V rozsahu zvláštních zákonů činnost fyzických osob (lékařů, zubařů, farmaceutů, veterinářů, advokátů, notářů, soudních exekutorů, znalců, tlumočníků, auditorů, dapových poradců apod. tzv. svobodná povolání). Činnost bank, poskytování platebních služeb, směnárenská činnost, činnost pojišťoven, zajišťoven, komoditních burz atd. Pořádání loterií a jiných podobných her. Výroba elektřiny, plynu a jejich přeprava či přenos. Provozování dráhy a drážní dopravy. Provozování rozhlasového a televizního vysílání. Zprostředkování zaměstnání. Provozování stanic technické kontroly. Poskytování sociálních služeb. Podnikání v Česku a Polsku 10

11 Provozování živnosti Živnost může provozovat: Fyzická osoba Právnická osoba Zahraniční osoba Zahraniční osoba (fyzická osoba s bydlištěm nebo právnická osoba se sídlem mimo území ČR): může na území ČR provozovat živnost za stejných podmínek a ve stejném rozsahu jako česká osoba. Zahraniční osoba, která chce na území ČR provozovat živnost a která má podle zvláštního zákona povinnost mít pro pobyt na území ČR povolení musí doložit doklad prokazující udělení víza k pobytu nad 90 dnů, nebo povolení k dlouhodobému pobytu (výše uvedené se nevztahuje na zahraniční fyzickou osobu, která hodlá na území ČR provozovat živnost prostřednictvím organizační složky svého podniku). Všeobecné podmínky provozování živnosti Dosažení věku 18 let Způsobilost k právním úkonům Bezúhonnost Bezúhonnost se prokazuje výpisem z evidence Rejstříku trestů, u zahraničních fyzických osob EU výpisem z evidence trestů nebo rovnocenným dokladem vydaným příslušným soudním nebo správním orgánem tohoto státu nebo členského státu posledního pobytu. Je-li zahraniční osoba členem jiného státu než EU a nevydává-li tento stát výpis z evidence trestů předloží fyzická osoba čestné prohlášení o bezúhonnosti učiněné před notářem nebo orgánem státu, jehož je občanem. Tyto doklady se předávají v elektronické podobě a nesmí být starší než 3 měsíce. Zvláštní podmínky provozování živnosti Odborná nebo jiná způsobilost, pokud je tento zákon nebo zvláštní předpisy vyžadují. Pokud je v rámci odborné způsobilosti vyžadována praxe v oboru, rozumí se jí výkon odborných činností náležejících do oboru nebo příbuzného oboru živnosti osobou samostatně výdělečně činnou v oboru nebo v příbuzném oboru na základě příslušného povolení k podnikatelské činnosti, osobou pověřenou vedením podniku nebo organizační složky podniku, odpovědným zástupcem. Odbornou způsobilost může občan ČR nebo jiného členského státu EU prokázat též doklady o odborné kvalifikaci, které osvědčují, že předmětnou činnost vykonával v jiném členském státě EU. Podnikání v Česku a Polsku 11

12 Podnikatel je povinen zajistit výkon činností pouze fyzickými osobami splpujícími požadavky odborné způsobilosti (o těchto osobách vede evidenci a uchovává kopie dokladů prokazujících tuto způsobilost nejméně 3 roky). Překážky provozování živnosti např.: Živnost nemůže provozovat fyzická nebo právnická osoba, na jejíž majetek byl prohlášen konkurz za podmínek stanovených zákonem a dále po dobu 3 let od nabytí právní moci rozhodnutí o zamítnutí insolvenčního návrhu nebo zrušení konkurzu za podmínek stanovených zákonem. Fyzická osoba, které byl soudem nebo správním orgánem uložen trest sankce zákazu činnosti týkající se provozování živnosti, nemůže po dobu trvání tohoto zákazu tuto živnost provozovat. Živnost nemůže provozovat podnikatel, kterému bylo zrušeno živnostenské oprávnění. (Podnikatel může ohlásit ohlašovací živnost nebo požádat o udělení koncese v oboru nebo příbuzném oboru nejdříve po uplynutí 3 let od právní moci rozhodnutí o zrušení živnostenského oprávnění. Žádost o udělení koncese v jiném oboru může podnikatel podat nejdříve po uplynutí 1 roku od právní moci rozhodnutí o zrušení živnostenského oprávnění, které mu bylo odebráno, protože neprovozoval živnost po dobu delší než 4 roky.) Dělení živností Ohlašovací řemeslné vázané volné Koncesované Živnostenské oprávnění vzniká právnickým osobám a fyzickým osobám: u ohlašovacích živností dnem ohlášení, u koncesovaných živností dnem nabytí právní moci rozhodnutí o udělení koncese. Podnikatel prokazuje své živnostenské oprávnění výpisem ze živnostenského rejstříku (do vydání výpisu z živnostenského rejstříku stejnopisem ohlášení s prokázaným doručením živnostenskému úřadu). Zahraničním fyzickým osobám vzniká živnostenské oprávnění dnem jejich zápisu do obchodního nebo obdobného rejstříku. Živnostenské oprávnění je nepřenosné. Podnikání v Česku a Polsku 12

13 Odpovědný zástupce Podnikatel může provozovat živnost prostřednictvím odpovědného zástupce. Odpovědný zástupce: je fyzická osoba ustanovená podnikatelem, která odpovídá za řádný provoz živnosti a za dodržování živnostenskoprávních předpisů a je k podnikateli ve smluvním vztahu. Nikdo nemůže být ustanoven do funkce odpovědného zástupce pro více než čtyři podnikatele. Musí splpovat všeobecné i zvláštní podmínky provozování živnosti. Odpovědný zástupce právnické osoby nemůže být členem dozorčí rady či jiného kontrolního orgánu této právnické osoby, dále fyzická osoba, u níž jsou překážky provozování živnosti. Ustanovení odpovědného zástupce pro živnost ohlašovací i ukončení výkonu jeho funkce je podnikatel povinen oznámit živnostenskému úřadu do 15 dnů ode dne, kdy uvedená skutečnost nastala. U koncesované živnosti předloží podnikatel tuto skutečnost ke schválení živnostenskému úřadu. Přestane-li odpovědný zástupce vykonávat funkci nebo nesplpuje-li podmínky, musí podnikatel nejpozději do 15 dnů ustanovit nového odpovědného zástupce. Provozovna Je prostor, v němž je živnost provozována (za provozovnu se považuje i automat nebo obdobné zařízení sloužící k prodeji zboží nebo poskytování služeb, a mobilní provozovna). Mobilní provozovna není umístěna na jednom místě po dobu delší než tři měsíce. Podnikatel je povinen na žádost živnostenského úřadu prokázat vlastnické nebo užívací právo k objektům nebo místnostem provozovny (neplatí pro automaty a mobilní provozovny zde se prokazuje oprávněnost umístění provozovny). Podnikatel je povinen zajistit, aby provozovna byla způsobilá pro provozování živnosti a byla řádně označena. Musí být ustanovena osoba odpovědná za činnost provozovny (neplatí pro automaty). Provozovna se zapisuje do živnostenského rejstříku. Provozovna musí být trvale a zvenčí viditelně označena obchodní firmou nebo názvem nebo jménem a příjmením podnikatele, jeho identifikačním číslem. Provozovna určená pro prodej zboží nebo poskytování služeb spotřebitelům musí být dále označena i prodejní nebo provozní dobou, kategorií a třídou u ubytovacího zařízení poskytujícího přechodné ubytování. Podnikání v Česku a Polsku 13

14 Při uzavření provozovny (pro prodej zboží nebo poskytování služeb spotřebitelům) je podnikatel povinen předem na vhodném a zvenčí viditelném místě označit počátek a konec uzavření (s výjimkou mobilních provozoven a automatů). Řemeslné živnosti - jsou uvedeny v příloze č. 1 živnostenského zákona. Odborná způsobilost se prokazuje dokladem o: řádném ukončení středního vzdělání s výučním listem, řádném ukončení středního vzdělání s maturitní zkouškou, řádném ukončení vyššího odborného vzdělání, řádném ukončení vysokoškolského vzdělání, uznání odborné kvalifikace, ověření nebo uznání dosažené úplné kvalifikace pro příslušný obor. Výše uvedené doklady prokazující odbornou způsobilost musí být v příslušném oboru vzdělání, nebo oblasti studijních programů u VŠ. Doklady prokazující odbornou způsobilost mohou být nahrazeny doklady v příbuzném oboru vzdělání viz 22, zde je vyžadována jednoroční praxe v oboru. Doklady prokazující odbornou způsobilost mohou být nahrazeny řádným ukončením rekvalifikace pro příslušnou pracovní činnost a dokladem o vykonání jednoroční praxe v oboru, nebo dokladem o vykonání šestileté praxe v oboru. Podnikání v Česku a Polsku 14

15 Vázané živnosti - jsou uvedeny v příloze č. 2 živnostenského zákona. Odborná způsobilost pro vázané živnosti je upravena zvláštními právními předpisy uvedenými v příloze č. 2. (Způsobilost je specifikována pro každou živnost zvlášť.) Volné živnosti Pro jejich provozování živnostenský zákon nevyžaduje prokazování odborné ani jiné způsobilosti. (Výroba, obchod a služby neuvedené v přílohách 1 až 3 živnostenského zákona.) Zahrnuje 80 oborů činností: - např. zprostředkování obchodu a služeb; velkoobchod a maloobchod; údržba motorových vozidel a jejich příslušenství; poskytování software, poradenství v oblasti IT; projektování elektrických zařízení aj. K získání živnostenského oprávnění pro živnost volnou musí být splněny všeobecné podmínky. Koncesované živnosti - jsou uvedeny v příloze č. 3 živnostenského zákona. Odborná způsobilost je stanovena a upravena zvláštními právními předpisy v příloze č. 3. (Způsobilost je specifikována pro každou živnost zvlášť.) Stanovují se podmínky, jejichž splnění se vyžaduje dle 27 odst. 3 živnostenského zákona. K žádosti o koncesi se vyjadřuje orgán státní správy. Podnikání v Česku a Polsku 15

16 Povinnosti podnikatele např.: Podnikatel, který provozuje živnost prostřednictvím odpovědného zástupce je povinen zajistit jeho účast při provozování živnosti v potřebném rozsahu. Podnikatel je povinen: Rozsah oprávnění viditelně označit obchodní firmou, popř. názvem, nebo jménem a příjmením, identifikačním číslem objekt, ve kterém podniká, liší-li se od bydliště, zajistit, aby v provozovně určené pro prodej zboží nebo poskytování služeb spotřebitelům byla přítomna osoba splpující podmínku znalosti českého jazyka nebo slovenského jazyka v době určené pro styk se spotřebiteli, odpovídá za to, že jeho zaměstnanci prokázali splnění podmínky bezúhonnosti, pokud to předpis vyžaduje, vydat na žádost zákazníka doklady o prodeji zboží a o poskytnutí služby, na žádost živnostenského úřadu prokázat vlastnické nebo užívací či jiné právo k objektu nebo prostorám, v nichž podniká a liší-li se od bydliště, zajistit, aby na provozovně, ve které je prodáváno zboží nebo poskytována služba, a nemá-li provozovnu v místě podnikání, byly kontrolnímu orgánu na jeho žádost a ve lhůtě jím stanovené k dispozici doklady prokazující způsob nabytí prodávaného zboží nebo materiálu používaného k poskytování služeb, písemně oznámit živnostenskému úřadu přerušení provozování živnosti na dobu delší než 6 měsíců. Podnikatel provozující živnost, která spočívá v obchodní činnosti může: pronajímat zboží, zprostředkovávat koupi a prodej zboží, provádět na zboží odborné změny, na žádost kupujícího, Podnikání v Česku a Polsku 16

17 provádět montáž zboží dodaného zákazníkovi (pokud to lze bez zvláštních odborných znalostí), provádět výměnu vadných součástí u dodaného zboží (pokud to jde bez zvláštních odborných znalostí). Podnikatel je oprávněn provádět i servis dodaného zboží za předpokladu, že k tomu použije odborně způsobilých osob. Podnikatel provozující živnost spočívající ve výrobní činnosti může: výrobky vyrábět a dále prodávat a opravovat zůstane-li zachována povaha živnosti, nakupovat za účelem dalšího prodeje a prodávat výrobky i jiných výrobců, vyrábět a potiskovat obaly, etikety a jiné pomocné prostředky umožpující prodej výrobků, které vyrábí, pronajímat výrobky vlastní výroby i výrobky jiných výrobců stejného druhu (i příslušenství), provádět montáž, seřízení a údržbu výrobků. Podnikatel oprávněný k přepravě osob a zboží může vykonávat činnosti související se zajištěním bezpečnosti a pohodlí cestujících, překládat, skladovat a balit zásilky, provozovat úschovu a poskytovat pohostinství v dopravních prostředcích. Ohlašování živnosti Fyzická nebo právnická osoba je povinna ohlásit provozování ohlašovací živnosti na živnostenském úřadu prostřednictvím Jednotného registračního formuláře (JRF). Existují dva typy JRF pro fyzickou a právnickou osobu. Podnikatel je může vyplnit předem nebo přímo na živnostenském úřadě. Společně s ohlášením živnosti nebo koncese může na živnostenském úřadu podat přihlášku k dapové registraci, důchodovému pojištění, nemocenskému pojištění, podat oznámení zdravotní pojišťovně, oznámit vznik volného pracovního místa apod. Odpadá tím povinná návštěva všech zmíněných úřadů, neboť JRF lze odevzdat (osobně nebo poštou) na jakémkoliv živnostenském úřadě, kde jsou zřízena tzv. Centrální registrační místa (CRM) k tomuto účelu určená. Živnostník se ovšem také může rozhodnout služeb živnostenských úřadů nevyužít a přihlásit se na všechny potřebné úřady sám. Ohlášení živnosti/žádost o koncesi Fyzická osoba jméno a příjmení, rodné příjmení, státní občanství, bydliště, rodné číslo, datum a místo narození. Právnická osoba obchodní firma, sídlo, jméno a příjmení atd. osoby nebo osob, které jsou statutárním orgánem. Zahraniční fyzická osoba identifikační údaje, bydliště mimo území ČR a místo pobytu v ČR. Podnikání v Česku a Polsku 17

18 Zahraniční fyzická i právnická osoba označení a umístění organizační složky podniku, pokud se zřizuje a identifikační údaje vedoucího organizační složky podniku. Identifikační údaje odpovědného zástupce, pokud je ustanoven. Místo podnikání (u fyzické osoby a zahraniční právnické osoby). Předmět podnikání. Identifikační číslo, bylo-li přiděleno. Provozovnu(y). Datum zahájení provozování živnosti a datum ukončení provozování živnosti, pokud zamýšlí provozovat živnost na dobu určitou (zahraniční fyzická osoba dle délky povoleného pobytu). Datum vzniku živnostenského oprávnění. Další potřebné doklady, které připojí k ohlášení fyzická osoba: - průkaz totožnosti, - výpis z rejstříku trestů si vyžádá sám živnostenský úřad (nesmí být starší 3 měsíců), - odborná způsobilost (originál vysvědčení či ověřenou kopii), pro prokázání způsobilosti se může také předložit např. pracovní smlouva a doklad o ukončení pracovního poměru, zápočtový list či dapové přiznání, - praxi doložit originálem nebo ověřenou kopií potvrzení o praxi vydanou zaměstnavatelem, - doklad prokazující právní důvod pro užívání prostor k podnikání, liší-li se od bydliště, - prohlášení odpovědného zástupce, že souhlasí s ustanovením do funkce (podpis na prohlášení musí být úředně ověřen, pokud odpovědný zástupce nepodepíše prohlášení osobně před živnostenským úřadem), - doklad o zaplacení správního poplatku, - zahraniční osoba předloží doklad o pobytu. Splní-li ohlašovatel všechny podmínky stanovené zákonem, provede živnostenský úřad zápis do živnostenského rejstříku do 5 dnů ode dne doručení ohlášení a vydá podnikateli výpis. Nemá-li ohlášení předepsané náležitosti, vyzve živnostenský úřad ohlašovatele k odstranění závad stanoví lhůtu k jejich odstranění, nejméně však 15 dnů. Zjistí-li živnostenský úřad, že zápis do živnostenského rejstříku byl proveden v rozporu se zákonem, vydá se rozhodnutí o zrušení živnostenského oprávnění. Ve lhůtě do 30 dnů sdělí živnostenský úřad o živnosti a o podnikateli správci daně z příjmů, Českému statistickému úřadu, správě sociálního zabezpečení, zdravotní pojišťovně, případně cizinecké policii. Podnikání v Česku a Polsku 18

19 Podnikatel je povinen živnostenskému úřadu oznámit všechny změny a doplnění týkající se údajů a dokladů, které jsou stanoveny pro ohlášení živnosti předložit je do 15 dnů ode dne jejich vzniku (platí i u koncese). Kolik to stojí: Založení živnosti není zadarmo. Za ohlášení živnosti nebo podání žádosti o koncesi se vybírá správní poplatek Kč 1.000,-. Za ohlášení další živnosti nebo podání další žádosti o koncesi se vybírá Kč 500,-. Pokud si pak podnikatel v rámci volné živnosti přibírá další obor, nevybírá se za to žádný správní poplatek. Pokud je ohlášeno více živností současně a podáno více žádostí o koncesi současně, poplatek se vybírá jen jednou. Průkazem živnostenského oprávnění je Výpis z živnostenského rejstříku. Povinnosti vůči ostatním orgánům Při ohlášení živnosti (žádosti o koncesi) lze: podat přihlášku k dapové registraci nebo příslušné oznámení; oznámit zahájení samostatně výdělečné činnosti; podat přihlášku k důchodovému a nemocenskému pojištění; oznámit vznik volného pracovního místa nebo jeho obsazení; podat oznámení podle zákona o veřejném zdravotním pojištění. Dapová registrace na finančním úřadu registrace do 30 dnů ode dne vzniku živnostenského oprávnění; přihláška k dani z příjmů, dani silniční (automobil k podnikání), zaměstnanců (stálý zaměstnanec nebo dohoda) a k dalším daním dle zákona; oznámení podnikatelského účtu smlouva o jeho zřízení (účet není povinností); ustanovení zástupce pro jednání; oznámení dalších změn do 15 dnů; oznámení stálé provozovny do 30 dnů. Podnikání v Česku a Polsku 19

20 Okresní správa sociálního zabezpečení registrace do 8 dnů následujícího kalendářního měsíce po měsíci, v němž byla podnikatelská činnost zahájena; oznámení změn do 8 dnů; kopie průkazu živnostenského oprávnění = Výpis z živnostenského rejstříku; hlavní x vedlejší samostatně výdělečná činnost (hlavní: podnikání v zemědělství, provozování živnosti na základě živnostenského oprávnění, činnost společníka v. o. s., aj.); Kč 1.731,- min. důchodové pojištění (povinné); Kč 56,- min. nemocenské pojištění (dobrovolné); Zdravotní pojišťovna Žádosti o koncesi vedlejší: výkon zaměstnání, nárok na výplatu invalidního nebo starobního důchodu, nárok na rodičovský příspěvek, výkon vojenské služby v ozbrojených silách ČR (mimo vojáky z povolání), nezaopatřené dítě aj.; Kč 693,- min. důchodové pojištění (povinné pouze po přihlášení k účasti na pojištění nebo dosažení příjmu po odpočtu výdajů v roce 2009 alespop Kč ,-); Kč 56,- min. nemocenské pojištění (dobrovolné). registrace do 8 dnů následujícího kalendářního měsíce po měsíci, v němž byla podnikatelská činnost zahájena; hlavní x vedlejší samostatně výdělečná činnost; hlavní: Kč 1.601,- min. zdravotní pojištění; vedlejší: zálohy se neplatí, pouze jednorázově dle výše zisku. Osoba, která hodlá provozovat koncesovanou živnost, podá žádost o vydání koncese u živnostenského úřadu. Náležitosti žádosti o koncesi jsou shodné s náležitostmi živnosti ohlašovací. K žádosti se přiloží doklady prokazující odbornou a jinou způsobilost fyzické osoby či odpovědného zástupce. Nejsou-li splněny náležitosti žádosti o koncesi, vyzve živnostenský úřad žadatele ve lhůtě do 30 dnů od doručení žádosti k odstranění závad lhůta pro odstranění nejméně 15 dnů. Podnikání v Česku a Polsku 20

21 K žádosti o koncesi může být nutné i povolení nebo vyjádření orgánů státní správy - ty zaujmou své stanovisko do 30 dnů od doručení žádosti. K vydání koncesní listiny musí být splněny všeobecné a zvláštní podmínky pro provozování živnosti, nesmí trvat překážka provozování živnosti. Živnostenský úřad do 5 dnů ode dne nabytí právní moci rozhodnutí o udělení koncese provede zápis do živnostenského rejstříku a podnikateli vydá výpis. Zánik živnostenského oprávnění smrtí podnikatele, pokud nepokračují v živnosti dědicové, zánikem právnické osoby, uplynutím doby, pokud byla živnost na dobu určitou, výmazem zahraniční osoby nebo jejího předmětu podnikání z obchodního rejstříku, stanoví-li tak zvláštní právní předpis, rozhodnutím živnostenského úřadu o zrušení živnostenského oprávnění. Živnostenský úřad zruší živnostenské oprávnění, jestliže: podnikatel nesplpuje podmínky pro provozování živnosti, nastanou překážky u živnosti volné, podnikatel o to požádá, zápis do živnostenského rejstříku na základě ohlášení byl proveden v rozporu se zákonem, podnikatel porušuje podmínky stanovené rozhodnutím o udělení koncese v tomto případě může provozování živnosti pozastavit. Doba pozastavení živnosti nesmí být delší než 1 rok. Podnikání a Evropská unie podnikání v členských státech EU se řídí platnou právní úpravou daného státu od 1. ledna 2010 start Jednotných Kontaktních Míst (JKM) v ČR informace v ČR možnost dočasného poskytování služeb pro podnikající zahraniční osoby z EU IMI systém elektronický nástroj pro výměnu informací mezi státy EHP Podnikání v Česku a Polsku 21

22 Przedsiębiorczość i samodzielna działalność gospodarcza Ustawa nr. 455/1991 Dz. U. o samodzielnej działalności gospodarczej (z ważnością od 1 stycznia 1992) Podnikání v Česku a Polsku 22

23 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I SAMODZIELNA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W Republice Czeskiej chodzi o najczęstszą formę przedsiębiorczości. Korzystają z niej ci, którzy w działalności gospodarczej nie widzą głównego źródła swych dochodów. Zagajenie działalności jest w przypadku tej formy bardzo proste. Przedsiębiorca jako osoba fizyczna wykonuje w większości działalnośd w mniejszym zakresie, i to sam lub z cichym wspólnikiem. W więksości przypadków przedsiębiorstwem sam zarządza i prowadzi, ew. jest możliwośd ustanowienia odpowiedzialnego przedstawiciela. Często przedsiębiorca sam prowadzi również wszelką administratywę. W praktyce względnie często występuje forma umownej współpracy gospodarczej OF regulowanej przez kodeks cywilny stowarzyszenie osób fizycznych. Decyzja o tym, w jakiej dziedzinie przedsiębiorca będzie prowadził swą działalnośd, należy pewnie do najbardziej podstawowych i najważniejszych momentów całego procesu rozruchu przedsiębiorczości. Od wyboru właściwej dziedziny przedsiębiorczości często zależy bycie lub nie bycie nowo zawiązanej spółki. Czynników, które powinien rozważyd początkujący przedsiębiorca, przy decydowaniu o kierunku działalności gospodarczej jest cały szereg. O ile początkujący przedsiębiorca myśli o działalności gospodarczej np. jako o ubocznej działalności przy głównym stosunku pracy (albo jest np. na urlopie rodzicielskim itd.), z dużym prawdopodobieostwem wybierze kierunek mniej wymagający na czas, by mógł obydwie działalności optymylnie pogodzid. Potencjalny przedsiębiorca często miewa skłonności do rozpoczęcia samodielnej działalności gospodarczej podobnej do swych zainteresowao. Istnieje więc mnóstwo kryteriów, które powinien początkujący przedsiębiorca rozważyd przy decydowaniu o tym, w jakim kierunku rozpocznie swe działanie. Opłaca się wziąd pod uwagę swe fizyczne i psychiczne predyspozycje, wykształcenie i doświadczenia, możliwości finansowe, przestrzenne, nawet sytuację rodzinną, warunki klimatyczne, środowisko konkurencyjne, swą motywację w kierunku danej tematyki działalności. Im więcej czynników przedsiębiorca przy decydowaniu rozważy, tym z wyższym prawdopodobieostwem swą działalnośd zagai i utrzyma. O ile przedsiębiorca podjął decyzję o określonym kierunku, w którym chciałby rozwinąd swą działalnośd gospodarczą, przeprowadził pewne analizy, zważył ryzyka i szanse oraz wybrał optymajną formę przedsiębiorczości, wystarczy tylko przedsiębiorstwo założyd i rozpocząd. Każdą działalnośd wraz z tą gospodarczą jest konieczne w jakiś sposób finansowad. Wszystko coś kosztuje, czy chodzi tu o usługi lub energię. Nastaje jednak problem, gdzie uzyskad potrzebne źródła. Sytuacja może byd jeszcze bardziej skomplikowana właśnie w przypadku początkującego przedsiębiorcy, który dotychczas nie posiada żadnej historii i dla banków jest więc bardzo ryzykownym klientem. Nawet ta najskromniejsza działalnośd nie obejdzie się bez przynajmniej minimalnej inwestycji. Pytanie więc brzmi, gdzie załatwid potrzebne środki finansowe. Przedsiębiorczośd to bieg długodystansowy. Początkujący przedsięborca nie może oczekiwad sukcesśw od zaraz, ale ani drobne niepowodzenia nie powinny odradzid go. Trzeba sobie wierzyd. Z przyśpieszaniem stylu życiowego przedsiębiorca powinien szybciej reagowad na potrzeby sych klientów. Musi patrzed w przyszłośd, prognozowad sytuacje, szukad rozwązao problemów i szybko reagowad. Również liczyd się z tym, że z największym prawdopodobieostwem, zwłaszcza na początku, będzie miał mniej czasu nie tylko na rodzinę i na swe hobby, ale również np. na pogłębianie swej fachowości, na przyjaciół itd. Podnikání v Česku a Polsku 23

24 Samodzielna działalnośd gospodarcza (w języku czeskim živnost ) Przed samym zagajeniem samodzielnej działalności gospodarczej (niżej tylko SDG) należy stwierdzid, do jakiej grupy SDG planowana działalnośd należy. Dzięki temu potencjalny przedsiębiorca dowie się, czy spełnia warunki do prowadzenia tej SDG, a również jakich potrzebuje dokumentów do jej zagajenia. O ile zdecyduje się działad jako osoba fizyczna, musi przede wszystkim właściwie wybrad kierunek swej SDG. Dla wolnej SDG nie potrzebuje oprócz ogólnych warunków (wiek przynajmniej 18 lat, nienagannośd, zdolnośd prawną), spełniad niczego innego. W przypadku SDG rzemeślniczych, wiązanych lub koncesjonowanych potrzebne jest również posiadanie odpowiednich kwalifikacji i praktyki. Przedsiębiorcy i ich podzim Według kodeksu handlowego przedsiębiorcami są: osoby zapisane w rejestrze handlowym, osoby wykonujące działalnośd na podstawie ustawy o SDG, osoby wykonujące działalnośd na podstawie innych aniżeli ustawa o SDG odrębnych przepisów prawa (lekarze, adwokaci, doradcy podatkowi), przedsiębiorcy rolni. Ustawa o SDG i jego nowelizacje rok 1992 ustawa nr 455/1991 Dz.U. o SDG, w brzmieniu późniejszych zmian rok 2003 reforma administracji publicznej zniesienie Powiatowych Urzędów SDG i przeniesienie ich agendy na gminy rok 2008 dotychczas największa nowelizacja ustawy o SDG Główne zmiany od : Zniesienie potwierdzeo o SDG i potwierdzeo koncesyjnych, ich zastąpienie wyciągiem z rejestru SDG. Przedsiębiorca legitymuje się tylko tym wyciągiem, w którym może byd podane kilka kierunków SDG naraz. Znosi się przynależnośd terytorialna do urzędów SDG, przedsiębiorca zgłosi SDG w którymkolwiek urzędzie gminy lub urzędzie SDG. Podnikání v Česku a Polsku 24

25 Ograniczony zostaje obowiązek informowania, niektóre informacje urzędy SDG stwierdzają same. Zredukowana jest ilośd rodzajów SDG, niektóre przesunięto do wolnych SDG (ograniczone zostają w ten sposób wymagania względem kwalifikacji zawodowych niektórych kierunków). W przypadku SDG rzemieślniczych wymygana krótsza praktyka. Dzięki połączeniu wolych SDG do jedynego rodzaju przedsiębiorca zaoszczędzi na opłatach administracyjnych. Przerwanie wykonywania SDG na czas nieokreślony. Do dziś dnia ustawa o SDG była nowelizowana ok. 110x. Samodzielna działalnośd gospodarcza Systematyczna działalnośd wykonywana samodzielnie, na własne nazwisko, na własną odpowiedzialnośd, w celu osiągnięcia zysku i przy spełnieniu warunków określonych w ustawie nr 455/1991 Dz.U. o SDG. Ustawa o SDG reguluje warunki SDG i kontrolę ich dotrzymywania. Ustawa o SDG definiuje SDG pozytywnie (co to SDG jest) i negatywnie (co nią nie jest), subjekty uprawnione do wykonywania SDG; określa ogólne i specjalne warunki wykonywania SDG; przeszkody w wykonywaniu SDG; podział SDG; obowiązki przedsiębiorcy; zanik uprawnienia do SDG; delikty; kontrolę; rejestr SDG. SDG np. nie jest: Wykonywanie działalności zastrzeżonej ustawą paostwu lub osobie prawnej. Restaurowanie zabytków kulturalnych lub ich części. Przeprowadzanie badao archeologicznych. W zakresie odrębnych przepisów działalnośd osób fizycznych (lekarzy, dentystów, farmaceutów, weterynarzy, adwokatów, notariuszy, komorników, biegłych, tłumaczy, audatorów, doradców podatkowyach itp.- tzw. profesji swobodnych). Działalnośd bankowa, świadczenie usług płatniczych, działalnośd biur wymiany walut, działalnośd ubezpieczalni, giełd towarowych itd. Organizowanie loterii i innych podobnych gier. Produkcja energii elektrycznej, gazu i ich transport lub przesył. Eksploatacja kolei i transportu kolejowego. Eksploatacja emisji radiowych i telewizyjnych. Podnikání v Česku a Polsku 25

26 Pośrednictwo pracy. Eksploatacja stacji kontroli technicznej pojazdów. Świadczenie uslug socjalnych. Wykonywanie SDG SDG może wykonywad: Osoba fizyczna Osoba prawna Osoba zagraniczna Osoba zagraniczna (osoba fizyczna z miejscem zamieszkania lub osoba prawna z siedzibą poza terenem RC): może na terenie RC wykonywad SDG w takich samych warunkach i w takim samym zakresie, jak osoba czeska. Osoba zagraniczna, która chce na terenie RC wykonywad SDG i która ma według odrębnej ustawy obowiązek posiadad zezwolenie pobytu na terenie RC musi przedłożyd dokument udowadniający udzielenie wizum pobytowego na okres ponad 90 dni lub zezwolenie do długookresowego pobytu (powyższe nie dotyczy zagranicznych osób fizycznych, które zamierzają na terenie RC wykonywad SDG za pośrednictwem oddziału swego przedsiębiorstwa). Ogólne warunki wykonywania SDG Osiągnięcie wieku 18 lat Zdolnośd do kroków prawnych Nienagannośd Nienagannośd dowodzona jest przez wyciąg z Rejestru Kar, w przypadku zagranicznych osób fizycznych UE przez wyciąg z ewidencji kar lub równoważnym dokumentem wydanym przez odpowiedni organ sądowy lub administracyjny tego paostwa lub paostwa członkowskiego ostatniego pobytu. O ile osoba zagraniczna jest z innego kraju, aniżeli kraj człopnkowski UE i jeśli ten kraj nie wydaje wyciągów z ewidencji kar osoba składa oświadczenie honorowe o nienaganności uczynione przed notariuszem lub organem paostwa, którego jest obywatelem. Dokumenty te przekazywane są w postaci elektronicznej i nie mogą byd starsze niż 3 miesiące. Specjalne warunki wykonywania SDG Zawodowe lub inne kwalifikacje, o ile niniejsza ustawa lub odrębne przepisy je zakładają. Podnikání v Česku a Polsku 26

27 O ile w ramach kwalifikacji zawodowych zakładana jest praktyka w danej dziedzinie, rozumiane jest przez to wykonywanie czynności fachowych należących do dziedziny lub pokrewnej dziedziny SDG na podstawie odpowiedniego uprawnienia do działalności gospodarczej, lub czynności osoby pełnomocnej do kierowania przedsiębiorstwem lub oddziałem przedsiębiorstwa przez uprawnioną osobę. Kwalifikację zawodową może obywatel RC lub innego paostwa członkowskiego UE dowieśd dokumentami o kwalifikacji zawodowej, które oświadczają, iż daną działalnośd wykonywał w innym paostwie członkowskim UE. Przedsiębiorca jest zobowiązany zapewnid realizację działalności tylko przez osoby fizyczne spełniające wymogi kwalifikacji zawodowej (o tych osobach prowadzi ewidencję i przechowuje dokumenty o tej kwalifikacji co najmniej 3 lata). Przeszkody w wykonywaniu SDG, np.: SDG nie może wykonywad osoba fizyczna lub prawna, na której majątek była wygłoszona upadłośd przy warunkach określonych w ustawie i dalej w okresie 3 lat od nabycia mocy prawnej decyzji o odrzuceniu podania insolwencyjnego lub zniesienia upadłości przy warunkach określonych w ustawie. Osoba fizyczna, której sąd lub organ administracji wymierzył karę zakazu czynności dotyczących wykonywania SDG, nie może w okresie trwania tego zakazu wykonywad SDG. SDG nie może wykonywad przedsiębiorca, któremu zostały zniesione uprawnienia do SDG. (Przedsiębiorca może zgłocid zgłoszeniową SDG lub może zażądad o udzielenie koncesji w danym lub pokrewnym kierunku najwcześniej po upłynięciu 3 lat od mocy prawnej decyzji o zniesieniu uprawnieo SDG. Podanie o udzielenie koncesji w innym kierunku może przedsiębiorca złożyd najwcześniej po upłynięciu 1 roku od mocy prawnej decyzji o zniesieniu uprawnieo SDG, które zostały mu odebrane, bowiem nie wykonywał SDG w okresie dłuższym niż 4 lata.) Podział SDG Zgłoszeniowe rzemieślnicze wiązane wolne Koncesjonowane Uprawnienia do SDG powstają osobom prawnym i fizycznym: w przypadku SDG zgłoszeniowych z dniem zgłoszenia, w przypadku SDG koncesjonowanych z dniem nabycia mocy prawnej decyzji o udzieleniu koncesji. Podnikání v Česku a Polsku 27

28 Przedsiębiorca okazuje swe uprawnienia SDG wyciągiem z rejestru SDG (do czasu wydania wyciągu kopią zgłoszenia z udokumentowanym doręczeniem urzędowi SDG). Zagranicznym osobom fizycznym uprawnienia SDG powstają z dniem ich wpisu do rejestru handlowego lub podobnego. Uprawnienia SDG są nieprzenośne. Odpowiedzialny przedstawiciel Ajencja Przedsiębiorca może wykonywad SDG za pośrednictwem odpowiedzialnego przedstawiciela. Odpowiedzialny przedstawiciel: to osoba fizyczna ustanowiona przez przedsiębiorcę, która odpowiedzialna jest za prawidłowe wykonywanie SDG i za dotrzymywanie przepisów o SDG i jest w stosunku umownym do przedsiębiorcy. Nikt nie może zostad ustanowiony do funkcji przedstawiciela odpowiedzialnego dla ponad czterech przedsiębiorców. Musi spełniad ogólne i specjalne warunki wykonywania SDG. Odpowiedzialny przedstawiciel osoby prawnej nie może byd członkiem rady nadzorczej lub innego organu kontrolnego tej osoby prawnej, dalej osoba fizyczna, u której istnieją przeszkody w wykonywaniu SDG. Ustanowienie odpowiedzialnego przedstawiciela dla zgłoszeniowej SDG i ukooczenie pełnienia jego funkcji przedsiębiorca musi oznajmid urzędowi SDG do 15 dni od dnia, kiedy fakt ten nastał. W przypadku SDG koncesjonowanej przedsiębiorca złoży podanie o uchwalenie osoby urzędowi SDG. O ile odpowiedzialny przedstawiciel przestanie wykonywad funkcję lub nie spełnia warunków, musi przedsiębiorca najpóźniej do 15 dni ustanowid nowego odpowiedzialnego przedstawiciela. To przestrzeo, gdzie jest wykonywana SDG (za ajencję uważany jest również automat lub podobne urządzenie służące do sprzedaży towaru lub do świadczenia usług oraz ajencja mobilna). Mobilna ajencja nie jest umieszczona na jednym miejscu w okresie dłuższym niż 3 miesiące. Przedsiębiorca na żądanie urzędu SDG musi okazad prawo własności lub używania objektów lub pomieszczeo ajencji (nie obowiązuje dla automatów i ajencji mobilnych w tych przypadkach okazad należy prawo do umieszczenia ajencji). Podnikání v Česku a Polsku 28

29 Przedsiębiorca musi zapewnid, by ajencja była zdolna do wykonywania SDG i była prawidłowo oznakowana. Musi byd ustanowiona osoba odpowiedzialna za działalnośd ajencji (nie obowiązuje dla automatów). Ajencja zapisana jest w rejestrze SDG. Ajencja musi byd trwale oznakowana na zewnątrz na widocznym miejscu firmą handlową, nazwą lub imieniem i nazwiskiem przedsiębiorcy oraz jego numerem identyfikacyjnym. Ajencja przeznaczona do sprzedaży towaru lub świadczenia usług konsumentom dalej musi byd oznakowana również godzinami otwarcia, kategorią i klasą w przypadku objektu noclegowego. W przypadku zamknięcia ajencji (do sprzedaży towaru lub świadczenia usług konsumentom) przedsiębiorca musi z wyprzedzeniem na zewnątrz na stosownym miejscu podad informację o początku i zakooczeniu zamknięcia (za wyjątkiem ajencji mobilnych i automatów). SDG rzemieślnicze - podane są w załączniku nr 1 ustawy o SDG. Kwalifikacje zawodowe są okazywane dokumentami o: prawidłowym ukooczeniu wykształcenia średniego z świadectwem ukooczenia, prawidłowym ukooczeniu wykształcenia średniego z egzaminem maturalnym, prawidłowym ukooczeniu wyższego wykształcenia zawodowego, prawidłowym ukooczeniu studiów wyższych, uznaniu kwalifikacji zawodowej, weryfikacji lub uznaniu osiągnięcia pełnej kwalifikacji dla danego kierunku. Wyżej podane dokumenty wykazujące kwalifikacje zawodowe muszą byd w odpowiednim kierunku wykształcnia lub kierunku programów studium uczelni wyższych. Dokumenty wykazujące kwalifikacje zawodowe mogą byd zastąpione dokumentami o pokrewnych kierunkach wykształcenia patrz 22, tu wymagana jest jednoroczna praktyka w danym kierunku. Dokumenty wykazujące kwalifikacje zawodowe mogą byd zastąpione prawidłowym ukooczeniem rekwalifikacji dla danej czynności i dokumentem o wykonaniu sześcioletniej praktyki w danym kierunku. Podnikání v Česku a Polsku 29

30 SDG wiązane - podane są w załączniku nr 2 ustawy o SDG Kwalifikacje zawodowe dla SDG wiązanych regulują odrębne przepisy prawa podane w załączniku nr 2 (Kwalifikacje specyfikowane są dla każdego rodzaju SDG osobno.) SDG wolne Do ich wykonywania ustawa nie wymaga wykazywania zawodowych ani innych kwalifikacji. (Produkcja, handel i usługi nie wymienione w załącznikach 1 do 3 ustawy o SDG.) Zawiera 80 kierunków działalności: - np. pośrednictwo w handlu i usługach; sprzedaż hurtowa i detaliczna; konserwacja pojazdów silnikowych i ich akcesoriów; świadczenie oprogramowania, doradztwa w dziedzinie IT; projektowanie urządzeo elektrycznych i inne. W celu uzyskania uprawnieo dla wolnej SDG muszą byd spełnione warunki ogólne. Podnikání v Česku a Polsku 30

31 SDG wiązana Podane są w załączniku nr 3 ustawy o SDG. Kwalifikacje zawodowe są określone i regulowane odrębnymi przepisami prawa w załączniku nr 3. (Kwalifikacje specyfikowane są dla każdej SDG osobno.) określone są warunki, których spełnienie wymaga 27 odst. 3 ustawy o SDG do podania o koncesję opinię składa organ administracji paostwowej Podnikání v Česku a Polsku 31

32 Obowiązki przedsiębiorcy np.: Przedsiębiorca, który wykonuje SDG za pośrednictwem odpowiedzialnego przedstawiciela jest zobowiązany zapewnid jego udział w wykonywaniu SDG w potrzebnym zakresie. Przedsiębiorca musi: Zakres uprawnieo oznakowad na widocznym miejscu firmą handlową, ew. nazwą lub imieniem i nazwiskiem, numerem identyfikacyjnym objekt, w którym wykonuje działalnośd, o ile jest różny od miejsca zamieszkania, zapewnid, by w ajencji przeznaczonej do sprzedaży towaru lub do świadczenia usług konsumentom była osoba spełniająca warunek opanowania języka czeskiego lub słowackiego w czasie przeznaczonym do kontaktu z klientami, odpowiedzialny jest za to, że jego pracownicy wykazali spełnienie warunku nienaganności, o ile przepis tego wymaga, wydad na prośbę klienta dokumenty o sprzedaży towaru i o świadczeniu usługi. na żądanie urzędu SDG wykazad prawo własności lub używania bądź też inne prawo do obiektów lub przestrzeni, w których wykonuje SDG, o ile różni się od miejsa zamieszkania, zapewnid, by w ajencji, gdzie sprzedawany jest towar lub usługi, a o ile nie posiada ajencji, w miejscu SDG, były organowi kontroli na jego żądanie i w terminie przez niego określonym do dyspozycji dokumenty potwierdzające sposób nabycia sprzedawanego towaru lub materiału stosowanego do świadczenia usług, na piśmie oznajmid urzędowi SDG przerwanie realizacji SDG na okres ponad 6 miesięcy. Przedsiębiorca wykonujący SDG, która polega na działalności handlowej może: najmowad towar, pośredniczyd w zakupie i sprzedaży towaru, wykonywad fachowe zmiany na towarze na żądanie kupującego, wykonywad montaż towaru dostarczonego klientowi (o ile jest to możliwe bez specjalnych kwalifikacji), przeprowadzad wymianę wadnych części w dostarczonym towarze (o ile jest to możliwe bez specjalnych kwalifikacji). Przedsiębiorca uprawniony jest do wykonywania serwisu dostarczonego towaru pod warunkiem wykorzystania kwalifikowanych osób. Podnikání v Česku a Polsku 32

33 Przedsiębiorca wykonujący SDG polegającej na działalności produkcyjnej może: wyroby produkowad i dalej sprzedawad i naprawiad o ile zostanie zachowany charakter SDG, kupowad w celu dalszej sprzedaży i sprzedawad produkty innych producentów, produkowad i nadrukowywad opakowania, etykiety i inne środki pomocnicze umożliwiające sprzedaż wyrobów, które produkuje, najmowad wyroby własnej produkcji i wyroby innych producentów tego samego rodzaju (oraz akcesoria), przeprowadzad montaż, regulowanie i konserwację wyrobów. Przedsiębiorca uprawniony do transportu osób i towaru może wykonywad czynności związane z zapewnieniem bezpieczeostwa i komfortu podróżnych, przeładowywad, magazynowad i pakowad przesyłki, wykonywad przechowanie i świadczyd usługi gastronomiczne w środkach transportu. Zgłaszanie SDG Osoba fizyczna lub prawna jest zobowiązana zgłosid wykonywanie zgłoszeniowej SDG w urzędzie SDG za pośrednictwem jednolitego kwestionariusza rejestracyjnego (JRF). Istnieją dwa typy JRF dla osoby fizycznej i prawnej. Przedsiębiorca może je wypełnid z wyprzedzeniem lub wprost w urzędzie SDG. Wraz z zgłoszeniem SDG lub koncesji może w urzędzie SDG złożyd zgłoszenie do rejestracji podatkowej, do ubezpieczenia emerytalnego, chorobowego, złożyd oznajmienie ubezpieczalni zdrowotnej, oznajmid powstanie nowego miejsca pracy itp. W ten sposób eliminowana jest koniecznośd odwiedzin powyższych urzędów, bowiem JRF można oddad (osobiście lub pocztą) w jakimkolwiek urzędzie SDG, gdzie są tzw. Centralne Punkty Rejestracji (CRM) w tym celu założone. Przedsiębiorca może też zdecydowad o tym, iż nie skorzysta z usług urzędu SDG i zgłosi się sam do wszystkich potrzebnych urzędów. Zgłoszenie SDG/podanie o koncesję Osoba fizyczna imię i nazwisko, nazwisko panieoskie, obywatelstwo, miejsce zamieszkania, numer ewidencyjny, data i miejsce urodzenia. Osoba prawna firma handlowa, siedziba, imię i nazwisko itd. osoby lub osób, które są organem statutowym. Zagraniczna osoba fizyczna dane identyfikacyjne, miejsce zamieszkania poza terenem RC i miejsce pobytu w RC. Podnikání v Česku a Polsku 33

34 Zagraniczna osoba fizyczna i prawna oznaczenie i umiejscowienie oddziału przedsiębiorstwa, o ile jest założony oraz dane identyfikacyjne kierownika oddziału przedsiębiorswa. Dane identyfikacyjne odpowiedzialnego przedstawiciela, o ile jest ustanowiony. Miejsce działalności gospodarczej (w przypadku osoby fizycznej i zagranicnej osoby prawnej). Przedmiot działalności. Numer identyfikacyjny, o ile został przydzielony. Ajencje. Data rozpoczęcia wykonywania SDG i data ukooczenia wykonywania SDG, o ile zamierza wykonywad działalnośd na czas określony (ZFO według długości pozwolenia pobytu). Data powstania uprawnieo do SDG. Inne potrzebne dokumenty, które tworzą załączniki do zgłoszenia osoby fizycznej: - dowód tożsamości, - wyciąg z rejestru kar załatwi sam urząd SDG (nie może byd starszy niż 3 miesiące), - kwalifikacja zawodowa (oryginał świadectwa lub uwierzytelniona kopia), w celu wykazania kwalifikacji, można też złożyd n.p. umowę o pracę i dokument o ukooczeniu stosunku pracy, dokument o dotychczasowym zatrudnieniu lub oświadczenie podatkowe, - praktykę (staż) można wykazad poprzez oryginał lub uwierzytelnioną kopię zaświadczenia o praktyce wydanym przez pracodawcę, - dokument świadczący o prawnych uprawnieniach do użytkowania przestrzeni do działalności, o ile są różne od miejsca zamieszkania, - oświadczenie odpowiedzialnego przedstawiciela, iż się zgadza z ustanowieniem do funkcji (podpis na oświadczeniu musi byd urzędowo uwierzytelniony, o ile odpowiedzialny przedstawiciel nie podpisze oświadczenia osobiście przed urzędem SDG), - dokument o zapłaceniu opłaty administracyjnej, - osoba zagraniczna złoży dokument o pobycie. O ile zgłaszająca osoba spełni wszystkie warunki określone w ustawie, urząd SDG przeprowadzi wpis do rejestru SDG w terminie 5 dni od dnia doręczenia zgłoszenia i wyda przedsiębiorcy wyciąg. O ile zgłoszenie nie posiada przepisowych należności, urząd SDG wezwie zgłaszającego do usunięcia wad i określi termin ich usunięcia, najmniej 15 dni. O ile urząd SDG stwierdzi, że wpis do rejestru SDG został przeprowadzony w sprzeczności z ustawą, wyda decyzję o anulowaniu uprawnieo SDG. Podnikání v Česku a Polsku 34

35 W terminie 30 dni urząd SDG przekaże należne dane zarządcy podatku dochodowego, Czeskiemu Urzędowi Statystycznemu, zarządcy ubezpieczenia socjalnego, ubezpieczalni zdrowotnej, ew. policji d/s zagranicznych. Przedsiębiorca musi urzędowi SDG oznajmid wszelkie zmiany i uzupełnienia dotyczące danych i dokumentów, które są określone do zgłoszenia SDG złożyd je do 15 dni od daty ich powstania (obowiązuje też dla koncesji). Ile to kosztuje: Zagajenie SDG nie jest darmowe. Za zgłoszenie lub złożenie podania o koncesję należy zapłacid opłatę administracyjną w wysokości CZK 1.000,-. Za zgłoszenie kolejnej SDG lub za złożenie kolejnego podania - CZK 500,-. O ile przedsiębiorca w ramach wolnej SDG uzupełnia kolejny kierunek, nie jest pobierana żadna opłata administracyjna. O ile zgłoszonych jest równocześnie więcej SDG i podano więcej podao o koncesję równocześnie, opłata pobierana jest tylko raz. Legitymacją uprawnieo SDG jest Wyciąg z rejestru SDG. Obowiązki względem innych organów Przy zgłoszeniu SDG (podaniu o koncesję) można: złożyd zgłoszenie do rejestru podatkowego lub odpowiednie oznajmienie oznajmid rozpoczęcie SDG; złożyd zgłoszenie do ubezpieczenia emerytalnego i chorobowego; oznajmid powstanie nowego miejsca pracy lub jego zajęcie; podad oznajmienie według ustawy o publicznym ubezpieczeniu zdrowotnym. Rejestracja podatkowa w urzędzie finansowym rejestracja do 30 dni od daty powstania uprawnieo SDG; zgłoszenie podatku dochodowego, drogowego (samochód do celu przędsiębiorczości), pracowników (stały pracownik lub umowa) i innych podatków wg ustawy; oznajmienie konta przedsiębiorcy umowa o jego założeniu (konto nie jest obowiązkowe); Podnikání v Česku a Polsku 35

36 ustanowienie przedstawiciela d/s postępowania względem urzędu finansowego; oznajmienie kolejnych zmian do 15 dni; oznajmienie stałej ajencji do 30 dni. Powiatowy zarząd zabezpieczenia socjalnego rejestracja do 8 dni następnego miesiąca kalendarzowego po miesiącu, w którym rozpoczęto SDG; oznajmienie zmian do 8 dni; kopia dokumentu o uprawnieniach SDG = Wyciąg z rejestru SDG; główna x uboczna SDG (główna: przedsiębiorczośd w rolnictwie, wykonywanie SDG na podstawie uprawnieo, czynnośd wspólmika na podstawie uprawnieo, czynnośd wspólnika i in.); CZK 1.731,- min. ubezpieczenie emerytalne (obowiązkowe); CZK 56,- min. ubezpieczenie zdrowotne (dobrowolne); Ubezpieczalnia zdrowotna uboczne: realizacja zatrudnienia, prawo do wypłacenia emerytury inwalidzkiej lub starczej, prawo do datki rodzicielskiej, wykonywanie służby wojskowej w siłach zbrojnych RC (poza żołnierzami zawodowymi), nie zabezpieczone dziecko i in.; CZK 693,- min. ubezpieczenie emerytalne (obowiązkowe tylko po zgłoszeniu udziału w ubezpieczeniu lub osiągnięciu dochodów po odliczeniu wydatków w r przynajmniej CZK ,-); CZK 56,- min. ubezpieczenie chorobowe (dobrowolne). rejestracja do 8 dni następnego miesiąca kalendarzowego po miesiącu, w którym została rozpoczęta SDG; główna x uboczna samodzielna działalnośd zarobkowa; główna: CZK 1.601,- min. ubezpieczenie zdrowotne; uboczna: zaliczki nie są płacone, jedynie jednorazowo według wysokości zysku. Podnikání v Česku a Polsku 36

37 Podania o koncesję Osoba, która zamierza wykonywad koncesjonowaną SDG, złoży podanie o wydanie koncesji w urzędzie SDG. Należności podania o koncesję są identyczne z należnościami zgłoszeniowej SDG. Do podania należy załączyd dokumenty okazujące zawodowe i inne kwalifikacje osoby fizycznej lub odpowiedzialnego przedstawiciela. O ile nie zostały spełnione należności podania o koncesję, urząd SDG wezwie podającego w terminie 30 dni od doręczenia podania do usunięcia wad Okres usunięcia najmniej 15 dni. Do podania o koncesję mogą byd konieczne również zezwolenia lub opinie organów administracji paostwowej te złożą swą opinię do 30 dni od doręczenia podania. Do wydania koncesji muszą zostad spełnione ogólne i specjalne warunki wykonywania SDG, nie może trwad przeszkoda wykonywania działalności. Urząd SDG wykona do 5 dni od dnia nabycia mocy prawnej o udzieleniu koncesji wpis do rejestru SDG i przedsiębiorcy wyda wyciąg. Zanik uprawnieo SDG przez zgon przedsiębiorcy, o ile SDG nie kontynuują dziedzicowie, przez zanik osoby prawnej, przez upłynięcie okresu, o ile SDG była na czas określony, przez usunięcie osoby zagranicznej lub jej przedmiotu działania z rejestru handlowego, o ile tak stanowi odrębny przepis prawa, decyzją urzędu SDG o zniesieniu uprawnieo SDG. Urząd SDG zniesie uprawnienia SDG, o ile: przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania SDG, powstaną przeszkody w wolnej SDG, przedsiębiorca zażąda tego, wpis do rejestru SDG na podstawie zgłoszenia został przeprowadzony w sprzeczności z ustawą, przedsiębiorca narusza warunki określone w decyzji o udzieleniu koncesji w tym przypadku może zostad wykonywanie SDG przedsiębiorcy zawieszone. Okres zawieszenia SDG nie może byd dłuższy niż 1 rok. Podnikání v Česku a Polsku 37

38 Przedsiębiorczośd i Unia Europejska przedsiębiorczośd w krajach członkowskich UE regulowane jest przepisami danego kraju od 1 stycznia 2010 start poszczególnych punktów kontaktowych (JKM) w RC informacje w RC możliwośd okresowego świadczenia usług dla osób zagranicznych z UE wykonujących działalnośd gospodarczą IMI system instrument elektroniczny do wymiany informacji między paostwami EPG Podnikání v Česku a Polsku 38

39 Přehled formulářů Podnikání v Česku a Polsku 39

40 PŘEHLED FORMULÁŘŮ Podnikání v Česku a Polsku 40

41 Podnikání v Česku a Polsku 41

42 Část II Podnikání v Polsku Podnikání v Česku a Polsku 42

43 Działalność gospodarcza w Polsce Podnikání v Česku a Polsku 43

44 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W POLSCE Wielu młodych ludzi chciałoby założyd własną działalnośd, własny biznes, ale boją się skomplikowanych przepisów podatkowych, rachunkowych, biurokracji, konkurencji, braku środków pieniężnych. Źródłem prawa prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest Ustawa z dnia 19 listopada 1999r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. nr 101, poz z późn. zm) określana jest często mianem konstytucji gospodarczej, ponieważ tworzy nowe ramy dla obrotu gospodarczego i jest podstawowym aktem regulującym funkcjonowanie przedsiębiorczości w Polsce Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz. 187) Do głównych zasad ustaw należą wolnośd gospodarcza i równośd prawa przedsiębiorców. Ustawy określające działalnośd gospodarczą jako zarobkową działalnośd wytwórczą, handlową, budowlaną, usługową bądź działalnośd wytwórczą i eksploatacyjną zasobów naturalnych. Działalnośd gospodarcza musi byd wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Pod pojęciem przedsiębiorcy należy rozumied osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osoba prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolnośd prawną wykonująca we własnym imieniu działalnośd gospodarczą. Przedsiębiorcą są również wspólnicy Spółki Cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Prawo działalności gospodarczej wprowadza ustawowy wymóg uczciwości gospodarczej, czyli przestrzegania uczciwej konkurencji, a także poszanowania dobrych obyczajów i słusznych interesów konsumentów. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej dzieli przedsiębiorców na: Mikroprzedsiębiorców zatrudnienie średnioroczne (w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych) mniej niż 10 pracowników. Osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczających równowartości w złotych 2 milionów euro. Suma aktywów bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro. Małych zatrudnienie średnioroczne (w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych) mniej niż 50 pracowników. Osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro. Suma aktywów bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro. Podnikání v Česku a Polsku 44

45 Średnich zatrudnienie średnioroczne (w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych) mniej niż 250 pracowników. Osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro. Suma aktywów bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro. Najprostszą formą jest prowadzenie przedsiębiorstwa jednoosobowego przez osobę fizyczną. Kolejne kroki niezbędne do podjęcia działalności gospodarczej przez osobę fizyczną: Rejestracja w urzędzie miasta lub gminy Należy złożyd wypełnione zgłoszenie w miejscowym urzędzie miasta, gminy. - urząd w ciągu 14 dni wyda zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, - opłata za wpis od 1 stycznia 2002 roku wynosi 100zł Z dniem 1 stycznia 2001 roku weszła w życie ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), zastąpi on ewidencję działalności gospodarczej prowadzoną przez gminy, jednak zmiana ta będzie dotyczyd osób, które będą rejestrowad przedsiębiorstwo jednoosobowe dopiero od 1 stycznia 2004 r. Rejestracja w urzędzie statystycznym W miejscowym oddziale powiatowego urzędu statystycznego należy wypełnid wniosek o nadanie numeru identyfikacji statystycznej REGON, wraz z REGONEM otrzymuje się określenie działalności gospodarczej wg polskiej klasyfikacji działalności (EKD). Rejestracja w urzędzie skarbowym W ciągu siedmiu dni od daty otrzymania potwierdzenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej należy zgłosid się do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania. Jeżeli przedsiębiorstwo będzie działało w innej dzielnicy, mieście, gminie należy zgłosid się także do urzędu właściwego dla rejonu jego działania, gdyż ten właśnie urząd jest właściwy w sprawach podatku VAT. Przedsiębiorstwo opodatkowane jest podatkiem dochodowym, dlatego musi powiadomid urząd o wyborze formy opodatkowania na dany rok oraz podatkiem od towarów i usług VAT, z którego częśd przedsiębiorstw jest zwolniona (jeżeli przewidywany obrót w bieżącym roku nie przekroczy EURO). Na druku VAT-6 składa się oświadczenie o wyborze zwolnienia z podatku VAT (jeżeli przysługuje) lub o rezygnacji ze zwolnienia. Podatnicy podatku VAT rejestrują się wypełniając druk VAT- R, rejestracja ta kosztuje 200 zł (2010 r.) W urzędzie skarbowym ponadto należy dokonad zgłoszenia identyfikacyjnego w celu otrzymania numeru NIP (druk NIP-1). Numerem tym należy się posługiwad: - w dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązao podatkowych i nie podatkowych należności budżetowych, - na oficjalnych drukach firmowych, ofertach, - na pieczątce firmowej. Podnikání v Česku a Polsku 45

46 Zakładanie konta w banku Posiadacz numeru NIP, zaświadczenia o wpisie do ewidencji wyrabia sobie pieczątkę i zakłada w banku konto. Rachunek (najczęściej tzw. rachunek bieżący) może byd otwarty w dowolnym banku. Służy on do gromadzenia środków pieniężnych oraz dokonywania rozliczeo. Umożliwia również zaciąganie kredytów potrzebnych na finansowanie zobowiązao z tytułu prowadzonej działalności. W celu otworzenia rachunku należy zawrzed z bankiem umowę oraz złożyd kartę wzorów podpisów osób, które będą uprawnione do wydawania dyspozycji dotyczących operacji na rachunku. Rejestracja w Zakładzie Ubezpieczeo Społecznych Obowiązek dokonania rejestracji w Zakładzie Ubezpieczeo Społecznych następuje w ciągu 7 dni od daty wymienionej w zgłoszeniu NIP-1. Osoby prowadzące działalnośd gospodarczą mają obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy. Jeżeli właściciel zatrudnia pracowników zgłasza ten fakt w ZUS-ie w ciągu 7 dni od ich zatrudnienia. Jest wówczas zobowiązany również do odprowadzania składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeo Pracowniczych. Inne instytucje związane z rejestracją przedsiębiorstwa O miejsce i zakres prowadzonej działalności, liczbie zatrudnionych należy zawiadomid Paostwowy Inspektorat Pracy w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności. Niedopełnienie tej formalności grozi karą od 500 do zł. Aby sprawdzid, czy przedsiębiorstwo spełnia wymogi sanitarne, bhp, przeciwpożarowe powinno zawiadomid odpowiednie organy. Mogą to byd: Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna, Inspekcja Nadzoru Budowlanego, Wydział Prewencji Straży Pożarnej. Podnikání v Česku a Polsku 46

47 URZAD REJESTRACYJNY NAZWA DOKUMENTU INFORMACJE DODATKOWE URZĄD GMINY (do kooca 2003 roku, po tym czasie rejestracja odbywad się będzie w KRS) WNIOSEK o wpis do ewidencji działalności gospodarczej Przy rejestracji wymagany jest dowód osobisty URZĄD STATYSTYCZNY WNIOSEK RG-1 Potrzebny dokument o rejestracji firmy BANK URZĄD SKARBOWY ZUS (Zakład Ubezpieczeo Społecznych) WNIOSEK o otwarcie rachunku bankowego UMOWA rachunku bankowego Karta wzorów podpisów NIP-1, ewentualnie NIP-B (konto) VAT-R lub VAT-6 OŚWIADCZENIE o wyborze podatku ZUS ZUA zgłoszenie do ubezpieczeo społecznych i zdrowotnych. ZUS ZFA zgłoszenie danych płatnika składek ZUS ZBA informacja numerach rachunków bankowych ZUS ZAA zgłoszenie adresów prowadzenia działalności Może byd otwarty w dowolnym banku. Potrzebna pieczątka i numer NIP Wymagane dokumenty: - wpis do ewidencji - dokonanie wyboru rozliczenia podatku dochodowego Należy podjąd decyzję w prawie podatku VAT Potrzebne są - dowód osobisty, - zdjęcie, - dokument o rejestracji Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 marca 2009 roku w sprawie wzoru wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Na podstawie art. 7b ust. 10 ustawy z dnia 19 listopada 1999r. - prawo działalności gospodarczej (Dz. U. nr 101, poz. 1178, z późn. zm) zarządza co następuje: Określa się wzór wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia. Określa się elektronicznie wzór wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, stanowiący załącznik nr 2 do rozporządzenia. Rozporządzenie weszło w życie z dniem 31 marca 2009r. Osoba fizyczna zgodnie z miejscem zamieszkania składa we właściwym Urzędzie Miasta bądź Gminy druk EDG1, Urząd przesyła dokument do: Urzędu Skarbowego, Urzędu Statystycznego i ZUS. Z dniem złożenia wniosku EDG1 w urzędzie można rozpocząd działalnośd gospodarczą. Podnikání v Česku a Polsku 47

48 Podnikání v Česku a Polsku 48

49 Podnikání v Česku a Polsku 49

50 Urzᶏd Statystyczny Urzᶏd skarbowy Zakład Ubezpieczeo Społecznych Podnikání v Česku a Polsku 50

51 Živnostenské podnikání v Polsku Podnikání v Česku a Polsku 51

52 ŽIVNOSTENSKÉ PODNIKÁNÍ V POLSKU Spousta mladých lidí by chtěla začít podnikat, dělat vlastní byznys, ale má obavu z komplikovaných dapových a účetních předpisů, byrokracie, konkurence, nedostatku finančních prostředků. Pramenem práva, zabývajícím se vedením podnikatelské činnosti v Polsku, je zákon ze dne 19. listopadu 1999, Zákon o podnikatelské činnosti (Sbírka zákonů čís. 101, pol s násl. změnami), který je mnohokrát nazýván Ústavou podnikatelské činnosti, neboť stanoví nový rámec hospodářského obratu a je základním právním předpisem upravujícím podnikatelskou činnost v Polsku - Zákon ze dne 2. července 2004 o svobodném podnikání (Sbírka zákonů čís. 173, poz. 187). K hlavním zákonným zásadám patří svoboda podnikání a rovnoprávnost podnikatelů. Zákony upravují podnikatelskou činnost jako výdělečnou činnost, a to výrobní, obchodní, stavební, služební, resp. výrobní činnost a těžbu nerostných surovin. Podnikání musí být prováděno organizovaným způsobem a soustavně. Podnikatelem rozumíme fyzickou osobu, právnickou osobu, jakož i organizace bez právní subjektivity, které jsou dle zvláštního zákona právně schopny vykonávat podnikatelskou činnost vlastním jménem. Podnikateli jsou rovněž společníci (podílníci) společností zřízených dle občanského práva v rozsahu jimi prováděné podnikatelské činnosti. Zákon o podnikatelské činnosti (podnikání) zavádí zákonný požadavek hospodářské poctivosti, čili dodržování zásad hospodářské soutěže, a také úcty k dobrým mravům a oprávněným zájmům spotřebitelů. Podle Zákona o svobodném podnikání se podnikatelé dělí na: mikropodnikatele zaměstnávající průměrně ročně (aspop v jednom ze dvou posledních účetních let) do 10 pracovníků, jež dosáhli čistého příjmu z prodeje zboží, výrobků a služeb, jakož i finančních operací maximální částku 2 miliony euro v PLN. Souhrnná částka aktiv rozvahy vyhotovené ke konci jednoho z těchto let nepřekročila 2 miliony euro v PLN. malé zaměstnávající průměrně ročně (aspop v jednom ze dvou posledních účetních let) do 50 pracovníků, jež dosáhli čistého příjmu z prodeje zboží, výrobků a služeb, jakož i finančních operací maximální částku 10 milionů euro v PLN. Souhrnná částka aktiv rozvahy vyhotovené ke konci jednoho z těchto let nepřekročila 10 milionů euro v PLN. střední zaměstnávající průměrně ročně (aspop v jednom ze dvou posledních účetních let) do 250 pracovníků, jež dosáhli čistého příjmu z prodeje zboží, výrobků a služeb, jakož i finančních operací maximální částku 50 milionů euro v PLN. Souhrnná částka aktiv rozvahy vyhotovené ke konci jednoho z těchto let nepřekročila 43 miliony euro v PLN. Nejjednodušší formou podnikání je podnikání jednotlivce, kterým je fyzická osoba. Podnikání v Česku a Polsku 52

53 Kroky fyzické osoby při zahájení podnikatelské činnosti v Polsku: Registrace na městském nebo obecním úřadu U místního městského nebo obecního úřadu je nutné podat vyplněnou přihlášku; - úřad v průběhu 14 dnů vydá potvrzení o zápisu do evidence podnikatelské činnosti (živnostenského rejstříku), - poplatek za zápis od 1. ledna 2002 činí 100 PLN. Od 1. ledna 2001 platí Zákon o Celostátním soudním rejstříku (KRS), jež nahradil evidenci podnikatelské činnosti vedenou obcemi, avšak tato změna se týká pouze osob, které chtějí registrovat podnik s jednou osobou teprve od 1. ledna Registrace u statistického úřadu Na místní pobočce okresního statistického úřadu je nutné vyplnit žádost o udělení statistického identifikačního čísla (IČ), přičemž v potvrzení o udělení IČ bude stanoven i předmět podnikatelské činnosti dle polské klasifikace podnikatelské činnosti (EKD). Registrace u finančního úřadu V průběhu sedmi dnů ode dne obdržení potvrzení o zápisu do evidence podnikatelské činnosti je nutné se dostavit na místně příslušný finanční úřad dle bydliště. Bude-li podnik podnikat také v jiné městské části, jiném městě resp. obci, je nutné se rovněž přihlásit u místního finančního úřadu příslušného pro místo jeho působnosti, neboť tento úřad je příslušný ve věci dani z přidané hodnoty (DPH). Podnik podléhá zdanění daní z příjmů, a proto musí oznámit finančnímu úřadu volbu formy zdanění na příslušný rok, jakož i daní z přidané hodnoty (DPH), z níž je část podniků osvobozena (nepřekročí-li předpokladaný obrat za běžné účetní období ,- EURO). Na tiskopisu DPH-6 se podává prohlášení o volbě osvobození z daně DPH (jestliže podniku toto osvobození přísluší) nebo o rezignaci z osvobození. Plátci DPH se registrují vyplněním tiskopis DPH- R, poplatek za registraci činí 200 PLN (na rok 2010). Dále je nutné u finančního úřadu provést identifikační přihlášení za účelem obdržení dapového identifikačního čísla - DIČ (tiskopis NIP-1). Dapové identifikační číslo (DIČ) je nutné uvádět: - v dokumentech týkajících se plnění dapových závazků a nedapových rozpočtových pohledávek, - na oficiálních firemních tiskopisech, nabídkách, - na firemním razítku. Zřízení bankovního účtu Vlastník dapového identifikačního čísla, s potvrzením o zápisu do evidence podnikatelské činnosti, si zajistí firemní razítko a zřídí účet u bankovní organizace. Účet (nejčastěji tzv. běžný účet) může být zřízen u libovolné banky. Je určen pro shromažďování finančních prostředků, jakož i provádění zúčtování. Umožpuje rovněž využívání bankovních úvěrů potřebných pro financování závazků z titulu prováděné podnikatelské činnosti. Za účelem zřízení účtu je nutné s bankou uzavřít smlouvu, jakož i předložit kartu podpisových vzorů osob, jež budou oprávněny k vydávání příkazů, týkajících se operací na účtu. Podnikání v Česku a Polsku 53

54 Registrace u Správy sociálního zabezpečení Dále je podnikatel povinen provést registraci u Správy sociálního zabezpečení v průběhu 7 dnů ode dne uvedeného v přihlášce (tiskopisu) NIP-1. Osoby provozující podnikatelskou činnost jsou povinny odvádět příspěvky na sociální zabezpečení a zdravotní pojištění, jakož i fond práce (státní politiku zaměstnanosti). Jestliže majitel podniku zaměstnává pracovníky, nahlásí tuto skutečnost u Správy sociálního zabezpečení v průběhu 7 dnů od jejich zaměstnání. Potom je povinen rovněž odvádět příspěvky na Fond zaručených zaměstnaneckých plnění. Další instituce spojené s registrací podniku Místo a rozsah prováděné podnikatelské činnosti, jakož i počet zaměstnaných osob, je nutné oznámit Státní inspekci práce, a to v průběhu 14 dnů do dne zahájení podnikatelské činnosti. Nesplnění této povinnosti podléhá pokutě od 500 do PLN. Je nutné prověřit, zda podnik splpuje hygienické požadavky, požadavky v rozsahu bezpečnosti a ochrany zdraví při práci, požární předpisy, za tímto účelem je zapotřebí se obrátit na příslušné orgány. Mohou to být: Stacja Sanitarno Epidemiologiczna (Hygienická stanice státní hygieník), Inspekcja Nadzoru Budowlanego (Inspekce stavebního dozoru), Wydział Prewencji Straży Pożarnej (Oddělení požární prevence). Podnikání v Česku a Polsku 54

55 REGISTRAČNÍ ÚŘAD NÁZEV DOKUMENTU DODATEČNÉ INFORMACE OBECNÍ ÚŘAD (do konce roku 2003, potom je registrace prováděna u Celostátního soudního rejstříku) ŽÁDOST o zápis do evidence podnikatelské činnosti Při registraci je nutné předložit občanský průkaz STATISTICKÝ ÚŘAD ŽÁDOST - tiskopis RG-1 Nezbytný dokument o registraci firmy BANKA FINANČNÍ ÚŘAD SSZ (Správa sociálního zabezpečení) ŽÁDOST o zřízení bankovního účtu SMLOUVA o vedení bankovního účtu Karta podpisových vzorů Tiskopis NIP-1, resp. NIP-B (účet) Tiskopis DPH-R nebo DPH-6 PROHLÁŠENÍ o volbě daní Tiskopis ZUS ZUA přihláška k sociálnímu a zdravotnímu pojištění Tiskopis ZUS ZFA přihlášení údajů plátce příspěvků Tiskopis ZUS ZBA informace o číslech bankovních účtů Tiskopis ZUS ZAA oznámení adres provozoven Může být zřízen u libovolné banky Nutné razítko a DIČ Požadované dokumenty: - potvrzení o zápisu do evidence - volba formy zúčtování daní z příjmů Rozhodnutí o využití práva na úhradu DPH Jsou nezbytné: - občanský průkaz, - foto, - dokument o registraci Nařízení vlády ze dne 24. března 2009 ve věci vzoru žádosti o zápis do evidence podnikatelské činnosti. Dle čl. 7b odst. 10 Zákona ze dne 19. listopadu 1999 Zákon o podnikatelské činnosti (Sbírka zákonů čís. 101, poz. 1178, s násl. změnami), nařizuje následující: Stanoví se vzor žádosti o zápis do evidence podnikatelské činnosti, jež je přílohou čís. 1 Nařízení. Stanoví se elektronicky vzor žádosti o zápis do evidence podnikatelské činnosti, jež je přílohou čís. 2 Nařízení. Nařízení nabývá platnosti dnem 31. března Fyzická osoba, dle místa bydliště, podává u příslušného Úřadu města nebo Úřadu obce tiskopis EDG1. Úřad zasílá dokument: Finančnímu úřadu, Statistickému úřadu a SSZ. Dnem podání žádosti na tiskopisu EDG1 u úřadu je možné začít podnikatelskou činnost. Podnikání v Česku a Polsku 55

56 Podnikání v Česku a Polsku 56

57 Podnikání v Česku a Polsku 57

58 Statistický úřad Finanční úřad Správa sociálního zabezpečení Podnikání v Česku a Polsku 58