ð»ko : 59 ytf : 11 íkk slklkkþflku «[tz slkmk{úkolk

ð»ko : 59 ytf : 11 íkk.1-6-2019 slklkkþflku «[tz slkmk{úkolk

{kík]¼qr{ ylku {kík]þâõíklku ykëhãkqðof ðtëlk...

ð»ko : 59 ytf : 11 íkk.1-6-2019 íktºke : yþkuf fk heþk Mkníktºke : yh ðë Ãkxu fkþoðknf íktºke : Ãkw f rºkðuëe MktÃkkËf : r{lkuþ rºkðuëe WÃkMktÃkkËf : Ãkrh{ ËuMkkR MknMktÃkkËf : Ëuðktøk {uðkzk, {Lke»kk ðk½u k, n»koë YÃkkÃkhk f k rlkëuoþf : sm{elk Ëðu rðíkhý : sþuþ Ëðu : Rïh Xkfkuh økwshkík Ãkkrûkf Lkk { íkw nkuþ íkku Lke[u Ëþkoðu k Lktçkh WÃkh MktÃkfo fhe rðøkíkku {u ðe þfkþu. rðíkhý rð¼køk : VkuLk : 079-23253442, 079-23253440 E-{uR yuzùumk : gujaratmagazine@gmail.com VuMkçkwf ªf : gujaratinformation.official íktºke rð¼køk økwshkík Ãkkrûkf fkþko Þ, {krníke rlkþk{f elke f[uhe, økwshkík hkßþ, ç kuf Lkt. 19/1, zkp. Sðhks {nuíkk ¼ðLk, økktäelkøkh - 382010. VkuLk : 079-23253440, 23254412 ðkš»kf ðks{ : ` 50-00 hkßþ MkhfkhLkk Mk kkðkh ynuðk ku rmkðkþ yk Mkk{rÞf{kt «rmkø Úkíkk ylþ u¾ku{kt ÔÞõík ÚkÞu k rð[khku MkkÚku hkßþ Mkhfkh Mkt{ík Au s, yu{ {klkðwt Lknª. 48 + 4 xkrx = fw 52 ÃkkLkk {krníke ¾kíkwt, økwshkík hkßþ, økktäelkøkh îkhk «fkrþík ylku MkkrníÞ {wÿýk Þ «k. r. íkúkk økwshkík ykuvmkux «k. e., y{ëkðkë îkhk {wrÿík yk ytf Lke[uLke ðuçkmkkrx ÃkhÚke rðlkk {qõþu zkwlk kuz fhe þfkþu www.gujaratinformation.net ðks{ Lke[uLkk MÚk kuyu MðefkhkÞ Au økwshkík ÃkkrûkfLkwt ðkš»kf ðks{ hkßþlke ík{k{ fbãþqxhkrítz ÃkkuMx ykurvmk{kt MkŠðMk [kso [qfðe ¼he þfkþu. økwshkík ÃkkrûkfLkwt ðkš»kf ðks{ hkufzuúke íkúkk kumz rz{klz zùk^x MðYÃku {krníke rlkþk{f elke f[uhe, rnmkkçke þk¾k, ç kuf Lkt. 19, zkì. Sðhks {nuíkk ¼ðLk, økktäelkøkhlkk MkhLkk{k Ãkh Mðefkhðk{kt ykðþu. økwshkík ÃkkrûkfLkwt ðks{ rsõ klke {krníke ¾kíkkLke f[uheyku Ãký Mðefkhþu. MktÃkfo yräfkhelke f[uhe, økwshkík Mkhfkh, Bnkzk rçkõzªøk Lkt. 36, à kux Lkt. 150, ykuþeðkhk Ãkku emk MxuþLkLke çkksw{kt, òuøkuïhe (Ãkrù{), {wtçkr - 400102. ðks{ Mðefkhðk fkur ¾kLkøke ÔÞÂõík fu MktMÚkkLku yuslmke ykãke LkÚke. ykãklkk rðmíkkh{kt hkßþ MkhfkhLke slkrník ûke fkur {níðãkqýo æþklkkf»kof çkkçkík økwshkík Ãkkrûkf{kt «rmkæä fhðk ÞkuøÞ køku íkku ykãk gujaratmagazine@gmail.com R{uR ykrze WÃkh íkmkðeh MkkÚku rðøkík {kuf e ykãkþku íkku ÞkuøÞíkk ylkwmkkh íkulku økwshkík Ãkkrûkf{kt MÚkkLk ykãkðklkku yð~þ «ÞíLk fhðk{kt ykðþu. þçëþ: ðzk«äklk e hulÿ¼kr {kuëeyu fhu k rðfk fkþkou e wðk yksu { ú Ëuþ{kt «he Au y u íku{lkk uœ]íð u { ú Ëuþu MðefkÞow Au. Ëuþ u yrðhœ rðfk Þkºkk Ãkh E sðk {kxu y u ¼khŒ u rðï{kt {nk kklkwt ÃkË nkt fhkððk {kxu ðzk«äk e hulÿ¼ke {kuëe fkþohœ Au. e.yu{. zuþ ƒkuzo hfkh wt ºkeswt uºk ƒlþwt Au. e.yu{. zuþ ƒkuzo Ãkh k su rð¼k ku Au Œu rð¼k ku e «ò ûke fk{ ehe y u ûþktf r rø {kxu Mxkh hu x ykãkðk e ðœh Ãknu Úke rðfkmk MÃkÄko wt ylkku¾w ðkœkðhý ƒ þu. Ãkkýe rðfk e Ãkkhkþeþe Au y u ykäkh Ãký Au. Ãkkýe k xeãku xeãkkt u t únðk e syrhþkíklku y w ûke u { ú wshkœ{kt ykht¼kþu k ws k{ wv k{ s t[þ yr¼þk {kt slkþâõík WíMkkn¼uh òuzkr økr Au. hkßþ hfkhu ð ðk eyku, k h¾uzwyku y u ykrëðk eyku k ½h wäe rðfk k V ku u Ãknkut[kzðk wt fkþo fhe ytíþkuëþ k r ØktŒ u MkwÃkuhu kfkh fþkou Au. { ú wshkœ{kt w¾, þktrœ y u {]rø k ðkœkðhý wt so fhðwt ylku ò ððwt yu ykãkýe MkrnÞkhe sðkçkëkhe Au. wshkœ rðfk k ðk ykþk{ku Ãkkh Ãkkzðk e rëþk{kt ÍzÃkÚke yk ðäe hìkwt Au. wshkœ ku yuf Ãký heƒ ÔÞÂõík {fk rðnkuýku hnu, ki u ykux ku y u hkux ku { u yu hkßþ MkhfkhLkku tfõãk Au. hkßþ hfkh heƒku, ÃkerzŒku y u þkur»kœku k fõþký u ðhu e Au. ({wïþ {tºke eyu ykãku k rðrðä ðõíkôþkulkk Mktfr ík ytþku)

ykf»koý 8 fðh Mxkuhe slklkkþflku «[tz slkmk{úkolk... 6 y{ 10% ykšúkf ÃkAkŒ y k{œ ku [k w þiûkrýf ð»koúke y{ 7 rmkrø e.yu{. zuþƒkuzo e V Œk wt «Úk{ ð»ko MktÃkLLk 20 MktðuËLkk whœlke fhwýktrœfklkk ¼kuøk çklku klke ðnkhu MktðuËLkþe {wïþ{tºke e 22 f]r»k ktrík ¾wþnk ¾uzqík ylku Mk{]Ø ¾uíke 24 s økkúkk s t[þ y u s ÔÞðMÚkkÃk ûkuºku wshkœ wt ykøkufë{ 26 QòoðkLk økwshkík rðfkmklkk {køkolku ysðk íkwt Ãkkðh Mkhà Mk økwshkík 28 økúk{rðfkmk M{kxo rð us 30 Mkwhûkk whrûkœ y u k{œ wshkœ 32 Þwðk þâõík Ëhuf nkúklku fk{... ÞwðkLkkuLkwt fkiþõþ rlk{koý... 33 E- ktrík rzrsx EÂLzÞk, rzrsx wshkœ 34 «ðkmklk Mknu kýeykulke «Úk{ ÃkMktË hr Þk{ýwt økwshkík... økwshkík 4 1 sqlk, 2019 36 þnuhe rðfkmk QzeLku ykt¾u ð øku Au økwshkíklkku þnuhe rðfkmk 38 LkkheþÂõík LkkheþÂõíkLkk Mkk{ÚÞoLkwt MkL{kLk 40 Mkt¼k ykhkuøþ ûkuºku yøkúumkh økwshkík 42 s ÔÞðMÚkkÃkLk wshkœu fþwo Ãkkýe wt ÃkkýeËkh ykþkus - fnklke s rðíkhý {kxu M{kxo VkuLkLkk M{kxo rðrlkþkuøklke... - { kus ¾U kh 46 Mk{k[kh rðþu»k 48 rlkýoþ 49 ykmkãkkmk

Q½zíku ÃkkLku s kþf u wshkœ e s Œk wt «[tz s {Úko... Ëuþ¼h{kt kufþkne k {nkãkðo e Wsðýe tãkòk ÚkR. Ëuþðk eyku e yk Wsðýe ku yk të 23,{u 2019 k hkus «r Ø ÚkÞu k Ãkrhýk{{kt Ãkz½kÞku. Ëuþðk eykuyu Vhe yufðkh ÃkkuŒk k uœk Œhefu s kþf e hulÿ¼ke {kuëe Ãkh Ãk të e ku f þ ZkuéÞku Au. Œu{ktÞ wshkœ e kzk A fhkuz WÃkhktŒ e s Œkyu wshkœ k yk Ãk kuœkãkwºk e Íku e{kt hkßþ e çkäe s ƒuxfku Vhe yãkoý fhelku «[tz {Úko ykãþwt. yk¾w wshkœ íku{ u y«rœ{ [knu Au y u yu{ k{kt yët¼qœ rðïk Au, yu Ãkwhðkh fþowt. ð»ko 2001{kt e hulÿ¼ke {kuëe wshkœ k {wïþ{tºke ƒlþk ƒkë ykht¼kþu e rðfk Þkºkk ku hkßþ k s s y u wshkœ e ¼qr{ ku fýfý kûke Au. wshkœ{kt f]r»k, Wãku y u uðk ºkýuÞ ûkuºk{kt rðfk e rœ Œus ƒ e. wshkœ yuf {kuz Mxux Œhefu W¼he ykôþwt. wshkœ k rðfk {kuz u sh {ûk hk¾e u s rnlëwmœk e s Œkyu 2014{kt wshkœ k yk Ãk kuœk Ãkwºk u «Äk {tºke ÃkËu ƒu kzâk. wshkœ{kt AuÕ k ƒu ËkÞfkÚke ykht¼kþu e rðfk Þkºkk e su{ s { ú Ëuþ u rðfk e hkn WÃkh ðäw Œus rœyu yk ÄÃkkððk wt fk{ ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëeyu AuÕ k Ãkkt[ ð»ko{kt fþow. W k k{kt Ãkkýe e {MÞk k Mkk{Lkk {kxu e hulÿ¼ke {kuëeyu wshkœ{kt y uf Ëe½ofk e Ãk kt eäkt Au. ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëe k rðí u r{þ ƒ kðe Ãkrhýk{ ûke fkþkuo fhœkt {wïþ {tºke e rðsþ¼ke YÃkkýe k uœ]íð{kt wshkœ Ãkkýe e {w~fu eyku u rlkðkhe hìkwt Au. ws k{ wv k{ s t[þ yr¼þk k Ãkrhýk{u wshkœ k {kúku Œku kœwt s tfx {në ytþu n ðwt ƒlþwt Au. {wïþ {tºke e rðsþ¼ke YÃkkýeLkk tðuë þe r ýkoþf uœ]íð{kt rðrðä ûkuºkku{kt wshkœu käu k ËeðkËktzeYÃk rðfk e { úœþk ðkœ yk ytf{kt ykðhe uðk{kt ykðe Au. {wïþ {tºke e e «uhýk y u {k oëþo Úke þy ÚkÞu k e.yu{. zuþ ƒkuzo e V Œk wt yuf ð»ko Ãkqýo Úkðk k yð hu e rðsþ¼kr YÃkkýeyu «[kh {kæþ{ku kúku tðkë fþkuo nœku. hfkh wt ºkeswt uºk ƒ u k e.yu{. zuþ ƒkuzo k fkhýu hkßþ hfkh e «ò ûke uðkyku e wýð kk{kt ¾kM ku ðäkhku ÚkÞku Au. s w¾kfkhe k fk{ku ÍzÃkÚke Ãkqýo Úkðk køþkt Au. ŒksuŒh{kt húkkýk{kt xþqþ f k {kt k u e yk e Ëw½ox k ƒ Œk tðuë þe {wïþ {tºke e yuf Ãk ku Ãký rð tƒ fþko ð h whœ Ä e Þk. Œu{ýu Ëw½ox k ku ¼ku ƒ u k Ãkrhðkhku kúku ƒu e u ktíð k ÃkkXðe. Œu{ýu yk Ëw½ox k {kxu Œ MÃkþeo ŒÃkk k ykëuþku ykãþk. yux wt s ne yk «fkh e Ëw½ox k wt Ãkw hkðœo { ú wshkœ{kt õþktþ ÚkkÞ Œu {kxu VkÞh u^xe të¼ou hkßþ¼h{kt Ãk kt uðk {kxu ðrnðxe Œtºk u r Ëouþku ykãke íðrhœ fkþoðkne þy fhe Au. sþ sþ hðe wshkœ... - yþkuf fk heþk økwshkík 5 1 sqlk, 2019

y{ hkßþ hfkh ku {n ð ku r ýoþ 10% ykšúkf ÃkAkŒ y k{œ ku [k w þiûkrýf ð»koúke y{ Ëuþ k ykšúkf heœu ÃkAkŒ rƒ y k{œ ð o u rþûký y u hfkhe kufhe {kxu ðzk«äklk e hulÿ¼kr {kuëeyu 10 % ykšúkf ÃkAkŒ y k{œ ykãkðk ku r ýoþ fþkou Au. su ku Ëuþ¼h{kt y{ fh kh wshkœ «Úk{ hkßþ Au. {kºk ð[ nª ÃkhtŒw wÿz y{ efhý{kt {k khe hkßþ hfkh wshkœ{kt [k w þiûkrýf ð»koúke s Wå[ yçþk {ku{kt rƒ y k{œ ð o k ykšúkf heœu ÃkAkŒ rðãkúkeoyku u 10% y k{œ {wsƒ «ðuþ yãkkþu. su kúke yk ð o k ŒusMðe rðãkúkeoyku u VkÞËku Úkþu. {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýe k yæþûkmúkk u { u e hkßþ {tºke{tz e ƒuxf{kt yk {n ð k r ýoþ uðkþku Au. su e rð Œ ykãkœkt kþƒ {wïþ {tºke e rlkíkelk¼kr Ãkxu u sýkôþwt fu, [k w þiûkrýf ð»koúke s rƒ y k{œ ð o k rðãkúkeoyku {kxu ƒuxfku y k{œ hk¾e u s «ðuþ «r Þk þy Úkþu. yk sku ðkrúke ylþ ð o e y k{œ ƒuxfku u fkur y h Úkþu nª. hkßþ{kt ykšúkf heœu rƒ y k{œ ð o u 10 % y k{œ ykãkðk k fkhýu nk {kt «ðœo{k y k{œ erœ{kt fkur Ãký VuhVkh fhkþu nª. Œu{s rƒ y k{œ e 51 % Äkuhýu { Œe ƒuxfku{kt Ãký ½xkzku fhkþu nª. yk{ fhðkúke {tsqh ÚkÞu fkurãký fku us e fw ƒuxfku{kt 22 Úke 25 % ƒuxfku ku ðäkhku fhkþu. su kúke «ðœo{k rðãk þk¾k y k{œ k Äkuhý e ƒuxfku u ½xkzâk ð h 10% e yk y k{œ ƒuxfku Vk ðe þfkþu. hkßþ{kt {uzef ûkuºk{kt nk 4350 ƒuxfku Au, su{kt 914 ƒuxfku ku ðäkhku Úkþu. su k fkhýu hkßþ{kt {uzef ûkuºk e fw 5264 ƒuxfku Ãkh «ðuþ yãkkþu. yu nk e ƒuxfku s heœu zulx rð¼k {kt 220 ƒuxfku ku, ykþwðouë{kt 335 ƒuxfku ku y u nkur{þkuãkúke{kt 635 ðe ƒuxfku W{uhkþu. yk WÃkhktŒ ûkuºku 3,735 ƒuxfku, rvíeþkuúkuhkãke{kt 900 ƒuxfku y u kúku kúku ylþ Ãkuhk{uzef fku»ko{kt 70 ƒuxfku ku ðäkhku Úkþu. yk{ hkßþ{kt {uzef rnœ yk w»kktr f fku»ko y u Ãkuhk{urzf { e fw 31,890 ƒuxfku{kt 6,809 ƒuxfku ku ðäkhku ÚkŒkt fw WÃk çä ƒuxfku 38,699 Úkþu. y{hu e{kt ðe {urzf þy Úkþu : y{hu e{kt ¼khŒ hfkhu 28 {u, 2019 k hkus ðe {uzef fku us þy fhðk e Ãký Ãkhðk e ykãke Au. su kúke hkßþ{kt ðäw yuf ðe {uzef fku us ƒ þu. y{hu e e {urzf fku us{kt 150 ƒuxfku Ãkh «ðuþ yãkkþu. fku u { þu k¼? : wshkœ hfkhu y kw r ýoþ fþkou Au Œu {wsƒ ðkš»kf Y. 8 k¾úke ykuae ykðf ÄhkðŒkt Ãkrhðkh k rðãkúkeoyku fu su fkur Ãký «fkh e y k{œ ku k¼ Úke {u ðœkt Œu{ u yk r ýoþ ku k¼ { þu. Rs uhe, Vk{o e rnœ k «kuvuþ fku»ko{kt Ãký rƒ y k{œ ð o k 10% y k{œ ku y{ fhðkúke ƒuxf{kt ðäkhku fhkþu. hkßþ{kt Rs uhe ûkuºku 10% y k{œ k y{ u fkhýu WÃk çä ƒuxfku{kt 38,607 ku ðäkhku Úkþu. Vk{o e k yçþk {{kt 1676 ƒuxfku ku EWS kt fkhýu ðäœe ƒuxfku {uzef 4,350 914 5,264 zulx 1,140 220 1,360 ykþwðouë 1,780 335 2,115 nkur{þkuãkúke 3,525 635 4,160 16,240 3,735 19,975 rvsþkuúkuhkãke 4,535 900 5,435 ylþ Ãkuhk{uzef 320 70 390 fw ƒuxfku 31,890 6,809 38,699 økwshkík 6 1 sqlk, 2019 fw ðäkhku Úkþu. Œu{s ykfeoxuõ[h, yu{ƒeyu, y u ylþ fku»ko e ƒuxfku{kt 4,247 ƒuxfku ku ðäkhku Úkþu. su kúke ykðk «kuvuþ fku»keo {kt fw ƒuxfku{kt 44,000 Úke ðäw ƒuxfku ku ðäkhku Úkþu su k fkhýu ykšúkf heœu ƒ k rðãkúkeoyku u [k w ð»koúke s Wå[ yçþk e Œfku{kt ðäkhku Úkþu.

rmkrø ðneðxeíktºk WÃkh rzsx krítz çkkslksh e.yu{. zuþƒkuzo e V Œk wt «Úk{ ð»ko MktÃkLLk hkßþ hfkh e «ò ûke uðkyku e wýð kk{kt ðäkhku ÚkÞku Au ŒÚkk w¾kfkhe kt fk{ku ÍzÃkÚke Ãkqýo ÚkÞkt Au. yux wt s rn, {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýe k ƒ uœ]íð{kt ÃkuLzL e uð e[wt ykôþwt Au. su wt uþ e.yu{.zuþƒkuzo k ðœh «Þku u òþ Au. yk f{klz ftxùku Þwr x îkhk Ãkkt[ C yux u fu f{klz, ftxùku, fkubãþqxh, fkubþwr fuþ y u fkubƒux k { ú fkþov fúke hkßþ hfkh k rð¼k ku e fk{ ehelkwt {kur x h ÚkkÞ Au. yux wt s rn rhþ xkr{ ÃkhVku{oL {uí h r Mx{ kúku hkßþ, «Ëuþ, rsõ k fûkk wäe wt ÃkhVku{oL {kur x h Ãký ½ ƒlþwt Au. kufku u { Œe uðkyku wt rzrsx kríuþ ÚkŒkt ÃkkhËþeo ÃkØrŒyu kufku u k¼ { Œk ÚkÞk Au. e.yu{. zuþƒkuzo u Ãkrhýk{u E-Ähk, r xe ðou suðkt ûkuºkku{kt Ëk¾ kyku ykãkðk e ÃkuLzLMke{kt {kœƒh ½xkzku ÚkÞku Au. ykþw»þ{k ¼khŒ nux k k¼kúkeo h6 k¾úke ðäe u 43 k¾ ÚkÞk Au y u kur nuõúkfkzo e tïþk 37 k¾u Ãknkut[e Au. xuf ku kus ykäkrhœ tãkqýo ÔÞðMÚkk Íehku fku Mx Úke yux u fu hfkh k s rð¼k kuyu rðf kðu e Au y u ktäe h ƒuxk rsõ k fûkk e rð Œku, rð¼k ku e fk{ ehe e {krnœe {u ðe þfkþ Au. {wïþ {tºke e e «uhýk y u {k oëþo Úke Œ ð»kou Œk. 4 - {u - h018 k þy fhkþu k e.yu{. zuþƒkuzo e V Œk wt yuf ð»ko Ãkqýo ÚkðkLkk yð hu e rðsþ¼kr YÃkkýeyu «[kh {kæþ{ku kúku tðkë fþkou nœku. {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýeyu hkßþ hfkh k rð¼k ku y u s rnœ uðkyku kúku tf kþu k Œ{k{ rð¼k ku k MxÙkuL zuxkƒuríúke hfkhe Œtºk e fkþoãkørœ wt yuf s zuþƒkuzo e.yu{. zuþ ƒkuzo ÃkhÚke ½ {kur x h fhðk e «rœƒøœk Ëkunhkðe nœe.{wïþ{tºke e k y ú r[ð e yu{. fu. Ëk Ãký yk ðu kyu skuzkþk nœk. {wïþ {tºke eyu e.yu{. zuþƒkuzo k ðk ykäwr f xìõlkku kus Þwõík h.0 ðío e nðu þyykœ Úkðk e Au Œu e Aýkðx fhœkt sýkôþwt fu, y kw 1700 sux kt RÂLzfuxh k MÚkk u nðu 3 nòhúke ðäw RÂLzfux o yk zuþƒkuzo k fkþoûkuºk{kt skuzðk k Au. økwshkík 7 1 sqlk, 2019 Œu{ýu ykð khk rëð ku{kt Ãkku e Mxuþ Úke {ktze u huþ fkzo wäe e ƒäe uðkyku yku kr fhe u ÃkkhËþeo «þk e MxÙe{ kr ÔÞðMÚkk rðf kððk e { k ÔÞfŒ fhe nœe. {wïþ{tºke eyu yk ðu kyu MÃkü fìkwt fu, e.yu{. zuþƒkuzo Ãkh k su rð¼k ku Au Œu rð¼k ku u «ò ûke fk{ ehe y u ûþktf r rø {kxu Mxkh hu x ykãkðk e ðœh Ãknu Úke MÃkÄko wt ðkœkðhý ƒ þu su hðk u wþk e tfõãkƒøœk u ðäw t e ƒ kðþu. e.yu{. zuþ ƒkuzo hfkh wt ºkeswt uºk ƒlþwt Au. zuxk f ufþ k ÔÞkÃk{kt 196 MÚkk uúke ðäe u Ãk63 MÚkk ku, 1hÃk ykuúkkurhxe u ƒë u 1h00 ykuúkkurhxe ykðhe uðkr Au. «rœ wshkœ ytœ oœ 4Ãk0 u MÚkk u nðu 16Ãk0 «kusufx {kur x h ÚkkÞ Au. {wïþ {tºke eyu e.yu{. zuþ ƒkuzo e yk «Úk{ ð»ko e V Œk{kt nþku e ki f{þkou eyku u yr¼ të ÃkkXÔÞkt nœkt. {wïþ {tºke e k yku.yu.ze. e ze. yu[. þknu e.yu{. zuþƒkuzo ku nuœw MÃkü fþkou nœku. WÃk r[ð e rnœuþ kurn u «¼kðf «uílxuþ fþowt nœwt.

fðh Mxkuhe slklkkþflku «[tz slkmk{úkolk... {khk {Þ e ûký ûký ylku þheh ku fý fý Ëuþðk eyku {kxu... - e hulÿ¼kr {kuëe økwshkík 8 1 sqlk, 2019

fðh Mxkuhe {klkðeþ økrh{klku Wòøkh fhíkk ylku rðï fõþkýlkku {køko «þmík fhíkk MkíÞ ylku y nmkklkk {qõþku Úkfe {nkí{k økktäe rðï {klkð íkhefu «MÚkkrÃkík ÚkÞk ylku økqsoh ÄhkLkwt Lkk{ søkík{kt hkuþlk ÚkÞwt. økwshkíklkk çkeò yuf ÃkLkkuíkkÃkwºk e LkhuLÿ¼kR {kuëe yuf ¼khík uc ¼khík ylku MkkiLkku MkkÚk, MkkiLkku rðfkmk yuðk çku æþuþ{tºklku RLku Mk{]Ø hk»xùlkk rlk{koýlke MkkÚku MkkÚku rðï{kt ¼khíkLkku «¼kð ðäkhelku rðïlkuíkk íkhefu W¼he hìkk Au. ¼khíkLke slkþâõíklkwt «[tz slkmk{úkolk ylku íku{lku { e hnu ku ðirïf ykðfkh økwshkíklke økrh{klku Ãký Lkðe Ÿ[kR ykãke hìkku Au. økhðe økwshkík Lkðk yyýkuëþlke ¼qr{ çklkðk Ãký sr hne Au. rðï k kiúke {kuxk kufþkne Ëuþ ¼khŒ{kt wþk y u rðfk u kðorºkf ƒ kððk wt ¼ ehúk fkþo fhðk ku ¼hku ku Ëuþ e s Œkyu e hulÿ¼ke {kuëe{kt {qõþku Au. Ëuþ e slkíkkyu wshkœ k Ãk kuœk Ãkwºk e hulÿ¼ke {kuëe u ƒesðkh uœ]íð fhðk e sðkƒëkhe kutãke u Œu{ e þrõœ y u hküùr ck ÃkwLk:rðïkMk ÔÞõík fþkuo Au. kufþkne k {nkãkðo {k kuf ¼k-2019 e [qtxýe{kt Ëuþðk eykuyu Wí kn¼uh skuzke ŒŒ ƒes ðkh ðzk«äklk e hulÿ¼ke {kuëe k uœ]íð {kxu MÃkü s këuþ ykãþku Au. kuf ¼k e [qtxýe k sð tœ rðsþ ƒkë ðzk«äklk e hulÿ¼kr {kuëeyu {]Ø y u «¼kðþk e ¼khŒ k r {koý ku tfõãk y{ëkðkë ¾kŒu ÔÞõŒ fþkou nœku. ÃkkuŒk e fkhrfëeo wt ½zŒh ßÞktÚke ÚkÞwt nœwt Œu y{ëkðkë k su. Ãke. [kuf ¾kŒu «Úk{ ònuh fkþo {{kt Œu{ k Ãknu k tƒkuä {kt ¼khŒ u ðe Ÿ[kRyu Ãknkut[kzðk ku { { r Äkoh Œu{ýu ÔÞõŒ fhe u nw kt rë SŒe eäkt nœkt. ŒŒ ƒes 𾜠st e ƒnw{œe {u ðe hfkh h[ðk sr hnu k e hulÿ¼kr {kuëeyu yk yirœnkr f rðsþ e WsðýeLkku yð h þktœ, k{klþ y u kë eãkqýo heœu ÞkuòÞku nœku. whœ k rðãkúkeoyku k {]íþw Ãkhíðu nuhe tðuë k Ëk¾ððk{kt ykðe nœe. yk rðsþkuí ð nª ÃkhtŒw s Œk Ãkhíðu k y w ún ku Wí ð ŒÚkk A kua tðuë k kúku ku Éý Mðefkh ku yð h ƒlþku nœku. ÃkkuŒk e {kœk k ykrþ»k uðk ŒÚkk {kœ]¼qr{ e ðtë k {kxu wshkœ ÃkÄkhu k e hulÿ¼kr {kuëeyu s e y u sl{¼qr{ k Éý ku Mðefkh fhe u s Œkyu {qfu k rðïk u kúkof fhðk e Wíf]ü «rœƒøœk ÔÞõŒ fhe nœe. ðzk«äklk eyu yk rðsþ u s Œk ku rðsþ ýkðe [qtxýe{kt nkh khkyku ku Ãký {k -{ku¼ku ò ðe u ¼khŒ e Wíf]ü ÃkhtÃkhk k økwshkík 9 1 sqlk, 2019

fðh Mxkuhe Ëþo fhkôþkt nœkt ŒÚkk qhœ e ½x kúke fk swt ftãke Þwt Au Œu{ sýkðe u ykðe ½x k Ãkw hkðœo ÚkkÞ Œu {kxu syhe ƒäw s fhðk e { {Œk ÔÞõŒ fhe nœe. ÃkzfkhYÃk Ãkrhƒ ku ÃkkuŒk u Qsko ykãku Au Œu{ sýkðe ðzk«äklk eyu yk k{e Ãkkt[ ð»ko Ëuþ u {MÞkykuÚke {wõœ fhðk k {k ou ŒŒ yk ÄÃkþu Œu{ fìkwt nœwt. yux wt s nª, { ú rðï{kt ¼khŒ wt su Ëeyku Ãkqðou MÚkk nœw Œu u Ãkw : «kó fhðk y u kufkuyu {qfu k rðïkmklku MkkÚkof fhðk rðfk u ðäw ƒ ð kh ƒ kððk e «rœƒøœk Ãký ÔÞõŒ fhe nœe. hküù e whûkk y u {]rø e rëþk{kt yk hfkh y úu h ƒ þu íkuðe ¾kíkhe Ãký íku{ýu ykãke níke. rðsþ e kúku kúku sðkƒëkhe ðäu Au y u rðsþ u Ãk[kððku Ãký y½hku nkuþ Au Œu{ sýkðe Œu{ýu W{uÞowt fu, rððuf y u {ÞkoËk rðsþ u Ãk[kððk e szeƒwèe Au. yk rðsþ u ÃkkuŒk ku nª, hküù e s Œk k rðsþ Œhefu Œu{ýu yku ¾kÔÞku nœku. kðosr f Sð {kt kufku k { u k yãkkh «u{ {kxu Œu{ýu ÓËÞ k ŸzkýÚke slkíkklkku yk¼kh ÔÞõŒ fþkou nœku y u Ëuþ ŒÚkk Ëuþ e s Œk k rnœ {kxu ÃkkuŒk k {Þ e ûký ûký y u þheh k fýfýlku {ŠÃkŒ fhðk e ŒíÃkhŒk Œu{ýu ÔÞõŒ fhe nœe. kt Ë e yr{œ¼kr þknu yk yð hu sýkôþwt nœwt fu, s këuþu «Úk{ðkh Ëuþ u ÃkrhðkhðkË, òrœðkë y u Œ]üefhý k k whkuúke {wõœ fhe u Ãkkur xeõ ykuv ÃkVkou{L Ãkh ÃkkuŒk e {nkuh kðe Au. ð ðk eyku, k h¾uzwyku y u ykrëðk eyku k ½h-½h wäe rðfk kt V ku u Ãknkut[kzðk wt fkþo fhe ytíþkuëþ k r ØktŒ u kfkh fþkou Au. wshkœ{kt W k k{kt Ãkkýe e fkh{e Œt e e {MÞkyku Wfu ðk wt fkþo Ãký e LkhuLÿ¼kRLkk uœ]íð{kt s ÚkÞwt Au. k{u k{ {oëk kt eh Ãknkut[kzðk wt ¼ ehúk fkþo Œuyku k rðí Úkfe þõþ ƒlþwt Au. { ú wshkœ{kt þktrœ- w¾ y u {]rø wt ðkœkðhý wt so ÚkÞwt Au. wshkœ k yk s rðfk {kuz u fkhýu 2014{kt { ú Ëuþ e s Œk ku rðïk tãkkrëœ fhðk{kt {ËË { e. 2014 Úke 2019 e Þkºkk{kt su «fkhu { ú wshkœ{kt rðfk Þkºkk ðýúkt¼e heœu yk ðäe nœe Œu {wsƒ s { ú Ëuþ{kt yk Þkºkk e hulÿ¼kr {kuëeyu ykht¼e Au. e hulÿ¼ke e hfkhu {kœkyku y u ƒnu ku u þki[k Þ yr¼þk ytœ oœ L{k kúku Sððk ku yräfkh ykãþku Au. { ú ¼khŒ k y uf k{zkyku{kt ðes e Ãknkut[kze Ëuþ k 22 fhkuz kufku wt Sð Äkuhý wäkhðk wt fk{ fþowt Au. økwshkík 10 1 sqlk, 2019

fðh Mxkuhe wshkœ k {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýeyu wshkœ e Œ{k{ 26 ƒuxfku Ãkh { u k s {Úko - rðsþ {kxu s rnœ e Þkus kyku y u rðfk kt V ku kufku wäe Ãknkut[kzðk k Mkhfkhu fhu k yúkkf «Þk ku k Ãkrhýk{ MðYÃk ýkðe nœe. hkßþ hfkh y u fulÿ hfkh e r ck y u {Úko uœ]íð u eäu s þrõœ «[tz s {Úko {kt ÃkrhðŠŒŒ ÚkR nkuðk wt Ãký Œu{ýu sýkôþwt nœwt. e hulÿ¼kr {kuëe Ëuþ u yrðhœãkýu rðfk Lkk {køkuo ykøk ðäkhðk íkúkk whkßþ e MÚkkÃk k fhðk {kxu y u ¼khŒ u rðï{kt {nk kk wt çklkkððk {kxu fkþohœ Au. Ëuþ e s Œkyu òrœðkë-«ktœðkëúke WÃkh QXe u rðfk ðkë y u hküùðkë u ykäkhu {ŒËk fþowt yu ¾qƒ s {n ð e ƒkƒœ Au, Œu{ Ãký Œu{ýu sýkôþwt nœwt. AuÕ k Ãkkt[ ð»ko Ëhr{Þk yk hfkhu s Œk u ðkouãkhe {k e ykht¼u k kuffõþký k yr¼ { u fkhýu yk rðsþ ÚkÞku Au Œu{ yøkúýe e SŒw¼kR ðk½kýeyu sýkôþwt nœwt. { ú Ëuþ{kt fw kœ Œçk k{kt {ŒËk ÞkuòÞwt nœwt. ¼khŒ k ErŒnk {kt kiúke ðäw {ŒËk yk [qtxýe{kt ÚkÞtw nœwt. wshkœ, {nkhküù, hkßmúkk, rn{k[, nrhþkýk, {æþ«ëuþ, W khk¾tz rnœ 14 hkßþ{kt yu.ze.yu. u 50 xfkúke ðäw {Œ {éþk Au. ðzk«äklk e hulÿ {kuëe Œu{ k «Úk{ fkþofk e r røyku E s Œk ðå[u Þk nœk. su ku Ëuþ e s Œkyu Mðefkh fhe íku{lku rðsþe ƒ kôþk Au. rëõne ¾kŒu fkþofœkoyku e {w kfkœ k «t u íku{lku { u k yirœnkr f rðsþ «t u ðzk«äklk eyu Ëuþðk eyku {ûk Ãký ÃkkuŒk e k ýe ÔÞõŒ fhe nœe. «Äk {tºke e hulÿ¼kr {kuëeyu sýkôþwt fu, ð»ko 2019 kuf ¼k e [qtxýe{kt Þk ¼khŒ {kxu s këuþ uðk kufku ðå[u Þk nœk. Œu{ýu Ëuþ k k rhfku ku ÃkkuŒk k{kt ¼hku ku {qfðk {kxu yk¼kh {klþku nœku. Œu{s ¼khŒ k {ŒËkhku e ò ]ŒŒk e rðï kutä uðk {sƒqh ƒlþk wt sýkôþwt nœtw. økwshkík 11 1 sqlk, 2019

fðh Mxkuhe s Œkyu ¼khŒ {kxu {ŒËk fþwo ðzk«äklk e hulÿ¼kr {kuëeyu Œu{ k tƒkuä {kt ¼ ðk ef]»ý wt WËknhý ykãkœkt sýkôþwt fu, {nk¼khœ k ÞwØ {Þu ef]»ý u ÃkqAðk{kt ykôþtw fu Œ{u ÞwØ{kt fku e kúku hnuþku, íþkhu ef]»ýyu nrmœ kãkwh kúku hnuðk wt sýkôþtw nœwt. Œu{ yk [qtxýe{kt Ëuþ e s Œk fkue Ãkûk k ƒë u ¼khŒ e kúku hne Au. Ëuþðk eykuyu ¼khŒ {kxu {ŒËk fþow Au. Ëuþ k k{klþ k rhf e yk ¼kð k Wßsð ¼khŒ e uhtxe Au. yirœnkr f rðsþ s Œk u {ŠÃkŒ ðzk«äklk e hulÿ¼kr {kuëeyu sýkôþwt fu, yk [qtxýe fkue Ãkûk, fkue uœk, fkue W{uËðkh Úke zâku Ãký s Œk ze Au. yk [qtxýe{kt rnlëwmœk ku rðsþ ÚkÞku Au, kufœtºk ku rðsþ ÚkÞku Au, s Œk ku rðsþ ÚkÞku Au. yk yirœnkr f rðsþ s Œk u {ŠÃkŒ Au. kuf ¼k-2019 e [qtxýe{kt [qtxke ykðu k Œ{k{ Ãkûk k W{Ëðkhku u «Äk {tºke e hulÿ¼kr {kuëeyu yr¼ të ÃkkXÔÞkt nœkt. Œu{s Ëuþ k Wßsð ¼rð»Þ {kxu e r ck kúku ¾¼u-¾¼ku {e kðe ykð kh rëð ku{kt Ëuþ e uðk fhðk ykntðk fþwo níkwt. ðzk«äklk e {kuëeyu sýkôþtw nœtw fu, y{u y{khk ykëþoúke rð[r ík ÚkÞk. hküù y u s Œk e uðk {kxu {ŠÃkŒ hìkk ŒuÚke yksu Vheðkh s Œkyu yk ÃkzfkhYÃk sðkƒëkhe y{ u kutãke Au. ƒu kt Ë nœk íþkhu Ãký r hkþ nœk yksu ƒesðkh kk{kt ykôþk Aeyu íþkhu y{khe {úœk, rððuf, ykëþo, tmfkh ne Akuzeyu. E{k Ëkhe {kxu ŒzÃkŒk kufku ku rðsþ ðzk«äklk e hulÿ¼kr {kuëeyu sýkôþtw fu, yk rðsþ {kuëe ku rðsþ Úke ÃkhtŒw Ëuþ{kt E{k Ëkhe RåAíkk kufku e ykþkykfktûkk ku rðsþ Au. Þwðk ku k ykí{ L{k ku rðsþ Au, ƒe{kh ÔÞrõŒ u {Þ h { u e khðkh ku rðsþ Au, ¾uzqŒku ku rðsþ Au, 40 fhkuz y t rxœ {sqhku ku rðsþ Au.su {fk rðnkuýk íku{lku yksu Ãkkfkt {fk {éþkt Au yu{ ku rðsþ ÚkÞku Au. Ëuþ{kt {kºk ƒu s òrœ hnuþu Ëuþ e s Œkyu yk [qtxýe{kt òrœðkëúke WÃkh QXe u {ŒËk fþow Au. ðzk«äklk e hulÿ¼kr {kuëeyu sýkôþwt fu, Ëuþ e s Œkyu yuf ðku yæþkþ þy fþkou Au. su Œ{k{ {ksþk eyku u sq e rð[kh hýe Ãkh rð[kh fhðk {sƒqh fhu Au. Ëuþ{kt nðu {kºk ƒu s òrœ hnuþu. yk yuf òrœ Au heƒ y u ƒes heƒku u Œu{ktÚke ƒnkh fkzðk e fkurþþ fhœk kufku e òrœ. ƒäkyu kúku { e u Ëuþ k rðfk {kt fkþohœ Úkðk wt Au y u Ëuþ u ðe Ÿ[kEyu E sðk ku Au. ð»ko 2019-24 ykíkëe k ir fku wt M{hý [k w ð»kou {nkí{k ktäe e 150{e sl{sþtœe e Wsðýe ÚkE hne Au. Œu{s 2019-24 k {Þ{kt ykíkëe k 75 ð»ko e Wsðýe fhðk{kt ykðþu. yk Ãkkt[ ð»ko ykíkëe {kxu zœ z khk r ÃkkEyku k M{hý fhðk ku {Þ Au. Œu{s Ëuþ k 130 fhkuz kufku tfõãk fhe {]Ø ¼khŒ, rðfr Œ ¼khŒ {kxu tfõãk fhu Œu{ ðzk«äklk eyu sýkôþtw nœtw. ðzk«äklk eyu ð»ko 2019Úke 2024 k {Þ k k u ð»ko 1942Úke 1947 k {Þ k k kúku h¾kôþku nœku. Œu{s ð»ko 1942Úke 1947 suðwt rmãkrhx yãk kðe 2024{kt ¼khŒ u ðe Ÿ[kE Ãkh E sðk Ëuþðk eyku u yknðk fþwo níkwt. kúku sýkôþwt fu kufœtºk k tmfkh y u yu ku rmãkrhx ykãký u sðkƒëkhe ykãku Au fu hfkh ¼ u ƒnw{œúke ƒ u Ãký Ëuþ ðo{œúke ƒ u Au. ƒtäkhý ykãkýwt ðomð ðzk«äklk eyu sýkôþtw fu, [qtxýe Ëhr{Þk fkuý fku k {kxu þtw ƒkuõþtw yu ¼q e yk [k ðk wt Au. rðhkuäeyku u Ãký kúku E u yk [k ðk wt Au. «[tz ƒnw{œ ƒkë Ãký Ãkqhe {úœk kúku kufœtºk e {ÞkoËk{kt [k ðk wt Au. hk»xùlkwt ƒtäkhý MkðkuoÃkhe Au. Œu{k økwshkík 12 1 sqlk, 2019

fðh Mxkuhe Ëþkoðu k ÃkÚk Ãkh ykãkýu { {íkkãkqðof yk [k ðk wt Au. s Œk ku rðïk ðäœkt sðkƒëkhe ðäe ðzk«äklk e hulÿ¼kr {kuëeyu sýkôþtw fu, Ëuþðk eyku 2014{kt Œ{u { u ðäkhu òýœk nœk, AŒk {khk Ãkh ¼hku ku {qõþku, 2019{kt Vhe ¼hku ku {qfœkt ðäw ŒkfkŒ { e Au, kúku Œ{khku ¼hku ku ðäœkt {khe sðkƒëkhe Ãký ðäw ðäe Au. ðzk«äklk e {kuëe k ºký tfõãk ðzk«äklk eyu Ëuþðk eyku u tƒkuä fhœk, tfõãkyãku ºký «rœƒøœk ÔÞõŒ fhe u sýkôþtw fu, {khk {Þ e Ãk u-ãk, þheh ku fýufý {kºk u {kºk Ëuþðk eyku {kxu Au. ƒesku tfõãk uœkt sýkôþtw fu, {khk {kxu fe nª fhwt. Œu{s ºkesku tfõãk uœkt sýkôþwt, Ëuþ e s Œkyu su fk{ kutãþwt Au, Œu ykð khk rëð ku{kt fkue ƒëehkëk fu ¾kuxe r ÞŒÚke ne fhwt. fk{ fhœk ¼q ÚkE þfu ÃkhtŒw ¾kuxe r ÞŒ kúku fkue fk{ ne fhwt. yuf hk»xù«u{e, rlkckðklk, QòoðkLk ylku slkrníklku Mk{ŠÃkík slklkkþflke yk MktfÕÃkçkØíkk slkslklku hk»xùlkk fõþkýlkk {køkuo «urhík fhu Au ylku Mk{]æÄ þâõíkþk e ¼khík {kxu ykþklkwt MðŠý{ rfhý çklku Au. yktíkhhk»xùeþ {erzþk{kt e LkhuLÿ¼kR {kuëelkku sþ½ku»k rðï k kiúke {kuxk kufþkne Ëuþ ¼khŒ{kt ŒksuŒh{kt ÞkuòÞu e [qtxýe{kt ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëe k uœ]íð{kt ¼khŒ e s Œkyu ¼hku ku {qfe Ãkw : ƒnw{œe ykãke Au. su e kutä rðëuþe {erzþkyu Ãký eäe Au. ¼khŒ{kt ÞkuòR hnu e [qtxýe yt u rðï¼h{kt W kus k nœe. kuf ¼k [qtxýe k 23{e {u k hkus ykðu k Ãkrhýk{ku yt u LÞqÞkufo xkrb, Äe ðkurþøx ÃkkuMx, Äe kšzþ, ƒeƒe e LÞqÍ, Äe xur úkv rnœ k rðrðä {kæþ{kuyu rðþu»k ynuðk «x fþkot Au. su Ãkife fux kf «{w¾ {erzþk ynuðk k xqtf kh e kutä ynª {kððk{kt ykðe Au. LÞq Þkufo xkrb u ¼khŒ e kuf ¼k 2019 e [qtxýelkk ynuðk {kt ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëe y u Œu{ k Ãkûku ErŒnk håþku, «òðkëe y u zðiþk yuðk {kuëeyu rðsþ {u ÔÞku nkuðklkwt LkkUæÞwt Au. íku{s «òsku tƒkuä {kt ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëeyu yk rðsþ u ¼khŒ k k{klþ k rhf k rðsþ Œhefu yku ¾kÔÞku Au. Äe ðku þøx ÃkkuMxu Äe EÍ {kuëeí ErLzÞk kw k þe»kof nux ÏÞw Au fu, e hulÿ¼kr {kuëeyu ð»ko 2014 k Œ{k{ hufkuzo Œkuze kïþk Au íþkhu yu ðkœ MÃkü ÚkR [qfe Au fu Œu{ e hksfeþ fkhrfëeoyu ÃkhÃkkuxku Úke. 2014 k Ãkrhýk{ku yu ykùþos f nœk ÃkhtŒw yu ÃkqðoËþo nœk. Äe kšzþ u {kuëe : ku{ RBÃkkuðrhMz xe u h xw {kmxh ykuv Ãkkur rxf Úkeyuxh k {Úkk k nux «x fhu k ynuðk {kt ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëe e ¼hÃkqh «þt k fhe Au. Œu{s {æþ{ y u e[ k ð ou ðzk«äk e hulÿ¼ke {kuëe u ¾kuƒ u ¾kuƒ u {Œ ykãþkt Au. ƒeƒe e LÞqÍu hulÿ {kuëe nuí rhelðulxuz ErLzÞ Ãkkur rxõ k þe»kof nux k u¾{kt fìkwt Au fu, ½ýk ¼khŒeÞku {kuëe u yuðk {r nk {k u Au su Œu{ e Œ{k{ {MÞkyku Wfu e k¾þu. Œu{kt CSDS îkhk fhkþu k ðou e kutä uœk sýkðkþwt Au fu, ¼ksÃk k Ëh ºkeò {ŒËkhu sýkôþwt Au fu, sku ðzk«äk ÃkË k W{uËðkh hulÿ {kuëe nkuœ Œku Œuyku ylþ Ãkkxeo u ÃkkuŒk wt {Úko ykãkœk. yk{, rðëuþe {erzþkyu Ãký yu zeyu e SŒ u yirœnkr f ýkðe Au y u ƒnku e «r Øe kúku rðþu»k ynuðk ku «r Ø fþkot Au. økwshkík 13 1 sqlk, 2019

fðh Mxkuhe 1. hrþþk ku ykuzoh ykuv ulx yulzt Ä yuãkkumx hrþþkyu 12 yur«2019 k rëð u ¼khŒeÞ ðzk «Äk e hulÿ¼kr {kuëe wt ykuzoh ykuv ulx yulzt yuãkkumx Úke L{k fhðk e ònuhkœ fhe nœe. yk hrþþk wt ðkouå[ L{k Au, su ƒt u Ëuþku ðå[u k {iºkeãkqýo ƒtäku Œu{s ¼k eëkhe u «kuí kn ykãkðk ykãkðk{kt ykôþku. ¼khŒ e «rœ¼k u rðï{kt Wò h fh kh «¼kðþk e uœ]íð u ðirïf L{k wshkœ e rðfk kúkk{kt y u wshkœ u Ëuþ{kt rðfk {kuzu Œhefu «MÚkkrÃkŒ fhðk{kt {n ðãkqýo Þku Ëk ykãk kh Œífk e {wïþ {tºke e hulÿ¼kr {kuëe u kuf ¼k{kt 2014{kt y u íþkhƒkë 2019{kt ¼ÔÞ s këuþ {éþku. AuÕ k Ãkkt[ ð»ko ðzk«äk Œhefu k fkþofk Ëhr{Þk hküù y u rðï{kt Œu{ ku «¼k𠌌 rðmœhœku Þku. hküù WÃkhktŒ ðirïf rnœ y u ÔÞkÃkf árüfkuý ŒÚkk Œu rëþk{kt yk ðk «Þk ku u fkhýu Œuyku yksu yuf rðï uœk Œhefu Q¼he hìkk Au. ðirïf MŒhu Œu{ u { u k L{k y u {Úko k yk Au fux ktf áüktœku. ¼khŒ k ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëeyu y{urhfk k ¼qŒÃkqðo «ur zlx ƒhkf ykuƒk{k y u ðœo{k «ur zlx zku kõz xùbãk, [e k «ur zlx rs Ãk, hrþþk k «ur zlx Ô krër{h ÃkwŒe, òãkk k ðzk «Äk rþlsku ykƒu, s{o e k [kl u h yulsu k {fou y u EÍhkÞu k ðzk «Äk uœlþknq kúku r{ºkœk fu ðe Au. ðzk«äk e k Ãkkt[ ð»ko k þk fk {kt 193 yƒs zku h wt Vkuhu zkþhuõx ELðuMx{uLx ¼khŒ{kt ykôþwt Au. ÃkkA kt [kh ð»kkou{kt ðzk«äk eyu ¼khŒ k Ãkzkuþe Ëuþ, Ërûký Ãkqðo yurþþke Ëuþku y u yurþþke Ëuþku Ãkh rðþu»kyãkúke æþk furlÿœ fþowt Au. yk ûkuºkku{kt ¼khŒ kt {n ðãkqýo ykšúkf rnœku skuzkþu k Au. e hulÿ¼kr {kuëe e yuõxemx erœ e V Œk u yuðe heœu {kãke þfkþ fu yk ð»kou ýœtºk rëð Ãkh yurþþk k Ëhuf Ëuþku k þk kæþûk rëõne{kt nksh nœk. ykr fk y u Ërûký «þktœ k Ëuþku kúku k tƒtäku u ðku Ãkrh[Þ ykãkðk{kt ðzk«äk eyu hkn eþ fk{ku fþkot Au. y{urhfk Ãkk uúke whûkk y u ytœrhûk suðk tðuë þe ûkuºkku{kt Wå[ xufrlkf nkt fhðk{kt V hìkk Au. ¼khŒ y u hrþþk ðå[u rðþu»k ÔÞqnkí{f ¼k eëkhe y u hrþþ y u ¼khŒeÞ kufku ðå[u {iºkeãkqýo ƒtä u «kuí kn ykãkðk {kxu ƒòðu e uðk ƒë yk yuðkuzoúke {kuëe u L{k ðk{kt ykôþk nœk. yk yuðkuzo hrþþk ku ðkouå[ yuðkuzo L{k Au. yuðkuzo ònuh «rœ¼k, rð kk, ktmf]rœf, f k y u yãkðkëyãk uðk ƒë yãkkþ Au. hrþþk «rœ y k{klþ uðk fhðk ƒë rðëuþ k ðzkyku wt Ãký L{k fhkþ Au. 2. ÞwyuE îkhk ÍkÞuË {uz Úke L{k 4 yur«2019 k rëð u Þw krxuz ykhƒ y{ehkœu ƒt u Ëuþku ðå[u k ƒtä {sƒqœ fhðk{kt {n ð e ¼qr{fk ¼sððk ƒë ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëe wt ðkouå[ L{k ÍkÞuË {uz ðzu fþowt nœwt. ykƒwäkƒe k ònuh ÚkÞu k r«l {kunt{ë rƒ ÍkÞuË y økwshkík 14 1 sqlk, 2019

fðh Mxkuhe kìkk u rxtðx fþwo níkwt fu, ¼khŒ kúku k yirœnkr f y u ½ ÔÞqnkí{f ƒtäku {kxu {khk r{ºk ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëeyu ykãku wt Þku Ëk ¾qƒ s {n ð wt Au. Œu{ k yk Þku Ëk u ðäkðe uðk {kxu ÞwyuR k «ur zulxu Œu{ e ÍkÞuË {uz Úke LkðksðkLkwt e fþowt Au. ÍkÞuË {uz Ëuþ wt ðkouå[ L{k Au, su hkòyku, «{w¾ku y u Ëuþ k ðzkyku u yu kþœ ÚkkÞ Au. yk Ãknu kt yk L{k Úke hrþþk k hküùãkrœ Ô krë{eh ÃkwrŒ, [e k hküùãkrœ rs Ãk y u Þw krxuz føz{ k hkýe yur ÍkƒuÚk rnœ fux kf Ëuþku k ðzkyku u ðksðk{kt ykôþk nœk. 3. rvr Ãk fkux h «ur zurlþþ yuðkuzo ðzk «Äk e hulÿ¼kr {kuëe wt 14{e òlþwykhe 2019 k rëð u Ãknu k rvr Ãk fkux h «ur zurlþþ yuðkuzoúke L{k fhkþwt nœwt. Ëuþ k y ku¾k uœk Œhefu ðzk «Äk e e Ãk të e fhðk{kt ykðe nœe. Œu{ k uœ]íð nux ¼khŒu ulxh Vkuh R kuðuþ yulz ðuõþq yuzuz {ulþwvuõ[ h e yku ¾ {u ðe Au. {urf R ErLzÞk, Mxkxo yãk ErLzÞk, rzrsx ErLzÞk y u MðåA ¼khŒ suðe y ku¾e Ãknu Œu{ýu fhe nœe, Œu ku WÕ u¾ yk ðksuþ kúku fhke Au. Œu{ k «Þk Úke rðï{kt ¼khŒ e yku ¾ {ulþwvuõ[ h y u rƒí u zurmx uþ Œhefu ÚkE Au. kuúkoðumx o Þwr ðš xe e fu ku Mfq ykuv {u us{ulx ¾kŒu rðïþkœ {kfou x k «kuvu h rvr Ãk fkux h k k{u yk yuðkuzo yãkkþ Au. Œu{ k këwhmœ ykhkuøþ u fkhýu «kuvu h fkux hu ðzk«äk e wt yk yuðkuzoúke L{k fhðk wt fk{ y{urhfk k ßÞkuŠsÞk e EMORY Þwr ðš xe k e s Ëeþ þux u kutãþwt nœwt. ¾kE u ½xkzðk {kxu k ¼khŒ y u ðirïf Rfku ku{e k rðfk {kxu e LkhuLÿ¼kR {kuëe k «Ëk ƒë yk yuðkuzoúke L{kr Œ fhkþk nœk. yk yuðkuzo {u ð khk e hulÿ¼kr {kuëe 14{e ÔÞrõŒ Au. ku Ãke «krí 1990Úke ykãkðk wt þy fhkþwt nœwt. Ërûký fkurhþk{kt tðkr뜜k y u {iºke ƒë yuðkuzo yãkkþ Au. yuðkuzo fkurhþ îeãk {qn y u rðï{kt þktrœ «rœ fkurhþ «ò e Ít¾ k k «rœfyãk Au. yuðkuzo rðsuœk u rzã ku{k, ŒfŒe y u 2,00,000 zku h ku hkufz ÃkwhMfkh yãkkþ Au. 5. Þwyu [urbãkþ rþãk ykuv yúko yuðkuzo 2018 ðzk «Äk e hulÿ¼kr {kuëe u 26{e ÃxuBƒh 2018 k rëð u «rœrcœ Þwyu [urbãkþl ykuv Ä yúko yuðkuzo 2018 yu kþœ fhkþku nœku. tþwõœ hküù t½ îkhk yk yuðkuzo ÃkÞkoðhý ûkuºku yãkkœku ðkouå[ yuðkuzo Au. Þwyu k {nk{tºke e yulxkur Þku wxu ou yk yuðkuzo 3 ykuõxkuƒh 2018 k rëð u yu kþœ fþkou nœku. e hulÿ¼kr {kuëe yktœhhküùeþ ku h Qsko ûkuºku ðirïf ¼k eëkhe e rëþk{kt fk{ fhðk ƒë ðzk«äk e {kuëe e yk yuðkuzo {kxu Ãk të e fhðk{kt ykðe nœe. 2022 wäe{kt ¼khŒ{ktÚke à krmxf ku WÃkÞku ƒtä fhðk e y¼qœãkqðo «rœ kk e Ãký kutä 4. Ërûký fkurhþk îkhk Mkku Ãke «krí 2018 24 ykuõxkuƒh 2018 k rëð u ku Ãke «krí fr{xeyu 2018 k ð»ko wt ku Ãke «krí ðzk «Äk e {kuëe u yu kþœ fþowt nœwt. e{tœ y u heƒ Ëuþku ðå[u e ykšúkf y u k{krsf økwshkík 15 1 sqlk, 2019

fðh Mxkuhe uðke nœe. tþwõœ hküù t½ k ÃkÞkoðhý ûkuºk wt ðkouå[ L{k [urbãkþl ykuv Ä yúko yuðkuzo 2005Úke þy fhkþwt Au. ÃkÞkoðhý Ãkh nfkhkí{f y h fhœk Ãk kt ƒë ònuh, ¾k e ûkuºk Œu{s k{klþ {ks{ktúke yuðkuzo rðsuœk e Ãk të e fhkþ Au. ÃkÞkoðhý kt Ãk kt yt u nfkh kt ðkt ûkuºkku u «kuí krnœ fhðk ƒë yk yuðkuzo yãkkþ Au. 6. úklz fku h ykuv Mxux ykuv Ãku urmx 10{e Vuçkúwykhe 2018 k rëð u ðzk «Äk e hulÿ¼kr {kuëe u Ãku umxkr k «{w¾ e {n{kuwë yçƒk u úklz fku h ykuv Mxux ykuv Ãku umxkr yuðkuzo yu kþœ fþkou nœku. ¼khŒ y u Ãku umxkr ðå[u k ƒtäku u «kuí krnœ fhðk{kt Œu{ k Þku Ëk ƒë yk yuðkuzo yu kþœ fhkþku nœku. ðzk«äk e {kuëe e yuf {kºk Ãku umxkr e {w kfkœ Ëhr{Þk yk yuðkuzo yu kþœ fhkþku nœku. e hulÿ¼ke {kuëe Ãknu k ¼khŒeÞ ðzk «Äk Au, su{ýu Ãku umxkr e kkðkh {w kfkœ fhe nœe. rðëuþ k ðzkyku u yãkkœku Ãku umxkr ku yk ðkouå[ yuðkuzo Au. yk Ãknu kt kwëe yhurƒþk k f {k, ƒnurh k hkò n{kë, [e k «{w¾ e rs Ãk ð uhu uœkyku u yk yuðkuzo yãkke [qõþku Au. sulkkúke yk yuðkuzo e {n kk òýe þfkþ yu{ Au. Œu u yuf árüyu yk yuðkuzoúke yv½k u {Úko ykãþwt Au. hfkh îkhk k rhf y u rðëuþeyku u Œu{ e y¼qœãkqðo uðk ƒë ðkouå[ yuðkuzo yãkkþ Au. hküùeþ nehku y{k wõ kn ¾k ( kíe) e ÞkË{kt yuðkuzo yu kþœ ÚkkÞ Au. yk Ãknu kt ßÞkuso ƒwþ, qh w Œk kíkhƒkþuð, Œqfeo «{w¾ hu uãk ŒGÞeÃk yuhzkus, Ãkqðo ÄkŠ{f uœk r ƒ½kœwõ kn {wòæuëe rnœ y uf u yu kþœ ÚkÞku nœku. 8. f yçëwõ kíeí k yuðkuzo ykuv k.yhurƒþk ðzk «Äk e hulÿ¼kr {kuëe u 3 yur«2016 k rëð u kwëe yhurƒþk k ðkouå[ k rhf L{k f yçëwõ kíeíúke hkò {k rƒ yçëwõ kíeíu L{kr Œ fþko nœk. kwëe yhurƒþk kúku ¼khŒ k tƒtäku ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëe e {w kfkœ ƒkë ½ýk wäþko Au. Œu k Ãk u ƒòku Ëuþku ðå[u nfkh e yuf ðe rûkrœs rðf e Au. k. yhurƒþk k f yçëw kíeí Mkk yuðkuzo ykäwr f kwëe k MÚkkÃkf yçëw kíeí y kwë kt k{u yãkkþ Au. yk yuðkuzo y{urhfk kt «{w¾ ƒhkf ykuƒk{k, rƒúrxþ ðzk «Äk zurðz fu{hw, hrþþ «{w¾ Ô krë{eh ÃkwrŒ, òãkk k ðzk «Äk rþlíku ykƒu y u RLzku urþþk k «{w¾ skufku rðzkuzku u yu kþœ ÚkE [qõþku Au. 7. y{eh yçëwõ kn ¾k yuðkuzo ykuv yv½kr MŒk ðzk «Äk e hulÿ¼kr {kuëe u Œu{ e yv½kr MŒk {w kfkœ Ëhr{Þk 4 sq 2016 k rëð u yv½kr MŒk ku yk ðkouå[ yuðkuzo yu kþœ ÚkÞku nœku. yv½k «{w¾ e yþhv ½k eyu yv½k - ¼khŒ {iºke ƒtä k WËT½kx kúku Œu{ wt yk yuðkuzoúke L{k fþwo nœwt. ¼khŒ yv½krlkmœk {kt rðfk k ½ýk «kusuõx nkúk Ähe hìkwt Au. Œu e ÃkkA ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëe e ËqhtËuþe fkh Œ eðze Au. yv½k t Ë k ¼ð Úke {ktze u rðfk kt ½ýkt fk{ku nsw Ãký ¼khŒ îkhk fhðk{kt ykðe hìkkt Au. økwshkík 16 1 sqlk, 2019

fðh Mxkuhe kuf ¼k [qtxýe - 2019 : yuf rðntøkkð kuflk Ëuþ e 17{e kuf ¼k e [qtxýe{kt ¼khíkLke slkíkkyu íku{lkk slk LkkÞfLku [qtxðk {kxu y«rík{ WíMkkn Ëk¾ÔÞku Au. yk [qtxýeyku{kt 542 çkuxfku Ãkife 303 sux e ƒuxfku ¼ksÃkkLku { e Au. ßÞkhu fkuøkúumklku çkkðlk çkuxfku { e Au íkku ylþlkk Vk u 187 çkuxfku ykðe Au. ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëe WÃkh 13 hkßþku y u fulÿ þkr Œ «ËuþkuLke slkíkkyu y«rík{ rðïkmk yr¼ôþõík fþkuo Au. s Œkyu Ëuþ k rðfk Ãkwhw»k e hulÿ¼kr {kuëe k uœ]íð{kt ¼hku ku {qõþku Au. Ëuþ{kt ¼úük[kh u kúkðk e frxƒøœk, wþk y u rmúkh hfkh, hkrüùþ whûkk, hküùðkë, yktœfðkë ku VkÞku rnœ k íku{lkk rð[khkulku slkíkkyu ÂMðfkÞko Au ylku ÚkkufçktÄ slkmk{úkolk «kó ÚkÞwt Au. {ŒËkhkuyu ¼ 14 sux k hkßþku{kt 50 xfkúke ðäw ર જ ય ભ જપ ક ગ ર સ અન ય ૨૦૧૯ ૨૦૧૪ ૨૦૧૯ ૨૦૧૪ ૨૦૧૯ ૨૦૧૪ ગ જર ત ૨૬ ૨૬ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ઉત તરપ રદ શ ૬૨ ૭૧ ૦૧ ૦૨ ૧૭ ૦૭ મહ ર ષ ટ ર ૨૩ ૨૩ ૦૧ ૦૨ ૨૪ ૨૩ પ.બ ગ ળ ૧૮ ૦૨ ૦૨ ૦૪ ૨૨ ૩૬ બ હ ર ૧૭ ૨૨ ૦૧ ૦૨ ૨૨ ૧૬ ઝ રખ ડ ૧૧ ૧૨ ૦૧ ૦૦ ૦૨ ૦૨ મધ યપ રદ શ ૨૮ ૨૭ ૦૧ ૦૨ ૦૦ ૦૦ છત ત સગઢ ૦૯ ૧૦ ૦૨ ૦૧ ૦૦ ૦૦ ર જસ ન ૨૪ ૨૫ ૦૦ ૦૦ ૦૧ ૦૦ આ ધ ર પ રદ શ ૦૦ ૦૩ ૦૦ ૦૨ ૨૫ ૩૭ ત લ ગણ ૦૪ ૦૦ ૦૩ ૦૦ ૧૦ ૦૦ કર ણ ટક ૨૫ ૧૭ ૦૧ ૦૯ ૦૨ ૦૨ તમ લન ડ ૦૦ ૦૧ ૦૮ ૦૦ ૩૦ ૩૮ ઓર સસ ૦૮ ૦૧ ૦૧ ૦૦ ૧૨ ૨૦ ક રળ ૦૦ ૦૦ ૧૫ ૦૮ ૦૫ ૧૨ પ જ બ ૦૨ ૦૨ ૦૮ ૦૩ ૦૩ ૦૮ હરર ય ણ ૧૦ ૦૭ ૦૦ ૦૧ ૦૦ ૦૨ હ મ ચલ પ રદ શ ૦૪ ૦૪ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૦ દ લ હ ૦૭ ૦૭ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ઉત તર ખ ડ ૦૫ ૦૫ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૦ {Œ yulkzeyulkk kúke Ãkûkku u ykãþkt Au. {Œku e xfkðkhe e áüeyu Ãký ¼ksÃkk e yk uðk e{kt yu zeyu sçkhsmík nhývk ¼he Au. kufkuyu ykþw»þ{k ¼khŒ, MðåAŒk r{þ, Wßsð k ÞkusLkk, Wò k ÞkusLkk, slkälk ÞkusLkk, «ÄkLk{tºke ykðkmk, þki[k Þ rlk{koý, y¼þ{t 181 suðe slkrník ûke rðrðä Þkus kykulku ðäkðe RLku yu zeyu hfkh u ËuþLke þkmklkäwhk Vhe yufðkh ykãke Au. ðzk«äk e hulÿ¼kr {kuëe u «[tz s {Úko îkhk ¼khŒ Ëuþ u rðï wy ƒ kððk e rëþk{kt rnlëwmíkklklke slkíkkyu { { rlkýoþ yr¼ôþõík fþkuo Au. kuf ¼k [qtxýe 2019Lke hkßþðkh çkuxfkulke rðøkíkku WÃkh yuf rðntøkkð fkulk : ર જ ય ભ જપ ક ગ ર સ અન ય ૨૦૧૯ ૨૦૧૪ ૨૦૧૯ ૨૦૧૪ ૨૦૧૯ ૨૦૧૪ જમમ ક શમહ ર ૦૩ ૦૩ ૦૦ ૦૦ ૦૩ ૦૩ આસ મ ૦૯ ૦૭ ૦૩ ૦૩ ૦૨ ૦૪ મ ઘ લ ય ૦૦ ૦૦ ૦૧ ૦૧ ૦૧ ૦૧ મ ઝ રમ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૧ ૦૧ ૦૦ ન ગ લ ડ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૧ ૦૧ સ ક ક મ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૧ ૦૧ અર ણ ચલ ૦૨ ૦૧ ૦૦ ૦૧ ૦૦ ૦૦ પ રદ શ મણ પ ર ૦૧ ૦૦ ૦૦ ૦૨ ૦૧ ૦૦ બર પ ર ૦૨ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૨ ગ વ ૦૧ ૦૨ ૦૧ ૦૦ ૦૦ ૦૦ દ દર નગર ૦૦ ૦૧ ૦૦ ૦૦ ૦૧ ૦૦ હવ લહ લક ષદહ પ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૧ ૦૧ ચ દહ ગઢ ૦૧ ૦૧ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૦ પ ડ ચ રહ ૦૦ ૦૦ ૦૧ ૦૦ ૦૦ ૦૧ આ દમ ન ૦૦ ૦૧ ૦૧ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ન ક બ ર દમણ દ વ ૦૧ ૦૧ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ૦૦ ક લ ૩૦૩ ૨૮૨ ૫૨ ૪૪ ૧૮૭ ૨૧૭ økwshkík 17 1 sqlk, 2019

fðh Mxkuhe e LkhuLÿ¼kR {kuëelkk Lkuík]íðLkk Mk{ÚkoLk{kt økwshkíklke ík{k{ çkuxfku Mk{ŠÃkík fhíkku slkkëuþ kufmk¼k [qtxýe 2019 : 26 çkuxfku WÃkh [qtxkþu k slk«ríkrlkräyku kufþkne yux u kufku îkhk, kufku ðzu y u kufku {kxu [k Œe hfkh. kufþkne{kt t Ë u [kh MŒt¼{kt ku yuf {k ðk{kt ykðu Au. ykãkýe t ËeÞ «ýk e {wsƒ hkßþ ¼k y u kuf ¼k yu{ ƒu ]nku Au. kuf ¼k k ÇÞku kufku îkhk [qtxkþ Au. kufþkne k {nk ðo {k kuf ¼k e [qtxýe kt rhýk{ku ŒksuŒh{kt ònuh ÚkÞkt. [qtxýe{kt kuf[wfkëku yu s «rœr rä {kxu «ò{kt kuœk e rðï eþœk e khkþeþe Au. 17{e kuf ¼k îkhk [qtxkþu k «rœr räykuúke rðfk ku su w ËMŒku ŒiÞkh ÚkÞku Œu kúke ¼khŒ e wðk rðï¼h{kt Vu kþu. kuf ¼k e kúku- kúku rðäk ¼k e uxk [qtxýe kt rhýk{ku ý ykôþkt. kuf ¼k e [qtxýe{kt wshkœ e 26 ƒuxfku e ð»ko 2014 y u ð»ko 2019 e íkw Lkkí{f rðøkíkku yºku «MŒwŒ Au. fåa y.ò. rðlkkuë¼kr [kðzk ¼ksÃk {u ðu {ík 6,37,034 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR Lkhuþ {nuïhe (¼khkfku) 3,05,513 3,31,521 2014{kt MkhMkkR [kðzk rðlkkuë¼kr (¼ksÃk) - 2,54,482 MkkçkhfktXk rëãk Mkn hkxkuz ¼ksÃk {u ðu {ík 7,01,984 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR hksulÿ Mkn Xkfkuh (¼khkfku) 2,68,987 4,32,997 2014{kt MkhMkkR rëãk Mkn hkxkuz (¼ksÃk) - 84,455 MkwhuLÿLkøkh zku. {nulÿ¼kr {wtsãkhk ¼ksÃk {u ðu {ík 6,31,844 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR Mkku{k¼kR fku e Ãkxu (¼khkfku) 2,77,437 3,54,407 2014{kt MkhMkkR ËuðS¼kR VíkuÃkhk (¼ksÃk) - 2,02,907 çklkkmkfktxk Ãkkxý Ãkhçkík¼kR Ãkxu ¼ksÃk {u ðu {ík 6,79,108 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR ÃkhÚke¼kR ¼xku (¼khkfku) 3,68,296 3,10,812 2014{kt MkhMkkR [kiähe nrh¼kr (¼ksÃk) - 2,02,334 ¼hík Mkn zk¼e ¼ksÃk {u ðu {ík 6,33,368 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR søkëeþ Xkfkuh (¼khkfku) 1,93,879 4,39,489 2014{kt MkhMkkR e käh¼kr ðk½u k (¼ksÃk) - 1,38,719 {numkkýk þkhëkçkulk Ãkxu ¼ksÃk {u ðu {ík 6,59,525 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR yu. su. Ãkxu (¼khkfku) 2,81,519 3,78,006 2014{kt MkhMkkR sþ eçkulk Ãkxu (¼ksÃk) - 2,08,891 økktäelkøkh yr{ík¼kr þkn ¼ksÃk {u ðu {ík 8,94,624 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR zku.mke.su.[kðzk (¼khkfku) 5,57,014 3,37,610 2014{kt MkhMkkR yu. fu. yzðkýe (¼ksÃk) - 4,83,121 y{ëkðkë (Ãkqðo) nmk{w¾¼kr Ãkxu ¼ksÃk {u ðu {ík 7,49,834 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR økeíkkçkulk Ãkxu (¼khkfku) 4,34,330 3,15,504 2014{kt MkhMkkR Ãkhuþ hkð (¼ksÃk) - 3,26,633 y{ëkðkë (Ãkrù{) y.ò. zkì. rfhex Mkku tfe ¼ksÃk {u ðu {ík 6,41,622 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR hksw Ãkh{kh (¼khkfku) 3,21,546 3,20,076 2014{kt MkhMkkR zku. rfhex Mkku tfe (¼ksÃk) - 3,20,311 økwshkík 18 1 sqlk, 2019 hksfkux ÃkkuhçktËh {kunlk¼kr fwtzkrhþk ¼ksÃk {u ðu {ík 7,58,645 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR r ík¼kr føkúkhk (¼khkfku) 3,68,407 3,90,238 2014{kt MkhMkkR {kunlk¼kr fwtzkrhþk (¼ksÃk) - 2,46,428 h{uþ¼kr Äzwf ¼ksÃk {u ðu {ík 5,63,881 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR r ík ðmkkuþk (¼khkfku) 2,29,823 3,34,058 2014{kt MkhMkkR rðê ¼kR hkërzþk (¼ksÃk) - 2,67,971 ò{lkøkh ÃkwLk{çkuLk {kz{ ¼ksÃk {u ðu {ík 5,91,588 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR {w w¼kr ftzkurhþk (¼khkfku) 2,36,804 3,57,784 2014{kt MkhMkkR ÃkwLk{çkuLk {kz{ (¼ksÃk) - 1,75,289

fðh Mxkuhe sqlkkøkz ¼kðLkøkh hksuþ¼kr [wzkmk{k ¼ksÃk {u ðu {ík 5,47,952 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR Ãkwtò¼kR ðtþ (¼khkfku) 1,50,185 3,97,767 2014{kt MkhMkkR hksuþ¼kr [wzkmk{k (¼ksÃk) - 1,35,832 y{hu e Lkkhý¼kR fkazeþk ¼ksÃk {u ðu {ík 5,29,035 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR Ãkhuþfw{kh ÄkLkkýe (¼khkfku) 2,01,431 3,27,604 2014{kt MkhMkkR Lkkhý¼kR fkåazeþk (¼ksÃk) - 1,56,232 zku. ¼khíkeçkuLk rþþk ¼ksÃk {u ðu {ík 6,61,273 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR {Lknh¼kR Ãkxu (¼khkfku) 3,29,519 3,31,754 2014{kt MkhMkkR zku. ¼khíkeçkuLk rþþk (¼ksÃk) - 2,95,488 ykýtë r{íku»k¼kr Ãkxu ¼ksÃk {u ðu {ík 6,33,097 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR ¼hík Mkn Mkku tfe (¼khkfku) 1,97,718 4,35,379 2014{kt MkhMkkR rë eãk¼kr Ãkxu (¼ksÃk) - 63,426 ¾uzk Ëuðw Mkn [kinký ¼ksÃk {u ðu {ík 7,14,572 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR rçk{ þkn (¼khkfku) 3,67,145 3,47,427 2014{kt MkhMkkR Ëuðw Mkn [kinký (¼ksÃk) - 2,32,901 Ãkt[{nk ËknkuË (y.s.ò) sþðtík Mkn ¼k¼kuh ¼ksÃk {u ðu {ík 5,61,760 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR çkkçkw¼kr fxkhk (¼khkfku) 1,27,596 4,34,164 2014{kt MkhMkkR sþðtík Mkn ¼k¼kuh (¼ksÃk) - 2,30,354 ðzkuëhk AkuxkWËuÃkwh (y.s.ò) híklk Mkn hkxkuz ¼ksÃk {u ðu {ík 7,32,136 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR ðu[kík¼kr ¾ktx (¼khkfku) 4,28,541 3,03,595 2014{kt MkhMkkR «¼kík Mkn [kinký (¼ksÃk) - 1,70,596 htslkçkulk ¼è ¼ksÃk {u ðu {ík 8,83,719 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR «þktík Ãkxu (xefku) (¼khkfku) 5,89,177 2,94,542 2014{kt MkhMkkR htslkçkulk ¼è (¼ksÃk) - 5,70,128 økeíkkçkulk hkxðk ¼ksÃk {u ðu {ík 7,64,445 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR hýsík Mkn hkxðk (¼khkfku) 3,77,943 3,86,502 2014{kt MkhMkkR hk{ Mkn hkxðk (¼ksÃk) - 1,79,809 ¼Y[ {LkMkw¾¼kR ðmkkðk ¼ksÃk {u ðu {ík 6,37,795 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR þuh¾klk ÃkXký (¼khkfku) 3,34,214 3,03,581 2014{kt MkhMkkR {LkMkw¾¼kR ðmkkðk (¼ksÃk) - 1,53,273 økwshkík 19 1 sqlk, 2019 çkkhzku e (y.s.ò) Ãkh¼w¼kR ðmkkðk ¼ksÃk {u ðu {ík 7,42,273 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR zku. íkw»kkh [kiähe (¼khkfku) 2,15,447 5,26,826 2014{kt MkhMkkR Ãkh¼w¼kR ðmkkðk (¼ksÃk) - 1,23,884 Mkwhík LkðMkkhe ËþoLkkçkuLk shëkuþ ¼ksÃk {u ðu {ík 7,95,651 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR yþkuf¼kr Ãkxu (¼khkfku) 5,48,230 2,47,421 2014{kt MkhMkkR ËþoLkkçkuLk shëkuþ (¼ksÃk) - 5,33,190 Mke. ykh. Ãkkxe ¼ksÃk {u ðu {ík 9,72,739 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR Ä{uoþ¼kR Ãkxu (¼khkfku) 6,89,668 2,83,071 2014{kt MkhMkkR Mke. ykh. Ãkkxe (¼ksÃk) - 5,58,116 ð Mkkz (y.s.ò) zku. fu. Mke. Ãkxu ¼ksÃk {u ðu {ík 7,71,980 Ãkhkrsík W{uËðkh MkhMkkR Síkw¼kR [kiähe (¼khkfku) 3,53,797 4,18,183 2014{kt MkhMkkR zku. fu. Mke. Ãkxu (¼ksÃk) - 2,08,004

whœlke fhwýktrœfklkk ¼kuøk çklku klke ðnkhu MktðuËLkþe {wïþ{tºke e k rhfku e k{œe {kxu «rœƒø hkßþ hfkhu eäkt íðheík Ãkøk kt whœ ¾kŒu xâqþ õ kr {kt k u e yk {kt r Ëkou»k rðãkúkeoyku {kuíklku ¼uxâk. yk fyýktrœfk u Ãk u tðuë þe {wïþ{tºke e whœ Ëkuze Þk y u ½x k yt u Mðr heûký fhðk WÃkhktŒ ¼ku ƒ u k ƒk fku k Ãkrhðkhku u rë kus y u ktíð k ÃkkXðe fhwý ƒ kð yt u Ÿzk Ëw:¾ e k ýe ÔÞõŒ fhe nœe. Œu{ýu whœ Ëw½ox klkku ¼kuøk çklku k ƒk fku k Ãkrhðkh u Y.4 k¾ e nkþ {wïþ{tºke hknœ r rä{ktúke ykãkðk e ònuhkœ fhe nœe. {wïþ{tºke eyu Wå[MŒheÞ ŒÃkk kúku hkßþ{kt nkurmãkx, õ kr, þiûkrýf tmúkkyku{kt VkÞh u^xe e wrðäk y u ykãkëk «ƒtä e ÔÞðMÚkk yt u ŒÃkk fhðk íðrhík ykëuþ ykãþk nœk. su yt u ku ynuðk hkßþ k þnuhe rðfk y ú r[ð e {wfuþ Ãkwheyu {wïþ{tºke e u wãkhœ fþkou nœku. yk ynuðk u Ãk u Wå[MŒheÞ ƒuxf Ëhr{Þk e rðsþ¼kr YÃkkýeyu whœ suðe ½x k ¼rð»Þ{kt ƒ u Œu {kxu xqtfk k k k, {æþ{ y u ktƒk k k k Ãk kt q[ððk yräfkheyku, r»ýkœku u sýkôþwt nœwt. whœ k húkkýk rðmœkh k Œûkrþ k fkubãk uûk{kt ykðu k xþwþ õ k {kt ƒ u e yk e Ëw½ox kyu { ú hkßþ y u Ëuþ u n[{[kðe {qõþku nœku. ¼ku ƒ kh k Ãkrhðkhs ku rnƒfu [Zâk íþkhu wshkœ hfkh k {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýe e tðuë þe Œk ku ðäw MktðuËLkk økwshkík 20 1 sqlk, 2019 yuf Ãkrh[Þ hkßþ e s Œk u {éþku. Ëhuf Sð {n ð ku Au - urv wshkœ ƒ kððk k ûþ kúku fkþo fhœkt {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýeyu «Úk{ M{e{uh nkurmãkx y u íþkhƒkë húkkýk e MÃkkfo nkurmãkx ŒÚkk Ãke.Ãke. ðkýe nkurmãkx Ãkh Ãknkut[e Ëw½ox k{kt Eò úmœ ƒk fku k ¾ƒh-ytŒh ÃkqAâk nœk. Œu{ýu fìkwt fu, ½kÞ ku e khðkh ku Œ{k{ ¾[o hkßþ hfkh WXkðþu. íku{ýu fulÿeþ ykhkuøþ {tºke u Ãký Ëw½ox kúke ðkfuv fþko níkk. {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýe k ŒÃkk k ykëuþ : {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýeyu whœ Ëw½ox k e tãkqýo ŒÃkk k ykëuþ hkßþ k þnuhe rðfk y ú r[ð e {wfuþ Ãkqhe u ykãþk nœk. Œu{ýu yk ½x k u Ãk u hkßþ k {kuxk þnuhku ŒÚkk rsõ k {Úkfku wäe k fulÿku{kt ykðu e nkurmãkx ku Œu{s þiûkrýf tmúkkyku{kt VkÞh u^xe e wrðäkyku y u ykãkëk «ƒtä k kä ku ð kððk{kt ykôþk Au fu fu{? Œu{s hkßþ hfkh k ykëuþku wt Ãkk ÚkR hìkwt Au fu fu{ Œu e ½ ŒÃkk k ykëuþku ykãþk nœk. {wïþ {tºke eyu sýkôþwt nœwt fu, whœ e yk yk e Ëw½ox k u hkßþ hfkhu t¼ehœkúke eäe Au y u yk ½x k{kt sðkƒëkh Ãkrhƒ ku y u fkhýku k {q wäe Ãknkut[ðk VkuhuÂLMkf kþl yuõ Ãkxo e {ËË uðk {kxu k Ãký ykëuþku fhðk{kt ykôþk. yk «t u rþûký {tºke e ¼qÃkuLÿ n [wzk {k, ykhkuøþ hkßþ {tºke e rfþkuh¼ke fk kýe rnœ Wå[ yräfkheyku WÃkrMÚkŒ hìkk nœk. whœ Ëw½ox k ku ynuðk {wïþ {tºke e u wãkhœ : þnuhe rðfk y ú r[ð e Ãkwheyu ynuðk {kt Œu{ k Œkhýku hsq fhœkt sýkôþwt fu, yk ŒuSÚke Vu kr Þu e y u [kuúkk {k k zku{{kt Ãknku[ðk k {wïþ fkhý V uûk ƒu h ŒÚkk ºkeò {k uúke [kuúkk {k u sðk e kfzklke eze yuf s nœe Œu ƒkƒœ «kúkr{f ŒÃkk {kt k{u ykðe Au. {wïþ {tºke e y u hkßþ hfkh urv wshkœ {kxu «rœƒæä Au y u ykðe ½x kyku k{u fkurãký «fkhlke [qf [ kðe uðkþu rn, yu{ Ãký Œu{ýu sýkôþwt nœwt. RBÃkufx Ve ylðþu h01ãk{kt COR RMÞw ÚkÞu k Ãký tƒträœ yräfkheyu yk Ëw½ox k skor Œu MÚk ŒÃkk fhðk u eäu Œu{ e

MktðuËLkk sðkƒëkhe e fhe u f whðkh kþƒ fkþoãkk f Rs uh u MÃkuLz fhðk{kt ykôþk Au Œu{s ze u-2010{kt SMC îkhk VkÞh uvxe ylðþu yk Ëw½ox k skor Œu rƒõzª wt ðou fhðk yt u Ãký zuãþwxe [ev VkÞh ykuve h y u VkÞh ykuve h e sðkƒëkhe e fhe MÃkuLz fhðk{kt ykôþk Au. RBÃkufx Ve e yhs{kt ¾kuxe {krnœe ykãkðk ƒë y u y räf]œ y u sku¾{e rƒõzª ƒ kððk ƒë Ãkku e y u SMC îkhk fw -ƒu FIR Ëk¾ ÚkR Au. su{kt ºký ÔÞrfŒ e ÄhÃkfz fhðk{kt ykðe Au. VkÞh rð¼k e fk{ ehe ylðþu «Úk{ VkÞh xulzh fku {éþkúke 03 (ºký) r{r x{kt fkãkkuÿk VkÞh Mxuþ Úke VkÞh VkRxh hðk k ÚkÞu Œu e e. e. fu{uhk e f eãkª Œu{ýu {erzþk {ûk hsq fhe nœe. VkÞh xulfh wt Ãkkýe ÃkqhŒk «uþhúke Aktxðk{kt ykðœwt nœwt y u [kuúkk {k wäe Ãknkut[Œwt nœwt. ŒÃkk e ¼ k{ýku k ¼k YÃk, rƒõzª ô[kr e fu ylþ ƒkƒœu VkÞh uvxe e NOC{ktÚke {wrõœ ƒkƒœu þiûkrýf tmúkkyku, fku [ f k, r u{k, {ku, nkurmãkx ð uhu e ykðe [fk ýe fhkþu, Œu{ Ãký e Ãkwheyu sýkôþwt nœwt. { ú hkßþ{kt 11 nòh r{ fœku ku ðou [k w : yk të¼ou yk¾k hkßþ{kt Íqtƒuþ [k w Au. 11 nòhúke ðäkhu r{ fœ ku ðou fhe syhe Ãk kt uðk{kt ykðe hìkkt Au Œu e rð Œku Œu{ýu ykãke nœe. V uûk ƒu h, zemã u Ãku {kxu hkßþ hfkh ÞkuøÞ krz kr RMÞw fhu Œuðe ¼ k{ý ŒÃkk k «kúkr{f ynuðk {kt fhðk{kt ykðe Au. Œu{s ðes ftãk eyku u ykuðh kuz, xùkl Vku{oh, uvxe y u ÔÞðrMÚkŒ ðkþhª fhðk {kxu ½ Íqtƒuþ fhðk ¼ k{ý fhe Au, suúke ¼rð»Þ{kt þkuxo feox e þfþœk ½xkze þfkþ y u ykðe Ëw½ox kyku ƒ Œe yxfkðe þfkþ. y ú r[ð e Ãkwheyu rƒõzª ku k hneþku u skuze u ò ]rœ yr¼þk Œu{s VkÞh uvxe RfðeÃk{uLx k WÃkÞku fhðk e Œk e{ ykãkðk Ãký ÃkkuŒk k «kúkr{f ŒÃkk ynuðk {kt q[ôþwt Au. hkßþ¼h{kt VkÞh u^xe y u ykãkëk «ƒtälk yt u Mk½Lk Íwtçkuþ whœ{kt yk e Ëw½ox k ƒkë hkßþ hfkh îkhk íðrhœ fkþoðkne nkž Ähðk{kt ykðe Au. hkßþ¼h{kt xâqþ õ k, nkurmãkx, {ku, rnœ e ¾k e r{õfœ{kt VkÞh u^xe y u ykãkëk «ƒtä {kxu ¾k zùkeð ÞkuòE nœe. su{kt VkÞh u^xe k kä ku ŒŽk ykãkëk «ƒtä yt u ŒÃkk fhðk{kt ykðe nœe. {wïþ {tºke e rðsþ¼ke YÃkkýe e q[ k y w kh hkßþ¼h{kt VkÞh uvxe yt u ŒÃkk nkž ÄhkE nkuðk e {wïþ r[ð e su.yu. ½u {krnœe ykãke nœe. WÃkhktŒ Œu{ýu sýkôþtw fu, hksþ k 2055 sux k yräfkheyku e 713 xe{ îkhk hãkkr fk ŒŽk {nk hãkkr fk{kt ½ ŒÃkk fhke nœe. yíþkh wäe{kt 9965 r{ fœ{kt VkÞh u^xe yt u ŒÃkk fhðk{kt ykðe nœe. ßÞkt VkÞh u^xe e wrðäk nkuþ íþkt r{ fœ e fhðkt wäe e fkþoðkne fhðk{kt ykðe Au. Œu{s 9395 r{õfœ ku u þku-fkuí kurx ykðãkk{kt ykðe Au. whœ{kt 320 yräfkheyku e 80 xe{ îkhk 1524 xâwþ õ k e rnœ e r{ fœku{kt VkÞh u^xe e wrðäk íkãkkmkðk{kt ykðe Au. Œu{s ¼rð»Þ{kt ykðe fkue ½x k ƒ u Œu {kxu hkßþ hfkh tãkqýo «rœƒø nkuðk wt {wïþ r[ð eyu sýkôþwt nœwt. Ëw½ox k{kt rðãkúkeoyku k Sð ƒ[kð kh Þwðk u {wïþ {tºke eyu rƒhëkôþk húkkýk e yk k {Þu Œûkrþ k fkubãk uûk e ƒksw{kt ykðu e ykurv {kt fkue fk{ yúkou ykðu k ðht ¼kE u yk e ½x k{kt rðãkúkeoyku V kþk nkuðk e òý ÚkŒk Œífk ½x k MÚk u Ãknkut[e yk e ßðk kyku e Ãkhðk fþko rð k ò e ƒks kðe ÃkkuŒk k {kúkk ðzu fk[ Œkuze ytëh V kþu k ƒk fku u ƒ[kðe u yëbþ kn Ëk¾ÔÞwt nœwt. su{kt ÃkkuŒu Ãký yk e Ãkux{kt ykðœk ËkÍe Þk nœk. suyku u Ãký Ãke.Ãke. ðkýe ¾kŒu khðkh {kxu Ëk¾ fhðk{kt ykôþk nœk. ßÞkt {wïþ{tºke e rðsþ¼ke YÃkkýeyu ðht ¼kE k ¾ƒh ÃkqAâk nœk, y u Œu{ k yëbþ kn u rƒhëkôþwt nœwt. økwshkík 21 1 sqlk, 2019

f]r»k ktrík ¾wþnk ¾uzqík ylku Mk{]Ø ¾uíke hkßþ hfkh e ¾uzqŒrnŒ ûke erœ k Ãkrhýk{u yksu wshkœ f]r»k ûkuºku Ëuþ{kt {ku¾hk k MÚkk u Au. «Äk {tºke eyu ¾uzqŒku e ykðf ƒ{ýe fhðk ku tfõãk fþkou Au. su u E wshkœ hfkhu yk rëþk{kt y úu h ƒ e ¾uzqŒku e {]rø {kxu rðþu»k «Þk ku nkúk ÄÞko Au. ¾uzqŒku u Íehku xfk Ëhu Ãkkf rähký, ¾uŒ ÃkuËkþku k Ãkku»kýûk{ ¼kð, [ke e ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk rnœ kt fkþo k fkhýu f]r»k ûkuºku ktrœ ykðe Au. yksu { ú Ëuþ{kt wshkœ k f]r»k {kuzu e [[ko Au. { ú rðï u rähký ykãkœe ðõzo ƒuf, fulÿ wt erœ Ãkt[ rnœ e «k{krýf y u «rœrcœ tmúkkykuyu hkßþ k f]r»k ûkuºk k rðfk u rƒhëkôþku Au. Œu{s wshkœ {kuzu u y w hðk e kn ykãke Au. ¾uzqŒku u Œu{ k ¾uŒ ÃkuËkþku ku ÞkuøÞ ¼kð { u Œu {kxu hfkhu fkhkí{f Ãk kt eäkt Au y u xufk k ¼kðu f]r»k ÃkuËkþku e ¾heËe ÔÞkÃkf Äkuhýu fhðk{kt ykðu Au. fulÿ y u hkßþ hfkhlkk tþwõœ «Þk kuúke ¾uŒÃkuËkþ k xufklkk ¼kð{kt kutäãkkºk ðäkhku ÚkÞku Au. [k w ð»kou { V elkk ¼kð{kt «rœ {ýu Y.100 ku ŒÚkk zkt h, {fke, ƒkshe rnœ k Ãkkf k xufk k ¼kð{kt «rœ õðelx Y.320 Úke Y.575 wäe ku ðäkhku fhðk{kt ykôþku. ð»ko 2018-19 k ¾heV {kfou x MkeÍ {kt hkßþ k 3,01,383 ¾uzqŒku k Ãkkfku xufk k ¼kðu hfkhu ¾heãk. { V e, Œwðuh, zkt h, ƒkshe, {fke k fw 45,87,468 õðelx súúkk e xufk k ¼kðu ¾heËe fhke Au. su k [qfðýk Ãkuxu Y.1951 fhkuz e hf{ eäe ¾uzqŒku k ¾kŒk{kt s{k ÚkE Au. ¾uzqŒku u rðþu»k nkþ fhðk þy fhu e «Äk {tºke rf k L{k r rä Þkus k ku hkßþ k 25 k¾úke ðäw ¾uzqŒku u k¼ {éþku Au. PM-KISAN Þkus k ytœ oœ hkßþ k ¾uzqŒku k ¾kŒk{kt Y.Ãkkt[ yƒsúke ðäw e hf{ s{k ÚkE Au. Ëh [kh {k u Y.2000 e L{k erä Œ{k{ k¼kúkeo økwshkík 22 1 sqlk, 2019

f]r»k ktrík ¾uzqŒku k ¾kŒk{kt s{k Úkþu. ¾uzqŒku f]r»k ûkuºku rðfk fhu Œu {kxu hkßþ hfkh ŒŒ «ÞíLkþe hne Au. ¾uzqŒku u Íehku xfk Ëhu Ãkkf rähký ykãk kh wshkœ Ëuþ¼h{kt «Úk{ hkßþ Au. ¾uzqŒku u ykšúkf ûk{ ƒ kððk hkßþ hfkhu Íehku xfk Ëhu Ãkkf rähký e ÔÞðMÚkk fhe Au. hkßþ k ¾uzqŒku u Y.3 k¾ wäe wt f]r»k rähký ykãkðk{kt ykðu Au. ¾uzqŒku ðœe hkßþ hfkhu ÔÞks Ãkuxu Y.366 fhkuz ƒufku u [qfôþk Au. ŒÚkk Y 591 fhkuz [qfððk ku nwf{ fþkou Au. f]r»k ûkuºku WíÃkkË y u WíÃkkËfŒk ðäkhðk ykäwr f xuõlkku kus y u kä ku k WÃkÞku {kt yksu wshkœ y úe{ MÚkk u Au. kue nuõúk fkzo, qû{ rãkþœ, ƒk kþœ, ÃkkuMx nkðoumx {u us{ulx, zuhe y u ÃkþwÃkk ûkuºku { ú Ëuþ u ðe rëþk [ªÄe Au. su u E ðe rëõne e ErLzÞ fkwrl ykuv Vqz yulz yìrøkúfõ[h îkhk wshkœ u 2018 ku ƒumx yurøkúfõ[h Mxux yuðkuzo yu kþœ fhkþku Au. wshkœ hfkhu ¾uzqŒku u ykäwr f ¾uŒe k {k oëþo {kxu ulxh ykuv yuõ u ul e MÚkkÃk k fhe Au. ƒk kþœ Ãkkf {kxu rðëuþ e xuftlkku kus «Ëk fhðk k nuœwúke ELzku-EÍhkÞu ðfo à k nux ulxh ykuv yuõ u ul e MÚkkÃk k fhðk{kt ykðe Au. kƒhfktxk k ðëhkz k{u ulxh ykuv yuõ u ul Vkuh ðursxuƒ, Œk k k{kt ulxh ykuv yuõ u ul Vkuh {ul ku, fåa k fwf{k ¾kŒu ulxh ykuv yuõ u ul Vkuh zuxãkk{ fkþohœ Au. yk WÃkhktŒ hkßþ{kt ðkt [kh ulxh ykuv yuõ u ul wt r {koý ÚkE hìkwt Au. ¾uzqŒku k Ãkkf u ÞkuøÞ ¼kð { u íku {kxu ŒÚkk Ãkkf k t ún {kxu hfkhu kuzkw e t únþrõœ{kt ðäkhku fþkou Au. hkßþ kt 1001 kuzkw {kt fw 2.14 k¾ {urxùf x e t únþrõœ e wrðäk Au. kúku hfkhu ð»ko 2022 wäe{kt fkuõz Mxkuhus e t únûk{œk 23 k¾úke ðäkhe 30 k¾ {urxùf x fhðk ku tfõãk fþkou Au. «Äk {tºke V ðe{k Þkus k ytœ oœ AuÕ k ƒu ð»ko{kt hkßþ k ytëksu 53 k¾ nuõxh rðmœkh u Ãkkf ðe{k ytœ oœ ykðhe uðkþk Au. ¾heV Ãkkf-2018 eí {kxu hkßþ hfkh îkhk ELMÞkuhL yusl e e r ÞwrõŒ fhke Au. ð»ko 2018-19{kt ¾heV ÉŒw {kxu fw 11.02 k¾ ¾uzqŒku k 22.42 k¾ nuõxh rðmœkh u ðe{k nux ykðhe ue ¾uzqŒku u ykšúkf hûký yãkkþw Au. yk ð»kou hkßþ k 96 Œk wfk{kt ykuaku ðh kë ÚkÞku nœku. su u E hkßþ e tðuë þe hfkhu 16,26,690 ¾uzqŒku u Œkífkr f Äkuhýu Y.1557 fhkuz e nkþ [qfðe Au. hkßþ hfkhu 96 Œk wfk k ¾uzqŒku {kxu ¾k nkþ Ãkufus ònuh fhe u 23 k¾ ¾uzqŒku y u ÃkþwÃkk fku {kxu hfkhu Y.2285 fhkuz e hf{ Vk ðe Au. k{klþ heœu òlþwykhe {k {kt yaœ yt u r ýoþ uðk{kt ykðu Au. ÃkhtŒw ¾uzqŒku k rnœ {kxu ŒÚkk {Þ h {ËË Ãknkut[kzðk yk ð»kou ¾uzqŒrnŒ ûke erœyu hkßþlkk ¾uzqŒku wt ¼krð Wßð çklkkôþwt Íehku xfklkk Ëhu Ãkkf rähký, Ãkkf k Ãkku»kýûk{ ¼kð Mkrník ¾uzqíkkuLkk ykšúkf Mkþõíkefhý {kxu ylkufrðä Ãkøk kt økwshkík 23 1 sqlk, 2019 ykuõxkuƒh {rn k{kt s yaœ ònuh fhðk ku ktrœfkhe r ýoþ fþkou Au. hkßþ k f]r»k rðfk {kxu ðkþƒúlx r{x-2019{kt rðï k rðrðä Ëuþku kúku yu{.yku.þw. fhðk{kt ykôþk Au. su ytœ oœ Þw.yu.E. îkhk fåa k ftz k{kt Vqz «ku u e wrðäk {kxu Y.3400 fhkuz y u kƒkzo îkhk Y.31800 fhkuz wt {qze hkufký fhkþu. su{kt yk k{e ƒu ð»ko{kt wshkœ k ¾uzqŒku u {]Ø fhðk rðrðä f]r»k ûke Þkus k þy fhðk{kt ykðþu. yk WÃkhktŒ W̓urfMŒk, Þwyu yu, hrþþk, uäh ulz ŒÚkk kl îkhk Ãký wshkœ{kt {qze hkufký y u tþkuä {kxu yu{.yku.þw. fhðk{kt ykôþkt Au yk WÃkhktŒ ¾uzqŒku u ykð~þf ðes e y u [ke {kxu Ãký uýeƒø Þkus kyku y{ e ƒ kðe u ¾uzqŒku u «íþuf Œçk u nkþf ƒ ðk ku r ckðk «Þk hfkhu fþkou Au, Œu Ãkife qþoþrõœ Þkus k, ¾wþe Þkus k, ws k{ wv k{, ki e Þkus k, {kæþ{úke hfkhu ¾uzqŒku [ke ŒÚkk ðes e WÃk çä fhkðe Au.

s økkúkk s t[þ y u s ÔÞðMÚkkÃk ûkuºku wshkœ wt ykøkufë{ ws k{- wv k{ s yr¼þk Úke [ufzu{, s kþþ, Œ kðku e t únþrõœ{kt kutäãkkºk ðäkhku yuf {Þu wshkœ e ý k Ãkkýe k yaœ úmœ hkßþ Œhefu ÚkŒe nœe. ÃkhtŒw hkßþ hfkh e [ke y u s ÔÞðMÚkkÃk erœ k Ãkrhýk{ yksu wshkœ{kt s MŒh Ÿ[k ykôþkt Au. hkßþ hfkhu Ãkkýe e syrhþkœ u fulÿ{kt hk¾e u ykäwr f xuf ku kus k {wr[œ WÃkÞku îkhk s t[þ, s rðœhý y u s ÔÞðMÚkkÃk ûkuºku ktrœ seo Au. wáz ykþkus y u «ƒ hksfeþ EåAkþrõŒÚke w[khw ÔÞðÃkMÚkkÃk îkhk wshkœ{ktúke Ãkkýe e yaœ u Ëqh fhe u wfk¼ê ¾uŒhku u e ka{ fhe ËeÄkt Au. fu k ku wt uxðfo Ãkkzkuþe hkßþ hksmúkk wäe Ãknkut[e Þwt Au. wshkœu s t[þ ûkuºku y¼qœãkqðo fk{ ehe wt áüktœ { ú Ëuþ u Ãkqhtw Ãkkzâwt Au. wshkœ u s {]Ø ƒ kððk k WÆuþ kúku þy fhkþu k ws k{- wv k{ s yr¼þk u yk k{e 3 ð»ko wäe [ kððk ku r ýoþ fhðk{kt ykôþku Au. W k k k {Þ{kt Œ kðku-s kþþku Ãkkýe ¾k e ÚkkÞ Au íþkhu Œu{ktÚke fktãk fkze hkßþ kt Œ{k{ Œ kðku Ÿzk fhe ¼kðe ÃkuZe u 50 ð»ko wäe {]Ø s ðkh ku ykãkðk e hfkh e «rœƒøœkúke wshkœ{kt k¾ku ½ {exh Ãkkýe ku t ún þõþ ƒlþku Au. ws k{- wv k{ s yr¼þk ytœ oœ [ufzu{ku, Œ kðku y u s kþþku Ÿzk ÚkðkÚke 11,000 k¾ ½ VqxÚke ðäw ðh këe Ãkkýe k t únúke Ãkqhf rãkþœ, ðäkhk e [ke wrðäk WÃk çä ƒ e Au. ¼q ¼o s k Œ Ÿ[kt ykðœkt hkßþ k ¾uzqŒku u Œu ku eäku k¼ { e hìkku Au. kúku Œ kð{ktúke ef Œe V ÿwãk {kxe hfkh îkhk yufãký Ãki k e hkuþõxe eäk rð k ¾uzqŒku u { Œk ¾uŒ WíÃkkË {kt ðäkhku ÚkÞku Au. hfkh îkhk hkßþ{kt [ke e ðz Ãkqhe Ãkkzðk rðrðä «kusuõx nkúk ÄhkÞk Au. kihküù u Ãkkýe Ãkqhtw Ãkkzðk ki e Þkus k ytœ oœ VuÍ-3{kt Y.2400 fhkuz kt fk{ku k r {koý u {tsqhe { Œkt MÚkkr f ¾uzqŒku y u k rhfku{kt ¾qþe ÔÞkÃke Au. su k Úkfe 33 s kþþku{kt Ãkkýe ¼hkþu Œu{s 2,81,016 nuõxh rðmœkh u [kr wrðäk y u 425 k{-þnuh u Ãkeðk wt Ãkkýe { þu. hfkh îkhk hëkh hkuðh Þkus k ytœ oœ {kr kuh wäe k nuhku k ƒktäfk{ {kxu ð»ko 2018-19 Ëhr{Þk fw Y.4018 fhkuz e Vk ðýe ku r ýoþ fhkœkt ¾uzqŒku k ¾uŒhu Ãkkýe ÃknkutåÞkt Au. Ãkkýe ku ykuaku WÃkÞku fhe ðäw økwshkík 24 1 sqlk, 2019 WíÃkkË {u ððk wshkœ{kt qû{ [ke Þkus k u «kuí kn ykãkðk{kt ykðu Au. yíþkh wäe{kt hkßþ k 11.01 k¾úke ðäw ¾uzqŒku u xãkf Vwðkhk ÃkØrŒ yux u fu qû{ [ke Þkus k ku k¼ {u ÔÞku Au. qû{ [ke Þkus k ytœ oœ hkßþ e 17,82,821 nuõxh s{e u ykðhe uðkr Au. qû{ [ke Þkus k ku ¾uzqŒku u ðäw k¼ { u Œu WËu~ÞÚke úe rhðkuõþwþ ftãk e e MÚkkÃk k fhðk{kt ykðe Au. su k nux 65Úke ðäw ftãk eyku îkhk y㜠xuf ku kusðk k ÃktÃk rnœ kt kä ku Ãkqhk Ãkkzðk{kt ykðu Au. Œu{s hkßþ hfkh îkhk ¾uzqŒku u xãkf Vwðkhk ÃkØrŒ nux ¾k nkþ Ãký ykãkðk{kt ykðu Au.

s økkúkk ðkuxh {u us{ulx{kt Ëuþ u hkn [ªÄu Au wshkœ wshkœ yuf {Þu Ãkeðk k Ãkkýe e Œeðú yaœðk wt hkßþ nœwt. ÃkhtŒw AuÕ kt ð»kkuo{kt hfkh e ËqhtËuþe erœ k fkhýu wshkœ e Œk eh y u ŒMkðeh ƒë ke Au. hkßþ k Œ{k{ k rhfku wäe þwø y u ÃkÞkoó {kºkk{kt Ãkkýe Ãknkut[kzðk hkßþ hfkh frxƒø Au. hkßþ hfkhu rðrðä Þkus k {khvœu úk{eý y u þnuhe rðmœkh{kt Ãkkýe Ãknkut[kzðk{kt ykðe hìkwt Au. hkßþ hfkh îkhk Ãkeðk k Ãkkýe e kúku [ke k Ãkkýe e Ãký ÔÞðMÚkk fhe Au. Œu{s hkßþ{kt ËrhÞk k Ãkkýe u þwø ƒ kððk ykx ze- u e uþ à klx MÚkkÃkðk e fk{ ehe nkúk ÄhkE Au. Ãkkýe ÃkwhðXk ûkuºku ŒŒ y u ½ fk{ ehe k Ãkrhýk{u yksu hkßþ{kt k{u k{ Ãkkýe Ãknkut[Œkt ÚkÞkt Au y u hkßþlke slkíkk Ãkeðk k Ãkkýe e {MÞkÚke {wõœ ÚkE Au. hkßþ{kt ytëksu 2900 rf ku{exh k rðþk uxðfo yuðe Ëuþ e kiúke ktƒe hkßþôþkãke Ãkkýe ÃkwhðXk úez îkhk hkßþ k 13 nòhúke ðäw k{ y u 200Úke ðäw þnuh u huhkþ 300 fhkuz exh Ãkkýe Ãknkut[kzðk wt ¼ ehúk fkþo tãkòk ÚkÞwt Au. Œu{s 207 Úke ðäw þnuhe rðmœkhku u Ãkeðk k Ãkkýe e wrðäk Ãkqhe Ãkkzðk{kt hfkh u V Œk { e Au. erœ ykþku îkhk ŒksuŒh{kt fbãkkuíex ðkuxh {u us{ulx ELzuûk-2018 «r Ø fhðk{kt ykôþku nœku. su{kt wshkœ 76 ELzuûk ðuõþq kúku ðkuxh {u us{ulx{kt Ëuþ{kt «Úk{ {u Au. Ãkkýe WÃk ƒøœk wr rùœ fhe u kufku u ÃkqhŒwt y u þwø Ãkkýe Ãkqhwt Ãkkzðk e hkßþ hfkh e u{ Au, ò{ h rsõ k k skurzþk ¾kŒu ze- u e uþ à klx e fk{ ehe ku «kht¼ fhðk{kt ykôþku Au. su «rœrë 10 fhkuz exh e ûk{œk Ähkðu Au. yk WÃkhktŒ y{hu e, ¼kð h, ÃkkuhƒtËh, eh ku{ kúk, Ëuð¼qr{ îkhfk y u fåa rsõ k{kt ze- u e uþ à k e MÚkkÃk k fhkþu. yk Œ{k{ à klx îkhk Ëhhkus ytëksu 37 fhkuz r xh {exwt Ãkkýe kufku u Ãkqhtw Ãkkzðk{kt ykðþu. ykrëòrœ rðmœkh{kt Ãkkýe ÃkwhðXk Þkus k ÃkqýoŒk k ykhu Au. ËknkuË, AkuxkWËuÃkwh, {oëk, ŒkÃke, {ne k h, Ãkt[{nk, whœ, ð kz rsõ kyku{kt Y.2800 fhkuz e 10 Ãkkýe ÃkwhðXk Þkus k kt fk{ nkúk ÄhkÞkt nœkt. su e fk{ ehe xqtf {Þ{kt Ãkqýo Úkþu. wshkœ k Ãkkýe ÃkwhðXk k RrŒnk e kiúke {kuxe {oëk fu k ykäkrhœ MðŠý{ wshkœ ƒõf ÃkkEÃk ke Þkus k fkþkorlðœ Au. su{kt kihküùfåa kt 5587 k{ku Œu{s 116 þnuhku u Ãkkýe Ãkqhwt Ãkkzðk{kt ykðþu. hkßþ hfkh îkhk úk{eý rðmœkh{kt Ãkeðk k Ãkkýe tƒträœ VrhÞkË {kxu e nuõãk ke e þyykœ fhðk{kt ykðe Au. xku e t. 1916 Ãkh 24 f kf { ú ð»ko Ëhr{Þk VrhÞkË fhe þfkþu. e nuõãk ke k {kæþ{úke úk{eý rðmœkh{kt Ãkkýe ƒtäe {MÞk ku ÍzÃke Wfu ykðþu. hkßþ hfkhu Ãkkýe e {MÞk u ¼qŒfk ƒ kððk ku tfõãk fþkuo Au. su u E hfkh îkhk ðkuxh rh kef ª Ãkkur e ŒiÞkh fhe ½ y{ fhðk ku r ýoþ fþkuo Au. tëk Ãkkýe u yufrºkœ fhðwt, Œu wt þwrøfhý fhðwt y u þwø Ãkkýe ku Ãkw :WÃkÞku Úk{o Ãkkðh à klx, ykiãkur f yuf{ku, ƒktäfk{ ûkuºku, [ke,yrø þ{ {kxu fhkþu. hkßþ k hnëe rðmœkh{kt Ëuþ e whûkk fh khk ƒeyu yuv k sðk kulku Ãkeðk tw þwø Ãkkýe hfkhu Ãknkut[kzâwt Au. Y.6 fhkuz k ¾[ou ÃkkEÃk ke îkhk ƒeyu yuv e 31 ykwxãkkumx wäe Ãkkýe ÃknkutåÞwt Au. úk{eý rðmœkh{kt Ãkkýe k rðœhý y u t[k {kxu Ãkkýe r{rœ e h[ k fhðk{kt ykðe Au. r{rœ{kt {rn kyku u rðþu»k «käklþ ykãke Œu{ ku {kðuþ fhkþku Au. ÔÞrõŒ ËeX 70 r xh þwø Ãkkýe { e hnu Œuðw h ykþkus fhe hkßþ¼h{kt fw 18,245 Ãkkýe r{rœ e h[ k fhðk{kt ykðe Au. hkßþ kt fw 71.36 k¾ ½hku Ãkife fw 57.06 k¾ ½hku u îkhk Ãkkýe ykãkðk e fk{ ehe ðkm{ku îkhk Ãkqýo fhðk{kt ykðe Au. hkßþ hfkhu zwt hk y u ytœrhþk rðmœkh{kt íkúkk ykrëðk e rðmœkh{kt 11.14 k¾ ½hku u f uõþ îkhk Ãkeðk k Ãkkýe e wrðäk Ãkqhe Ãkkze Au. økwshkík 25 1 sqlk, 2019

QòoðkLk økwshkík rðfkmklkk {køkolku ysðk íkwt Ãkkðh Mkhà Mk økwshkík ƒu ËkÞfk Ãknu kt Qsko e yaœ nœe ÃkhtŒw hkßþ hfkh kt y ufrðä ËwhtËuþe¼ÞkO Ãk ktlkk Ãkrhýk{u yksu wshkœ Ãkkðh hã hksþ ƒlþwt Au. rƒ ÃkhtÃkhk Œ ûkuºku Qsko rðfk {kt ku kh y u rðlz yu seo e Ãkku e e ÃkAe ƒkþku{k yu seo e Ãkku e e ŒiÞkh fhe u y{ {kt {qf khwt wshkœ «Úk{ hksþ Au. Qsko ûkuºku hksþ{kt yë¼wœ fk{ ehe ÚkE Au y u u»x Ãkrhýk{ku nkt ÚkÞkt Au þnuh e su{ s k{zk{kt ykšúkf y u k{krsf ktrœ e [uœ k s kðœk Œífk e {wïþ{tºke e y u nk k ðzk«äk e hulÿ¼ke {kuëe k Ãk k u kfkh fhœe ßÞkurŒ úk{ Þkus kúke þnuhku e su{ hksþ k 18000 k{zkt 24 f kf ßÞkurŒ úk{ Þkus kúke kœíþ y u wýð kk ¼h ðes e {u ðe hìkkt Au. yk y ku¾e Þkus k ku V ŒkÃkqðof y{ fhœwt wshkœ ¼khŒ wt «Úk{ hkßþ ƒlþwt Au. ßÞkurŒ úk{ Þkus kúke Qskoðk wshkœ wt Ãk wt kfkh ÚkÞwt Au. hkßþ hfkhu áz tfõãk fþkou Au fu, Ëh ð»kou yuf k¾ yuf{ku u ðes skuzký ykãkðk. AuÕ k Ãkkt[ ð»koúke r Þr{Œ heœu wshkœ hfkh Ëh «rœ ð»ko yuf k¾ ¾uzqŒku u ðes skuzký Ãkqhkt Ãkkze hne Au. {wïþ {tºke e rðsþ¼ke YÃkkýe k uœ]íð{kt hkßþ hfkhu Qsko ûkuºku y uf s rnœ ûke r ýoþku eäk Au. { ú Ëuþ{kt f]r»k ûkuºku ðesëh{kt kiúke ðäw ƒr ze [qfðœwt yuf{kºk wshkœ hkßþ Au fu ßÞkt rf k ku u E urõxùr xe {kve Au. wshkœ{kt rf k ku u ðesƒe hknœ Ãkuxu hkßþ hfkh ðkš»kf Y.5000 fhkuz e ƒr ze [qfðu økwshkík 26 1 sqlk, 2019 Au. wshkœ hfkhu rf k ku u ÃkqhŒkt ˃kýÚke syrhþkœ {wsƒ ðes ÃkwhðXku Ãkqhku Ãkkzðk rf k rnœ Qsko þrfœ Þkus k ŒwhtŒ y{ {kt {qfe Au. yux wt s ne ÍqtÃkzÃkèe Þkus k ytœ oœ ƒeãkeyu Ãkrhðkhku u ðes skuzký y u fwxeh ßÞkurŒ Þkus k ytœ oœ ð ƒtäw Ãkrhðkhku u rð k{qõþu ðes skuzký ykãkðk e sku ðke fhe Au. hkßþ hfkh k y ufrðä s rnœ ûke Ãk kt k Ãkrhýk{u wshkœ wt Qskoûkuºk hkßþ k rðfk wt [k fƒ ƒlþwt Au y u Qskoðk wshkœ Ëuþ¼h wt y úu h hkßþ ƒlþwt Au. Œu e {krnœe yºku «MŒwŒ Au. ðœo{k hkßþ hfkh ¾uzqŒ rnœ ûke Au. ð»ko 1960 Úke 2001 wäe k 40 ð»ko{kt fw 6.94 k¾ f]r»k ðes skuzkýku yãkkþkt nœkt, ßÞkhu AuÕ k 18 ð»ko{kt 11 k¾úke

QòoðkLk økwshkík ðäw f]r»k ðes skuzkýku ykãkðk{kt ykôþkt Au. ðes ûkuºku fkþohœ rðãwœ nkþfku k rvõ Ãk kh{kt ðäkhku fhðk k r ýoþúke ytëksu 7000 Úke ðäw rðãwœ nkþfku k Ãk kh{kt {kr f YrÃkÞk 2500 Úke E u Y. 10450 wäe ku ðäkhku Úkíkkt f{o[kheyku{kt yk të e k ýe «Mkhe Au y u íku{lke fkþoûk{œk{kt ðäkhku ÚkÞku Au. kúkku kúk hksþ{kt 27,000 rf ku{exh tƒke k u úez uxðfo îkhk 14.50 k¾ úknfku u PNG skuzký yúkðk ŒËWÃkhktŒ 374 CNG Mxuþ Q¼k fhðk{kt ykôþk Au. e rðsþ¼ke YÃkkýe e hfkhu fkþ{e Äkuhýu hë ÚkÞu kt ðesskuzkýku ÄhkðŒkt úknfku u Ãkw : ðes skuzký ykãkðk ku yirœnkr f r ýoþ fþkuo. {kve Þkus kúke y uf ðes úknfku u k¼, ÄtÄkhkus kh kúku ¾uzqŒku u ðes e «kó ÚkŒk Œu{ e WÃks{kt kutäãkkºk ðäkhku ÚkÞku Au. wshkœ k k rhfku u wýð kkþwfœ ðes e { u Œu {kxu 100 ƒ Mxuþ ku wt r {koý fhðk k ûþktf k{u 101 ƒmxuþ ku wt r {koý fhðk{kt ykôþwt Au. rëõne ¾kŒu ÞkuòÞu Mfku[ yuðkuzo 2018 ytœ oœ ÃkÞkoÃkhý e ò ðýe {kxu WfkE ðes{úkf ¾kŒu MÚkkÃkðk{kt ykðu e «Ëq»ký r Þtºkf «ýk eyku {kxu WfkE ðes {Úkf u ƒúkulí yuðkuzo yu kþœ fhðk{kt ykôþku Au. «Ëq»ký{wõŒ ðes WíÃkkË {kxu ` rðlz ku kh nkeƒúez Ãkkðh Ãkku e e - 2018 ytœ oœ WíÃkkrËŒ Œ{k{ Qsko u ðes e r f{ktúke {wrõœ ykãkðk ku hkßþ hfkh ku s rnœ ûke r ýoþ. kih Qsko WíÃkkËf s{e {kt yuf s xùkl r{þ kr ku WÃkÞku fhe Ãkð Qsko «kusuõx MÚkkÃke þfþu. «íþuf k rhf k rðfk {kxu [rœœ hksþ hfkhu k h ¾uzqŒku k ðkot e rðfk {kxu Y.16000 k¾ k ¾[ou ðkt ðes ƒ Mxuþ ku ŒÚkk «ðn ðeshu kyku k r {koý wt ykþkus fþowt Au. rhlþwyuƒ yu seo ðäkhðk ku kh YV xkuãk Þkus k ku Ãkrhýk{ ûke y{ fhðk{kt ykôþku Au. hkßþ{kt ÃkhtÃkhk Œ Qsko WíÃkkË {kt kutäãkkºk ðäkhku Au. ƒu rf kuðkux e ûk{œk ÄhkðŒkt ku kh YVxkuÃk {kxu rf kuðkux ËeX YrÃkÞk 10,000 e ƒr ze, y uf k rhfku ku kh YV xkuãk Þkus k ku k¼ uðk «urhœ ÚkÞk Au. hkßþ{kt hnuýktfeþ ku kh YVxkuÃk Þkus k ytœ oœ 35,311 r Mx{ku îkhk fw 120.394 {u kðkux wt WíÃkkË fhðk{kt ykôþwt Au. ð»ko 2013{kt wshkœ wt rƒ ÃkhtÃkhk Œ Qsko wt WíÃkkË 4,126 {u kðkux nœwt, su nk 7,922 {u kðkux Au. su u 2025 wäe{kt 19,700 {u kðkux wäe E sðk wt ykþkus Au. rƒ ÃkhtÃkhk Œ ûkuºku Qsko økwshkík 27 1 sqlk, 2019 ðãkhkþ ðäkhðk y u úe yu seo u W kus ykãkðk k nuœwúke qþo þrõœ rf k Þkus k (SKY) ku y hfkhf y{ fhðk{kt ykôþku Au. ÍqtÃkzk ðes efhý Þkus k ytœ oœ AuÕ kt 5 ð»ko{kt 2,24,518 k¼kúkeoyku u ½h ðãkhkþ kt ðes skuzkýku ykãkðk{kt ykôþk Au. AuÕ k ËkuZ ËkÞfk{kt yk Þkus k nux 8,04,614 k¼kúkeoyku u ½h ðãkhkþ k ðes skuzkýku ku k¼ yãkkþku Au. fwxeh ßÞkurŒ Þkus k ylðþu ykrëòrœ rðmœkh{kt AuÕ kt Ãkkt[ ð»ko{kt 52,184 k¼kúkeoyku u ½h ðãkhkþ k ðes skuzkýku ßÞkhu AuÕ k ËkuZ ËkÞfk{kt yk Þkus k nux 2,47,018 ð ƒtäwyku u ½h ðãkhkþ kt ðes skuzkýku ykãkðk{kt ykôþk Au. y w qr[œ òrœ Ãkuxk Þkus k ylðþu AuÕ k ËkuZ ËkÞfk{kt 92,343 k¼kúkeoyku u ½h ðãkhkþ kt ðes skuzkýku ykãkðk{kt ykôþkt Au. rf k rnœ ûke hkßþ hfkh îkhk AuÕ kt 5 ð»ko{kt 2,93,745 ¾uzqŒku u f]r»k rð»kþf ðes skuzkýku ykãkðk{kt ykôþkt Au. Œu{s ykrëòrœ rðmœkh Ãkuxk Þkus k ylðþu ykrëòrœ rðmœkh{kt AuÕ k ËkuZ ËkÞfk{kt 2,03,687 ¾uzqŒku u f]r»k rð»kþf ðes skuzkýku ku k¼ yãkkþku Au. hkßþ k ËrhÞkfktXk rðmœkhku{kt ðes {k ¾k k {sƒqœefhý {kxu Œu{s ðk Mxuþ ku Q¼k fhðk {kxu k h¾uzq ðkot e rðfk Þkus k ku y hfkhf y{ AuÕ kt 5 ð»ko{kt 16,203 rf.r{. ðes ðkþhku ƒë ðk{kt ykôþk y u 69 ðk ƒ Mxuþ ku wt r {koý fhðk{kt ykôþw Au. hkßþ hfkh khe heœu òýu Au fu sku Ëhuf ûkuºk{kt rðfk kt ysðk k ÃkkÚkhðk nkuþ Œku ðo«úk{ Qsko ûkuºk u Í n Œwt fhðwt Ãkzu. ki k kúkúke ki ku rðfk íþkhu s þõþ ƒ u ßÞkhu ÃkkÞk e syrhþkœ yux u fu Qsko ÃkÞkoÃŒ nkuþ. ËqhtËuþe r ýkoþf hfkhu yk r rø nkt fhe Au y u ns Œu{kt W khkuœh «rœ ÚkE hne Au.

økúk{rðfkmk r{r {{ økð{uolx {urõ {{ ð ol ¼khŒ Ëuþ e {]rø ku ykäkh k{zktyku e {]rø Ãkh Au. sku k{zkyku {]Ø ƒ u Œku s «Ëuþ, hkßþ y u Ëuþ {]rø ku MðkË [k¾e þfu. {nkí{k ktäes k yk rð[khƒes u whw[kðe MðYÃku y{ e ƒ kðe wshkœu k{zkyku k rðfk e ðe fuze ftzkhe { ú Ëuþ kt ylþ hkßþku u Ãký yk rëþk{kt fkþo fhðk «urhœ fþko Au. wshkœ hfkhu úk{ rðfk u y úœk ykãke k{zkyku{kt þnuhes ku u { Œe wrðäkyku ðäkhðk kúku hkus khe, Mðhkus khe, wýð kkþwõœ Œƒeƒe ð Œ, W k{ rþûký, Ãkrhðn y u ðes e, Ãkkfk hmœk, skuzký, ¼q ¼o xh, þki[k Þ suðe ðou wrðäk- ð Œku ðäkhe M{kxo rð us k r {koý ŒhV æþk furlÿœ fþow. tðuë þe hkßþ hfkhu r{r {{ ðlk{ulx {urõ {{ ð ol k {tºk kúku M{kxo r xe e su{ M{kxo rð us Þkus k ku y hfkhf y{ fþkou Au. M{kxo rð us ytœ oœ k{zkyku Mðkð tƒe, MðåA- MðMÚk, wlkk{wõœ, {h y u ykšúkf heœu M{kxo rð us þ õ Œ ƒ kððk hkßþ hfkh «rœƒø Au su Œu k «Þk ku{kt Ëu¾kÞ ykðu Au. hkßþ hfkh k ykþkus ƒø y{ efhý wt wtëh Ãkrhýk{ yksu {kºk úk{ðk eyku u s Lknª ÃkhtŒw { ú hkßþ y u Ëuþ u Ãký { e hìkwt Au. yksu wshkœ ku «íþuf úk{ðk e rðrðä Þkus kfeþ k¼ R Ëuþ k rðfk {kt ÃkkuŒk ku Vk ku kutäkðe hìkku Au. yk kúku hkßþ hfkh îkhk rðrðä Þkus k k V y{ efhý îkhk {u ðu k Ãkrhýk{-r rø WÃkh ykãkýu yuf sh Ëkuzkðeyu. «Äk {tºke ykðk Þkus k nux ð»ko 2016-17 k 1,13,595 y u ð»ko 2017-18 k 91,108 k Vk ðu k ûþktf k{u yíþkh wäe{kt fw 1,60,729 ykðk ku wt r {koý ÚkÞwt Au. k¼kúkeoyku u fw Y.1986 fhkuz e nkþ ykãkðk{kt ykðe Au. WÕ u¾ eþ Au fu, y kw e ErLËhk ykðk Þkus k ytœ oœ ð»ko 2011-12 Úke ð»ko 2016-17 Ëhr{Þk fw 2,48,362 k¼kúkeoyku u ykðk e Vk ðýe fhkr nœe. MðåA ¼khŒ r{þ ku y hfkhf y{ : þki[k Þ, ku ez ðumx {u us{ulx y u MðåAŒk suðkt ylþ fk{ku {kxu AuÕ k Ãkkt[ ð»ko{kt Y.3056 fhkuz k ¾[ou ½ MðåAŒk Íwtƒuþ hkßþ hfkhu nkúk Ähe Au. hkßþ{kt ytëksu 33.50 k¾ þki[k Þ wt r {koý fhðk kúku ËkuZ fhkuz k rhfku u ÔÞrõŒ Œ þki[k Þ e wrðäk Ãkqhe ÃkzkR Au. hkßþ k 3 nòh k{ku{kt kur z ðumx {u us{ulx e fk{ ehe þy fhkr Au. ykx wt s nª hkßþ hfkh îkhk k{zk{kt MðåAŒk y u ykhkuøþ MŒh wäkhðk ð»ko 2014-15Úke zkuh xw zkuh kƒous f uõþ e fk{ ehe e þyykœ fhkr Au. hkßþ e Œ{k{ úk{ Ãkt[kÞŒku u yk Þkus k nux ykðhe E Y.23485.42 k¾ e úktx nkþ YÃku ykãkðk{kt ykðe Au. su k Ãkrhýk{u MðåA ¼khŒ r{þ ( úk{eý) ytœ oœ { ú Ëuþ k úk{eý rðmœkh{kt MðåAŒk yr¼þk {kt wshkœ hkßþ { ú Ëuþ{kt ƒeò MÚkk u hìkwt. ƒsux{kt Ãký hfkhu úk{ rðfk ku nkëo Ãkfze hkïþku. úk{ rðfk {kxu ð»ko 2018-19 {kxu Y.1198.28 fhkuz wt ƒsux fulÿ îkhk {tsqh fhðk{kt ykôþw t. nk, ð»ko 2018-19 {kt úk{ rðfk kt fw 1,98,828 fk{ku «rœ nux Au. ßÞkhu 1,39,727 fk{ku Ãkqýo fhe Ëuðk{kt ykôþk Au. økwshkík 28 1 sqlk, 2019

økúk{rðfkmk hkßþ hfkh k hkus kh ûke Ãk k : r{fku {kxu Ãký hkßþ hfkhu ÃkkhËþof Ãk wt ¼Þowt y u { hu k Þkus k kúku tf kþu k r{fku wt ðuœ eäwt s Œu{ k ¾kŒk{kt s{k fhðk{kt ykôþwt. yk fkþo e Ëuþ¼h{kt [[ko ò e y u hkßþ hfkh e «þt k ÚkE. hkßþ hfkhu yíþkh wäe{kt Y.36.55 k¾ úk{eý fwxwtƒku u skuƒfkzo yu kþœ fþkot. {rn kyku k WíÚkk {kxu Ãký ¾e {tz ku u «kuí krnœ fhkþkt. su e V wrœ YÃku hkßþ{kt 2.89 k¾ ¾e {tz {kt 30.64 k¾ sux k ÇÞku îkhk ykšúkf WÃkkso ÚkR hìkwt Au y u nðu {rn kyku ½h-Ãkrhðkh e k[k yúko{kt Œkhýnkh ƒ e Au. Mð nkþ sqúkku u rhðku Õð Vtz e hf{ Ãkuxu Y.144.03 fhkuz e nkþ ykãkðk{kt ykðu Au. {wïþ{tºke úk{kuëþ Þkus k ku y hfkhf y{ fhðk kúku yk «ð]r k u ðu ykãkðk Y.60 fhkuz e Vk ðýe fhðk{kt ykðu Au. hkßþ hfkh wt úk{eý yúkoœtºk u {sƒqœ fhðk e rëþk{kt ðwt Ãk wt: úk{eý ÔÞkð krþf, ¾e{tz ku y u hfkhe {tz eyku k rðfk {kxu {wïþ{tºke úk{kuëþ Þkus k ku «kht¼ fhðk{kt ykôþku Au. hkßþ{kt yuf ð»ko{kt Ãkkt[ k¾ sux k {rn kyku k¼kúkeo, Þwðk ku u ykuak{kt ykuak Y.8 nòh {kr f ykðf { u Œuðk ½ «Þk ku hkßþ hfkhu fþko Au. ykí{k k{zk ku, wrðäk þnuh e yk {tºk u kfkh fhðk ~Þk{k«kË {w¾hs Þkus k ytœ oœ k{zkyku{kt ykšúkf «ð]rœ {kxu fkiþõþ Œk e{, MðåAŒk, ðes e, ònuh Ãkrhðn, yu ÃkeS skuzký, rzrsx kûkhœk rnœ e wrðäk WÃk çä ƒ kðkr Au. yíþkh wäe{kt îkhfk k ðkze kh, {kuhƒe k hðkãkh, yhðõ e k þk{ ks, ytƒks rnœ hkßþ k fw 16 f Mxh e Ãk të e fhkr Au. Ãktrzík Ëe ËÞk WÃkkæÞkÞ úk{eý fkiþõþ Þkus k nux fw 15,847 k¼kúkeoyku u Œk e{ ykãkðk{kt ykðe su Ãkife 10,980 k¼kúkeoyku u hkus khe k yð hku «kó ÚkÞk Au. su hkßþ hfkhu yk rëþk{kt fhu k «Þk ku V hìkk nkuðk ku r Ëouþ fhu Au. [qtxýe{kt ðo t{rœúke rƒ nhev {h úk{ Ãkt[kÞŒ {kxu Ãký hf{ ykãkðk kúku {rn k {h Ãkt[kÞŒku u rðþu»k «kuí kn ykãkðk e þyykœ fhkr Au. yíþkh wäe{kt {h Ãkt[kÞŒku u Y.24,121.29 k¾ wt y wëk ykãkðk{kt ykôþwt Au. hkßþ k úkbþ rðmœkh{kt ykexe e rðï fûkk e uðkyku y u nke-mãkez zuxk kúku uðk ûke ðneðxeœtºk yux u E- úk{ Þkus k. hkßþ e 14,292 úk{ Ãkt[kÞŒku u yk «kusuõx ytœ oœ ykðhe uðk{kt ykðe Au. 14,006 úk{ Ãkt[kÞŒku u ðe- ux ykäkrhœ E-f urõxrðxeúke skuzký ykãkðk{kt ykôþwt Au. yk ulxhku{kt ytëksu 68.12 fhkuz 8-y, 7-12 k WŒkhk, 45.84 fhkuz E-Ãkezeyu fqãk yu kþœ fhðk{kt ykðe Au. hfkh îkhk «kuí knf YÃku ƒ{ýe úklx ykãkðk e ðe Ãknu fhðk{kt ykðe Au. su úk{ Ãkt[kÞŒ 100 xfk VkE ðuhku W½hkðu Œu u yk Þkus k nux Y.19986.06 k¾ k y wëk e nkþ ykãkðk{kt ykðe Au. k{zk{kt ¼kE[khku, k{krsf ˼kð, þktrœ k nuœwúke þy fhkþu e Þkus k yux u AuÕ kt 3 ð»ko{kt yuf Ãký w ku kutäkþku nkuþ Œuðkt k{kulku Ãkkð k{ ònuh fhkþk Au. Œu{s AuÕ k Ãkkt[ ð»ko{kt yuf Ãký w ku kutäkþku nkuþ Œuðkt k{ku u ŒeÚko k{ ònuh fhðk{kt ykðu Au. Ãkkð k{ u Y.1 k¾ ŒÚkk ŒeÚko k{ u Y.2 k¾ e «kuí kn y wëk ykãkðk{kt ykðe hìkwt Au. yíþkh wäe{kt 1219 Ãkkð k{/œeúko k{ u fw Y.871 k¾ wt y wëk ykãþwt Au. úk{eý yúkoœtºk u ðu ðk ƒ kððk Y.2516 fhkuz e Vk ðýe k ku à k hmœkyku kt ƒktäfk{ y u wäkhýk {kxu Y.1098 fhkuz e sku ðkr fhkœkt ðkn ÔÞðnkh kúku hkßþ ku úkbþ rðfk ÍzÃke ƒlþku Au. k k Wãku ku y u Mðhkus khe u «kuí krnœ fhðk hkßþ hfkhu 9 SykRze e k r {koý ku r ýoþ fþkou Au. yk r ýoþúke hkßþ{kt yu{yu yu{r uõxh u «kuí kn {éþwt Au. hkßþ{kt ðk ku ýk, yixkuh, RLÿýs, ¾eh hk, A kh, ðýkuë, ðk {krzþk, khe y u ¼kx ¾kŒu SykRze e wt r {koý fhðk k hkßþ hfkh k r ýoþúke úk{s ku u hkus khe e y uf ð Œku { þu. úk{ rðfk Úkfe hküù r {koý k æþuþ Ãkhíðu wshkœ y úu h. k{zkykulku Mðkð tƒe, MðåA-MðMÚk, wlkk{wõœ, {h y u ykšúkf heœu þõœ ƒ kððk hkßþ hfkh «rœƒø. «Äk {tºke ykðk Þkus k nux 1,60,729 ykðk ku wt r {koý, k¼kúkeoyku u Y.1986 fhkuz e nkþ. MðåA ¼khŒ r{þ nux 33.50 k¾ þki[k Þ wt r {koý. { hu k ytœ oœ ð»ko 2019 {kxu Y.1198.28 fhkuz e Vk ðýe, rðfk ûke 1,39,727 fk{ku Ãkqýo. E- úk{ Þkus k{kt 14006 úk{ Ãkt[kÞŒku u ðe- ux ykäkrhœ E-f urõxrðxe. ŒeÚko k{-ãkkð k{ Þkus k nux 1219 Ãkkð k{/œeúko k{ u fw Y.871 k¾ wt y wëk. økwshkík 29 1 sqlk, 2019

Mkwhûkk whrûkœ y u k{œ wshkœ wþk ÔÞðMÚkk{kt kiúke {n ð e ƒkƒœ kufku u þktrœ y u k{œe ku ŒŒ ynu k fhkððk e Au. þktrœ y u k{œe e ðkœ ykðu yux u ki k {kuzu yuf s þçë ef u. yu þçë yux u ' wshkœ. wshkœ{kt ð Œk k rhfku u y u wshkœ{kt ykðœk kufku u Ãký þktrœ y u k{œe ku y w¼ð ÚkkÞ Au yu ƒkƒœ wshkœ y u wshkœeyku {kxu kihð«ë Au. wshkœ e fkþëku ÔÞðMÚkk e rmúkrœ u Ãkrhýk{u s hkßþ ƒnkh k kufku Ãký wshkœ u ÃkkuŒk wt ½h ƒ kðe ÔÞkÃkkh- Wãku MÚkkÃkðk nt{uþk ykœwh hnu Au. wshkœ wt ]n rð¼k fkþëku y u ÔÞðMÚkk e ò ðýe y u yktœrhf whûkk e ò ðýe, w kyku e ŒÃkk, þkuä¾ku, yxfkþœ ŒÚkk fkþëu h kt Ãk kt uðk{kt y hfkhf fk{ ehe ƒòðe hìkwt Au. wshkœu käu k rðfk y u rðïmœhu ðäu e rðï eþœk u eäu wshkœ yk ðe «rœck y u yku ¾ Q¼e fhe þõþwt Au. ¼khŒ k kiúke ðäw rðfk þe ðkþƒúlx hkßþ Œhefu wshkœ yk ykôþwt y u ðkrƒúlx wshkœ ø kuƒ RLðuMx o r{x suðk ykþkus Úkfe wshkœ e ûk{œk ku y u rðï eþœk ku Ãkrh[Þ Ëwr Þk u ÚkÞku. ykðe kihðãkqýo ÃkrhrMÚkrŒ wt r {koý wshkœ{kt ÚkE þõþwt Œu k {q {kt - ÃkkÞk{kt Au wshkœ wt þktœ y u whrûkœ yktœrhf ðkœkðhý. ykðwt ðkœkðhý Q¼wt fhðk y u Œu u ŒŒ ò ðe hk¾ðk ]n rð¼k îkhk fkþëku y u ÔÞðMÚkk r Þ{ yúkou ½ýkt Ãk kt uðk{kt ykðu Au. wshkœ{kt fkþëku y u whûkk u wáz fhðk, w kyku u hkufðk Œu{s w k wt ði kkr f rzxuõþ fhðk y u xùkrvf r Þ{ fhðk {kxu uv yulz r õþkuh wshkœ «kusuõx ku y hfkhf y{ fhðk{kt ykôþku Au. þnuhku k k rhfku e þktrœ y u whûkk {kxu ½ ykþkus : CSITMS «kusuõx ytœ oœ y{ëkðkë, ktäe h, ðzkuëhk y u whœ þnuhku{kt CCTV kuxððk e fk{ ehe Ãkqýo fhkœkt Œu e Äkhe y h ÚkR Au y u wlkk¾kuhe{kt kutäãkkºk ½xkzku skuðk {éþku Au. wshkœ hkßþ kt 34 rsõ k y u 6 ÄkŠ{f MÚk kuyu nkr çkulz e exeðe fu{uhk kuxððk e fk{ ehe wt Ãký h ykþkus fhðk{kt ykôþwt Au. hkßþ k Ãkku e ƒuzk wt ykäwr fefhý: ûkuºkeþ fk{ ehe fhœk Ãkku e Mxuþ ku k ŒÃkk yräfkheyku u íkktrºkf heíku ðäw ûk{ ƒ kððk {kxu hkßþ k Œ{k{ Ãkku e Mxuþ ku {kxu Y 5005 fhkuz k ¾[ou 4900 M{kxo nuõz rzðkr e{fkzo ¾heËðk{kt ykôþkt Au. su Ãkku e fk{ ehe u ðäw [wmœ y u M{kxo ƒ kðþu. hkßþ{kt y yräf]œ uhfkþëu h u¼k w ftãk eyku îkhk swëk-swëk «fkh e ÃkkuLÍe Mfe{ku, [k{ýe ykuvh îkhk ònuh s Œk Ãkk uúke fhkuzku YrÃkÞk W½hkðe E kufku u AuŒhðk{kt ykðu Au. ykðe u¼k w ftãk eykuúke hkufkýfkhku k hûký {kxu GPID ACT ytœ oœ ŒÃkk {kt yuf qºkœk s ðkþ Œu nuœw h eykrze kr{ u kuz yusl e Œhefu r {ýqf fhðk{kt ykðe Au. eykrze kr{ îkhk yíþkh wäe{kt u¼k w ftãk eyku e 100 fhkuzúke Ãký ðäw 141 MÚkkðh st { r{ fœku xkt[{kt uðk e fkþoðkne nkúk ÄhkE Au. þk¾kuh u fzf ò: hkßþ hfkh îkhk Þwðk ku u þk¾kuhku e Œ Akuzkððk {kxu {n ðãkqýo r ýoþ uðk{kt ykôþku Au. su ytœ oœ «kurnrƒþ Äkhk e f {ku{kt økwshkík 30 1 sqlk, 2019 sq k fkþëk e h¾k{ýe{kt ðäw fzf ò e sku ðke fhðk{kt ykðe Au. ðk fkþëk{kt 10 ð»ko wäe e ò ŒÚkk YrÃkÞk Ãkkt[ k¾ wäe k Ëtz e sku ðkr fhkr Au. hkßþ hfkhu yuf yk ðe Ãknu fhe Au. Mð.Ãkqðo ir fku k Ä{oÃkíLke Œu{s Œu{ k {kœk-rãkœk u ƒuf wäe sðwt Ãkzu Œu {kxu ðze f[uhe Œu{s Œkƒk e Œ{k{ rsõ k f[uheyku ¾kŒu Œuyku e nþkœe wt «{kýãkºk yku kr keð rzrsx ŠxrVfux îkhk ykãkðk e ÔÞðMÚkk fhe Au. ¼úük[kh e ƒëe u umœ kƒqë fhðk { { hkßþ hfkh : ÃkÞkoó wrðäkyku kúku yurlx-fhãþ çþwhku wt ykäwr fefhý fhðk ku r ýoþ Œu{s ykäwr f xuftrlkflkk {kæþ{úke ¼úük[kheyku u Ãkfze Ãkkzðk {kxu wáz ykþkus Úke ¼úük[kheyku{kt VVzkx kúku k rhfku u ÃkkhËþof uðkyku h ŒkÚke { Œe ÚkR Au. hkßþ{kt k Œk VhŒk ykhkuãkeyku e þkuä¾ku fhe ykhkuãkeyku e yxf fhðk ¾k Íwtƒuþ ytœ oœ 2648 ykhkuãkeyku e ÄhÃkfz fhkr Au. {rn kyku u ðäw whûkk : {rn kyku e whûkk ðäkhðk k nuœw kúku [u M u [ k Ëq»ký u hkufðk {kxu wshkœ rðäk ¼k{kt rðäuþf Ãk kh fhðk{kt ykôþwt Au. yk rðäuþf ytœ oœ ykuak{kt ykuae kœúke ðäw{kt ðäw Ë ð»ko e ¾Œ fuë y u Y.25 nòh k Ëtz e sku ðke fhkr Au. hkßþ hfkh îkhk hkßþ{kt fw 12 ðk kþƒh kr{ u {tsqh fhðk{kt ykôþk Au. su kúke kþƒh kr{ k w kyku þkuäðk e ŒÚkk ŒÃkk fhðk e fkþoûk{œk{kt ðäkhku ÚkÞku Au. yuxeyu y u y{ëkðkë þnuh ke{ ƒúkl[ ¾kŒu kurþþ {erzþk RLxur sl uƒ þy fhkr Au.

Mkwhûkk kr{ hufkuzo zuxkƒuí yt u e hkßþ hfkh e khe fk{ ehe k fkhýu Œ ð»kou ÃxuBƒh {k k «rœ k ynuðk {kt wshkœ u Ëuþ¼h{kt «Úk{ MÚkk {éþwt Au. R- wsfkuãk «kusuõx nux rðrðä fk{ ehe ku y hfkhf y{ : yk «kusuõx nux Ãkku e e {qõþktf e fk{ ehe State Crime Record Bureau u kutãkðk{kt ykðe Au. su ytœ oœ nðu k rhfku u Ãkk Ãkkuxo ðurhrvfuþ {kxu su-œu Ãkku e Mxuþ k Ä k ¾kðk nª Ãkzu. hûkkþrõœ Þwr ðš xe : whûkk {kxu syhe {k ð ƒ ŒiÞkh fhðk k nuœw h Ëuþ e «Úk{ yuðe hûkkþrõœ Þwr ðš xe fkþohœ Au. hûkk þrõœ Þwr ðš xe{kt rzã ku{k, ytzh úußþwyux y u ÃkkuMx úußþwyux fku o îkhk syhe {k ðƒ ŒiÞkh fhðk ½ rþûký ykãkðk{kt ykðe hìkwt Au. wshkœ VkuhurL f kþl Þwr ðš xe: ykäwr f Œf ef k ykäkhu w u khku e ŒÃkk fhðk {kxu wshkœ VkuhurL f kþl Þwr ðš xe wt r {koý fhkþw Au. Ëuþ e «Úk{ yuðe VkuhurL f kþl Þwr ðš xeyu rðëuþ{kt Ãký yk ðe «rœck {u ðe Au. Ãkku e Ë u ðäw ûk{ y u w ßs ƒ kððk «rœƒø hfkh : Ãkku e ¾kŒk{kt 26 kþƒ Ãkku e yräûkf y u 115 Ãkku e RLMÃkuõxh e ¼hŒe kúku 3150 rƒ nrúkþkhe Ãkku e fkulmxuƒ 6009 nrúkþkhe Ãkku e fkulmxuƒ Œu{s su ¾kŒk k 554 su r ÃkkE e ÃkkhËþof ¼hŒe fhðk{kt ykðe nœe. Œu e kúku kúku ¾uzk rsõ k k ¾ k k{u f{klzku Œk e{ fulÿ þy fhðk{kt ykôþwt Au. w k wt ði kkr f rzxuõþ fhðk y u xùkrvf r Þ{ {kxu uv yulz r õþkuh wshkœ «kusuõx ku y hfkhf y{. Ãkku e Mxuþ ku {kxu Y 5005 fhkuz k ¾[ou 4900 M{kxo nuõz rzðkr e{fkzo ¾heËðk{kt ykôþkt. hkßþ k 34 rsõ k y u 6 ÄkŠ{f MÚk kuyu nkr çkulz e exeðe fu{uhk kuxððk e fk{ ehe wt h ykþkus. yurlxfhãþ çþwhku wt ykäwr fefhý fhðk ku r ýoþ. [u M u [ k Ëq»ký u hkufðk {kxu wshkœ rðäk ¼k{kt rðäuþf Ãk kh. økwshkík 31 1 sqlk, 2019 hkßþ{kt ¼k uzw ykhkuãkeyku u sçƒu fhðk ¾k Íwtƒuþ ytœ oœ 2648 ykhkuãkeyku e ÄhÃkfz. hkßþ{kt fw 12 ðk kþƒh kr{ u {tsqh. R- wsfkuãk «kusuõx nux rðrðä fk{ ehe ku y hfkhf y{. whûkk {kxu syhe {k ð ƒ ŒiÞkh fhðk Ëuþ e «Úk{ yuðe hûkkþrõœ Þwr ðš xe fkþohœ. ykäwr f Œf ef k ykäkhu w u khku e ŒÃkk fhðk {kxu wshkœ VkuhurL f kþl Þwr ðš xe wt r {koý.

Þwðk þâõík Ëhuf nkúklku fk{... ÞwðkLkkuLkwt fkiþõþ rlk{koý... Þwðk nkuðw yux u Qskoðk nkuðwt, ûk{œkðk nkuðwt, { {Œk Mð u ðkmœrðf ƒ kðe þfðk e Ãkqýo æäk ÄhkðŒwt nkuðwt. Ëhuf Þwðf-ÞwðŒe Ãkk u y w¼ð wt ¼kÚktw ¼ u nkuþ ÃkhtŒw ûk{œk y u Ãk kyku syh nkuþ Au. Qsko k kuík yuðk Þwðf-ÞwðŒeyku u sku ÞkuøÞ rëþk { e hnu Œku [{ífkrhf Ãkrhýk{ {ks u { e þfu Au. wshkœu AuÕ k ËkuZ ËkÞfk{kt ykiãkur f rðfk y u ðäw hkus kh e Œfku wt so fhe y uhe r rø nkt fhe Au. Þwðk ku u Mðhkus khe ŒÚkk Wãku knr fœk {kxu «uhðk hkßþ hfkhu ¾k erœ ònuh fhe Au. Þwðk ku u hkus khe ykãkðk{kt AuÕ k yuf ËkÞfkÚke Ëuþ¼h{kt wshkœ y úu h hìkwt Au. Ëuþ kt ylþ hkßþku e h¾k{ýe fhœk wshkœ{kt ƒuhkus khe Ëh kiúke e[ku Au. {wïþ{tºke yu«uâlx þeãk Þkus k nux wshkœ k Þwðk ku k nkúk u ÞkuøÞ fk{ y u {nu Œ u ÞkuøÞ Ëk{ { e hnu Œu {kxu fkh¾k kt, nkux, nkurmãkx, xùkl Ãkkuxo suðk y uf hkus khe ykãkœkt yuf{ku{kt yu«urlx Œhefu skuzkþu k Þwðk ku u su-œu ftãk e k ð Œh WÃkhktŒ wshkœ hfkh yuf ð»ko wäe «kuí knf hf{ e nkþ ykãku Au. M kœf Þwðk ku u «rœ{k Y. 3000, rzã ku{k Äkhfku u «rœ{k Y. 2000 y u ylþku u «rœ{k Y. 1500 e nkþ Mkhfkh ykãku Au. 1 k¾ WÃkhktŒ Þwðk ku u yk Þkus k ku k¼ {éþku Au. ð»ko 2018{kt ÞkuòÞu u k ¼hŒe {u k{kt hkßþ{ktúke 1321 W{uËðkhku e Ãk të e ÚkE Au. AuÕ k Ãkkt[ ð»ko{kt hkßþ k 6685 W{uËðkhku u k{kt uðk ykãkðk wt MðÃLk Sðe hìkkt Au. wshkœ hfkh îkhk wshkœ fkiþõþ Þkºkk ytœ oœ wshkœ k Þwðk ku u Yr[ {wsƒ e yksrðfk { e hnu Œu {kxu {k oëþo ykãkðk e y ku¾e Ãknu e þyykœ fhðk{kt ykðe Au. su ytíkøkoík hkßþ¼h{kt 3 ðkh rðrðä rðmœkhku e {w kfkœ E hkus khe RåAŒk fkhe hku u à u {ulx, fkwl u ª Œu{s òýfkhe { e hnu Œu {kxu e ykð~þf fk{ ehe fhkþu. Þwðk ku u Mðhkus kh ûke Þkus k îkhk rhûkk, kuzª -heûkk, {kyœe-rfku-sãk-xuõmke suðk ðkn ku {u ððk yku hkuz Þwr x fkumx e wrðäk WÃk çä fhkððk{kt ykðu Au. ðäw{kt frhþkýk e Ëwfk, {urzf Mxkuh, kh{ulx Mxkuh, ƒwf Mxkuh suðk ÔÞð kþ {kxu Y. 10 k¾ wäe e ðkš»kf 5% k këk ÔÞksu ku {u ððk e Ãký rðþu»k ðz wshkœ{kt Þwðk ku u { e hne Au. fkhe h Œk e{ Þkus k k y hfkhf y{ u fkhýu hkßþ¼h e 689 ITI{kt 1,87,954 ƒuxfku Ãkh rðrðä hkus kh ûke yçþk {ku ðzu wshkœ k Þwðf-ÞwðŒeyku Œk e{ {u ðe hìkkt Au. {rn kyku e hkus khe ûk{œk u ðäw Ãkrhýk{ ûke ƒ kððk 44 ITI{kt ¾k {rn k ðª e þyykœ fhðk{kt ykðe Au. fw 78 ITI{kt 9812 sux e ƒuxfku {rn kyku {kxu y k{œ hk¾ðk{kt ykðe Au. hkßþ e hkus kh f[uheyku îkhk rsõ k y u Œk wfk MŒhu {u k skuƒ Vuh, ¼hŒe {u kyku, {rn k rðþu»k ¼hŒe {u k ð uhu wt ykþkus fhe hkus khðktaw Þwðk ku ŒÚkk kufheëkœk ftãk eyku k {kr fku u yuf s {Þu yuf s Aºk e[u kðe u Þwðk ku u hkus kh y u ftãk eyku u fkiþõþðk {k ðƒ { e hnu Œuðk ðkœkðhý wt r {koý fhðk{kt ykðu Au. yk «fkh k hkus kh ¼hŒe{u kyku k ykþkus ðzu ƒu k¾úke ðäw Þwðk ku u hkus khe { e Au. MÃkÄkoí{f Ãkheûkk {kxu íkiþkhe fhíkk Þwðk ku {kxu «kuí knf erœ hkßþ hfkhu ònuh fhe Au. wshkœ k rþrûkœ Þwðf-ÞwðŒeyku ðneðxeœtºk{kt skuzke ònuh uðkûkuºk{kt ÃkkuŒk wt Þku Ëk ykãke þfu Œu {kxu «rœ ƒu ð»kou GPSC e ¼hŒe fhðk ku ÞwðkrnŒ ûke r ýoþ fhðk{kt ykôþku Au. ð»ko 2018{kt 80,000 Þwðk ku e ÃkkhËþof «r ÞkÚke hfkhe uðk{kt ¼hŒe fhðk{kt ykðe Au. MÃkkuxTMko Þwr ðš xe, ¾u {nkfwt¼ ŒÚkk ðzkuëhk zu h ¾kŒu Mxux ykuv Äe ykxo MðŠý{ wshkœ MÃkkuxTMko Þwr ðš xe suðe ÔÞðMÚkkyku ðzu hkßþ k Þwðf-ÞwðŒeyku ¾u rðï u Ãký V fkhrfëeo k yuf W k{ rðfõãk Œhefu MðefkhŒk ÚkÞk Au. yk{ rþûký, kufhe, ÔÞð kþ nkuþ fu rðþu»k fkiþõþ wt ½zŒh - Œ{k{ ûkuºku wshkœ kt Þwðf-ÞwðŒeyku ÔÞrõŒ Œ «rœ e kúku Ëuþ y u hkßþ k rðfk {kt Ãký ÃkkuŒk wt y{qõþ Þku Ëk ykãku Œu {kxu wshkœ e r ýkoþf hfkh y hfkhf Ãk kyku E hne Au. økwshkík 32 1 sqlk, 2019

E- ktrík xuf ku kus ûkuºku wshkœu ¼he nhývk... rzrsx EÂLzÞk, rzrsx wshkœ hksþ hfkhu xuf ku kus k WÃkÞku îkhk hksþ e uðkyku ðäw t e ƒ u Œu {kxu wshkœ ELVku{ourxf r r{xuz, wshkœ MxuxðkEz yurhþk uxðfo, wshkœ Mxux zuxk ulxh, rzrsx wshkœ fku{ Šð Ãkkuxo y u wshkœ fkwâlmk ykuv kþl yulz xuf ku kus y u rð kk k Q¼hŒk ûkuºkku{kt ulxh Vkuh yuõ L e MŽkÃk k fhe tþkuä y u rðfk îkhk yk ðwt MŽk «MŽkrÃkŒ fþowt Au. su{kt ¼kMfhk[kÞo EÂLMxxâqx Vkuh MÃku yurã fuþ yulz Syku ELVku{ourxf y u kþl r xe Œu k W k{ WËknhýku Au. rzrsx wshkœ - rzrsx ErLzÞk k ¼k YÃku hkßþ hfkh k rðrðä rð¼k ku ðå[u yktœrhf ðneðx w[khwyãku [k u Œu{s k rhfku u hkßþ hfkh e uðkyku ÍzÃkŽe { u Œu {kxu y uf {k ¾k Œ wrðäkyku wt hkßþ hfkhu r {koý fþowt Au. e rðsþ¼ke YÃkkýe e hfkh îkhk ƒk fku{kt ƒk ÃkýŽe s ði kkr f {k wt ½zŒh fhðk kþl r xe e MŽkÃk k fhðk{kt ykðe Au. ð»kou 8 k¾že ðäw rðãkžeoyku su e {w kfkœ u Au Œuðk kþl r xe u ðäw wáz ƒ kððk yufðurxf u uhe, hkuƒkurxf u uhe, MÃku y u yumxùku ku{e u uhe y u ytëksu Y. 12 fhkuz k ¾[ou rð kk ¼ð wt r {koý fhðk{kt ykôþwt Au.ƒkÞkuxuf ku kus e rðmœhœe rûkrœsku ku k¼ hksþ k rðãkžeoyku u { u Œu {kxu, wshkœ ƒkþkuxuf ku kus Þwr ðš xe e MŽkÃk k fhkr Au. Ãkkxý, ¼kð h, hksfkux y u fåa ¾kŒu ytëksu fw Y. 335 fhkuz k ¾[ou «këurþf kþl BÞwrÍÞB wt r {koý fhðk{kt ykôþwt Au. kk ykäkrhœ yžoôþðmžk k rðfk {kxu hksþ hfkh îkhk kþl, xìft ku kus yulz E kuðuþ (STI) e Ãkkìr e ònuh fhðk{kt ykðe Au. ƒkþ u k {kæþ{ îkhk ½h wäe rþûký k ¼khŒ hfkh k MðÞt«¼k fkþo { ytœ oœ 33 þiûkrýf rƒ ðkrýßþ [u ku { e u fw 50 [u ku ÃkhŽe 24 x 7 þiûkrýf fkþo {ku wt «khý fhðk{kt ykðu Au. hkßþ hfkh îkhk wshkœ e «rœ u ðu ykãkðk {k ¾kfeÞ wrðäkyku{kt y uf ýku ðäkhku fþkuo Au. Mxux zuxk ulxh e tïþk 300Že ðäkhe u 400 fhðk{kt ykðe Au. GSWAN ¼khŒ wt kiže {kuxwt ykeãke ykäkrhœ uxðfo Au. su 33 rsõ kyku, 249 Œk wfkyku e 5,800Že Ãký ðäw hfkhe f[uheyku u ktf u Au.GSWAN k ƒäk s ÞwÍh u ykuãk ELxh ux e wrðäk ykãkðk{kt ykðu Au. su{kt ELxh ux ƒulzðež 1 GbpsŽe ðäkhe u 21Gbps fhke Au. yke.xe.ûkuºk k r»ýkœ «íþuf rð¼k u { u Œu {kxu rzhufxh ykuv yke. e.xe. yulz E- ð ol nux yke.xe. ûkuºk k r»ýkœ yräfkheyku e ÃkkhËþof ¼hŒe fhðk{kt ykðe Au. yke.xe./yke. xe.e.yu. (IT enabled Services) erœ 2016-21 ŒŽk wshkœ E ufxùkur f erœ ytœ oœ AuÕ k 3 ð»ko{kt 41 yuf{ku u Y. 111 fhkuz k k¼ ykãkðk{kt ykôþk Au.su k Žfe ykþhu 6500 sux e hkus khe wt r {koý nkž ÄhkÞwt Au. yƒo ðke VkE ytœ oœ wshkœ hkßþ kt 55 þnuhku kt ònuh MŽ ku suðkt fu ƒ Mxuþ, nkurmãkx, hãkkr fk rƒ Õz, {k{ ŒËkh/xe.ze.yku. ykurv, kþƒúuhe, ðl{uolx nkurmãkx, Œk wfk fkuxo ð uhu{kt k rhfku u ðkevke îkhk e ELxh ux wrðäk ykãkðk{kt ykðu Au. hkßþ hfkh îkhk wshkœ VkEƒh úez uxðfo e MŽkÃk k fhðk{kt ykðe Au. su ytœ oœ 7522 úk{ Ãkt[kÞŒku u ykðhe uðk wt ykþkus Au. rzrsx wshkœ k {kæþ{že 113 sux e hfkhe uðkyku yku ke y u 40 sux e hfkhe uðkyku e {kuƒke yuã efuþ WÃk çä fhkððk{kt ykðe Au. yk Ãkkuxo nux zkþhufx ƒu ervþeþhe xùkl Vh îkhk 1.81 fhkuz rðãkžeoyku k ¾kŒk{kt Y.2349 fhkuzže ðäw rþ»þð]r k s{k fhke Au. wshkœ hfkh, ¼khŒ hfkh y u NASSCOM îkhk ðe xuf ku kus ku WÃkÞku fhe u ykhkuøþ, WíÃkkË ð uhu{kt ðe efhý u ðu ykãke ykšžf rðfk {kt nkþyãk Žðk Center of Excellence for IoT e MŽkÃk k fhðk{kt ykðe Au. wshkœ Ãknu uže s rð kk y u xuf ku kus wt {n ð wãkuhu {su Au. ykže s Œu ylþ hkßþku fhíkkt xuft ku kus k y{ efhý{kt {ku¾hu Au. økwshkík 33 1 sqlk, 2019

«ðkmklk Mknu kýeykulke «Úk{ ÃkMktË hr Þk{ýwt økwshkík... «ðk îkhk swëk - swëk Ëuþku kt kufku y u Œu{ e tmf]rœ u SfÚke òýðk, {sðk ku yð h { u Au. xfkw y u w úrúkœ rðfk {kt «ðk ûkuºk wt {n ðãkqýo Þku Ëk hìkwt Au. ðirïf ûkuºku wshkœ e {iºkeãkqýo «ðk erœúke ½ýku VkÞËku ÚkÞku y u wshkœ e yuf yk ðe yku ¾ økwshkík 34 1 sqlk, 2019 «MÚkkrÃkŒ ÚkE Au. «ðk {kt wshkœ Ãký ¼khŒ sux wt s yœwõþ Au. ykäwr f xwrhí{ {kxu ELxh ux ŒÚkk {kuƒke xuf ku kus e ¼krð syrhþkœku u {S u wshkœu xuft ku kus u ðu ykãþku Au. ËrhÞk rf khku, ð «Ëuþ, zwtøkh y u hý yu{ [khuþ rëþkyku{ktúke fwëhœu wshkœ u yë¼qœ fwëhœe MkkIËÞo ku ¾ò ku ykãþku Au. wshkœ yuf yuðwt hksþ Au fu, ßÞkt ð y u ðlþ Sð

«ðkmklk s nª Ãký { ú sirðf rðrðäœk k thûký yúkou Ëe½oárüÃkqýo ykþkus fhkþwt Au. su u Ãkrhýk{u Ëuþ s nª, ÃkhtŒw {MŒ rðï k «ðk eyku wshkœ ŒhV ykf»kkoþk Au. yrœrúk Ëuðku ¼ð e ÃkkhtÃkrhf Mðk Œ ¼kð k wshkœu «ðk kúku ðýe eäe Au. {wïþ {tºke e rðsþ¼ke YÃkkýe k uœ]íððk e hfkhu eäu kt y uf ktrœfkhe Ãk ktyku k Ãkrhýk{u wshkœ ku «ðk ûkuºku yët¼wœ rðfk ÚkÞku Au. kãkwœkhk u uc r rðf {u us{ulx, y{ëkðkë u uc nurhxus exe y u uc yuhãkkuxo yuðk ºký uþ xwrhí{ yuðkuzo ð»ko 2018{kt wshkœ u «kó ÚkÞk Au. hksfkux úe rvõz yuhãkkuxo {kxu fw 1033 nu. s{e tãkkë fhðk{kt ykðe Au. yuhãkkuxtmko ykuúkkurhxe ykuv RrLzÞk îkhk Y. 1405 fhkuz ¾[ou ykäwr f yuhãkkuxtmko wt r {koý fhkþu. Efku xwrhí{ u ðu ykãkðk hksþ hfkh îkhk Ãkku ku k st ku, hœ {nk, ÃkË{ zwt he, ehkäkuä, Íhðkýe, sq khks, fkuzkðkze k zu{, hkuðh ð uhu MÚk kuyu «ðk e wrðäk{kt y uf ýku ðäkhku fhkþku Au. hkßþ hfkhu «ðk ûkuºku eäu k ðo úkne Ãk kt u Ãkrhýk{u wshkœ e {w kfkœu ykðœk nu kýeyku{kt 14 ýku ðäkhku ÚkÞku Au. kúkku kúk Ãkkt[ fhkuz sux k nu kýeykuyu wshkœ e {w kfkœ uœkt «ðk ûkuºk u ðku ðu { Œk rðãkw «{ký{kt hkus khe wt r {koý ÚkÞwt Au. «ðk erœ ytœ oœ 339 sux k «kusuõx{kt Y.12,197 fhkuz wt hkufký fhkþwt Au. su Ãkife 169 «kusuõx fkþohœ, 38 «kusuõx ytrœ{ Œƒ k{kt, 62 «kusuõx «rœ nux ßÞkhu 70 «kusuõx «kúkr{f Œƒ k{kt Au, su{kt ytëkrsœ 9100 sux k Þwðk ku u hkus khe «kó ÚkE Au. Ëuþ e yufœk y u y¾trzœœk k rþõãke hëkh ðõ ¼¼kE Ãkxu e 182 {exh Ÿ[e «rœ{k wt «Äk {tºke e hulÿ¼ke {kuëe k nmœu kufkãkoý fhðk{kt ykôþwt nœwt. fkþ{e xulx r xe e wrðäk WÃkhktŒ 100 Þwðk ku u krz e Œk e{ ykãkðk{kt ykðe Au. wshkœ hkßþ k «ðk u ðu ykãkðk kúku ykrëðk e rðmœkh ku ðo úkne rðfk ÚkÞku Au. {wïþ {tºke e rðsþ¼ke YÃkkýe e yk ðe Ãknu k fkhýu { ú ð»ko Ëhr{Þk Ëh þr ðkh y u hrððkhu nu kýe {kxu e{k Ëþo e wrðäk WÃk çä fhke Au. «ðk eyku {kxu Y. 54 fhkuz k ¾[ou rðrðä wrðäkyku wt r {koý fhðk{kt ykôþwt Au. MðËuþ Ëþo Mfe{ nux nurhxus Šfx k rðfk ytœ oœ y{ëkðkë, hksfkux, ÃkkuhƒtËh, ƒkhzku e y u Ëktze{kt ktäes e M{]rŒ kúku tf kþu MÚk ku Mk{ðkÞk Au. ykðþu. hksfkux þnuh ¾kŒu ykõ uz nkemfq {kt ktäes k Sð fð u «ËŠþŒ fhœk BÞwrÍÞ{ wt Y. 19.87 fhkuz k ¾[ou r {koý fhðk{kt ykôþwt Au. ð khe rsõ k k Ëktze ¾kŒu ¼khŒ hfkh k ktmf]rœf {tºkk Þ îkhk ytëkrsœ YrÃkÞk 70 fhkuz k ¾[ou ŒiÞkh fhðk{kt ykðu k uþ kuõx íþk ún {u{kurhþ ðzk«äk e hulÿ¼ke {kuëe îkhk hküù u {ŠÃkŒ fhkþwt Au.ðzkuËhk k yksðk kzo ¾kŒu Úke{ Ãkkfo{kt Y.150 fhkuz k ¾[ou swëe-swëe hkezít, Úke{ Ãkkfo, Vwðkhk, ulzmfu Ãk ð uhu WÃk çä fhkðkþu e wrðäk nu kýeyku {kxu y uhwt ykf»koý wt fulÿ ƒlþkt Au. wshkœ{kt ƒkiø Šfx{kt 13 MÚk ku k rðfk Úke wshkœ «ðk ûkuºk u ðu { þu. MðËuþ Ëþo Þkus k nux sw k Z- WÃkhfkux, ƒkƒk ÃÞkhu wvk, ¾kÃkhk ¾kurzÞk, yþkuf hkuf yurzx y u ðu kez yu{u exeí, eh ku{ kúk - k k wvk, «¼k -Ãkkxý Ãkkxý wvk, ¼Y[ - fkr Þk zwt h, fåa - r nkuœ wvk, ¼kð h - Œ kò wvk, hksfkux - ¾t¼kr Þk wvk, Œkht k wvk, {nu kýk - ðz h {ku umxùe u ykðhe uðk{kt ykðe Au. MðËuþ Ëþo Mfe{ nux ðz h, Ãkkxý, {kuzuhk - nurhxus Šfx k rðfk ytœ oœ ðz h ¾kŒu þš{ck Œ kð, Œk khehe Ãkkfo, þux [fw k ¼ku e k RLxhr«xuþ ulxh, ytƒks fkuxk Œ kð, kœuhe ðkð, hu ðu Mxuþ, ux y u Vkuxo ðku ¾kŒu y uf wrðäkyku WÃk çä fhkðke Au. hkßþ hfkhu VuËhý k rðfk {kxu nkúk Ähu k «Þk ku u { þu yë¼wœ V Œk «k㜠ÚkE Au. ytëksu 4.25 k¾ kufkuyu VuË hý e {w kfkœ eäe Au. kúkku kúk hýkuí ð u fkhýu MÚkkr f kufku e rðãkw hkus khe e Œfku kúku rðï¼h{kt fåa e yk ðe yku ¾ Q¼e ÚkE Au. 30{kt yktœhhküùeþ ÃkŒt {nkuí ð u y uhe V Œk { e Au.45 Ëuþku k 151 ÃkŒt ƒksku, 13 hkßþku k 105 ÃkŒt ƒksku ŒÚkk wshkœ hkßþ k 545 ÃkŒt ƒkskuyu ¼k uðk kúku ykþhu 3.98 k¾ sux k «ðkmkeyku ÃkŒt {nkuí ð e {w kfkœ eäe Au. wshkœ hkßþ k {n ð k 8 ÞkºkkÄk{ku ku{ kúk, îkhfk, ytƒks, zkfkuh þk{ ks, Ãkkðk Z, Ãkk eœkýk y u eh kh ¾kŒu MðåAŒk Íwtƒuþ ytœ oœ fw 11,85,149 [kuh {exh rðmœkh u ykðhe E {trëh WÃkhktŒ {trëh u skuzœk {wïþ hmœkyku y u yk Ãkk k rðmœkhku{kt ykäwr f {þe he îkhk ½ VkE fk{ ehe nkúk ÄhkE Au. ðýœeúko Ëþo Þkus k ytœ oœ fw 1326 ƒ ku îkhk 66,000 sux k ðrhc Þkºkk wykuyu wshkœ hkßþ k rðrðä ÞkºkkÄk{ku ku «ðk fþkou Au. yk WÃkhktŒ rhrsþku f urõxrðxe Mfe{ ytœ oœ y{ëkðkëúke ò{ h, {wlÿk, ¼kð h, su {uh, ÃkkuhƒtËh, nqƒ e, whœ {kxu e ^ krx ku «kht¼ fhkþku Au. hkßþ k Þwðk ku u rð{k WœÞ yt u Œk e{ { e hnu Œu {kxu {nu kýk ¾kŒu xùu Mfq fkþohœ fhðk{kt ykðe Au. økwshkík 35 1 sqlk, 2019

þnuhe rðfkmk QzeLku ykt¾u ð øku Au økwshkíklkku þnuhe rðfkmk h þçë{kt ºký ƒkƒœku u ktf ðk{kt ykðe Au. h ku ' kúku tƒtä Ähkðu Au ßÞkhu ' xh kúku y u 'h hmœk kúku tƒtä Ähkðu Au. yux u fu ßÞkt yúkkoœt Ãkkýe, xh y u hmœk Au Œu u h fne þfkþ. yk yúko{kt wshkœ kt k{zkyku Ãký h e ÔÞkÏÞk{kt ykðe òþ Au. rðþk hmœk, Ãkeðk wt þwø Ãkkýe, ¼q ¼o xh ÔÞðMÚkk, heƒ rðmœkh{kt yktœh{k ¾kfeÞ wrðäkyku kúku heƒku {kxu ykðk, ƒ e[k, ^ kþykuðh ð uhu s wrðäk kúku wshkœ kt þnuhku M{kxo þnuhku ƒ e hìkkt Au. wshkœ hfkhu hkßþ kt Œ{k{ þnuhku rðfr Œ y u {]Ø ƒ u Œu rëþk{kt ðkot e ðo {kðuþf rðfk e Þkus kyku y{ {kt {qfe Au. wshkœ kt þnuhku{kt yktœh{k ¾kfeÞ wrðäkyku rë -«rœrë rðmœhœe òþ Au. hkßþ kt Œ{k{ {nk hku e yk Ãkk k rðmœkhku {kxu þnuhe rðfk kk{tz fkþohœ ƒlþkt Au. wshkœu þnuhku k rðfk ûkuºku «kó fhu e r røyku Qze u ykt¾u ð u Œuðe Au. ykäwr f xuf ku kus k WÃkÞku kúku k rhf w¾kfkhe y u wrðäkyku{kt {kuxk «{ký{kt ðäkhku ÚkÞku Au. þnuhes ku u ½h k ½h wt MðÃLk Ãkqýo fhðk þnuhe ykðk Þkus k ylðþu AuÕ kt Ãkkt[ ð»ko{kt 4,16,736 sux k ykðk ku {tsqh fhðk{kt ykôþk Au. su Ãkife 1,89,316 ykðk ku e fk{ ehe yk {Þ k k{kt Ãkqýo fhe kufku u k¼ ykãkðk{kt ykôþku Au. hkßþ hfkh îkhk þnuhku u MðåA hk¾ðk Ãkhíðu Ãký ÃkqhŒtw æþk yãkkþwt Au. {nkí{k ktäe e ËkuZ ku{e sl{sþtœe r r{ ku ykëhu k MðåA ¼khŒ r{þ ytœ oœ hkßþ e 8 {nk hãkkr fk y u162 hãkkr fk { e fw 170 MÚkkr f Mðhks e tmúkkyku{kt zkuh xw zkuh f[hku yufºk fhe y u Œu wt u úe uþ fhe wshkœ u tãkqýoãkýu tëfe{wõœ ƒ kðe h u MðåA y u wtëh ƒ kðkþkt Au. ÔÞrõŒ Œ þki[k Þ Þkus k ylðþu AuÕ kt Ãkkt[ ð»ko{kt ytëksu fw Ãkkt[ k¾úke ðäw kufku u k¼ ykãkðk{kt ykôþku Au. wshkœ hkßþ u MðåA ðouûký 2019 e fk{ ehe ƒkƒœu 5 yuðkuzo {éþk Au. hkßþ k Œ{k{ þnuhe rðmœkhku{kt yuf {k Äkuhýu ƒktäfk{ r Þ{ku k w Ãkkzðk {kxu wshkœ Ãk fkuø uxur ð s h zuð kuãk{ulx ftxùku huøþw uþ r Þ{ku 2017 ku y hfkhf y{ fhkþku Au. su k Ãkrhýk{u þnuhku ku ykþkus ƒø rðfk ÍzÃke ƒlþku Au. {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýe k {k oëþo nux hkßþ hfkhu ykð kh {Þ{kt ÍzÃke r ýoþ Úkfe xeãke Mfe{ku A {rn k{kt Ãkqýo fhðk k r Äkoh kúku Œ{k{ fþkyku Ãký yku ke økwshkík 36 1 sqlk, 2019

þnuhe rðfkmk fþko Au. hkßþ{kt yku kr zuð Ãk{uLx Ãkhr{þ r Mx{ ku «kht¼ fhðk k r ýoþúke ]n {nu q y u þnuhe rðfk suðk rð¼k {kt ÃkkhËŠþŒk ykðe Au. Äku uhk u ðõzo õ k M{kxo r xe y u wshkœ wt kiúke uc M{kxo r xe ƒ kððk e rëþk{kt wshkœ ÍzÃk¼uh yk ðäe hìkwt Au. Äku uhk u rðï k fþk{kt [{fkððk e u{ Ãkkh Ãkkzðk Y. 3000 fhkuz k yktœh {k ¾kfeÞ wrðäk kt fk{ku Äku uhk SIR{kt nkúk Ähðk ku hkßþ hfkhu {n ðãkqýo r ýoþ fþkuo Au. Ëuþ k ki«úk{ rhðh Lx «kusuõx yuðk kƒh{œe rhðh Lx «kusuõx k Vu xw k zuð Ãk{uLx e {tsqhe ykãkðk{kt ykðe Au. xkw à k Lk e fk{ ehe u rœþe y u [kux ƒ kððk k hkßþ hfkh k r ýoþúke hkßþ{kt «rœ nux e 425 sux e xeãke Mfe{ ÍzÃkÚke Ãkqýo fhðk Íwtƒuþ nkúk ÄhŒk þnuhes ku kt ÃkkuŒefkt {fk wt MðÃLk kfkh ÚkÞwt Au. su {fk ku u rðfk Ãkhðk e {u ððk e Œkhe¾Úke 25 ð»ko ku {Þ k ku Ãkqhku ÚkÞku nkuþ Œuðk rfm k{kt ykuak{kt ykuak 75% ^ ux Äkhfku e t{rœ {u ÔÞk ƒkë fu tƒträœ ykuúkkurhxe îkhk su {fk ku Ãkze òþ Œuðk fu ¼Þs f ònuh fþko nkuþ Œu{s ykðk {fk kuúke yk Ãkk k hnuðk eyku fu ylþ r{ fœ u wf k fíkko ÚkkÞ Œu{ ònuh fhu wt nkuþ Œku Œuðk rfm k{kt rhzuð Ãk{uLx {kxu e fkþoðkne fhkœk þnuhes ku e wrðäk{kt ðäkhku ÚkÞku Au. y{ëkðkë þnuh e xùkrvf {MÞk n ðe ƒ kððk y u xùkl Ãkkuxo e wrðäk ðäw fkþoûk{ ƒ kððk {uxùku xùu «kusuõx {kxu Y.592 fhkuz u {kœƒh hf{ e Vk ðýe fhðk{kt ykðe Au. M{kxo r xe r{þ ytœ oœ e fhu k {kãkëtz y w kh Ëuþ kt 100 þnuhku e Ãk të e fhðk{kt ykðe Au. wshkœ kt fw A þnuhku M{kxo r xe r{þ nux Ãk të e ÃkkBÞkt Au. Ëuþ k 100 M{kxo rmkxe{kt wshkœu Ëuþ¼h{kt ƒesku { nkt fþkuo Au. þnuh «{kýu ¼khŒ kt 100 þnuhku{kt y{ëkðkë «Úk{ y u whœ ºkeò {u ŒÚkk ðzkuëhk ykx{k {u Au. økwshkík 37 1 sqlk, 2019

LkkheþÂõík LkkheþÂõíkLkk Mkk{ÚÞoLkwt MkL{kLk økwshkík 38 1 sqlk, 2019 fkueãký rðfr Œ ÇÞŒk, tmf]rœ fu {kslkku Wíf»ko yr¾ ke eyku e tðuë þe Œk k Þku Ëk rð k þõþ Úke. «íþuf {ks u ku uþ f kyu ¾e ðk {kxu {ks k ƒt u ûk{ yt ku e y u Ãkwhw»k e {k ykð~þfœk hnu Au. k ýe ¼h {kœ]þrõœ rðfk e ÞkuøÞ rëþk e fhu Au. ßÞkhu k{krsf Sð k ðkmœrðfœk ûke rðfk e [[ko nkuþ íþkhu ykãkýe yzäe ðmkœe yuðe {rn kyku k ykhkuøþ, rþûký, whûkk y u ðkot eý þõíkefhý ŒhV sh fhðe yr ðkþo ƒ u Au. ykúke s wshkœ hfkhu fhu k khe-furlÿœ {n ðãkqýo r ýoþku ku WÕ u¾ kutä eþ ƒ e hnu Au. {Úko wshkœ {kxu {Úko {rn k ku tfõãk y u yr¼ { wshkœ hfkhu ÔÞõŒ fþkou Au. yuf tðuë þe hkßþ y u hfkh Œhefu e yk ðe yku ¾ wshkœu s - {k {kt V ŒkÃkqðof Q¼e fhe Au. 1091 ŒÚkk 181-y¼Þ{ {rn k nuõãk ke, h{œðeh {rn kyku {kxu rðþu»k MÃkkuxo Mfku hþeãk, {rn k fk q e nkþœk fulÿku, {rn k fõþký fulÿku, khe yëk Œku, sulzh ƒsux, {rn k ykþku, ƒ[œ {kxu r{þ {t { Þkus k ytœ oœ r Þ ¾eøkúwÃkku, ykšúkf ykí{r ¼ohŒk {kxu w ¼ ku wrðäkyku, rðäðk {kœkƒnu ku {kxu ykšúkf xufku suðk r ýoþku îkhk wshkœ e {kœk, Ëefhe y u ƒnu ku k Sð Äkuhý Ÿ[k ykôþk Au. fulÿ hfkh ÃkwhMf]Œ SAG (Mfe{ Vkuh yzku Lx ÕMko) Þkus k nux wshkœ{kt AuÕ k 1 ð»ko{kt 20,01,020 rfþkuheyku u MðkMÚÞ ûke y u MðåAŒk ûke {k oëþo ykãkðk{kt ykôþwt. «Äk {tºke {kœ]ðtë k Þkus k ytœ oœ {kœk-ƒk f k {]íþwëh{kt ½xkzku fhðk k ½ «ÞíLkku k ¼k YÃku ¼ko {kœkyku u Y.6000 e

LkkheþÂõík kýkfeþ nkþ ykãkðk{kt ykðu Au, AuÕ kt Ãkkt[ ð»ko{kt 3,86,714 ¼ko {kœkyku u yk k¼ ÃknkutåÞku Au. {rn kyku{kt skuðk { Œk fwãkku»ký k{u hkßþ hfkhu h70 fhkuz YrÃkÞk k ¾[ou Ãkqýko Þkus k y{ e ƒ kðe Au. hkßþ e ytœrhþk rðmœkhku e {kœk-ëefheyku e ŒtËwhMŒe- w¾kfkhe Qze u ykt¾u ð u Œuðkt Ãkrhýk{ skuðkt {éþkt Au. AuÕ k 1 ð»ko{kt 74,07,249 rfþkuheyku u yk Þkus k ku k¼ {éþku Au. s e whûkk Þkus k (JSY) ŒÚkk s e rþþw whûkk fkþo { nux ònuh ykhkuøþ e tmúkkyku{kt Œ{k{ ¼koyku y u 1 ð»ko wäe k ƒk fku u r Ëk uðkyku, Ëðkyku, ç z xùktm^þwí, huvh uðkyku rnœ e Œ{k{ uðkyku rð k{qõþu Ãkqhe Ãkkzðk{kt ykðu Au. yk Þkus k nux ð»ko 2018-19 Ëhr{Þk 20.29 k¾ k¼kúkeoyku u rð k{qõþu rðrðä ykhkuøþ ûke uðkyku Ãkqhe Ãkkzðk{kt ykðe Au. ¼ko y u Äkºke {kœkyku k {Œku yknkh e rðþu»k sðkƒëkhe tðuë þe hkßþ hfkhu Mðefkhe Au. Ãkku»ký wäk Þkus k k Ãkrhýk{ ûke y{ k fkhýu Ãkkt[ rsõ kyku{kt «rœ{k 27 nòh sux e {kœkyku u Y.11.96 fhkuz k ¾[ou yuf {Þ wt tãkqýo ¼kus, kunœ ð - furõþþ{ e ku eyku ŒÚkk ykhkuøþ e wrðäk {kxu e ð Œku Ãkqhe Ãkkzðk{kt ykðu Au. ƒk tfr Œ rðfk Þkus k ðzu {kœk y u ƒk {]íþwëh{kt kutäãkkºk ½xkzku skuðk { e hìkku Au. yk Þkus k k k¼ 0 Úke 6 ð»ko kt 29.46 k¾ ƒk fku, 12.04 k¾ rfþkuheyku ŒÚkk 7.19 k¾ ¼ko-Äkºke {kœkyku wäe ÃknkutåÞk Au. ½hu w n k ŒÚkk ylþ {MÞkykuÚke ÃkerzŒ y u syrhþkœ{të {rn kyku u Ãkku e Mxuþ fubãkmk{kt s ykð~þf fkwl u ª îkhk ÞkuøÞ {k oëþo { e hnu Œu {kxu Ãkku e Mxuþ ƒuríz Ãkkuxo ulxh Þkus k îkhk {rn kyku {kxu whûkk y u k{œe wt ðkœkðhý ŒiÞkh fhðk{kt ykôþwt Au. AuÕ k Ãkkt[ ð»ko{kt fw 18,364 sux e ÃkerzŒ {rn kyku u yýe e rðfx ÃkrhrMÚkrŒ{kt hfkhe nkþ ku k¼ {éþku Au. n kúke ÃkerzŒ {rn kyku u Œkífkr f yk Þ, Œƒeƒe nkþ, fk q e nkþ, Ãkku e {k oëþo, xqtfk k k wt hnuxký suðe uðkyku yuf s MÚk u h ŒkÚke { e hnu Œu {kxu rsõ k e r rð nkurmãkx fubãk {kt yúkðk ºký rf.r{. k ytœhu ð -MxkuÃk ¾e ulxh (OSC) k ykþkus Úke {rn kyku e Ãkz¾u hkßþ hfkh n{œ ykãkðk ŒŒ Q¼e hne Au. {rn k Wãku knr fku {kxu {rn k ykiãkur f Ãkkfo ({rn k GIDC) e ¾k h[ k fhðk{kt ykðe Au. yuf þnuhúke ƒeò þnuh{kt ÔÞð kþ {kxu MÚk ktœh fhe hnuœe {rn kyku {kxu ð f rð{u nkumxu þy fhðk{kt ykðe Au. Ëefhe Þkus k k y hfkhf y{ ðzu hkßþ{kt Ëefheyku k sl{ u yð h{kt ÃkrhðŠŒŒ fhðk e hkßþ hfkh e u{ Au. fwtðhƒke wt {k{uhtw Þkus k ðzu yuf Ãkrhðkh e ƒu Ëefheyku k ø e nkþ fhðk{k ykðu Au. hkßþ e Ëefhe, ƒnu, {kœk nkuþ fu ðþkuð]ø ðze {rn k Œ{k{ e þiûkrýf, k{krsf ŒÚkk ykšúkf ykð~þfœkyku u æþk {kt hk¾e tðuë þe wshkœ hfkh ÃkkuŒk e tðuë k k «{ký rðä-rðä Þkus kyku k {kæþ{úke ykãke hne Au. rþûký, ykhkuøþ, whûkk, ƒ[œ, ÔÞkÃkkh-Wãku, f ks Œ y u h{œs Œ suðk ònuh Sð k y íþ k ûkuºk{kt «rœ, þõœœk y u ykí{r ¼ohŒk ku y w¼ð wshkœ e Œ{k{ {rn kyku fhe hne Au y u wshkœ e ðýúkt¼u e rðfk Þkºkk{kt ÃkkuŒk wt rðrþü Þku Ëk ykãke hne Au. økwshkík 39 1 sqlk, 2019

Mkt¼k ykhkuøþ ûkuºku yøkúumkh økwshkík fkueãký {ks k rðfk ku {kãkëtz k rhfku k MðkMÚÞ y u rþûký Ãkh r ¼oh Au. wshkœu ykhkuøþ ûkuºk{kt «þt eþ fk{ fþowt Au. hkßþ k Œ{k{ k rhfku e ykhkuøþ t¼k {kxu e ÔÞkÃkf ÔÞðMÚkk wshkœ{kt kuxððk{kt ykðe Au. {kœk k ¼oÚke {ktze u ð]økðmúkk wäe kufku u ykhkuøþ rð»kþf wrðäkyku { e hnu Œu {kxu y ufrðä Þkus kyku ku y hfkhf y{ fhðk{kt ykôþku Au. wshkœ k ytœrhþk rðmœkh{kt Ãký yksu hfkhe Ëðk¾k kt Au. {kœk y u ƒk fku k Ãkku»ký {kxu y uf Þkus kyku fkþohœ Au, Œku ð e Œu{ k MðkMÚÞ të¼ou Ãký y uf Þkus kyku y{ e ƒ kððk{kt ykðe Au. {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýe k ƒ uœ]íð{kt Ëhuf «fkh e khðkh Ëhuf u WÃk çä ÚkkÞ Œuðe heœu Þkus kyku ½ze u Œu wt w[khw y{ efhý Ãký ÚkE hìkwt Au, wshkœ{kt ykhkuøþ uðkyku e kutä hküùeþ MŒhu uðkr hne Au. hkßþ k k rhfku u ½h ykt ýu ðirïf MŒh e ykhkuøþ ð Œku { e hnu Œu {kxu Y.12,000 fhkuz k ¾[ou 800 Úke 1000 ÃkÚkkhe e wrðäk ÄhkðŒe ykäwr f yurb nkurmãkx hksfkux{kt MÚkkÃkðk{kt ykðþu. hkßþ k fkueãký rðmœkh{kt ÚkÞu k yfm{kœ{kt Eò Ãkk{u k u «Úk{ 48 f kf wäe rð k{qõþu khðkh Ãkqhe Ãkkzðk k hkßþ hfkh k tðuë þe r ýoþúke hkßþ, hkßþ ƒnkh k fu ylþ hküùku k fkurãký k rhf u wshkœ{kt ÚkÞu k yfm{kœ {Þu Sf k MÚk u hfkhe nkurmãkx ku, ¾k e nkurmãkx ku{kt Œkífkr f khðkh {kxu yfm{kœ úmœ «íþuf ËËeo u Y.50,000 wäe e r :þwõf khðkh ykãkðk{kt ykðœk k¾ku k rhfku u ykhkuøþ wrðäk { e Au. heƒ y u {æþ{ ð o k Ãkrhðkhku u t¼eh ƒe{khe e khðkh k ¾[o{kt hknœ ykãkðk {wïþ{tºke y{]œ{ y u {k ðkí ÕÞ Þkus k {kxu fw YrÃkÞk 700 fhkuz Vk ððk k r ýoþúke heƒ y u {æþ{ ð o k k¾ku Ãkrhðkhku u ykhkuøþ ð Œ { e Au. y{]œ{ y u {k ðkí ÕÞ Þkus k{kt 42 k¾ Ãkrhðkhku u ykðhe uðkþk Au. yk Þkus k ytœ oœ ðkš»kf YrÃkÞk 1.20 k¾úke ykuae ykðf ÄhkðŒk e[ k {æþ{ ð o k Ãkrhðkhku e Œ{k{ {rn kyku y u Œu{ k 21 ð»koúke ykuae ô{h k ƒk fku u ykðhe uðkþk Au. ÓËÞ, { s y u rfz e u Œe ½r c khðkh ƒl o, ful h, t¼eh Ròyku Œu{s ðòœ rþþwyku k hku suðe t¼eh ƒe{kheyku {kxu fwxwtƒ ËeX ðkš»kf {n k{ Y. ƒu k¾ wäe e fuþ u khðkh Ãkqhe Ãkkzðk{kt ykðu Au. rfz e, eðh y u Ãku r ÞkÍ k «íþkhkuãký {kxu Y.5 k¾ wäe e y u e-rhã u {ulx ŒÚkk rhã u {ulx {kxu 40 nòh wäe e nkþ ykãkðk{kt ykðu Au y uf k rhfku u íðrhœ khðkh { u Œu {kxu 108 R{hsL e uðk {kxu e ðe økwshkík 40 1 sqlk, 2019

Mkt¼k {kuƒkr yurã fuþ þy fhðk{kt ykðe Au. yk {kuƒkr yuãk k WÃkÞku Úke 108 u fku fh kh ÔÞrõŒ wt [ku MÚk w {uãk îkhk {u ðe þfkþ Au. fku fh kh ÔÞrõŒ u 108 Œu k wäe õþkhu Ãknkut[þu Œu ku ytëkrsœ {Þ, ½x kmúk Úke Sf e hfkhe fu ¾k e nkurmãkx ç z ƒuf e òýfkhe { e hnu Au. ƒk hku r»ýkœ Œƒeƒe ûkuºku fkþohœ MðiråAf y u úklx R yurz tmúkkyku hfkh kúku fhkhúke skuzkþu e r ÄkorhŒ uðkyku k¼kúkeo ƒk fku u rð k{qõþu Ãkqhe Ãkkzu Au.hkßÞ hfkh «rœ rëð k khðkh ¾[o Ãkuxu YrÃkÞk 7000 u¾u {n k{ kœ rëð e khðkh Ãkuxu YrÃkÞk 49000 [qfðu Au.170 ¾k e ƒk hku r»ýkœ uðkyku Ãkqhe Ãkkzðk hfkh kúku fhkhúke skuzkþk Au y u18,682 ƒk fku u yk Þkus k ytœ oœ khðkh Ãkqhe Ãkkzðk{kt ykðe Au. ykuhe hwƒu k h efhý wt hkßþôþkãke yr¼þk nkúk ÄhkŒkt ð {k Úke 15 ð»ko wäe kt ytëkrsœ 1.45 Úke ðäw ƒk fku u ykðhe uðkþk Au. yk yr¼þk {kt s ¼k eëkhe Úkfe 96.1 xfk ûþktf r Ø ÚkÞku Au. hkßþ{kt fw 1499 «kúkr{f ykhkuøþ fulÿku y u ŒÚkk 367 k{qrnf ykhkuøþ fulÿ {tsqh, su Ãkife1475 «kúkr{f ykhkuøþ fulÿku y u 362 k{qrnf ykhkuøþ fulÿku fkþohœ Au. ð»ko 2019-20 Ëhr{Þk Œ{k{ ykhkuøþ fulÿ y u k{qrnf fulÿ ¾kŒu ykhkuøþhûkf Ëðkyku rð k{qõþu Ãkqhe Ãkkzðk {kxu fw Y.46.65 fhkuz e sku ðke fhðk{kt ykðe Au. Ãkuxk ykhkuøþ fulÿúke {ktze u wãkh MÃku~Þkr xe nkurmãkx wäe 250 Úke 642 «fkh e ykhkuøþhûkf Ëðkyku rð k{qõþu Ãkqhe Ãkkzðk ku hkßþ hfkhu ykðfkhëkþf r ýoþ fþkou Au {wïþ{tºke r Ëk Þkus k ytœ oœ wýð kk ¼h zkþø kur uðkyku rð k{qõþu Ãkqhe Ãkkzðk ku {n ðãkqýo r ýoþ fhkþku Au. ð»ko 2018-19{kt þk k ykhkuøþ ŒÃkk ýe fkþo { ytœ oœ ËkuZ fhkuzúke Ãký ðäw ƒk fku e ykhkuøþ [fk ýe fhðk{kt ykðe Au. su Ãkife 18 k¾úke Ãký ðäw ƒk fku u MÚk Ãkh khðkh ykãkðk{kt ykðe Au. hkßþ{kt AuÕ k 15 ð»ko{kt 78,01,019 r :þwõf {kurœþk k ykuãkhuþ fhkþk, ßÞkhu 15,70,008 þk kyu sœkt ƒk fku árü ¾k{eðk k þkuäe fkzðk{kt ykôþkt, Œu e k{u 14,71,143 ƒk fku u rð k {qõþu [~{kt wt rðœhý fhkþwt Au. AuÕ kt ºký ð»ko{kt fw 90.77 k¾ kufku k rƒ [uãke hku ku e r :þwõf ŒÃkk ŒÚkk nkrãkhxulþ k 5.46 k¾ ðk ËËeoyku þkuäe Œu{ u r :þwõf khðkh Ãkqhe ÃkzkE Au. wshkœ 108 yubçþw L uðk þy fh kht w Ëuþ w t ƒesw t hkßþ Au. Ëhhkus huhkþ 300 sux k ËËeoyku u fxkufxe k {Þu nkurmãkx wäe Ãknku t[kzðk e r :þwõf uðk Ãkqhe Ãkkzu Au. 96 k¾ fhœkt ðäkhu kufku u fxkufxe k {Þ{kt uðk ykãkðk{kt ykðe Au. «rœ f kf 15 {nk{qõþ {k ð së e ƒ[kððk{kt ykðu Au. hkßþ hfkh{kt uðk ƒòðœkt zkuõx o u 62 ð»ko e ðþ r ð]r k ƒkë ðäw ºký ð»ko wäe r {ýqf ykãkðk ku hfkh ku r ýoþ «þt eþ Au. yk y u ykðk y uf erœ rð»kþf r ýoþku u fkhýu wshkœ MðMÚkŒkÚke þõœœk ¼ýe yk ðäe hìkwt Au. økwshkík 41 1 sqlk, 2019

s ÔÞðMÚkkÃkLk { w»þ ¾kuhkf rð k 21 rëð wäe Sðe þfu Œuðwt {k ðk{kt ykðu Au ßÞkhu Ãkkýe rð k ykx k ƒäk rëð wäe { w»þ Sðe þfœku Úke. s rð k ƒäwt sz Au. s Au Œku SðtŒŒk Au, [uœ k Au. Ëwr Þk k ½ýk yuðk Ëuþku y u «Ëuþku Au fu ßÞkt kufku Ãkkýe e Œt e y w¼ðe hìkk Au. yk ƒäk{kt ykãkýwt wshkœ yuf yãkðkëyãk Au. Œu wt uþ hkßþ hfkh k ÃkkýeËkh ykþkus u òþ Au. Ãkkýe k ykþkus {kt hkßþ hfkh e kúkku kúk kufku Ãký skuzkþk Au. ktäe h k Ënu k{ k k{uºkk k{ k kufkuyu s ¼k eëkhe Úkfe ƒkuh wt r {koý fhe u Ãkkýe e Œt e r ðkhe Au. {wïþ {tºke wshkœu fþwo Ãkkýe wt ÃkkýeËkh ykþkus e rðsþ¼ke YÃkkýe k Ëe½oárü Ãkqýo ykþkus k Ãkrhýk{u wshkœ k {kúku Œku kœkt s tfx kt ðkë ku Ëqh ÚkÞkt Au. hkßþ{kt [k w ð»kou Œ ð»ko e h¾k{ýe{kt kihküù, fåa ŒÚkk W kh wshkœ k rsõ kyku{kt ykuaku ðh kë ÚkðkÚke kihküù k ÃkkuhƒtËh, Ëuð¼qr{ îkhfk, {kuhƒe, ¼kð h, ò{ h, hksfkux y u fåa rsõ kyku k zu{ku{kt Ãkkýe e ykðf ykuae ÚkR Au. yk rsõ kyku{kt ÃkkŒk fqðkyku Ãký ykuak rh[kso ÚkÞk Au. Ãký hkßþ hfkh k w[khw ykþkus k Ãkrhýk{u qsohðk eyku u Ãkkýe e r hktœ Au. hkßþ hfkhu Ãkeðk k Ãkkýe {kxu {oëk økwshkík 42 1 sqlk, 2019 nuh e {kr Þk y u ðõ ¼eÃkwh ƒúkt[ fu k [k w hk¾ðk ku r ýoþ eäku Au, su {wsƒ nk Ãký ƒòku ƒúkt[ fu k ku [k w Au, su{ktúke ÃkqhŒk «{ký{kt {oëk wt Ãkkýe Ãkeðk {kxu WÃk çä ÚkkÞ Au. ÃkkuhƒtËh rsõ k k VkuËkhk zu{{kt nk rnðœ Ãkkýe Au. yk zu{{ktúke ÃkkuhƒtËh þnuh u y u sqúk Þkus kyku u 2 fhkuz r xh sux ku súúkku Ãkqhku Ãkkzðk{kt ykðu Au. yk ½x u Ãkqhe fhðk hkßþ hfkhu WÃk uxkúke hkýkðkð Y. 120 fhkuz e 64 rf.r{. ktƒe ÃkkRÃk kr kt fk{ku {tsqh fþko Au. yk fk{ku ÞwØ k Äkuhýu Ãkqhk fhkþk y u Ãkkýe ÃkwhðXku hkýkðkð wäe Ãknkut[kzðk{kt ykðu Au. y kw kt ð»kkou{kt Ëuð¼qr{îkhfk,

s ÔÞðMÚkkÃkLk ò{ h y u ÃkkuhƒtËh rðmœkhku {kxu fk kðz Ãkk u k Ãkkt[ Ëuðzk nuzðõ oúke 7 fhkuz r xh sux wt Ãkkýe Ãkqhw Ãkkzðk{kt ykðœwt níkwt. nk yk súúkk{kt kutäãkkºk ðäkhku fhe 13 fhkuz r xh wäe Ãkkýe Ãkqhtw Ãkkzðk{kt ykðu Au. fåa rsõ k e ðkœ fheyu Œku Œ ð»kou 27 fhkuz r xh Ãkkýe {oëk Œu{s xããkh zu{ îkhk Ãkqhtw Ãkkzðk{kt ykðœwt nœwt. su e k{u nk 32 fhkuz r xhúke ðäkhu Ãkkýe Ãkqhwt Ãkkzðk{kt ykðu Au.[k w ð»kou ytòhúke ¼qs k fwf{k wäe fåa rsõ k e ÃkkRÃk kr kt fk{ku ÞwØ k Äkuhýu Ãkqýo ÚkÞkt Au. su k îkhk ¼qs, ƒòke, ¾ÃkŒ, yƒzk k rðmœkhku{kt ðäkhk wt 3 fhkuz r xh Ãkkýe Ãkqhwt Ãkkzðk{kt ykðu Au. ŒksuŒh{kt {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýeyu yaœ k fãkhk {Þ ku k{ ku fhe hnu k fåa e rmúkrík ku òþsku {u ððk rsõ k e «íþûk {w kfkœ fhe nœe. {wïþ {tºke eyu yk rsõ k k kiúke ðäw «¼krðŒ ¾ÃkŒ e {w kfkœ y u yu Œk wfk k Ãkkýe, ½k [khk, Zkuhðkzk rnœ e {eûkk fhe rsõ k yräfkheyku kúku ƒuxf ÞkuS nœe. ðh kë ykðu íþkt wäe hfkhu Ãkkýe, ½k [khk rnœ e ÃkqhŒe ÔÞðMÚkk fhe Au. {wïþ {tºke eyu {eûkk ƒuxf ƒkë fåa rsõ k e rmúkrœ e rð Œku ykãkœkt fìkwt fu, hkßþ k 96 Œk wfkyku hkßþ hfkhu yaœ úmœ ònuh fhe u íþkt Ãkkýe, ½k [khku, { hu k fk{ku WÃkkzÞkt Au. Œu{ýu fåa k ¾ÃkŒ{kt h013{kt 18h r{.{e. ðh kë ðh u ku Œu ½xe u Œ ð»kou h018{kt 1h r{.{e. s ÚkÞku Au y u yk rðmœkh u Œeðú yaœ ku k{ ku fhðku ÃkzÞku Au Œu e rð Œku ykãke nœe. yk Œk wfk k 9Ãk k{ku{kt 1747Ãk ½k fkzo yãkkþkt Au y u Œk wfk{kt 1 k¾ 63 nòh Ãkþwyku u ½k yãkkþ Au. { ú fåa rsõ k{kt 19Ãk ½k zuãkku ŒÚkk 1 k¾ 367 ½k fkzoäkhfku Au. yk {kxu hkßþ hfkhu 8.hh fhkuz rf. úk. ½k e Vk ðýe fhe Au y u 7.Ãk0 fhkuz rf. úk.úke ðäw wt rðœhý Ãký fhðk{kt ykôþwt Au. ¾ÃkŒ Œk wfk{kt yaœ u fkhýu rnshœ fhe Þu k k rhfku-ãkþwãkk fku hkßþ hfkh e yaœ hknœ fk{ ehe u Ãkrhýk{u ÃkhŒ ykðe Þk Au. ¾ÃkŒ- ¾ºkkýk{kt fw 1h7 fux fubãk{kt 70 nòhúke ðäw Ãkþwyku ku r ¼kð fhðk{kt ykðu Au ŒÚkk Ãkþw ËeX Y. 3Ãk e ƒr ze [qfðkþ Au. yk rðmœkh{kt 9 fhkuz h1 k¾ YrÃkÞk e ƒr ze Ãký [qfðkr Au. ¾k fhe u 1 k¾ r xh ƒkuh wt Ãkkýe su nkr xe.ze.yu. Ähkðu Au Œu u ykh. økwshkík 43 1 sqlk, 2019 yku. à klx îkhk 60-70 xe.ze.yu. wt fhe u Œu wt rðœhý Ãký þy fhðk{kt ykðþu. e rðsþ¼kr YÃkkýeyu fåa k yk fãkhk fk {kt Wãku ]nku, Ä{o tmúkkyku u ½k W kze u Œu wt rðœhý ŒÚkk CSR ŒnuŒ su yaœ hknœ fk{ku WÃkkzÞkt Au Œu e Ãký hkn k fhe nœe. Zzk {wfk{ e Ãkt Ãk Mxuþ e ûk{œk ðäkhðk {kxu ðk ÃktÃkku Ãký fkþohœ fþko Au, su k îkhk kihküù rðmœkh{kt ðäw Ãkkýe ykãke þfkþu. y{hu e rsõ k{kt Ãký [kðtz {wfk{uúke 1 fhkuz r xh k súúkk ku ðäkhku ÚkÞu Au. «rœ rëð Zktfe, {kr Þk, ðõ ¼eÃkwh fu k, ÃkrhÞus-f uðk îkhk nk 190 fhkuz r xh sux wt Ãkkýe fåa y u kihküù u ykãkðk{kt ykðu Au, su Œ ð»ko fhœkt 20 fhkuz r xh «rœ rëð sux wt ðäkhu Au. Ãkkxý rsõ k k ktœ Ãkwh y u hkä Ãkwh Œk wfk k rðmœkhku {kxu ÃkkRÃk kr kt fk{ku ÞwØ k Äkuhýu «rœ{kt Au, su xqtf {Þ{kt Ãkqýo ÚkðkÚke hkä Ãkwh y u ktœ Ãkwh rðmœkh kt k{ku y u þnuhku e Ãkeðk k Ãkkýe e {MÞkyku ku fkþ{e n Úkþu. yk ð»kou {oëk nuhúke skuzkþu k nkuþ Œuðk ŒÚkk ki e Þkus k {khvœu {åaw-2, {åaw-1, yks-1, LÞkhe-1, yks-3, hýsœ k h, w¾¼këh, ku{k, V fw ð uhu zu{ku{kt Ãkkýe ¼hu Au. fåa ƒúkl[ fu k {khvœu xããkh, wðr y u VŒu Z zu{ku{kt Ãkkýe ¼hðk{kt ykôþwt Au, su yk k{e [ku{k k wäe [k þu. hkßþ{kt yaíkøkúmík ònuh ÚkÞu k Œk wfkyku{kt hkník fk{ku «rœ{kt Au. ktäe h {wfk{u úkbþ rðmœkh e Ãkeðk k Ãkkýe e VrhÞkË r ðkhý {kxu Ãkkýe ÃkwhðXk e ðze f[uhe{kt 1916 tƒh e xku - e nuõãk kr 24 f kf fkþohœ Au. su k Ãkh VrhÞkË kutäe Œkífkr f r hkfhý fhðk fkþoðkne nkúk Ähðk{kt ykðu Au.

hkßþ{kt Ãkeðk k Ãkkýe ku ÃkqhŒku súúkku WÃk çä yýäkhe ykvœku fu fwëhœe ykãkëk ð¾œu k rhfku u {w~fu e Lk Ãkzu yu hkßþ hfkhlke ðo«úk{ «kúkr{fœk hne Au y u yk ykþþ u Ãkkh Ãkkzðk Œu wáz ykþkus fhœe ykðe Au. nk hkßþ{kt ykfhe h{eúke kufku y u Ãkþw-«kýeyku ºkMŒ ÚkR Þkt Au. h{e u fkhýu Ãkkýe e Ãký {MÞk Q¼e ÚkR Au. sku fu hkßþ hfkhu w[khw ykþkus fþwo Au. hkßþ k kþƒ {wïþ {tºke e erœ ¼kR Ãkxu u sýkôþwt nœwt fu, wshkœ hkßþ k k rhfku u ÃkqhŒk «{ký{kt Ãkeðk wt Ãkkýe { e hnu Œu {kxu {oëk zu{{kt ÃkwhŒwt Ãkkýe WÃk çä Au. {oëk Þkus k{kt WÃk çä Ãkkýe ku súúkku k rhfku wäe Ãknkut[kzðk hkßþ hfkhu ½ ykþkus fþwo Au. Œu{ýu W{uÞow fu, { úãkýu {oëk Ëe{kt E k 55% Ãkkýe «kó ÚkÞwt nœwt. ßÞkhu yk k 79% Ãkkýe «kó ÚkÞu kt Au. su k Ãkrhýk{u E k yk¾k ð»ko{kt fw 5.41 yu{.yu.yuv. Ãkkýe ku ðãkhkþ ÚkÞku nœku. su e k{u [k w k u yíþkh wäe{kt 6.09 {e eþ yufh Vex Ãkkýe ykãkðk{kt ykôþwt Au. su Ãkife 1.04 r{ eþ yufh Vex Ãkkýe Ãkeðk/½hðÃkhkþ {kxu ŒÚkk ¾heV [ke{kt 1.80 r{ eþ yufh Vex ŒÚkk hrð [ke{kt 3.20 r{ eþ yufh Vex Ãkkýe ykãkðk{kt ykôþwt Au. 30 sw kr-2019 wäe{kt Ãkeðk/½hðÃkhkþ k Ãkkýe {kxu ÃkqhŒwt ykþkus fhðk{kt ykôþwt Au. kþƒ {wïþ{tºke eyu W{uÞow nœwt fu, hkßþ{kt Ëhhkus 375 fhkuz r xh {oëk wt Ãkkýe Ãkeðk k WÃkÞku {kxu ykãkðk{kt ykðu Au. su Þk ð»ko fhœkt Ëhhkus wt 50 fhkuz exh ðäkhu Au. Œu Ãkife Zktfe, {kr Þk, ðõ ¼eÃkwh fu k, ÃkrhÞus-f uðk îkhk nk 190 fhkuz r xh Ãkkýe fåa y u kihküù u ykãkðk{kt ykðu Au, su Œ ð»ko fhœkt 20 fhkuz r xh sux wt ðäkhu Au. yk{, s ÔÞðMÚkkÃkLk wshkœ{kt {oëk ykäkrhœ 8911 k{ku, 165 þnuhku y u 6 {nk hãkkr fkyku{kt {oëk kt Ãkkýe ykãkðk{kt ykðu Au. ki e Þkus k {khvœu zu{{kt ¼hkÞu kt Ãkkýe [ku{k k wäe [k þu yk ð»kou {oëk nuhúke skuzkþu k nkuþ Œuðk ŒÚkk ki e Þkus k {khvœu {åaw-2, {åaw-1, yks-1, LÞkhe-1, yks-3, hýsœ k h, w¾¼këh, ku{k, V fw ð uhu zu{ku{kt Ãkkýe ¼hu Au. fåa ƒúkl[ fu k {khvœu xããkh, wðr y u VŒu Z{kt Ãkkýe ¼hðk{kt ykôþkt Au, su yk k{e [ku{k k wäe [k þu. hkßþ{kt 51 Œk wfkyku{kt yaœ ònuh fhu Au, su kt fk{ku «rœ{kt Au. kihküù y u fåa{kt ðäw Ãkkýe ykãkðk{kt ykôþwt e erœ ¼kR Ãkxu u W{uÞow fu, Œ ð»ko e h¾k{ýe{kt kihküù y u fåa k rsõ kyku{kt ykuaku ðh kë ÚkŒkt hkßþ hfkhu Ãkeðk k Ãkkýe {kxu {oëk nuh e {kr Þk y u ðõ ¼eÃkwh ƒúkt[ fu k [k w hk¾ðk ku r ýoþ eäku Au. ÃkkuhƒtËh rsõ k{kt Ãkkýe e ½x u Ãkqhe fhðk Y.120 fhkuz e 64 rf.{e. ktƒe WÃk uxkúke hkýkðkð ÃkkRÃk kr kt yk w»kktr f fk{ku Ãkqhk fhe ðkuxh xùex{ulx à klx {khvœu økwshkík 44 1 sqlk, 2019 ÃkkuhƒtËh u Ãkkýe Ãkqhwt Ãkkzðk{kt ykðþu. y kw kt ð»kkou{kt Ëuð¼qr{îkhfk, ò{ h y u ÃkkuhƒtËh rðmœkhku {kxu fk kðz Ãkk u k Ãkkt[ Ëuðzk nuzðõ oúke 130 yu{.yu.ze wäe Ãkkýe Ãkqhtw Ãkkzðk{kt ykðu Au. fåa rsõ k{kt 32 fhkuz r xhúke ðäkhu Ãkkýe Ãkqhwt Ãkkzðk{kt ykðu Au. [k w ð»kou ytòhúke ¼qs k fwf{k wäe fåa rsõ k e ÃkkRÃk kr kt fk{ku ÞwØ k Äkuhýu Ãkqýo fhkþkt Au. su k îkhk ¼qs, ƒòke, ¾ÃkŒ, yƒzk k rðmœkhku{kt 13 fhkuz r xh Ãkkýe ykãkðk{kt ykðe hìkwt Au. Zzk k Ãkt Ãk Mxuþ e ûk{œk ðäkhe Ëhhkus ðäkhk wt 5 fhkuz r xh Ãkkýe ykãkðk wt þy fhkþwt Au. y{hu e rsõ k{kt Ãký [kðtzúke 6 fhkuz r xh Ãkkýe yãkkþ Au. hkä Ãkwh y u ktœ Ãkwh Œk wfk{kt Ãkkýe e {MÞk ku fkþ{e Wfu Ãkkxý k ktœ Ãkwh y u hkä Ãkwh Œk wfk k rðmœkhku {kxu ÃkkRÃk kr kt fk{ku ÞwØ k Äkuhýu «rœ{kt Au, suúke Ãkeðk k Ãkkýe e {MÞkyku ku fkþ{e n Úkþu. hkßþ{kt 62 Œk wfkyku k 258 k{ku y u 263 Vr Þkyku { e fw 521 rðmœkhku{kt 361 xulfhku k 1581 Vuhkyku {khvœu Ãkkýe Ãkqhwt Ãkkzðk{kt ykðu Au.

fnklke s rðíkhý {kxu M{kxo VkuLkLkk M{kxo rðrlkþkuøklke... " { kus ¾U kh zkt k Ëw o{ Ãknkze ûkuºkku{kt kfhãkkœ e Ãkkýe r{rœ {kuƒkr Vku k M{kxo WÃkÞku Úkfe, Ãkkýe rðœhý e ykäwr f ÔÞðMÚkk kuxðe, yãkqhœk Ãkkýe y u er{œ uxðfo k hkuëýkt hzœkt kufku u szƒkœkuz sðkƒ ykãke hne Au. ðkœ ðnu e u QŒhu Œuðe Úke, ÃkhtŒw yk ðkœ ku xfk k[e Au. zkt rsõ k k ðär Œk wfk k kfhãkkœ k{u Ãkkýe r{rœ e r ck y u fkþoëûkœk u Úkðkhu, ynª yrðhœ Ãkkýe Ãknkut[kze u yk Ãkkýe r{rœ, ylþku {kxu «uhýkyãk ƒ e hne Au. ðär- kãkwœkhk yktœhhkßþ Äkuhe{k o WÃkh ykðu k kfhãkkœ {q k{ kt 155 sux k ½hku k ytëkrsœ 700 kufku {kxu ykþeðkoëyãk Ãkwhðkh ÚkÞu e y u u h011úke V heœu [k e hnu e Ãkkýe r{rœ k t[k fku yuðk «{w¾/ {tºke e {t uþ¼kr ¼kuÞu y u rfþkuh¼kr krðœ suðk ŒhðrhÞk Þwðk ku îkhk Ãkqýo r ck ŒÚkk uðk¼kð k kúku Ãkkýe r{rœ wt t[k fhðk{kt ykðe hìkwt Au. Ãkkýe r{rœ k V ðneðx u fkhýu y uf R k{ y u yfhk{ ÃkkuŒk u k{u fhðk kúku kfhãkkœ e yk Ãkkýe r{rœyu Yk.7Ãk nòh sux ku hkufz ÃkwhMfkh Ãký «kó fþkuo Au. Ãkkýe r{rœ e fkþoëûkœk y u h ðneðx u skuðk y u òýðk ŒÚkk Œu{ k{ktúke «uhýk {u ððk {kxu, hkßþ¼h k ylþ rsõ kyku{ktúke Ãký kufku kfhãkkœ e {w kfkœu ykðe hìkkt Au, Œu{ sýkðœkt Ãkkýe r{rœ k t[k fkuyu, {kr f Yk.40/- k kufvk k kúku qãkuhu [k e hnu e yk r{rœ Ãkk u nk {kt Ãkkuýk ºkýuf k¾ YrÃkÞk wt ¼tzku Ãký yufºk Úkðk kúku yuv.ze.{kt Ãký {kœƒh hkufký fhkþwt nkuðk wt sýkôþwt nœwt. r{rœ ku ƒäku s kýkfeþ ÔÞðnkh [uf {khvœu s fhe u, ÃkkhËþof ðneðx ku Ãký W k{ {q ku yk Ãkkýe r{rœ Ãkqhku Ãkkze hne Au. zkt e kuf{kœk ytrƒfk Ëe k Ãkx{kt 6 {exh ÔÞk y u 1Ãk {exh ŸzkR ÄhkðŒk fqðk{ktúke yufkë rf ku{exh ktƒe ÃkkRÃk kr kt¾e, zwt h WÃkh ŒiÞkh fhkþu e swëe swëe 3 xktfeyku, fu su{ e fw ûk{œk ÃkÃk nòh r xh e Au, Œu{kt Ãkkýe kt¾e íþktúke ½hu½h wäe yrðhœ Ãkkýe ÃkwhðXku Ãknkut[kzŒe yk Þkus k k t[k u ðäw s ÔÞðMÚkkÃkLk økwshkík 45 1 sqlk, 2019 h ƒ kðœk, fqðk kúku skuzu e {kuxh u [k w/ƒtä fhðk {kxu yðkh ðkh fkuœhku ¾qtËðk Ãkzu Œu {kxu ynª y㜠{kuƒkr xuf ku kus k WÃkÞku Úkfe, Ëqh ƒuxkt ƒuxkt fu k{/ãkh k{úke Ãký, Ãkkýe r{rœ k ykuãkhuxh îkhk {kuxh [k w/ƒtä fhe u ÃkÃk nòh r xh Ãkkýe wt Mxkuhus fhe Ëuðk{kt ykðu Au, Œu{ sýkðœkt ðkm{ku k {ËË eþ Rs uh e «fkþ ku tfeyu, y㜠xuf ku kus k w¼ {LðÞ kúku, ynª úk{s ku u yrðhœ Ãkkýe Ãkqhwt Ãkkzðk{kt MÚkkr f Ãkkýe r{rœ V hne Au Œu{ W{uÞwO nœwt. ku~þ {kuƒe kríh e hkfuþ krðœu ðkœ ku ŒtŒwt ktäœkt sýkôþwt nœwt fu, sku tsku kuð kœ ytrƒfk k fkuœh{kt ŒiÞkh fhkþu k fqðk{kt Ãkkýe ku ykðhku ykuaku ÚkkÞ, Œku yufkë rf ku{exh Ëqh Sf k st {kt s, ðkä{k k{ e e{{kt ðk ƒ kðkþu k fqðk{ktúke ÃkkRÃk kr îkhk, kfhãkkœ k fqðk{kt Ãkkýe kt¾e, Œu ku ËTWÃkÞku fhðk{kt ykðu Au. kfhãkkœ e yk Ãkkýe r{rœ úk{s ku u fkurãký Mktòuøkku{kt Ãkkýe Ãknkut[kze u, Œu e uðk¼kð k Ëk¾ðe hne Au. Ãkkýe r{rœ k ykuãkhuxh e w kƒ¼kr Ëeðk, M{kxo Vku ku ƒ¾qƒe WÃkÞku fhe u, {kuxh kúku {kuƒkr xuf ku kus u skuze u, Ëqh ƒuxkt ƒuxkt Ãký {kuxh [k w/ƒtä fhðk e Œfr f ys{kðe, ytrƒfk k fkuœhku{kt QŒÞko rð k s ÃkÃk nòh r xh Ãkkýe e xktfe ¼he u, úk{s ku u Ãkkýe e {w~fu e ðuxðe Ãkzu Œu e fk S hk¾e hìkk Au. yuf {w kfkœ{kt íku{lkk sýkôþk {wsƒ Ãkkýe e {kuxh kúku skuzkþu k e{fkzo k tƒh WÃkh {kºk {e fku fhðkúke, {kuxh [k w y u ƒtä fhe þfkþ Au. suúke k{{kt nkuþ, fu ƒnkh k{ Ãký Ãkkýe e {kuxh [k w fhðk YƒY sðk e ÍtÍx{ktÚke Œuyku {wõœ hnu Au. k{ k whu¾kƒu [kinký ŒÚkk {uheƒu Ëuþ{w¾u kfhãkkœ {kt Ãkkýe e r Þr{ŒŒk u fkhýu Œuyku Œu{ kt ylþ fk{ku suðk fu ÃkþwÃkk suðk ylþ ÔÞð kþku {kxu Ãký {Þ fkze þfu Au íku{ sýkôþwt níkwt. yk{, kt«œ {Þ{kt y u Œu{ktÞu zkt suðk rðrþü ¼ki kur f Ãk]c¼qr{ ÄhkðŒk rsõ k{kt Ãkkýe y u tëuþk ÔÞðnkh e er{œ Œfku ðå[u, yk rðãkëkyku u s yð h{kt Ãk xe u kfhãkkœ e Ãkkýe r{rœ ylþku {kxu «uhýkyãk fk{ ehe fhe hne Au.

t Mk{k[kh rðþu»k " rfþkuh SfkËhk {nkí{k {trëh ktäe h ¾kŒu fk{äu w Þwr ðš xe ku Ãkkt[{ku ÃkËðeËk {khkun tãkòk {]Ø hküù wt r {koý fkiþõþðk {k ð tþkä Úkfe s þõþ Au. yk sðkƒëkhe wt ðn rðï rðãk Þku rþûký k {kæþ{úke wãkuhu r ¼kðe þfu Au. ŒhðrhÞk Þwðk ku u fkiþõþðk ƒ kðe ÃkkuŒk e «rœ¼k Ëþkoððk ŒiÞkh fhðk wt ¼ ehúk fkþo Þwr ðš xeyku fhœe nkuþ Au. ŒksuŒh{kt s fk{äu w Þwr ðš xe ku Ãkkt[{ku ÃkËðeËk {khkun ÞkuòÞku nœku. su{kt WÃkrMÚkŒ hkßþãkk e yku.ãke. fkun e k nmœu Ãkþwrð kk y u {ímþ rð kk k y wm kœf, zuhe rð kk k M kœf y u ÃkþwÃkk rzã ku{k k fw 203 rðãkúkeoyku u ÃkËðe yu kþœ fhkr nœe. rðãkúkeoyku u ÃkËðe yu kþœ fhœk hkßþãkk e fkun eyu sýkôþw fu, Þwr ðš xeyku wt fk{ {kºk ÔÞð krþf fkiþõþ ykãkðk wt Úke kúku kúku yuõ xulþ fkþo {ku Úkfe Þwr ðš xe k{krsf sðkƒëkheyku ðäw r ¼kðu yu syhe Au. hkßþãkk eyu ø kuƒ kríuþ k Þw {kt Ãkzfkhku y u Œu k Wfu {kxu k ðkt ðkt tþkuä ku fhe u Ëuþ u yk ðäkhðk {kxu Þwðk ku u ykntðk fþowt nœwt. yk ÃkËðeËk {khkun{kt Ãkþwrð kk y u {ímþ rð kk k y wm kœf, zuhe rð kk k M kœf y u ÃkþwÃkk rzã ku{k k fw 203 rðãkúkeoyku u ÃkËðe yu kþœ fhðk{kt ykðe nœe Œu{s 7 rðãkúkeo-rðãkúkeo eyku u W k{ þiûkrýf ÞkuøÞŒk «kó fhðk ƒë kuõz{uz Úke ðksðk{kt ykôþkt nœkt. yk fkþo {{kt ÃkþwÃkk fr{þ h zkì. whuþ yu. nkuòkããkk ku, yur { n ƒlzhe, fkw rƒú z, þheíyulz fku.ykuãkhuþ rð¼k k r[ð e {nb{ë þkneë, fk{äu w Þwr ðš xe k fw ÃkrŒ e zkì. yu.yu[.fu kðk k rnœ fk{äu w Þwr ðš xe k ƒkuzo {ubƒ o, «kuvu hku, ði kkr fku, Œs kku, rðãkúkeoyku {kuxe tïþk{kt WÃkrMÚkŒ hìkkt nœkt. ykurhm k{kt ðkðkíkuzk k y h úmœku u hkßþ hfkh ŒhVÚke nkþ ðkðkíkuzk k fkhýu ykurhm k{kt skoþu e Œƒkne y u ¼khu wf k k Ãk u wshkœ hfkhu y h úmœku u {ËËYÃk ƒ ðk ykurhm k hfkh u Y.Ãk fhkuz e nkþ ònuh fhe. {wïþ{tºke e k hknœvtz{ktúke yk nkþ ykurhm k hfkh u ykãkðk{kt ykðe Au. Œu ytœ oœ rþûký {tºke e ¼qÃkuLÿ n [wzk {kyu hksfkux BÞwr r Ãk fkuãkkouhuþ k fr{þ h e ƒlakr rä Ãkk e e WÃkrMÚkrŒ{kt ¼wð u& ðh ¾kŒu {wïþ {tºke e ðe Ãkx kþf u YƒY { e u wshkœ hfkh ðœe Y.Ãk fhkuz e nkþ ku [uf yãkoý fþkou nœku y u wshkœ hfkh ŒhVÚke tãkqýo nk w¼qrœ Ëþkoðe nœe. ¾k e Þwr ðš xeyku îkhk [ kððk{kt ykðœk f]r»k t ø yçþk {ku y{klþ hkßþ e hkþ, Ãkkhw, ykh.fu. ŒŽk ylþ ¾k e Þwr ðš xeyku îkhk [ kððk{kt ykðœk f]r»k t ø yçþk {ku {klþ nkue, Œu{kt «ðuþ nª uðk rðãkžeoyku y u ðk eyku u hkßþ f]r»k Þwr ðš xeyku e fkwrl îkhk kn ykãkðk{kt ykðe Au. hkßþ{kt ykðu e hkþ, Ãkkhw, ykh.fu ŒŽk ylþ ¾k e Þwr ðš xeyku îkhk ƒe. yu e(yu úe) y u f]r»k Es uhe (zeã ku{k) suðk f]r»k t ø yçþk {ku þy fhu k Au. yk yçþk {ku wshkœ f]r»k Þwr ðš xe yrär Þ{ 2004 e f { t.4(4) e rðhwø nkue wshkœ hfkh k rþûký rð¼k îkhk ð»ko 2016 e y hže yk Þwr ðš xeyku u yçþk {ku ƒtä fhðk sýkððk{kt ykôþtw nœtw. yk të¼ou ð»ko 2016 Že tƒträœ ¾k e Þwr ðš xeyku îkhk nkrfkuxo{kt yu eyu/ yu Ãkeyu Œu{s w«e{ fkuxo{kt ð»ko 2018 {kt MÃkurþÞ eð rãkrxþ ku Ëk¾ fhe ËkË {kt ðk{kt ykðe nœe. yk ƒkƒœ{kt nkrfkuxo y u w«e{ fkuxo îkhk [wfkëkyku ykãkðk{kt ykôþk Au. su {wsƒ ¾k e Þwr ðš xeyku îkhk f]r»k y u t ø yçþk {ku{kt yke. e.yu. ykh îkhk r ÄokrhŒ fhðk{kt ykðu k ÄkhkÄkuhýku ku y{ fhðk{kt ykðu ku nkue y u hkßþ hfkh e {tsqhe {u ððk{kt ykðu e nkue, yk yçþk {ku u y{klþ XhkÔÞk Au. økwshkík 46 1 sqlk, 2019

ðkou k{ s w¾kfkhe e u{ kúku wshkœ hfkh fkþo fhe hne nkuþ íþkhu fwëhœe ykvœ k {Þu Ãký «ò e Ãkz¾u hne ykþkus kí{f Ãk kt u Au. hkßþ hfkh îkhk kufku u ÃkzŒe ykãkëk ku [ku fþk {u ðe {sƒqœ Ãk kt îkhk s w¾kfkhe e rëþk{kt fkþo fhðk {kxu {eûkk ƒuxfku Þkusðk{kt ykðu Au. Ãkk Ãkwh ¾kŒu ƒ k fktxk rsõ k kt yaœ úmœ rðmœkhku e {eûkk ƒuxf{kt k{krsf LÞkÞ y u yräfkrhœk rð¼k ŒÚkk rsõ k k «¼khe {tºke e Rïh¼kR Ãkh{khu sýkôþwt níkwt fu, {wõœuïh y u ÄhkuR zu{{kt yk k{e ƒu ð»ko wäe [k u Œux wt Ãkeðk wt Ãkkýe Au y u ËktŒeðkzk y u eãkw zu{{kt yuf ð»ko wäe [k u Œux ku Ãkeðk k Ãkkýe ku súúkku Au. 57 sux kt k{ku{kt xulfhkuúke Ãkkýe Ãknkut[kzðk{kt ykðu Au y u syrhþkœ {wsƒ xulfhku e tïþk ðäkhðk íku{ýu Œtºk u ŒkfeË fhe Au. ƒ k fktxk kt zu{{kt Ãkkýe ku ÃkÞkoÃík súúkku ŒkÃke rsõ k{kt Mkt¼rðík yaœ e {eûkk fhœk {tºke e ýãkœ n ð kðk rðrþc ¼ki kur f ÃkrhrMÚkrŒ ÄhkðŒk ŒkÃke rsõ k{kt W k k Ëhr{Þk Ãkkýe e {MÞk skoþ Œu {kxu Ëhuf rð¼k k yräfkheyku u ÞwØ k Äkuhýu fk{ ehe fhðk e ŒkfeË ykrëòrœ rðfk {tºke ýãkœ n ð kðkyu ÔÞkhk ¾kŒu ykþkursœ {eûkk ƒuxf Ëhr{Þk fhe nœe. {tºke e ð kðkyu ŒkÃke rsõ k k úkbþ ŒÚkk þnuhe rðmœkh{kt Ãkkýe { e hnu Œu {kxu tf käe Ãkeðk k Ãkkýe e {MÞk Wfu ðk su k{ku{ktúke {kt ýe ykðu íþkt Œkífkr f xulfhúke Ãkkýe Ãknkut[kzðk ŒkfeË fhe nœe. ƒuxf e þyykœ{kt rsõ k f ufxh ykh.yu.r k{kyu rsõ k{kt Ãkeðk k Ãkkýe të¼ou ðneðxeœtºk îkhk nkúk Ähðk{kt ykðu k ykþkus e rðmœ]œ òýfkhe ykãke nœe. ŒkÃke rsõ k{kt t¼rðœ yaœ nux kt 47 k{ku ku {kðuþ fhðk{kt ykðu Au. su Ãkife 33 k{ku u 18 xulfhku îkhk Ãkkýe ÃkwhðXku Ãkqhku Ãkkzðk{kt ykðe hìkku Au. ŒÚkk ð»ko Ëhr{Þk 150 t ðk nulzãktãk, 25 ðe {e e Þkus kyku Mk{k[kh rðþu»k ƒ k fktxk rsõ k{kt fw 18 sux e rðrðä sqúk Ãkkýe ÃkwhðXk Þkus kyku fkþohœ Au. Œu{kt 1105 k{ku u ykðhe uðk{kt ykôþkt Au su Ãkife 693 k{ku{kt y u 9 þnuhku{kt Ãkeðk wt Ãkkýe ykãkðk{kt ykðu Au. MðŒtºk Ãkkýe ÃkwhðXk Þkus kyku{kt 122 k{ku y u 3 þnuhku ku {kðuþ fhðk{kt ykôþku Au. rsõ k{kt fw 6,383 nulzãktãk úkbþ rðmœkhku{kt y u 73 nulzãktãk ytƒks {wfk{u fkþohœ Au. nulzãktãk rhãku h {kxu rsõ k{kt 4 xe{ku fkþohœ Au. sþkt nuzãktãk økwshkík 47 1 sqlk, 2019 ƒtä Au Œuðk rðmœkhku{kt xulfhkuúke Ãkkýe ykãkðk{kt ykðu Au. Ãkkýe ÃkwhðXk ƒkuzo e f[uhe Ãkk Ãkwh îkhk t¼rðœ Ãkeðk k Ãkkýe e Œt e r ðkhðk {kxu Y. 1520 k¾ ku MÃku~Þ flxesl e à k ƒ kðe Ãkkýe e {w~fu e ÚkR þfu Œuðk 141 k{ku {kxu rðþu»k ykþkus fhkþwt Au. Œu y w kh 63 k{ku{kt Y. 913 k¾ k ¾[oÚke Ÿzk ÃkkŒk fqðk ƒ kððk, 13 k{ku e sqúk Þkus k{kt syhe wäkhk fhe u Ãkkýe e ÔÞðMÚkk ò ððk{kt ykðþu. y u ðkm{ku îkhk 194 ðe Ãkkýe ÃkwhðXk Þkus k ƒ kððk{kt ykðe Au. WÃkhktŒ Ãkkýe ÃkwhðXk Þktrºkf rð¼k e nulzãktãk rhãku h {kxu e 9 xe{ku fkþohœ Au. su VrhÞkË { u Œkífkr f nulzãktãk rhãku h e fk{ ehe fhþu. Ãkkýe ÃkwhðXk rð¼k k fkþoãkk f Rs uh e Ëuþ{w¾u Ãkkðh ÃkkuRLx «uílxuþ îkhk {tºke e y u ylþ {nk w¼kðku u Ãkeðk k Ãkkýe yt u rsõ k e «ðœo{k rmúkrœ yt u òýfkhe ykãke nœe. ƒuxf{kt {ks {tºke e fktrœ¼kr k{eœ, {nwðk-ðk kuz k Äkhk ÇÞ e {kun ¼kR ZkurzÞk, RL[kso rsõ k rðfk yräfkhe y u rsõ k úk{ rðfk yusl e k r Þk{f e su.su.r k{k, yräf r ðk e f ufxh e ƒe.ƒe. ðnkur Þk, «kþkus k ðneðxëkh e rðsþ¼kr Ãkxu, kþƒ Ãkku e yräûkf e {kðkýe, ðkm{ku k yräfkheyku, Ãkkýe ÃkwhðXk k yräfkheyku, Œ{k{ {k{ ŒËkhku, Œ{k{ Œk wfk rðfk yräfkheyku, rsõ k k ylþ ðrhc yräfkheyku ŒÚkk ÃkËkrÄfkheyku WÃkrMÚkŒ hìkk nœk.

ðlþ «kýeyku - Ãkûkeyku yuõ [uls «kuøkúk{ Ëuþ kt rðrðä hkßþku e ðlþ «kýe y u Ãkûke tãkëkže ylþ hkßþ k k rhfku y u «ðk eyku Ãkrhr[Œ ŽkÞ Œuðk nuœwže yk yur { yuõ [uls «ku úk{ þy fhðk{kt ykôþku Au. {wïþ {tºke e rðsþ¼ke YÃkkýeyu yur { yuõ [uls «ku úk{ ylðþu {nkhküù k {wtƒe u n e ƒu skuze ŒŽk Ãktòƒ u n e yuf skuze ykãkðk e iøktrœf {tsqhe ykãke Au. {wïþ {tºke eyu ykãku e yk iøktrœf {tsqhe y w kh sq k Z k þ hƒk «kýe rlkýoþ y{ëkðkë y u whœ{kt wãkh MÃku~Þkr xe khðkh {kxu ðe nkurmãkx ku k r {koý e {tsqhe hkßþ k k rhfku u Œkífkr f khðkh WÃk çä fhkððk k nuœwúke hkßþ hfkhu ku k r rð nkurmãkx, y{ëkðkë y u whœ e r rð nkurmãkx ¾kŒu wãkh MÃku~Þkr xe khðkh {kxu ðe nkurmãkx ku u {tsqhe ykãke Au. su ku k¼ W kh wshkœ y u Ërûký wshkœ k k¾ku ËËeoyku u «kó Úkþu. S.yu{.E.ykh.yu. {urzf fku us t ø nkurmãkx ku k, y{ëkðkë ¾kŒu Y.242 fhkuz k ¾[ou wãkh MÃku~Þkr xe nkurmãkx wt r {koý fhkþu. Œu{s whœ ¾kŒu Y. 352 fhkuz k ¾[ou 560 ÃkÚkkheðk e ðe wãkh MÃku~Þkr xe nkurmãkx wt r {koý fhkþu su k {kxu Y. 120 fhkuz e nkþ ¼khŒ hfkh îkhk {tsqh fhkr Au. kþƒ {wïþ {tºke e erœ ¼kR Ãkxu u sýkôþwt nœwt fu, ku k r rð nkurmãkx ¾kŒu r {koý Úk kh yk ðe wãkh MÃku~Þkr xe nkurmãkx {kt 61000 [ku.{e rðmœkh{kt 10 {k Úke ðäw Ÿ[kR ÄhkðŒe nkurmãkx ƒ þu. su{kt, ƒuí{ux Ãkk f, A ykuãkhuþ rúkyuxh y u ƒu fuúk uƒ e wrðäk kúku ËËeoyku {kxu ðäkhk e wãkh MÃku~Þkr xe khðkh yúkuo 550 ÃkÚkkhe e ÔÞðMÚkk fhðk{kt ykðþu. yk ðe nkurmãkx {kt fkšzþku kus, LÞwhku kus, u ku kus, umxùku kus, yulzku e ku kus, fkšzþku ðkmõþw h sohe, ÃkezeykxÙef, à kmxef sohe, Þwhku es ŒÚkk umxùku kus u Œe wãkh MÃkuþeÞkr xe e uðkyku Ãkqhe Ãkkzðk{kt ykðþu. ku k ¾kŒu e S.yu{.R.ykh.yu. {urzf fku us e MÚkkÃk k ð»ko 2010{kt 150 rðãkúkeoyku e ûk{œk kúku þy fhðk{kt ykðe nœe. su{kt nk {kt huhkþ Ëir f 1400 ËËeoyku u yku.ãke.ze. khðkh ykãkðk{kt ykðu Au. ku k r rð nkurmãkx u wãkh MÃku~Þkr xe khðkh e wrðäk Ãkqhe Ãkkzðk wt ykþkus fhkþwt Au. Ërûký wshkœ k ËËeoyku u Ãký ËÞ, rfz e, ful h suðk t¼eh hku ku{kt Ãký íðrhœ khðkh WÃk çä ÚkkÞ Œu {kxu whœ ¾kŒu nþkœ nkurmãkx {kt rðmœ]rœfhý fhkþu. whœ ¾kŒu Y.352 fhkuz k ¾[ou 560 ÃkÚkkheðk e ðe wãkh MÃku~Þkr xe nkurmãkx wt r {koý fhkþu yk {kxu ðäkhk wt Vtz hkßþ hfkh ÃkkuŒk k ƒsux{ktúke Vk ðþu. {tºke e Ãkxu u fìkwt fu, ðzkuëhk yu.yu.s. nkurmãkx u Ãký ðäw {kuxe y㜠y u syh Ãkzâu ðe rƒ Õz ku ƒ kððk wt ykþkus Ãký [k e hìkwt Au. su k {kxu yk k{e ƒsux{kt ÃkqhŒe sku ðkr Ãký hkßþ hfkh fhþu. WÃkhktŒ ktäe h ¾kŒu yíþkh e su r rð nkurmãkx Au Œu nkurmãkx wt rðmœ]œefhý fhe u ðäw wrðäkúke ßs fhðk wt hkßþ hfkh îkhk ykþkus fhe ËuðkÞwt Au. økwshkík 48 1 sqlk, 2019 t únk Þ{ktŽe {wtƒe k ðeh {kœk SòƒkE ¼kut u Wãk u ƒu h y u ƒu {këk n ykãkðk{kt ykðþu. {wtƒe wt yk Wãk Œu e k{u sw k Z þ hƒk «kýe t únk Þ u Íeƒúk e ƒu skuze, fkufxue úu e ƒu skuze, fkufxue ÔnkEx e yuf skuze, kex yuhku e [kh skuze ŒŽk yuf {këk nku orƒ suðkt ðlþ«kýeyku ykãkþu. yu s heíku hksfkux k rsþku kursf Ãkkfo ŒhVŽe Ãktòƒ k AŒƒeh ¾kŒu ykðu k yu{. e rsþku kursf Ãkkfo u n e yuf skuze yur { yuõ [uls «ku úk{ ylðþu yãkkþu. ðhkºke ðufuþ [k w hk¾ðk ku r ýoþ ðhkrºk u ƒk fku ðäw khe heœu {kýe þfu Œu {kxu ð»ko h018-19 k þiûkrýf fu ulzh ð»ko{kt ykãkðk{kt ykðu wt ðhkºke ðufuþ [k w ð»ko 2019-20 k þiûkrýf fu ulzh ð»ko{kt [k w hk¾ðk ku hkßþ hfkhu r ýoþ fþkuo Au. hkßþ hfkhu Þwr ðš xeyku y u fku usku{kt Ãký ðhkºke ðufuþ e {tsqhe ykãke Au. ¾k fhe u rðãkžeoyku y u ðk eyku u æþk {kt E u ðhkºke ðufuþ [k w hk¾ðk e ƒkƒœ MðefkhkE Au. hksþ hfkh ku yk r ýoþ hkßþ e Œ{k{ hfkhe ¾k e «kžr{f þk kyku WÃkhktŒ {kæþr{f y u Wå[Œh {kæþr{f þk kyku u k w Ãkzþu. hkßþ e hfkhe ŒŽk ¾k e «kžr{f þk kyku WÃkhktŒ {kæþr{f y u Wå[Œh {kæþr{f þk kyku{kt ðhkºke ðufuþ Œk.30/9/h019 Že Œk.7/10/h019 kžu 8 (ykx) rëð wt ðufuþ ykãkðk{kt ykðþu.

ykmkãkkmk ktrœðeh kðhfhs u Øk w{ MðŒtºkŒk yktëku k zðiþk y u «¾h hküùðkëe ktrœðeh e rð kþf Ëk{kuËh kðhfh e 137{e sl{ sþtœe r r{ ku wshkœ rðäk ¼k ¾kŒu Œu{ k Œi r[ºk u wshkœ rðäk ¼k k yæþûk e hksulÿ rºkðuëe y u {wïþ {tºke e rðsþ¼ke YÃkkýeyu Ãkw»Ãkktsr yãkoý fhe Øk w{ yãkoý fþko nœk. yk «t u rþûký {tºke e ¼qÃkuLÿ n [wzk {k, ]n hkßþ{tºke e «ËeÃk n òzuò, Ëtzf e Ãktfs¼kE Ëu ke, e SŒw¼kE ðk½kýe, ylþ Äkhk ÇÞ eyku, {nk w¼kðku ŒÚkk r[ðk Þ k yräfkhe-f{o[kheykuyu Ãký Øk w{ yãkoý fþko nœk. ðr ÞwõŒ Äkhk ÇÞkuyu nkuæk k þãkúk úný fþko wshkœ kuf ¼k kúku rðäk ¼k e [kh ƒuxfku {kxu ÞkuòÞu e Ãkuxk [qtxýe{kt rðsþ {u ð kh [kh Äkhk ÇÞku u nkuæk k þãkúk yæþûk e hksulÿ¼ke rºkðuëeyu uðzkôþk nœk. Ãkuxk [qtxýe{kt [khuþ ƒuxf Ãkh ¼ksÃk k W{uËðkhku rðsuœk ÚkÞk Au. 21-ŸÍk ƒuxf ÃkhÚke e zkì. ykþkƒu Ãkxu, 64-Äúkt Äúk ƒuxf ÃkhÚke e Ãkwhw»kku k{¼ke kƒrhþk, 77-ò{ h úkbþ ƒuxf ÃkhÚke e hk½ðs¼kr Ãkxu y u 85-{kýkðËh ƒuxf ÃkhÚke e sðknh¼ke [kðzk ku rðsþ ÚkÞku Au. þãkúk úný «t u {wïþ {tºke e rðsþ¼ke YÃkkýe, rþûký {tºke e ¼qÃkuLÿ n [wzk {k, ]n hkßþ {tºke «ËeÃk n òzuò, e SŒw¼kE ðk½kýe y u Ëtzf e Ãktfs¼kE Ëu keyu [khuþ Äkhk ÇÞku u þw¼uåakyku ÃkkXðe nœe. þãkž úný ƒkë {wïþ {tºke eyu {erzþk kžu ðkœ[eœ{kt sýkôþwt nœwt fu, kuf ¼k ŒŽk rðäk ¼k e Œ{k{ ƒuxfku Ãkh hkßþ k k rhfkuyu st e ƒnw{œeže SŒkze u ku xfk Ãkrhýk{ ykãþwt Au. ¼qŒfk {kt su {Œ {éþk nœk yu k fhœkt ðäw {Œ ykãke u y{khe Íku e ¼he ËeÄe Au. [qtxýe k Ãkrhýk{kuyu krƒœ fhe ËeÄwt Au fu, «ò u y{khk Ãkh y{kãk rðïk Au. su õþkhuþ Œqxþu ne yuðku rðïk {wïþ{tºke eyu ÔÞõŒ fþoku nœku. zkþuxhe à e{ulx{kt {eúkke fkuƒkõ{kr Ãkh «rœƒtä hkßþ hfkh s ykhkuøþ {kxu nt{uþk ò hne fkþoþe hne Au. Mkhfkh ykhkuøþ ò ]rœ y u kufkulkk r hk{þ ykhkuøþ {kxu yr¼þk ku y u Íwtƒuþ rnœ k fkþo {ku Œƒ kðkh [ kðe hne Au. ŒksuŒh{kt s hkßþôþkãke Ëhkuzk Ãkkze zkþuxhe rã {ulx{kt ðãkhkœk «rœƒträœ r{úkykr fkuƒkõ{kr k súúkk u Ëhkuzk Ãkkze só fhðk{kt ykôþku nœku. ¾kuhkf y u yki»kä r Þ{ Œtºk îkhk zkþuxhe à e{ulx, LÞwxÙkMxefÕ e ƒ kðx{kt Vwz uvxe yulz MxkLzzo yufx-2006 e[u r{úkkr fkuƒkõ{kr ku WÃkÞku fhe þfkþ n. yk{ AŒkt zkþuxhe à e{ulx, LÞwxÙkMxefÕ ƒ kððk{kt r{úkkr fkuƒkõ{kr ku WÃkÞku fhe hnu e hkßþ e [kh ftãk eyku Ãkh Œtºk îkhk Ëhkuzk Ãkkzðk{kt ykôþk nœk. só ÚkÞu k súúkk e ytëkrsœ f{œ Y. 17,70,900/- ÚkkÞ Au. eäu {q k Ãk]ÚÚkfhý {kxu uƒkuhuxhe{kt {kuf e ykãkðk{kt ykôþk Au. Œtºk îkhk r{úkkr fkuƒkõ{kr ku WÃkÞku fh kh ftãk eyku Ãkh nsw Ãký fkþoðkne [k w hk¾ðk{kt ykðþu. økwshkík 49 1 sqlk, 2019

ykmkãkkmk ÃkkuhƒtËh k nðkr {Úkf k rðmœ]œefhý {kxu Ãkhk{þo wëk{kãkwhe Œhefu yku ¾kŒwt ÃkkuhƒtËh hküùrãkœk {nkí{k ktäe wt sl{ MÚk nkuðk kúku «ðk «ð]rœ wt Ãký {n ð wt fulÿ Au. «ðk «ð]r k u ðu ykãkðk kt þw¼ ykþþúke ŒksuŒh{kt {wïþ {tºke e rðsþ¼kr YÃkkýeyu yuhãkkuxo ykuúkkurhxe ykuv RLzeÞk k yæþûk e wy«kë {nkãkkºkk kúku ƒuxf ÞkuS nœe. su{kt ÃkkuhƒtËh yuhãkkuxo k rðmœ]œefhý ŒÚkk nðkr uðkyku k ÔÞkÃk y u fkumx kzo - uðe suðe whûkk yusl eyku {kxu ÔÞkÃkf wrðäk yt u V ËkÞe Ãkhk{þo fhðk{kt ykôþku nœku. {wïþ{tºke eyu Œu të¼o{kt yk yuhãkkuxo k nk k h -ðu u h600 {exh sux ku rðmœ]œ fhðk e fk{ ehe {kxu yuhãkkuxo ykuúkkurhxe ykuv RLzeÞk kúku [[ko rð[khýk fhe nœe. ÃkkuhƒtËh{kt {wÿe whûkk e ÿrüyu RLzeÞ fkumx kzo y u ki u k suðe yusl eyku Ãký fkþohœ Au íþkhu ¼rð»Þ{kt Œu{ k ðäw nur fkuãxh y u yuh kvx ulzª ÚkR þfu Œu {kxu Ãký yk h -ðu yuf ÃkkLþ syhe Au. yux wt s rn, ÃkkuhƒtËhÚke nk y{ëkðkë-{wtƒr {kxu su Ãku ulsh à u [k u Au Œu{kt Ãký ðäw ðn ûk{œkðk k à u e ðäkhu r fðl e fhe þfkþ y u ðäw «ðk eyku u nðkr uðk ku k¼ { u Œu nuœwúke «ðœo{k h -ðu e 137h {exh e su tƒkr Au Œu ðäkhðe skuryu. yuhãkkuxo ykuúkkurhxe k yæþûk kúku e yk ƒuxf{kt yuðwt Ãký rð[khýk{kt uðk{kt ykôþwt fu, fkumx kzo k MxkV fðkx o yuhãkkuxo h -ðu Sf ƒ kððk{kt ykðe hìkk Au Œu {kxu Ãký h -ðu rðmœ]œefhý u y h Ãkzu Œu heœu ðäw s{e Vk ðe þfkþ fu fu{ Œu yt u ku þfþœkëþeo ynuðk yuhãkkuxo ykuúkkurhxe ykuv RLzeÞk ŒiÞkh fhe u hkßþ hfkh u ykãkþu. {wïþ{tºke eyu yk WÃkhktŒ MxuåÞq ykuv Þwr xe fuðzeþk e Ãký rðï «ðk Äk{ Œhefu e rðf e hnu e «ð]r kyku k të¼o{kt hksãkeãk k Sf yuhmxùeãk {kxu yuhãkkuxo ykuúkkurhxe ykuv RLzeÞk u syhe s{e Vk ðýe {kxu rsõ kœtºk îkhk tf fhðk{kt ykðe hìkwt Au Œu{ sýkôþwt nœwt. ktäe h fõ[h Vkuh{ ku hsœßþtíke {khkun ÞkuòÞku fkur Ãký f k { w»þ u {k r f räþkhku ykãku Au. f kúke { «Òk hnu Au. hkßþ hfkh f k, krníþ, ktmf]rœf «ð]r kyku u ðu ykãkðk y uf fkþo {ku Þkusu Au. ŒksuŒh{kt {wïþ {tºke e rðsþ¼ke YÃkkýeyu ktäe h fõ[h Vkuh{ k hsœßþtíke ð»ko «ÒkŒk kt 25 ð»ko y u Ãkt[ rëð eþ úe»{ {nkuí ð ku «kht¼ «t u WÃkrMÚkŒ hne f kfhku ku Wí kn ðäkþkou nœku. {wïþ {tºke eyu sýkôþwt fu, ktäe h e ð»kkou wäe hfkhe h Œhefu e yku ¾ nœe Œu{kt f k, t eœ krníþ, kxâ y u rðrðä {ks uðe «ð]r kykuúke tmfkhe h Œhefu e yuf ðe yku ¾ { e Au. su {kxu ktäe h fõ[h Vkuh{u 1995Úke ŒŒ uðk ßÞkuŒ s kðe Au Œu fkrƒ u ËkË Au. {Ëþo xùmx k Ãkh{ ÃkqßÞ e whw{kt {k të økwshkík 50 1 sqlk, 2019 hmðœesyu ykþeðo[ ÃkkXðŒkt fìkwt fu, Ä{o y u tmfkh kúku ktmf]rœf rœrðräyku u skuze u fõ[h Vkuh{u rmãkrhåþwy fõ[h yurõxrðxe wt yuf ðwt fkurbƒ uþ {ks {ûk {qõþwt Au. Œu{ýu ktäe h fõ[h Vkuh{ tmúkk nª yuf Ãkrhðkh ƒ e u Ãkkx h u ðe ðirïf yku ¾ ykãke hìkwt Au Œu {kxu yr¼ të ÃkkXÔÞkt nœkt. fõ[h Vkuh{ k yæþûk e f]»ýfktœ ßnkyu fõ[h Vkuh{ e xe{ k ki qºkäkhku ku k{wrnf Ãkrh { ht kôþku Au Œu{ W{uÞowt nœwt. yk yð hu t eœ krníþ, kxâ, r[ºkf k, Œo rnœ kt rðrðä 25 ûkuºkku k {qäolþ f kfkhku-f ƒeyku WÃkrMÚkŒ hìkk nœk y u 25 k{qrnf ËeÃk «sð Úke yk hsœßþtíke {khkun u ðe yk¼k ykãke nœe.

sl{¼qr{lku yktøkýu... hk»xùlkk MkqºkÄkhLke hk»xùlkk rþõãkelku Mk k{e

yaíklkku Ãkzfkh MktðuËLkkLkku Äçkfkh... R.N.I. NO. 38351/81, Regd. No. G/GNR/10, LPWP No. PMG/HQ/061/2018-20 Valid upto 31/12/2020 Licensed to Post without Prepayment At Post : MBC, Gandhinagar/Rajkot/Surat/Vadodara on every 3 to 11 and 18 to 26 E.M., Gujarat (Fortnightly) Annual Subscripation Rs. 50/-. 48 + 4 xkrx = fw 52 ÃkkLkk {krníke ¾kíkwt, økwshkík hkßþ, økktäelkøkh îkhk «fkrþík ylku MkkrníÞ {wÿýk Þ «k. r. íkúkk økwshkík ykuvmkux «k. e., y{ëkðkë îkhk {wrÿík. If undeliverd pl. return to, Information Department, Sector no. 16, Gandhinagar Respectively. To, økwshkík Ãkkrûkf fkþko Þ :- {krníke rlkþk{f elke f[uhe, økwshkík hkßþ, ç kuf Lkt. 19/1, zkp. Sðhks {nuíkk ¼ðLk, økktäelkøkh - 382010