økwshkík{kt «kúkr{f rþûký ûkuºku syrhþkíkku ½ýe, Aíkkt ½xíkwt çksux

ð»ko 4 ytf 29 ÃkkLkk 8 yur«-{u : 2015 {ÞkorËík rðíkhý {kxu MkkËe ¼k»kk{kt ytëksãkºklke Mk{s ykãkíkwt Mkk{rÞf In This Edition Gujarat Primary education requires more funds to fill up the educational gaps for improved outcomes Gujarat state conducts Gunnotsav evaluation programmes, every year to improve primary education but the government yet to release 2014's Gunnoutsav result What Gujarat will get from 14th Finance Commission's recommendations? MktÃkkËf : zkì. rmkøhks Mkku tfe MktÃkkËf {tz : {nulÿ sux{ kýe Lkxw¼kE ðuøkzk MknÞkuøk : h{ý k Ãkt[k LkeíkkçknuLk Ãkkhøke «íkkãk Mkku tfe Wðoþe Ãkxu 3, yiïþko yuãkkxo{ulxtmk, MkhËkh Ãkxu Lke«rík{k ÃkkMku, LkðSðLk, y{ëkðkë- 380 014. VkuLk: 079-26561694 E{uR : patheya.budget@hotmail.com www.pathey.in økwshkík{kt «kúkr{f rþûký ûkuºku syrhþkíkku ½ýe, Aíkkt ½xíkwt çksux Ëuþ{kt hkex xw yußþwfuþlklkk fkþëk nux Äkuhý 1 Úke 8 MkwÄeLkwt økwýð kkðk w «kúkr{f rþûký Ëhuf çkk flku VhrsÞkík heíku ykãkðklke hkßþ MkhfkhkuLke sðkçkëkhe Au. økwshkík hkßþ{kt Ãký yk fkþëklkku y{ ÚkE hìkku Au. økwshkík{kt «kúkr{f rþûký ûkuºku rþûkfkulke ½x, syhe EL kmxùf[mkolke syrhþkík ðøkuhu æþklk{kt hk¾elku hkßþ MkhfkhLkwt «kúkr{f rþûký ûkuºklkwt çksux, hkßþ MkhfkhLkk fw çksuxlkk «{ký{kt ðäðwt òueyu. Ãkhtíkw ykðwt Úkíkwt LkÚke. økwshkík Mkhfkhu 2013-14Lkk ð»ko{kt «kúkr{f rþûký ÃkkA fw Y. 9500 fhkuz ¾åÞko níkk, su íkulkk yu ð»kolkk fw Y. 1,05,768 fhkuzlkk çksuxlke 8.98 xfk hf{ níke. ð»ko 2014-15 ylku 2015-16Lkk ykþkuslkku{kt yk hf{ Ëu¾eíke heíku ðäe Au, Ãkhtíkw hkßþ MkhfkhLkk fw çksuxlkk «{ký{kt yøkkwlke xfkðkhe fhíkkt ½xe Au. hkßþ Mkhfkhu 2014-15{kt íkulkk fw Y. 1,33,466 fhkuzlkk çksux Mkk{u «kúkr{f rþûký {kxu «kht¼u Y.12,907 fhkuzlke òuøkðke çkíkkðu e, su fw çksux Mkk{u 9.67 xfk òuøkðke níke. Ãkhtíkw ð»ko yk¾hu MkwÄkhu k ytëks{kt «kúkr{f rþûký{kt Y.10,992 fhkuz ¾[koþu, yuðwt sýkôþwt Au su fw çksux Mkk{u 8.65 xfklke òuøkðke Ëþkoðu Au {ík çk fu 2013-14Lkk ðkmíkrðf ¾[o fhíkkt 2014-15Lkku MkwÄkhu ku ytëks fw çksuxlkk «{ký{kt 3.67 xfk ykuaku Au. yuðe s heíku 2015-16Lkk ð»kolkku «kúkr{f rþûký ÃkkA Lkk ¾[oLkku «kúkr{f ytëks su Y.12,109 fhkuz çkíkkððk{kt ykôþku Au, íku fw çksux Mkk{u xfkðkhelke ÿrü yu 8.70 xfk s Au. yk{ fw çksux{kt Mkhfkhe «kúkr{f þk k{kt þwt ¾qxu Au «kúkr{f Mkhfkhe þk k - 43,176 fw rðãkúkeoyku - 61.05 k¾ yuf s ykuhzk{kt [k íke þk kyku - 12,343 ykuhzkykulke ½x Ähkðíke þk kyku - 8786 fw ykuhzkykulke ½x - 18975 h{íklkk {uëklk Lk Ähkðíke þk kyku - 7390 rþûkfkulke ½x - 19206 LkkUÄ : 2013-14Lkk Mkhfkhe yktfzk xfkðkhelkk «{ký{kt «kúkr{f rþûký ÃkkA LkkýkfeÞ òuøkðke ½xe hne Au. hkßþlkk fw çksux{kt LkkUÄÃkkºk ðäkhku Úkðk Aíkkt «kúkr{f rþûký ûkuºku syrhþkíkku òuíkkt sux ku LkkýkfeÞ ¾[o ðäðku òueyu. íkux ku ðäíkku LkÚke hkßþ{kt 33,713 Mkhfkhe «kúkr{f þk kyku Ãkife 12,343 Mkhfkhe «kúkr{f þk kyku yuf s ykuhzk{kt [k u Au. 7390 «kúkr{f þk kyku ÃkkMku ÃkkuíkkLkk h{íklkk {uëklkku ylkwmktäklk ÃkkLk 2 WÃkh...

2 yur«- {u : 2015 ÃkkLkk 1 Lkwt [k w... økwshkík{kt «kúkr{f rþûký ûkuºku syrhþkíkku ½ýe, Aíkkt ½xíkwt çksux LkÚke. rþûkfkulke-rð»kþëex rþûkfkulke-{kuxe ½x Au, ÃkeðkLkk ÃkkýeLke Ãkqhíke Mkøkðz LkÚke, A k u f h e y k u { k x u y ø k þki[k ÞkuLke ½x Au. ½ýe þk kyku{kt fbãkkwlz ðku LkÚke. yk çkäw RL kmxùf[mko W¼wt fhðk {kxu «kúkr{f rþûký ûkuºku LkkýkfeÞ òuøkðke ðäkhðklke íkkíke syrhþkík Au. «kúkr{f rþûký yu ÃkkÞkLke syrhþkík Au. ËuþLkwt ¼krð Wßsð çklkkððwt nkuþ ylku fwþ rþrûkík Mk{ksLkwt rlk{koý fhðwt nkuþ íkku «kúkr{f rþûký ÃkkA {kuxk «{ký{kt ¾[o fhðwt s Ãkzu. MktMÚkk {klku Au fu, yíþkhu økwshkík{kt «kúkr{f rþûký ÃkkA fw çksuxlkk su 9 xfk sux ku ¾[o ÚkkÞ Au, íku ðäkhelku 15 xfk Úkðku òueyu. fkueãký hkßþ íkulkk fw ½høkÚÚkw WíÃkkËLk ÞkLku SyuMkzeÃke Mkk{u «kúkr{f rþûký ÃkkA fux ku ¾[o fhu Au, íku Ãký yøkíþlkku Mkq[fktf Au. økwshkík Mkhfkhu 2013-14{kt íkulkk SyuMkzeÃkeLkk «{ký{kt «kúkr{f rþûký ÃkkA {kºk 1.44 xfk s ¾[o fþkuo níkku. 2014-15 ylku 2015-16Lkk ð»kolke òuøkðkeyku òuíkkt yk «{ký ½xeLku 1.28 xfk ylku 1.26 xfk hnuþu, yu{ sýke hìkwt Au. økwshkík{kt 2013-14Lkk ð»ko{kt «kúkr{f rþûký ûkuºku fw rðãkúkeoykulke MktÏÞk 92.29 k¾ níke, su Ãkife 61.05 k¾ rðãkúkeoyku Mkhfkhe «kúkr{f þk kyku{kt íkúkk 31.22 k¾ rðãkúkeoyku ¾kLkøke {ulkus{ulxðk e þk kyku{kt níkk. hkßþ Mkhfkhu 2013-14{kt {numkq e ylku {qzeøkík ¾[o { elku fw 9500.05 fhkuz «kúkr{f rþûký ÃkkA ¾åÞkuo Au. {ík çk fu, «íþuf Mkhfkhe «kúkr{f þk k{kt ¼ýíkk rðãkúkeo ËeX Mkhuhkþ Y.15,559 ðkãkhðk{kt ykôþk Au. hkßþ Mkhfkh îkhk ¾[koÞu e yk hf{{kt rþûkfkulkk Ãkøkkh, «kúkr{f rþûký {kxu ¾[o (Y. fhkuz{kt) rð¼køk 2013-14 2014-15 2014-15 2015-16 ¾[o ytëks MkwÄkhu ytëks ytëks rþûký rð¼køk 8824.37 11947.73 10207.81 11094.24 {køko ylku {fklk 0.14 24.91 19.59 5.41 SCP ¾kMk ytøk¼qík ÞkusLkk 128.60 166.36 128.56 210.54 þnuhe øk]n rlk{koý ylku 397.57 406.57 375.59 521.69 þnuhe rðfkmk rð¼køk ykrëòrík rðfkmk rð¼køk 148.23 360.34 259.15 275.07 ykrëòrík rðfkmk rð¼køk 1.14 1.45 1.45 1.60 {ktøkýe Lkt.-93 «kúkr{f rþûký {kxu fw ¾[o 9500.05 12907.36 10992.16 12108.55 hkßþlkwt fw ¾[o (çksux) 105768.38 133465.61 127037.14 139139.35 GSDP 658540 765638 858189 961171 «kúkr{f rþûký {kxu fw 8.98 9.67 8.65 8.70 çksuxlke % «kúkr{f rþûký {kxu GSDP 1.44 1.69 1.28 1.26 {ktúke ¾[o íku{lke íkk e{ ÃkkA ¾[koÞu e hf{, rðãkúkeoykulku [qfðkþu e rþ»þð]r k, EL kmxmko ðäkhðk ÃkkA ÚkÞu ku ¾[o ðøkuhu Mkk{u Au. yufkwlxurçkr xe ErLk~Þurxð MktMÚkkLkk 2011-12Lkk yçþkmk «{kýu fuh hkßþu rðãkúkeoëex MkkiÚke ðäw Y.40328 Lkku ¾[o fþkuo níkku. {nkhk»xùu Y.21,002, W khk¾tzu Y.20,596, rn{k[ «Ëuþu Y.27,073, sb{wfk~{ehu Y.18,304 ¾åÞko níkk. økwshkíklku køku ð øku Au íþkt MkwÄe 2011-12Lkk ð»ko{kt «kúkr{f rþûký ÃkkA hkßþ{kt Mkhfkhe «kúkr{f þk kyku{kt fw 59.82 k¾ rðãkúkeoyku níkk. yux u fu, 2011-12{kt økwshkíku rðãkúkeoëex Y. 15,559 ¾åÞko níkk. nðu ÃkkÞkLkku Mkðk yu Au fu, økwshkík Mkhfkh ylku ðk eyku îkhk «kúkr{f rþûký ÃkkA ykx k Lkkýkt ¾[koÞkt ÃkAe þwt rþûkýlke økwýð kk{kt MkwÄkhku ÚkÞku Au. çkk fku þk k{kt 5-7 f kflkwt rþûký {u ðu Au. yk rþûký fux k «{ký{kt çkk fku økúný fhu Au? þwt rþûký ykãklkkhk rþûkfku ÞkuøÞ kþfkík ðk k nkuþ Au ¾hkt? þwt Mkhfkhe «kúkr{f þk kykulkk rðãkúkeykulku ðkt[íkk- ¾íkk ykðzu Au ¾Áwt? òu yk çkäk ylkwmktäklk ÃkkLk 3 WÃkh...

ÃkkLkk 2 Lkwt [k w... økwshkík{kt «kúkr{f rþûký ûkuºku syrhþkíkku ½ýe, Aíkkt ½xíkwt çksux yur«- {u : 2015 3 ¾kLkøke þk k þk k{kt Lk síkk Äkuhý 1Úke 2{kt rþûkýlkwt Míkh Äkuhý 3Úke 5{kt rþûkýlkwt Míkh ou rsõ klkwt Lkk{ (6-14) (6-14) f ku -çkkhk¾ze yktfzk yku ¾e Äkuhý -1 Lkwt ÃkwMíkf Mkhðk ku çkkëçkkfe ð»kolkk ð»kolkk ylku þçëku ðkt[e þfíkk (Äku.1-2)Lkk ðkt[e þõíkk ykðzíkwt nkuþ íkuðk çkk fkulke çkk fkulke þfíkk (Äku.1-2)Lkk çkk fkulke (Äku.3-5) Lkk (Äku.3-5)Lkk xfkðkhe xfkðkhe çkk fkulke xfkðkhe xfkðkhe çkk fkulke xfkðkhe çkk fkulke xfkðkhe fåa 6.3 4.8 58.7 56.1 64.4 27.0 çklkkmkfktxk 7.8 5.1 46.2 48.7 49.7 20.5 Ãkkxý 12.1 2.0 74.8 73.0 68.8 33.5 {numkkýk 20.5 3.2 73.3 74.4 76.5 40.6 MkkçkhfktXk 19.6 1.4 69.8 67.9 62.7 37.3 økktäelkøkh 23.3 2.3 72.1 70.1 70.5 39.8 y{ëkðkë 14.9 4.5 56.5 60.9 55.0 20.5 MkwhuLÿLkøkh 11.0 4.3 65.3 68.4 64.8 25.9 hksfkux 7.7 5.8 54.5 55.7 70.0 26.3 ò{lkøkh 7.3 4.0 58.9 54.4 60.1 28.1 ÃkkuhçktËh 14.7 3.7 73.2 73.2 68.3 31.7 swlkkøkz 18.8 0.0 72.1 67.7 53.7 55.9 y{hu e 16.6 1.6 61.1 60.8 62.8 27.9 ¼kðLkøkh 8.4 4.5 52.1 54.0 58.5 28.4 ykýtë 27.3 1.1 53.3 59.3 54.2 37.3 ¾uzk 16.1 2.5 57.8 59.2 50.4 21.7 Ãkt[{nk 14.0 2.1 63.1 65.5 41.8 25.1 ËknkuË 4.1 4.7 48.6 51.0 44.8 22.6 ðzkuëhk 18.9 1.8 45.6 48.5 49.2 12.5 Lk{oËk 8.0 3.2 51.8 55.4 36.8 7.6 ¼Y[ 8.4 3.5 51.1 55.6 49.1 13.9 zktøk 1.9 5.1 40.5 46.0 37.2 15.6 LkðMkkhe 10.9 3.5 72.4 73.9 63.5 14.5 ð Mkkz 11.3 0.7 85.0 85.7 56.9 40.2 íkkãke 9.0 2.0 47.5 64.4 60.4 30.2 Mkwhík 19.7 6.4 57.5 58.2 60.7 28.6 fw 13.3 3.2 59.6 61.0 57.1 29.4 «& kulkk sðkçk nfkh{kt nkuþ íkku fnuðkþ fu, «kúkr{f rþûký ûkuºku «økrík ÚkE hne Au. Ãkhtíkw ðkmíkrðfíkk fzðe ylku W xe Au. «Úk{ MktMÚkkLkk ASER yulþwy MxuxMk ykuv yußþwfuþlk rhãkkuxo, 2014 «{kýu økwshkík{kt Äkuhý-1 ylku 2{kt ¼ýíkk rðãkúkeoyku Ãkife 59.6 xfk rðãkúkeoyku s f ku, þçë, ðkõþ ðkt[e þfu Au. 40 xfk rðãkúkeoyku ðkt[e þfíkk LkÚke. Äkuhý 3 Úke 5{kt ¼ýíkk rðãkúkeoyku Ãkife 43 xfk rðãkúkeoyku Äkuhý- 1Lkwt ÃkkXâÃkwMíkf ðkt[e þfíkk LkÚke. ßÞkhu Äkuhý 1 Úke 5{kt ¼ýíkk rðãkúkeoyku Ãkife 70 xfk çkk fku çkkëçkkfe fhe þfíkkt LkÚke. yk [kufkðlkkhku rhãkkuxo økwshkík{kt Mkhfkhe «kúkr{f þk kyku{kt yãkkíkk rþûkýlke ylku yk Mkhfkhe þk kyku{kt ¼ýíkk çkk fkulke økwýð kk Aíke fhu Au.

4 yur«- {u : 2015 økwshkík{kt «kúkr{f rþûký MkwÄkhðk {kxu økwýkuímkð fkþo {ku ÞkuòÞ Au, Ãký íkulkwt Ãkrhýk{ ònuh Úkíkwt LkÚke økwshkík Mkhfkhu «kúkr{f rþûkýlke økwýð kk MkwÄkhðk {kxu 2009Úke økwýkuímkð fkþo { þy fþkuo Au. yk fkþo { Ëh ð»kuo rlkþr{ík ºký rëðmk {kxu økúk{eý ûkuºku ylku ºký rëðmk {kxu þnuhe ûkuºku ÞkuòÞ Au, su Ëhr{ÞkLk hkßþlkk «ÄkLkku ylku ðøko-1lkk Mkhfkhe yräfkheyku íku{lku MkkUÃkkÞu e Mkhfkhe þk kyku{kt se rþûkýlke økwýð kklkku rhãkkuxo {u ðu Au ylku økwýð kk MkwÄkhðk «ÞíLk fhu Au. økwýkuímkð 1 Úke 3 Ëhr{ÞkLk çkk fku rðãkúkeoykulke Mkk{qrnf þiûkrýf WÃk ÂçÄyku ylku þk klkk EL kmxùf[mkolke çkkçkíkku æþklku E þk klkwt íkúkk rþûkfkulkwt økúu zøk fhðk{kt ykôþwt níkwt. økwýkuímkð-4 Ëhr{ÞkLk «íþuf çkk flkwt Ãkrhýk{ íkiþkh fhðk{kt ykôþwt níkwt. ßÞkhu økwýkuímkð-5{kt Ëhuf çkk f fux e «økrík fhu Au íku LkkUÄðk {kxu [krõz xùu zøk ÃkØrík y{ {kt {qfke níke. yk [keõz xùu føk ÃkØrík{kt Ëhuf çkk f{kt fux ku þiûkrýf MkwÄkhku ÚkÞku Au íku {kãkðk {kxu «íþuf çkk flku yku ¾ Lktçkh yãkkþku Au, sulke MkkÚku {qõþktflklke rðøkíkku òuze ËuðkE Au, sulku ykäkhu fkubãþwxh WÃkhÚke Ëhuf çkk flkku þiûkrýf rðfkmk nðu ÃkAe òýe þfkþu. ð»ko 2014{kt y{ {kt {qfkþu k økwýkuímkð - 5 fkþo { ytíkøkoík {wïþ ºký çkkçkíkkulkku Mk{kðuþ ÚkÞku Au : (1) çkk fkulke þiûkrýf rmkrø - sulkku økwýku kh¼kh 60 xfk Au. (2) Mkn-yÇÞkMk «ð]r kyku - sulkku økwýku kh¼kh 20 xfk Au. (3) MktMkkÄLkkuLkku WÃkÞkuøk ylku kuf¼køkeëkhelkwt {qõþktflk - sulkku økwýku kh¼kh 20 xfk Au. yk «{kýu nðu ÃkAe Äkuhý 2 Úke 5{kt ¼ýíkk çkk fkulke ðkt[lk, u¾lk ylku økýíkhe fhðklke ûk{íkklkwt {qõþktflk Úkþu. ßÞkhu Äkuhý 6 Úke 8 {kt ¼ýíkk çkk fkulkwt rð»kþëex fmkkuxe îkhk {qõþktflk Úkþu. íkëwãkhktík Mkn-yÇÞkMk «ð]r kyku - MktMkkÄLkku ylku kuf¼køkeëkhe çkkçkíkkulkwt Ãký {qõþktflk Úkþu. ytíku yk ºkýu çkkçkíkku Mk{krðü fhíkwt þk k rhãkkuxo fkzo íkiþkh Úkþu. Äkuhý 2 Úke 5 Lkk rðãkúkeoyku{kt ðkt[lklke ûk{íkk{kt Expected Learning Outcome íkhefu {wïþ yãkurûkík yæþþlk WÃk ÂçÄ íkhefu ÞkuøÞ Wå[kh, ÍzÃk, ykhkun-yðhkunþwõík ðkt[lk WÃkh æþklk ykãkðk{kt ykôþwt Au. u¾lklke ûk{íkk {kxu wík u¾lk WÃkh ¼kh {qfkþku Au. ßÞkhu økýíkhelkk {qõþktflk {kxu MktÏÞk, kklk, Mkhðk k, çkkëçkkfe, økwýkfkh, ¼køkkfkh WÃkh ¼kh {qfkþku Au. Äkuhý 6 Úke 8Lkk çkk fku{kt rð»kþlkwt kklk [fkmkðk {kxu 100 {kfolke fmkkuxe uðk{kt ykðe níke. Mkn-yÇÞkMk «ð]r kyku{kt «kúkolkk, Þkuøk-ÔÞkÞk{, h{íkøk{ík, çkk {u k, «Þkuøk, Rfkuf çk, ÃkwMíkfðkt[Lk, MkktMf]ríkf «ð]r k ðøkuhulkku Mk{kðuþ fhkþku Au. MktMkkÄLkku íkúkk kuf¼køkeëkhelke çkkçkíkku{kt Ãkkýe, þki[k Þ, fkubgþwxh, {æþknlk ¼kusLk ðøkuhu ykðhe uðkþk Au. yk{, þiûkrýf rmkrølkku økwý¼kh 60 xfk, MknyÇÞkMk «ð]r kykulkku økwý¼kh 20 xfk íkúkk MktMkkÄLkkuLkk WÃkÞkuøkLke çkkçkíklkku økwý¼kh 20 xfk økýe Ëhuf þk klkwt økúu zøk fhðk{kt ykðþu. økwshkík{kt ð»ko 2014-15 Ëhr{ÞkLk LkðuBçkh-14{kt økwýkuímkð-5 fkþo { ÞkuòÞku níkku. yk fkþo { Ëhr{ÞkLk 34,177 Mkhfkhe «kúkr{f þk kyku{kt yuf MkkÚku {qõþktflk fhðk{kt ykôþwt níkwt. 50 xfkúke ðäw þk kyku çkkìk {qõþktflkfkhku îkhk ÃkMktË fhðk{kt ykðe níke. Äkuhý 2 Úke 5Lkk çkk fku{kt ðkt[lk, u¾lk, økýíkhelke ûk{íkklkwt {qõþktflk OMR Lku ykäkhu fhðk{kt ykôþwt níkwt. ßÞkhu Äkuhý 6 Úke 8{kt ¼ýíkk çkk fku{kt rð»kþkulke Mk{sLke ûk{íkklkwt {qõþktflk RLzufMx-çke îkhk {ÂÕxÃk [kuemk õðu&[ Lku ykäkhu fhkþwt níkwt. ykíkku ÚkE økwýkuímkð-5 fkþo { nux ÚkÞu e «r ÞkLke ðkík Ãký hmk«ë çkkçkík yu Au fu yk ÚkÞu e «r ÞkLkwt Ãkrhýk{ hkßþ Mkhfkh îkhk yks rëlk MkwÄe ònuh fhkþwt LkÚke. Mkhfkhe rþûký rð¼køklke ðuçkmkkex yk ytøku fþwt sýkðíke LkÚke. hkßþ Mkhfkhu Äkuhý 2 Úke 8 {kt ¼ýíkk çkk fkulke LkðuBçkh- 2014{kt Ãkheûkk eäe Au, Ãký Ãkrhýk{ ònuh fhkíkwt LkÚke. ylkwmktäklk ÃkkLk 5 WÃkh...

ylkwmktäklk ÃkkLk 7 WÃkh... yur«- {u : 2015 hkßþ{kt økwýkuímkðkulke ÞkËe (íkk.310/11/2014lke ÂMÚkríkyu þk kyku økúuzªøk íku Ãkife fux e þk klku fþk økúuz yãkkþk íku ytøku {krníke { rsõ klkwt Lkk{ A+ A B C D E F fw AuÕ k 5 (Ãkkt[ ð»ko) {kt rsõ kðkh økwýkuímkð ÃkkA ¾[o 1 økktäelkøkh 3 137 522 708 879 68 6 2323 75480 0.12 5.90 22.47 30.48 37.84 2.93 0.26 100 2 y{ëkðkë 2 178 606 131 34 0 0 951 1572875 0.21 18.72 63.72 13.77 3.58 0.00 0.00 100 3 Ãkkxý 9 428 566 547 383 22 1 1956 247129 0.46 21.88 28.94 27.97 19.58 1.12 0.05 100 4 {numkkýk 23 1017 1208 730 480 33 3 3494 51145 0.66 29.11 34.57 20.89 13.74 0.94 0.09 100 5 ËknkuË 6 344 2159 1257 169 17 0 3952 232823 0.15 8.70 54.63 31.81 4.28 0.43 0.00 100 6 Ãkt[{nk 4 417 1986 1503 1368 244 17 5539 612789 0.07 7.53 35.85 27.13 24.70 4.41 0.31 100 7 çklkkmkfktxk 11 691 2645 1211 1340 145 15 6058 100000 0.18 11.41 43.66 19.99 22.12 2.39 0.25 100 8 MkkçkhfktXk 6 459 1435 808 595 95 15 3413 275702 0.18 13.45 42.05 23.67 17.43 2.78 0.44 100 9 MkwhuLÿLkøkh 0 20 183 404 1385 201 33 2226 585055 0.00 0.90 8.22 18.15 62.22 9.03 1.48 100 10 çkkuxkë 0 41 211 55 2 0 0 309 73600 0.00 13.27 68.28 17.80 0.65 0.00 0.00 100 11 ðzkuëhk 2 160 1156 1169 3958 1258 279 7982 362968 0.03 2.00 14.48 14.65 49.59 15.76 3.50 100 12 ykýtë 16 681 714 771 1361 175 11 3729 260604 0.43 18.26 19.15 20.68 36.50 4.69 0.29 100 13 ¾uzk 3 352 1495 1150 864 101 18 3983 64500 0.08 8.84 37.53 28.87 21.69 2.54 0.45 100 14 hksfkux 2 160 977 279 32 0 0 1450 14000 0.17 11.03 67.38 19.24 2.21 0.00 0.00 100 15 ÃkkuhçktËh 1 22 239 65 6 0 0 333 306930 0.30 6.61 71.77 19.52 1.80 0.00 0.00 100 16 sqlkkøkz 3 156 1225 1529 1249 119 16 4297 189642 0.07 3.63 28.51 35.58 29.07 2.77 0.37 100 17 ò{lkøkh 2 194 1113 853 1999 337 61 4599 147018 0.04 4.22 24.20 18.55 43.47 7.33 1.33 99 18 fåa 4 138 1177 1268 1177 81 11 3856 60930 0.10 3.58 30.52 32.88 30.52 2.10 0.29 100 19 Mkwhík 5 410 950 1190 1568 237 26 4386 249702 0.11 9.35 21.66 27.13 35.75 5.40 0.59 100 20 ¼Y[ 1 80 705 633 700 41 11 2170 476684 0.05 3.68 32.47 29.16 32.24 1.89 0.51 100 21 Lk{oËk 0 114 489 126 17 0 0 746 100000 0.00 15.28 65.55 16.89 2.28 0.00 0.00 100 22 íkkãke 11 366 544 489 435 75 31 1951 89090 0.56 18.76 27.88 25.06 22.30 3.84 1.59 100 23 ð Mkkz 3 220 777 823 1113 385 143 3464 170682 0.09 6.35 22.43 23.76 32.13 11.11 4.13 100 24 LkðMkkhe 0 4 449 1361 763 66 13 2646 245134 0.00 0.15 16.91 51.24 28.73 2.48 0.49 100 25 zktøk 1 119 323 209 449 128 15 1244 348900 0.08 9.57 25.96 16.80 36.09 10.29 1.21 100 26 y{hu e 0 3 192 1003 567 41 5 1811 370381 0.00 0.17 10.60 55.38 31.31 2.26 0.28 100 27 ¼kðLkøkh 6 117 797 270 11 0 0 1201 212287 0.50 9.74 66.36 22.48 0.92 0.00 0.00 100 7535050 5

6 yur«- {u : 2015 ÃkkLkk 8 Lkwt [k w... 14{kt fulÿeþ Lkkýk Ãkt[ fulÿeþ fhðuhklke ðnu[ýe MkkÚku hkßþkulku MkŠðMk xufmk{ktúke Ãký rnmmkku { ðkãkkºk ÚkkÞ Au. fulÿ Mkhfkh yk WÃkhktík Ëhuf hkßþlku LkkuLk-à klk økúklx, fulÿeþ MknkÞ yúkkoíkt MkuLxÙ ykrmkmxlmk ylku fulÿeþ ÃkwhMf]ík ÞkusLkkyku {kxu Ãký MknkÞ ykãku Au. ynª yøkkwlkk ð»ko{kt hkßþku ðå[u fuðe heíku Lkkýk ðnu[ýe ÚkE Au ylku [k w ð»ko{kt fux k Lkkýk ðnu[kþu íkulkk yktfzk hsq fhkþk Au. ð»ko 2015-16{kt fulÿ MkhfkhLke fulÿeþ fhðuhklke ykðflke ðnu[ýeãkkºk hf{ Y.5,23,958 fhkuz hnuðklkku ytëks Au. yk{ktúke fulÿeþ LkkýktÃkt[u hkßþðkh Lk e fhu e xfkðkhe «{kýu hkßþkulku { ðkãkkºk ytëks ynª ËþkoðkÞku Au. fulÿeþ Lkkýk Ãkt[u fulÿeþ fhðuhklke ðnu[ýeãkkºk hf{{ktúke yúkkoíkt Divisible Pool {ktúke 42 xfk hf{ hkßþkulku ykãkðklke ¼ k{ý fhe Au, sulkku fulÿ Mkhfkh îkhk Mðefkh ÚkÞku Au. yøkkw hkßþku ðå[u 32 xfk hf{ ðnu[kíke níke. økwshkíklku køkuð øku Au íþkt MkwÄe íkulku 13{k LkkýkÃkt[Lke ¼ k{ý «{kýu 3.041 xfk hf{ fulÿeþ fhðuhk{ktúke rnmmkk íkhefu { íke níke, íku 14{k Lkkýk Ãkt[Lke ¼ k{ý «{kýu ðäelku 3.084 xfk { þu. yk{, økwshkíklku fulÿeþ fhðuhk{ktúke {kºk 0.043 xfk rnmmkku s ðäkhu { þu. økwshkíklku 2015-16Lkk ð»ko{kt 3.084 xfklkk Lkðk Äkuhý {wsçk fw fulÿeþ fhðuhklke Y.5,23,958 fhkuzlke hf{{ktúke 16158.86 fhkuz { ðkãkkºk ÚkkÞ Au. yklke íkw Lkk{kt ytëksu {æþ«ëuþlku 28,929 fhkuz, hksmúkklklku Y.28,262 fhkuz { ðkãkkºk ÚkkÞ Au. MknwÚke ðäkhu Y.94097 fhkuz W kh«ëuþlku { ðkãkkºk ÚkkÞ Au. MÚkkrLkf MðhkßÞ MktMÚkkyku {kxu ¼ k{ýku : fulÿeþ fhðuhklke ðnu[ýe WÃkhktík 14{k LkkýkÃkt[u MÚkkrLkf MðhkßÞ MktMÚkkyku {kxu Ãký ¼ k{ý fhe sýkôþwt Au fu yk MÚkkrLkf MktMÚkkykuLku fkþëklke Yyu MkkUÃkkÞu e ykvík rlkðkhý {kxu Ãkt[kÞíke hks MktMÚkkyku {kxu þnuhe rðfkmk MktMÚkkyku {kxu ð»ko fulÿlkku hkßþlkku çkwrlkþkëe fk{økehe çkwrlkþkëe fk{økehe Vk ku Vk ku fk{økehe {kxu ykäkrhík økúklx fk{økehe {kxu ykäkrhík økúklx 2015-16 634 70 932.25-616.91-2016-17 666 74 1290.86 169.32 851.45 251.29 2017-18 699 78 1491.47 191.61 983.77 284.37 2018-19 734 82 1725.36 217.60 1138.05 322.94 2019-20 771 86 2331.33 284.93 1537.74 422.87 fw 3504 389 7771.26 863.48 5125.91 1281.41 sðkçkëkheyku Ãkqhe fhðk {kxu økúklx Vk ððk{kt ykðu. ykðíkk Ãkkt[ ð»ko{kt ËuþLke MÚkkrLkf MðhkßÞ MktMÚkkykuLku fw Y. 287436 fhkuz { ðkãkkºk ÚkkÞ Au. MÚkkrLkf MktMÚkkykuLku 90 xfk ðmkríklkk ykäkhu ylku 10 xfk rðmíkkhlkk ykäkhu økúklx ykãkðklkwt Lk e ÚkÞwt Au. ðmkrík {kxu 2011Lkk yktfzk æþklku uðklkwt Lk e fhkþwt Au. 14{k fulÿeþ LkkýkÃkt[u MÚkkrLkf MðhkßÞ MktMÚkkykuLku { ðkãkkºk økúklx çku ¼køk{kt ðnu[e Au : çkuríf økúklx ÞkLku çkwrlkþkëe økúklx ylku ÃkhVku{oLMk çkueítz ÞkLku fk{økehe ykäkhu økúklx. økúk{ Ãkt[kÞíkku {kxu 90:10 ylku þnuhe rðmíkkhlke MÚkkrLkf MðhkßÞ MktMÚkkyku {kxu 80:20 Lkku hurþþku Lk e ÚkÞku Au. ykvík hkník (rzíkmxh rh ev) 14{k fulÿeþ Lkkýk Ãkt[u rzíkmxh {ulkus{ulxlkk 2005Lkk fkþëk «{kýu ykvík hkník ¾[oLkku yçþkmk fþko çkkë sýkôþwt Au fu, 2015-16 Úke Ãkkt[ ð»ko{kt ykvík hkník {kxu fw Y.61,219 fhkuz òueþu. Ëhuf hkßþ{kt ykãkr k hkník Vtz{kt hkßþlkku rnmmkku 10 xfk hnuþu ylku 90 xfk rnmmkku fulÿ Mkhfkh Ãkqhku Ãkkzþu. yk WÃkhktík fulÿeþ Lkkýk Ãkt[u ðäkhklke yuðe ¼ k{ýku fhe Au fu hkßþ ykvík hkník Vtz{ktÚke 10 xfk sux e hf{ hkßþ Mkhfkhku MÚkkrLkf syrhþkíklkk Mkt˼o{kt ykvík nkuþ íþkhu íkúkk fulÿeþ øk]n{tºkk Þ îkhk ykvíkkulke ÞkËe{kt su ykvík LkkurxVkR Lk ÚkE nkuþ íkuðe ykvík ð¾íku ðkãkhe þfþu. MÚkkrLkf Mkt˼o{kt fþkhu õþkt ykvík ònuh fhðe íku hkßþ Ãkkuíku Lk e fhe þfu Au. ylkwmktäklk ÃkkLk 7 WÃkh...

ÃkkLkk 6 Lkwt [k w... yk{, fulÿeþ LkkýkÃkt[u ykðíkk Ãkkt[ ð»ko {kxu fulÿeþ fhðuhk{ktúke rnmmkk íkhefu hkßþkulku ykãkðklke hf{{kt 10 xfklkku ðäkhku fþkuo Au, sulkk fkhýu hkßþkulku rçklkþhíke hf{ ÞkLku Untied Fund hf{ ðäkhu { þu Ãkhtíkw fulÿ Mkhfkhu fulÿeþ økúklx{kt {kuxku ½xkzku fþkuo Au. 8 sux e ÞkusLkkyku MktÃkqýoÃkýu çktä fhe Ë u ð k E A u. y L k u 2 4 ÞkusLkkyku{kt fulÿ Mkhfkh {kºk {qze¾[o ykãkþu. fulÿ Mkhfkhu çkkfe 31 ÞkusLkkyku {kxu LkkýkLke òuøkðke{kt fkue VuhVkh fþkuo LkÚke. økwshkík hkßþlku køku ð øku Au íþkt MkwÄe hkßþlke Ãkt[kÞíke hks MktMÚkkyku yux u fu økúk{ Ãkt[kÞíkku, íkk wfk Ãkt[kÞíkku ylku rsõ k Ãkt[kÞíkkuLku íku{s BÞwrLkrMkÃk f k u à k k u o h u þ L k k u í k Ú k k LkøkhÃkkr fkyku suðe þnuhe MÚkkrLkf MðhkßÞ MktMÚkkykuLku ykðíkk Ãkkt[ ð»ko Ëhr{ÞkLk yk «{kýu Lkkýk { þu. ÃkkLkk 5 Lkwt [k w... 14{kt fulÿeþ Lkkýk Ãkt[ økwýkuímkð fkþo {ku Mkhfkhe Mkqºkku yk Mkt˼uo yuðwt fnu Au fu, yr¾ ¼khíkeÞ Míkhu «kúkr{f þk kyku{kt ¼ýíkk fkueãký çkk flku LkkÃkkMk Lknª fhðklke Mkq[Lkk ykãke Au. y çkík Mkhfkhe íktºk îkhk uðkþu e ÃkheûkkLkwt Ãkrhýk{ ònuh fhðk{kt Mkhfkh WÃkh fkue ÃkkçktËe LkÚke. íkksuíkh{kt rðäklkmk¼klkwt AuÕ wt çksuxmkºk {éþwt níkwt, íku Ëhr{ÞkLk økwýkuímkð fkþo {ku ytøku ÄkhkMkÇÞku îkhk rðrðä yur«- {u : 2015 hkßþ 14{kt LkkýkÃkt[Lke 13{kt LkkýkÃkt[Lke íkvkðík xfkðkhe «{kýu ¼ k{ý «{kýu ¼ k{ý «{kýu ð»ko 2015-16{kt hkßþðkh fulÿeþ hkßþðkh fulÿeþ ytëksík { ðkãkkºk fhðuhklkk ðnu[ýe fhðuhklkk ðnu[ýe fulÿeþ fhðuhk{kt Ãkkºk fhðuhk (%) Ãkkºk fhðuhk ( %) yu2-yu3 rnmmkku { yu1 yu2 yu3 yu4 523958 1 yktäú«ëuþ 4.305 6.937-2.632 22556.39 2 yyýk[ «Ëuþ 1.37 0.328 1.042 7178.225 3 ykmkk{ 3.311 3.628-0.317 17348.25 4 rçknkh 9.665 10.917-1.252 50640.54 5 A kemkøkz 3.08 2.47 0.61 16137.91 6 økkuðk 0.378 0.266 0.112 1980.561 7 økwshkík 3.084 3.041 0.043 16158.86 8 nrhþkýk 1.084 1.048 0.036 5679.705 9 rn{k[ «Ëuþ 0.713 0.781-0.068 3735.821 10 sb{w fk~{eh 1.854 1.551 0.303 9714.181 11 Íkh¾tz 3.139 2.802 0.337 16447.04 12 fýkoxf 4.713 4.328 0.385 24694.14 13 fuhk k 2.5 2.341 0.159 13098.95 14 {æþ«ëuþ 7.548 7.12 0.428 39548.35 15 {nkhk»xù 5.521 5.199 0.322 28927.72 16 {ýeãkwh 0.617 0.451 0.166 3232.821 17 {u½k Þ 0.642 0.480 0.234 3363.81 18 r{íkuh{ 0.46 0.269 0.191 2410.207 19 Lkkøkk ulz 0.498 0.314 0.184 2609.311 20 ykurhmmkk 4.642 4.779-0.137 24322.13 21 hksmúkklk 5.495 5.853-0.358 28791.49 22 rmkr { 0.367 0.239 0.128 1922.926 23 íkr{ Lkkzw 4.023 4.969-0.3946 21078.83 24 rºkãkwhk 0.642 0.511 0.131 3363.81 25 W kh«ëuþ 17.959 19.677-1.718 94097.62 26 W khk¾tz 1.052 1.12-0.068 5512.038 27 Ãkrù{ çktøkk 7.324 7.264 0.06 38374.68 28 íku tøkýk 2.437 0 2.437 12768.86 «& ku ÃkqAkÞk níkk, sulkk Mkhfkh îkhk yãkkþu k sðkçkku{kt çknkh ykôþwt Au fu, A+, A, B, C, D, E, F yu{ 7 økúuz{kt þk kykulku økúu zøk ykãkðk{kt ykôþwt Au. y çk k, hmk«ë yu Au fu Mkhfkh îkhk økúu zøk fhelku þk kykulke su MktÏÞk ËþkoðkE Au íku 80,080 ÚkkÞ Au. hkßþ{kt Mkhfkhe ylku ¾kLkøke þk kyku { elku Ãký ykx e þk k LkÚke íþkhu yk yktfzk Mkðk ku W¼k fhu Au, hkßþ Mkhfkhu rðäklkmk¼k{kt rsõ kðkh økwýkuímkð fkþo {ku ÃkkA yíþkh MkwÄe ÚkÞu ku fw Y.75.35 k¾lkku ¾[o Ãký ònuh fþkuo Au. 7

8 yur«- {u : 2015 14{k fulÿeþ LkkýkÃkt[Lke ¼ k{ýku : økwshkíklku þwt k¼? Ëuþ{kt Ëhuf Ãkkt[ ð»ko{kt çktäkhý {wsçk fulÿeþ Lkkýk Ãkt[Lke h[lkk ÚkkÞ Au ylku yu Ãkt[ Ãkkt[ ð»ko{kt fux e ykðfku Úkþu íkulkku ytëks {ktze swëk swëk {kãkëtzku Lk e fhe íkulku ykäkhu hkßþðkh fux kt Lkkýkt fulÿ Mkhfkh îkhk yãkkðk òueyu íkulkku rhãkkuxo ykãku Au ylku Mkk{kLÞ heíku fulÿ Mkhfkh yk rhãkkuxolkku yûkhþ: y{ fhíke nkuþ Au. 14{k LkkýkÃkt[Lke h[lkk çkes òlþwykhe, 2013Lkk hkus íkífk elk ÞwÃkeyu Mkhfkh îkhk zkì. ðkþ. ðe. huœelkk ðzãký nux ÚkE níke. yk Ãkt[u 15{e rzmkubçkh, 14Lkk hkus hk»xùãkríklku íkulkku rhãkkuxo MkwÃkhík fþkuo. yu ÃkAe íkk.24-02-2015 Lkk hkus íku MktMkË{kt hsq ÚkÞk ÃkAe nðu 2015-16 Úke 2020-21Lkk økk k {kxu íkulkku y{ þy ÚkÞku Au. çktäkhýlke f { 280 «{kýu hk»xùãkrík îkhk Ëh Ãkkt[ ð»kuo fulÿeþ LkkýkÃkt[Lke h[lkk ÚkkÞ Au. fulÿeþ LkkýkÃkt[ fulÿeþ fhðuhkykulke yux u ELf{xuûk, MkŠðMkxuûk, yuõmkkes zâwxe, fmx{ zâwxe suðk fulÿeþ fhðuhkykulke ykðfku su fulÿ Mkhfkh rðrðä hkßþku{ktúke ðmkq u Au, íku ykðfkulke hkßþku ðå[u ðnu[ýe fe heíku fhðe íkulke VkuBÞwo k fulÿ MkhfkhLku ½ze ykãku Au. WÃkhktík çktäkhýlke f { 275 «{kýu hkßþkulku fux e økúklx MknkÞ yúkkoíkt MknkÞf ylkwëklk ykãkðe íkulke Lkeíke Ãký hkßþku ðå[u ðnu[ýe rðøkík 2014-15 2014-15 2015-16 ytëks MkwÄkhu ku ytëks ytëks 1. hkßþkulku fhðuhk ylku zâqrxílke 382216 337808 623958 ykðf{ktúke rnmmkku 2. ykþkuslk çknkh MknkÞ ylku kulk 70019 80338 103630 3. fulÿeþ MknkÞ 329712 270269 195778 4. fulÿ MkhfkhLkk fw MktMkkÄLkkuLke 781947 688415 828366 hkßþku ðå[u ðnu[ýe fulÿ MkhfkhLkwt fw çksux 1794892-1777477 ½ze ykãku Au. íkëwãkhktík Ëhuf hkßþlku Ãkt[kÞíke hks ÔÞðMÚkk ðäw {sçkqík fhðk MÚkkrLkf MðhkßÞ MktMÚkkyku {kxu íkúkk hkßþ MkhfkhkuLkk yufrºkík Vtz {kxu fux k Lkkýk Vk ððk íku Ãký Ãkt[ Lk e fhe ykãku Au. 14{k Lkkýk Ãkt[u yk Mkt˼o{kt 2015-16Úke þy Úkíkk Ãkkt[ ð»ko {kxu yk «{kýu ¼ k{ýku fhe Au. fulÿeþ fhðuhklke fw ykðf{ktúke Devolution yúkkoík LkkýkLke ðnu[ýe fhðk {kxu su ÃkØrík Lk e ÚkE níke, íku{kt ðmkríklku 19.5 xfk, ðmkrík{kt VuhVkhLku 10 xfk, ykðf{kt ytíkhlku 50 xfk, rðmíkkhlku 15 xfk íkúkk ðlk rðmíkkhlku 7.5 xfk { elku fw Ãkkt[ {kãkëtzku{kt 100 xfk ðuexuslkwt rð¼kslk fhkþwt níkwt. yk{ yk VkìBÞow k «{kýu ykðíkk Ãkkt[ ð»ko{kt fulÿeþ fhðuhk{ktúke Ëhuf hkßþlku rnmmkku { ðkãkkºk Úkþu. ylkwmktäklk ÃkkLk 6 WÃkh... hðklkk 3, yiïþko yuãkkxo{ulxtmk, MkhËkh elke «rík{k ÃkkMku, LkðSðLk, y{ëkðkë - 380 014. VkuLk : 079-26561694 E{uR : ðuçkmkkex :www.pathey.in patheya.budget@hotmail.com BOOK-POST PRINTED MATTER «rík,............ íktºke-{wÿf-«fkþf : zkì. rmkøhks Mkku tfeyu xùmx ðíke - MkíÞ{T r«lx ¾kíku AÃkkðe 3, yiïþko yuãkkxo{ulxtmk, MkhËkhLke «rík{k ÃkkMku, LkðSðLk, y{ëkðkë - 380 014, MÚk uúke «rmkø fþwo.