Chráněná krajinná oblast Orlické hory Góry Bystrzyckie

Transkript

1 Chráněná krajinná oblast Orlické hory Góry Bystrzyckie Dvoudenní exkurze autobus, pěší turistika Náročnost: těžká Zaměření: zeměpisné, environmentální, biologické Navržená trasa: Žamberk Zieleniec Orlické Záhoří Pěticestí Říčky - Mezivrší - Pěticestí Velká Deštná Malá Deštná Šerlich - Deštné v Orlických horách Tento projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Euroregionu Glacensis

2 Navržená trasa: 1. den Bystřické hory: Žamberk Zieleniec Orlické Záhoří Pěticestí Říčky ( Ze Žamberka autobusem do Zielence, pěšky přes Rašeliniště pod Zielencem do Lasowky, odtud autobusem do Orlického Záhoří a dál pěšky přes Pěticestí do Říček) 2. den Orlické hory: Říčky Mezivrší - Pěticestí Velká Deštná Malá Deštná Šerlich Masarykova chata - Deštné v Orlických horách (Z Říček autobusem na Mezivrší a odtud pěšky Jiráskovou horskou cestou přes Velkou a Malou Deštnou na Šerlich Masarykovu chatu, autobusem přes Deštné v Orlických horách do Žamberka ) 2

3 1. den Bystřické hory: Bystřické hory - Góry Bystrzyckie Bystřické hory jsou pohoří v Kladsku, tvoří jeden z nejrozsáhlejších horských masivů Sudetské geomorfologické soustavy, do které patří i Orlické hory. Od nich jsou odděleny na severozápadě úzkým a hlubokým údolím Bystřice Dušnické a na jihozápadě rozlehlou dolinou Divoké Orlice. Nejvyšší horou je Jagodna (978 m). Bystřické hory jsou ploché, porostlé lesem s četnými rašeliništi. Největší přírodní raritou a chráněnou přírodní rezervací jsou rašeliniště u Zieleńce, ležící v nadmořské výšce 600 m. Zieleniec Zieleniec je nejvýše položená kladská obec v nadmořské výšce m nedaleko státní hranice, na východním úbočí Orlických hor. Z památek v Zielenci stojí za pozornost kamenný kostel sv. Anny z počátku 20. století. Stojí na místě původně dřevěného kostelíka z 18. století. Uvnitř kostela se nachází 3

4 pozoruhodné barokní sochy Johanna Postlera. Zieleniec je atraktivním centrem lyžování a zimních sportů. Počátky zdejšího rozvoje lyžování a turistiky sahají až do poloviny 19. století. Velkým propagátorem turistiky v Zielenci ( tehdy Grünwaldu ) byl Heinrich Rübartsch, který nechal vybudovat na Vrchmezí ( Orlica ) chatu a 16 m vysokou dřevěnou rozhlednu. Největší rozvoj Zielence nastal ve 20. století, kdy v 70. letech nastal intenzivní rozvoj lyžařského areálu, kde je dnes v provozu 22 vleků. Přírodní rezervace (Torfowisko pod Zieleńcem) Rašeliniště Zieleniec se rozkládá na ploše 120 ha, na území evropského rozvodí. Dušnická Bystřice odvádí své vody do Baltického a pramenná oblast Divoké Orlice do Severního moře. Jedná se o rašeliništní přírodní tundrovou rezervaci, jejíž stáří se odhaduje na let. Přírodní rezervací bylo toto území vyhlášeno v roce Vrstva zbarvené rašelinné slatiny se pohybuje od 3 do 10 metrů, na které přetrvala unikátní flóra z doby ledové. Přírodní rezervaci tvoří dvě 4

5 rašeliniště, Topielisko, rozvodí Odry a Labe a Czarne Bagno, kterým protéká potůček, zárodek Divoké Orlice. Orlické Záhoří Orlické Záhoří je společné pojmenování osad a obcí v údolí Divoké Orlice na českopolské hranici. Nachází se zde hraniční přechod Mostowice Orlické Záhoří. V roce 2004 byla na sníženině mezi Bystřickými a Orlickými horami vyhlášena Ptačí oblast Orlické Záhoří v soustavě Natura Předmětem ochrany na ploše 903,73 ha je populace chřástala polního(crex crex). Trčkov (Trschkadorf) je původně pohraniční osada chalupníků (dřevorubců), která se připomíná r V roce 1913 je zde uváděno 527 Němců a 1 Čech. Díky odlehlosti a opuštěnosti se v okolí zachovalo množství původních ekosystémů: Národní přírodní rezervace"trčkov" byla vyhlášena v r na území 65 ha, její stáří je více než 150 let. V rezervaci převládá lesní typ jedlové bučiny s výskytem původního buku, jedle i smrku. Z hlediska fauny bezobratlých patří k nejvýznamnějším lokalitám v Orlických Horách. Přírodní rezervace"trčkovská louka" byla vyhlášena v roce 1982, patří k posledním zbytkům vegetačně bohatých polokulturních lučin, které nebyly dosud meliorovány. Je zde zjištěno asi 200 druhů 5

6 vyšších rostlin, mimo jiné starček potoční, prstnatec májový, upolín evropský. Byl zde nalezen i koprníček bezobalný, karpatský migrant, který má v Orlických horách hranici svého celosvětového rozšíření. Přírodní památka "Velká louka" je jedna z posledních rašelinných luk v Orlických horách, která unikla odvodnění lesních půd, prováděných v této oblasti v 70. letech 20. století. Je významnou botanickou a entomologickou lokalitou a jedním z posledních útočišť ohrožených druhů rostlin a živočichů. Přírodní rezervace "Hraniční louka" ležící při Černém potoce byla vyhlášena v roce 1982, je polokulturní rašelinná louka s bohatou bylinnou skladbou a rozptýlenou zelení. Z fauny zde žije velmi vzácný pavouk Alopecosa pinetorum, který byl v ČR poprvé nalezen koncem 80. let 20. století na rašeliništích v Jeseníkách, následně také v Jizerských horách a v Krkonoších. Nález v Orlických horách doplnil prázdné místo v řetězci jeho nalezišť v severních pohraničních horách ČR. Bedřichovka (Friedrichswald) je původní horská osada, která vznikla kolem sklářské hutě, vybudované roku 1614 sklářem Johannem Friedrichem. Kolem roku 1700 tehdejší majitel sklárny přenesl výrobu skla do levobřežní vsi Kaiserswalde (dnešní polská Lasówka), kde sklárna s vynikajícími výsledky pracovala až do roku

7 Přírodní rezervacíe"bedřichovka" byla vyhlášena v roce 1982 na polokulturních horských loukách v nivě Divoké Orlice. Jedná se o bohaté naleziště vzácných a chráněných druhů rostlin - bledule jarní, prstnatec májový, pcháč různolistý, starček potoční, upolín nejvyšší, kozlík dvoudomý a další. Zelenka (Grünborn) byla založena roku 1613 Benjaminem z Vlkánova jako chalupnická ves, jejíž první obyvatelé si získávali obživu prací pro blízké sklárny, prací v lese a na neúrodných polích. Jadrná (Kerndorf) vyrostla již před rokem 1613 v souvislosti s dálkovou dřevoplavbou po Orlici do Labe a dál ke Kolínu. Kunštát (Kronstadt) vznikl přibližně kolem let a jeho vznik je spojen s působením německých dřevařů. Na hřbitově se nachází pozdně barokní kostel sv. Jana Křtitele z let , kterému předcházel dřevěný kostel, uváděný už v roce Pěticestí Pěticestí ( 1004 m. n. m. ) je křižovatka turistických a cyklistických cest na hřebenu hor. 7 Orlických Nedaleko při

8 stezce do Zdobnice se nachází, v pramenné oblasti potoka Říčky, rašeliniště Pod Pěticestím. Říčky v Orlických horách Říčky v Orlických horách je horská ves a rekreační středisko, která vznikla před rokem Na místě původní dřevěné kaple z r.1787 stojí pozdně barokní kostel Nejsv.Trojice z roku Je to jedno z největších lyžařských středisek Orlických hor. 2. den Orlické hory: Chráněnná krajinná oblast Orlické hory CHKO Orlické hory byla vyhlášena v roce 1969 na území 204 km, zahrnuje zachovalý krajinný celek tvořený hřebenem Orlických hor a částečně malebným podhůřím. Nejvyšším vrcholem je Velká Deštná se svými 1115 m.. Orlickohorskou brázdou protéká řeka Divoká Orlice, tvořící od Trčkova až po Zemskou bránu státní 8

9 hranici dlouhou 29 km. Charakteristický ráz krajiny dotváří hluboká a strmá údolí dalších řek Orlických hor, jejichž prameniště leží na svazích hlavního hřebene a dnes představují nejzachovalejší přírodní biotopy. Nachází se zde celá řada biologicky velice hodnotných podmáčených horských luk a vrcholových rašelinišť se zajímavým rostlinstvem a živočichy. Fragmenty původních porostů najdeme ve 2 národních přírodních rezervacích Bukačka a Trčkov a ve 13 přírodních rezervacích a 6 přírodních památkách. Orlické hory prošly dlouhým přírodním vývojem, jehož výsledkem jsou zalesněné horské hřbety. Civilizační vývoj přinesl do hor lidské osídlení, jehož důsledkem je vytvoření krajiny lesních a zemědělských ploch, doplněné o vesničky v údolích potoků a říček a později vznikající roztroušené osady a samoty ve vyšších nadmořských výškách. Zachovalá lidová architektura dotváří osobitou krásu této oblasti. Národní přírodní rezervace Bukačka Národní přírodní rezervace Bukačka, zřízená v roce 1954 na rozloze 50,74 ha, je nejvýznamnější maloplošné chráněné území v Orlických horách. Leží asi 1 km severozápadně od Masarykovy chaty na Šerlichu v nadmořské výšce m. Rezervaci tvoří pozůstatek zakrslého bukového pralesa s vtroušeným smrkem, klenem a jeřábem. Díky klimatickým podmínkám tu 9

10 dvousetleté buky dosahují výšky pouze okolo 15 metrů. Cennou částí rezervace je i rašelinná louka s podložím fylitických rul, rozdělená Jiráskovou cestou na dvě stejné části. Tato vlhká lučina na podzolech je tzv. praloukou - to znamená, že již před násilným odlesněním celého pohoří člověkem zde byla bezlesá plocha. Pro svou druhovou pestrost bývá tato oblast nazývána botanickou zahradou Orlických hor". Bylo zde nalezeno celkem 294 druhů vyšších rostlin, z toho 23 chráněných. Rostou zde např. běloprstka bělavá, bledule jarní, oměj pestrý a oměj šalamounek, prha arnika, prstnatec májový a prstnatec listenatý, rosnatka okrouhlolistá a mnoho dalších. Zajímavá je houba čapulka bahenní, na smrku roste vzácný choroš ohňovec izabelový. Šerlich Šerlich je původně horská osada, která vznikla kolonizací patrně koncem 17. nebo počátkem 18. století dřevorubci a uhlíři. Roku 1844 zde bylo 10 roubených chalup. Původní obyvatelé se živili dřevorubectvím, tkalcovstvím a pastevectvím, kromě toho též pašeráctvím (cukerin, petrolej, textil). 10

11 Masarykova chata Masarykova chata byla postavena Klubem českých turistů z Hradce Králové podle projektu arch. B. Fuchse. Veřejnosti byla otevřena Roku 1935 byla na Šerlichu zřízena meteorologická stanice a před chatou byla odhalena busta prezidenta T. G. Masaryka od Leoše Kubíčka. Dřevořezby jeho bratra Josefa zdobí uprostřed jídelny masívní sloup, na němž je z jedné strany znak Hradce Králové (lev s písmenem G) a z druhé strany Strom života se znakem KČST. Pod stropem je basreliéf vousatého horala od Ludvíka Goebela z r.1941, který byl dodatečně označen za Rampušáka, dobrého ducha hor. V průběhu války zde byly ubytovávány rodiny fašistických pohlavárů, zotavovali se tu ranění piloti a bylo tu středisko Hitlerjugend. Chata byla osvobozena Sovětskou armádou. V blízkosti chaty stál hraniční kámen z doby vlády císaře Ferdinanda III. z roku 1636, nově byl přemístěn do muzea v Deštném. 11

12 Deštné v Orlických horách Deštné v Orlických horách je nejnavštěvovanějším střediskem v Orlických horách. Bylo založeno před rokem V roce 1595 zde byla založena sklárna, ve které jako jediné se vyrábělo barokní luxusní sklo, tzv. kolowratský křišťál. Působil zde proslulý malíř skla a porcelánu, Ignác Preissler. Obci dominuje krásný barokní kostel sv. Maří Magdalény stavitele J. A. Santini, postavený v letech na místě gotického, který zde stál již před r Cennými jsou hlavní oltář z 18. stol. od sochaře J. Hartmanna, varhany z r. 1729, barokní křtitelnice a obrazy křížové cesty z 1. pol. 18. stol. Před kostelem je sousoší p. Marie se Sv. Josefem, Jáchymem a Annou z r

13 Obszar chronionego krajobrazu Orlickie Góry Góry Bystrzyckie Wycieczka dwudniowa autobusem i pieszo Poziom trudności: ciężki Tematyka: geograficzna, biologiczna, środowiskowa Proponowana trasa: Žamberk Zieleniec Orlické Záhoří Pěticestí Říčky- Mezivrší - Pěticestí Wielka Desztna Mała Desztna Šerlich Masarykova chata Tento projekt je spolufinancován z prostředků ERDF prostřednictvím Euroregionu Glacensis 13

14 1. dzień Góry bystrzyckie: Z Žamberka autobusem do Zieleńca, pieszo przez Torfowisko pod Zieleńcem do Lasówki, stąd autobusem do Orlickiego Záhoří i dalej pieszo przez Pěticestí do Říček 2. dzień Orlické hory: Říčky - Deštné v Orlických horách - Žamberk Z Říček autobusem na Mezivrší i stąd pieszo górskim Szlakiem Jiráska przez Wielką i Małą Desztną na Szerlich Masarykowa chata, autobusem przez Deštne w Orlickich Górach do Žamberka 14

15 1. dzień Góry Bystrzyckie: Góry Bystrzyckie - Bystřické hory Góry Bystrzyckie to masyw górski w powiecie kłodzkim, jest to najrozległejszy masyw w geomorfologicznym systemie Sudetów, którego częścią są też sąsiednie Orlickie Góry. Od północnego zachodu oddzielone są wąską i głęboką doliną Bystrzycy Dusznickiej i od południowego zachodu doliną Dzikiej Orlicy. Najwyższy szczyt gór to Jagodna (978 m). Góry Bystrzyckie są słabo zróżnicowane, zalesione, z występującymi terenami podmokłymi. Największą ciekawostką przyrodniczą oraz chronionym rezerwatem przyrody są torfowiska nieopodal Zieleńca, znajdujące się na 600m n.p.m.. Zieleniec Zieleniec jest najwyżej położoną wsią w powiecie kłodzkim, na wysokości m n.p.m., niedaleko granicy, na wschodnim zboczu Orlickich Gór. Zabytkiem wartym uwagi jest 15

16 kamienny kościół św. Anny z początku XX wieku. Znajduje się na miejscu drewnianego kościoła z XVIII wieku. W kościele znajdują się barokowe posągi wykonane przez Johanna Postlera. Zieleniec jest popularnym ośrodkiem narciarskim oraz innych sportów. Tutejsza tradycja narciarstwa i kolarstwa rozpoczęła się w połowie XIX wieku. Wielkim zwolennikiem turystyki w Zieleńcu (wtedy Grünwald) był Heinrich Rübartsch, który wybudował na Orlicy (Vrchmezí) chatę oraz 16 metrowej wysokości wieżę widokową. W latach 70-tych rozwinęło się narciarstwo, działa tutaj 22 wyciągi. Rezerwat przyrody (Torfowisko pod Zieleńcem) Torfowisko Zieleniec zajmuje przestrzeń o powierzchni 120 ha, na terenie europejskiego wododziału. Bystrzyca Dusznicka wpada do Bałtyku, a potoki Dzikiej Orlicy do Północnego morza. Torfowisko to rezerwat typu tundry, jego wiek oszacowano na 7600 lat. Rezerwat został utworzony w roku Na torfie o grubości od 3 do 10 metrów rośnie flora z epoki lodowcowej. Rezerwat przyrody tworzą dwa 16

17 torfowiska, Topielisko, ciek wodny rzek Odry i Łaby, oraz Czarne Bagno, którym płynie strumyk, początek Dzikiej Orlicy. Orlické Záhoří (Orlickie Zagórze) Nazwa Orlickie Zagórze bierze się od miejscowości, utworzonej przez połączenie wiosek i osad, w dolinie Dzikiej Orlicy przy granicy czesko-polskiej. Znajduje się tutaj przejście graniczne Mostowice-Orlické Záhoří. W roku 2004 została między Górami Bystrzyckimi i Orlickimi utworzona Ptasia Dyrektywa Orlickie Zagórze należąca do systemu ochrony Natura Dyrektywa obejmuje obszar o powierzchni 903,73 ha, została utworzona dla ochrony derkacza (Crex crex). Trčkov (Trschkadorf) był osadą pograniczną drwali, pierwsza wzmianka o nim pochodzi z roku W roku 1913 mieszkało tutaj 527 Niemców oraz 1 Czech. W okolicy zachowało się, z powodu odległości, mnóstwo ekosystemów: Narodowy rezerwat przyrody "Trčkov" został utworzony w 1982 r. na obszarze o powierzchni 65 ha, jego wiek to 150 lat. Rezerwat jest zalesiony przez buki, jodły i świerki. Występująca fauna bezkręgowa jest jedną z najciekawszych na terenie Gór Orlickich. Rezerwat przyrody "Trčkovská louka" został utworzony w roku 1982, należy do resztki łąk półnaturalnych, które nie zostały do tej 17

18 pory poddane melioracji. Znaleziono tu ponad 200 gatunków roślin wyższych, między innymi starzec potoční (Tephroseris crispus), kukułka szerokolistna(prstnatec májový), pełnik europejski(úpolín evropský) oraz koprníček bezobalný, roślina pochodząca z Karpat, dla którego Góry Orlickie są granicą światowej ekspansji. Pomnik przyrody "Velká louka" jest jedną z ostatnich łąk bagiennych w Orlickich Górach, która uniknęła melioracji wodnej w latach 70-tych XX wieku. Teren jest cennym obszarem botanicznym i entomologicznym, gdyż znajdują tutaj schronienie zagrożone gatunki roślin i zwierząt. Rezerwat przyrody "Hraniční louka" leży wzdłuż Czarnego Strumienia, został utworzony w roku 1982, jest to cenna półnaturalna bagienna łąka z bogatą florą. Występuje tu pająk Alopecosa pinetorum, który został w Czechach odkryty pod koniec lat 80-tych XX wieku na torfowiskach w Jesenikach, następnie w Górach Izerskich i w Karkonoszach. Jego znalezienie w Górach Orlickich wypełniło puste miejsce w łańcuchu jego siedlisk w południowym pograniczu gór Czeskiej Republiky. Bedřichovka (Friedrichswald) osada górska, która powstała przy hucie szkła, założonej roku 1614 przez szklarza Johanna Friedricha. Produkcja szkła została przeniesiona przez właściciela około roku 18

19 1700 do wsi Kaiserswalde (dzisiejsza polska Lasówka), gdzie funkcjonowała z dobrymi wynikami aż do roku Rezerwat przyrody "Bedřichovka" został utworzony w roku 1982 na obszarze półnaturalnych łąk górskich w obszarze zalewowym Dzikiej Orlicy. Znajdują się tutaj cenne i chronione gatunki roślin śnieżyca wiosenna, prstnatec májový, pcháč různolistý, starček potoční, pełnik europejski, kozlík dvoudomý (Valeriana dioica) i inne. Zelenka (Grünborn) została założona przez Benjamina z Vlkanowa w roku Jej pierwsi mieszkańcy utrzymywali się z pracy w pobliskich hutach szkła, lasach oraz na nieurodzajnych polach. Jadrná (Kerndorf) jej powstanie tuż przed rokiem 1613 łączy się ze spławianiem drzewa rzeką Orlici do Łaby i dalej do Kolina. Kunštát (Kronstadt) jego powstanie w latach jest związane z działaniem niemieckich Na drwali. cmentarzu znajduje barokowy się kościół św. Jana Chrzciciela z lat , 19

20 zbudowany w miejsce drewnianego kościóła z roku Pěticestí Pěticestí ( 1004 m. n. m. ) jest skrzyżowaniem szlaków turystycznych i dróg rowerowych na grzbiecie Gór Orlickich. W pobliżu szlaku w kierunku do Zdobnice, na terenie źródeł strumienia Říčky, torfowisko Pod Pěticestím. Říčky v Orlických horách Říčky w Górach Orlickich są górską wsią i ośrodkiem turystycznym, która powstała przed rokiem Na miejscu drewnianej kaplicy z 1787 r. został w roku 1792 wybudowany barokowy kościół p.w. Trójcy Świętej. Říčky są jednym z największych ośrodków narciarskich w Górach Orlickich. 2. dzień Góry Orlickie: Obszar chronionego krajobrazu (CHKO) Góry Orlickie CHKO Góry Orlickie został utworzony w roku 1969 na obszarze o powierzchni 204 km, tworzy go grzbiet Gór Orlickich i tereny podgórskie. Najwyższy szczyt gór to Wielka Desztna (1115 m n.p.nm.). Orlickogórską kotliną płynie rzeka Dzika Orlica, która od Trčkowa do Ziemskiej Bramy tworzy granice państwa o długości 29 20

21 km. Charakterystyczny wygląd krainy tworzy głęboka i stroma dolina rzek Gór Orlickich, ich potoki źródliskowe leżą na zboczach głównych grzbietów górskich, są zarazem najlepiej zachowanymi biotopami. Znajduje się tutaj wiele biologicznie cennych bagiennych łąk górskich i torfowisk, zamieszkanych przez ciekawą faunę i florę. Fragmenty pierwotnych lasów możemy znależć w 2 Narodowych rezerwatach przyrody Bukačka i Trčkov oraz w 13 Rezerwatach przyrody i 6 Pomnikach przyrody. Góry Orlickie przekształcały się przez długi okres, w wyniku tego powstały zalesione górskie grzbiety. Wraz z rozwojem, zostały Góry Orlickie zasiedlone, stworzono lasy gospodarcze i obszary rolnicze, powstały wioski w dolinach potoków i rzek, później samotne osady na wyższych terenach. Niezniszczona architektura ludowa koresponduje 21

22 z osobistym pięknem tej krainy. Narodowy rezerwat przyrody Bukačka Narodowy rezerwat przyrody Bukačka, założony w roku 1954 na obszarze o powierzchni 50,74 ha, jest najcenniejszym chronionym obszarem o małej powierzchni w Górach Orlickich. Znajduje się blisko 1 km na północny wschód od Masarykowej chaty na Šerlichu na wysokości m n.p.m.. W rezerwacie znajdują się resztki bukowego lasu pierwotnego z występującym świerkiem, klonem, jaworem i jarząbem. Ze względu na warunki klimatyczne, buki mające 200 lat dorastają tu tylko na 15 metrów. Cenną częścią rezerwatu jest łąka bagienna o podłożu z gnejsów i fyllitów, którą dzieli na pół szlak turystyczny Jiráska. Ta podmokła łąka na glebach bielicoziemnych jest tak zwaną pierwotną łąką istniała już przed wylesieniem całego pasma górskiego. Z powodu występowania wielu gatunków roślin został ten teren nazwany ogrodem botanicznym Gór Orlickich. W rezerwacie znaleziono 294 gatunki wyższych roślin, z tego 23 chronione. Występuje tutaj np. běloprstka bělavá, bledule jarní(śnieżyca wiosenna), oměj pestrý(tojad pstry) a oměj šalamounek(tojad mocny), prha arnika, prstnatec májový a prstnatec listenatý, rosnatka okrouhlolistá(rosiczka okrąglistna) i wiele innych. Ciekawym jest 22

23 grzyb mistróweczka błotna, na świerku rośnie cenny choroš ohňovec izabelový. Šerlich Šerlich powstała jako górska osada, drwali i smolarzy pod koniec XVII lub początkiem XVIII wieku. W roku 1844 stało w osadzie 10 chałup wieńcowych. Pierwszy osadnicy byli drwalami, tkaczami i pasterzami, oraz przemytnikami (sacharyna, nafta, tkaniny). Masarykova chata Masarykova chata została wybudowana przez Klub Czeskich Turistów(KČST) z Hradca Králové według projektu arch. B. Fuchse. Została otwarta W roku 1935 została utworzona na Šerlichu stacja meteorologiczna, przed chatą odsłonięto popiersie prezydenta T. G. Masaryka, dzieło Leoša Kubíčka. Jego brat Josef wyrzeźbił słup w jadalni, na którym jest z jednej strony herb Hradca 23

24 Králové (lew z literą G), zdrugiej strony Drzewo życia ze znakiem KČST. Pod sufitem jest basrelief wąsatego górala, dzieło Ludvika Goebela z 1941 r., który został póżniej nazwany Rampušák, dobry duch gór. Podczas wojny zamieszkiwały budynek rodziny przywódców faszystowskich, powracali tu do zdrowia piloci i znajdowała się tutaj baza Hitlerjugend. Chata została wyzwolona przez armię radziecką. W pobliżu chaty stał kamień graniczny z czasów cesarza Ferdinanda III z roku 1636, który jest jest teraz umieszczony w muzeum w Deštnym. Deštné w Górach Orlickich są najczęściej odwiedzanym ośrodkiem w Górach Orlickich. Powstało przed rokiem W 1595 roku uruchomiono hutę szkła, w której produkowano luksusowe szkło barokowe, tak zwany kolowratski kryształ. Działał tu sławny malarz szkła i porcelany, Ignác Preissler. We wsi dominuje piękny barokowy kościół św. 24

25 Marii Magdaleny, wybudowany przez J. A. Santiniego w latach , na miejscu gotyckiego, który tutaj stał już przed rokiem Cennymi są: główny ołtarz z XVIII wieku, dzieło rzeźbiarza J. Hartmanna, organy z 1729 r., barokowa chrzcielnica i obrazy drogi krzyżowej z 1. poł. XVIII wieku. Przed kościołem znajduje się rzeźba grupowa Marii Panny z św. Józefem, Joachimem i Anną z roku