JANÁČKOVA AKADEMIE MÚZICKÝCH UMĚNÍ V BRNĚ Divadelní fakulta Ateliér divadelního manažerství a jevištní technologie Studijní obor divadelní manažerství Projektové řízení v oblasti turné muzikálových inscenací Diplomová práce Autor práce: BcA. Táňa Kovaříková Vedoucí práce: MgA. Hana Krejčí, Ph.D. Oponent práce: doc. Mgr. Jan Kolegar Brno 2014
Bibliografický záznam K O VA Ř Í K O V Á, T á ň a. P r o j e k t o v é ř í z e n í v o b l a s t i t u r n é m u z i k á l o v ý c h i n s c e n a c í [ P r o j e c t m a n a g e m e n t i n t o u r i n g m u s i c a l p r o d u c t i o n s ]. B r n o : J a n á č k o v a a k a d e m i e m ú z i c k ý c h u m ě n í v B r n ě, D i v a d e l n í f a k u l t a, A t e l i é r d i v a d e l n í h o m a n a ž e r s t v í, 2 0 1 4, 8 9 s. Ve d o u c í d i p l o m o v é p r á c e M g A. H a n a K r e j č í, P h. D. Anotace D i p l o m o v á p r á c e p ř e d k l á d á p o p i s v yb r a n ý c h m e t o d a t e c h n i k p r o j e k t o v é h o ř í z e n í a p l i k o v a n ý c h n a o r g a n i z a c i m u z i k á l o v ý c h t u r n é. D i p l o m o v á p r á c e n á s d á l e s e z n a m u j e s o b l a s t í m u z i k á l o v ý c h t u r n é v Č e s k é r e p u b l i c e a s t yp y m u z i k á l o v ý c h t u r n é. D i p l o m o v á p r á c e o b s a h u j e n á v r h ř e š e n í m u z i k á l o v é h o t u r n é j a k o p r o j e k t u v M ě s t s k é m d i v a d l e B r n o. Annotation T h e d i p l o m a t h e s e s a p p r o a c h e d t h e s e l e c t e d m e t h o d s o f P r o j e c t M a n a g e m e n t a p p l yi n g t o a m u s i c a l t o u r o r g a n i s a t i o n. D i p l o m a t h e s e s a l s o i n t r o d u c e s u s t o t h e a r e a o f m u s i c a l t o u r i n C z e c h R e p u b l i c a n d t yp e s o f m u s i c a l t o u r. T h e t h e s i s c o n t a i n s a p r o p o s e d s o l u t i o n a s a m u s i c a l t o u r o f t h e p r o j e c t a t t h e C i t y T h e a t r e B r n o.
Klíčová slova P r o j e k t o v é ř í z e n í, p r o j e k t, i n s c e n a c e, d i v a d l o, m u z i k á l, t u r n é. Keyw ords P r o j e c t M a n a g e m e n t, P r o j e c t, p r o d u c t i o n, t h e a t r e, m u s i c a l, t o u r.
Prohlášení P r o h l a š u j i, ž e j s e m p ř e d k l á d a n o u p r á c i z p r a c o v a l a s a m o s t a t n ě a p o u ž i l a j e n u v e d e n é p r a m e n y a l i t e r a t u r u. V B r n ě d n e 8. z á ř í 2 0 1 4 B c A. T á ň a K o v a ř í k o v á
Poděkování N a t o m t o m í s t ě b yc h r á d a p o d ě k o v a l a s v ý m r o d i č ů m z a n e u s t á l o u p o d p o r u v o b d o b í m ý c h s t u d i í, v e d o u c í s v é d i p l o m o v é p r á c e M g A. H a n ě K r e j č í, P h. D. z a n e s m í r n o u t r p ě l i v o s t a c e n n é r a d y p ř i p s a n í t é t o d i p l o m o v é p r á c e a M g A. V ě ř e K a d l e c o v é z a c e n n é k o n z u l t a c e. V n e p o s l e d n í ř a d ě d ě k u j i H o n z í k o v i z a v š e, c o p r o m ě d ě l á a b a r i s t ů m k a v á r n y R o t o r B a r z a p o s k yt n u t í p r o s t o r u p r o p s a n í t é t o d i p l o m o v é p r á c e.
Obsah Ú v o d......................................................................... 8 1. Te r m í n y...1 0 2. P r o j e k t a p r o j e k t o v é ř í z e n í...1 3 2. 1. P r o j e k t o v é ř í z e n í...1 3 2. 1. 1. H i s t o r i e p r o j e k t o v é h o ř í z e n í...1 3 2. 1. 2. D e f i n i c e p r o j e k t o v é h o ř í z e n í...1 4 2. 2. P r o j e k t...1 5 2. 3. C í l p r o j e k t u...1 6 2. 4. Tr o j i m p e r a t i v p r o j e k t u...1 7 2. 5. Z a i n t e r e s o v a n é s t r a n y...1 8 2. 6. Ř í z e n í p r o j e k t u...1 9 2. 7. Ž i v o t n í c yk l u s p r o j e k t u...2 1 2. 7. 1. P ř e d p r o j e k t o v á f á z e v z n i k p r o j e k t u...2 2 2. 7. 1. 1 S t u d i e p ř í l e ž i t o s t i...2 3 2. 7. 1. 1. 1 A n a l ý z a S L E P T...2 4 2. 7. 1. 1. 2 S W O T a n a l ý z a...2 4 2. 7. 1. 1. 3 A n a l ý z a z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n...2 5 2. 7. 1. 2 S t u d i e p r o v e d i t e l n o s t i...2 6 2. 7. 2. P r o j e k t o v á f á z e...2 7 2. 7. 2. 1 Z a h á j e n í p r o j e k t u...2 7 2. 7. 2. 1. 1 L o g i c k ý r á m e c p r o j e k t u...2 8 2. 7. 2. 2 P ř í p r a v a p r o j e k t u ( p l á n o v á n í )...2 8 2. 7. 2. 3 R e a l i z a c e ( i m p l e m e n t a c e ) p r o j e k t u...3 1 2. 7. 2. 4 U k o n č e n í p r o j e k t u...3 2 2. 7. 3. P o p r o j e k t o v á f á z e...3 3 2. 8. P r o j e k t o v é ř í z e n í a d i v a d l o...3 3 3. M u z i k á l o v á t u r n é v Č e s k é r e p u b l i c e...3 6 3. 1. M u z i k á l o v á t u r n é v M ě s t s k é m d i v a d l e B r n o...4 0 3. 1. 1. M ě s t s k é d i v a d l o B r n o...4 0 3. 1. 2. Z á j e z d o v á p ř e d s t a v e n í a t u r n é...4 1 4. Typ y m u z i k á l o v ý c h t u r n é...4 4 4. 1. I n s c e n a c e u r č e n á p o u z e p r o t u r n é...4 4
4. 2. I n s c e n a c e n a s t u d o v a n á p r o t u r n é a n á s l e d n ě z a ř a z e n á d o r e p e r t o á r u...4 6 4. 3. I n s c e n a c e n a r e p e r t o á r u...4 7 5. P ř í p r a v a m u z i k á l o v é h o t u r n é...4 8 6. Tu r n é j a k o p r o j e k t...5 4 6. 1. A n a l ý z a s t á v a j í c í h o s t a v u m u z i k á l o v ý c h t u r n é v M d B...5 5 7. N á v r h ř e š e n í m u z i k á l o v é h o t u r n é j a k o p r o j e k t u v M ě s t s k é m d i v a d l e B r n o...5 8 7. 1. P ř í p r a v n á f á z e f o r m o v á n í i d e j e...6 2 7. 2. P ř í p r a v n á f á z e s t a r t o v n í b o d...6 7 7. 3. F i n a l i z a č n í f á z e...6 9 7. 4. F á z e p r o d u k c e...7 1 7. 5. F á z e f u n g o v á n í...7 3 7. 6. Z á v ě r e č n á a h o d n o t í c í f á z e...7 3 8. Z h o d n o c e n í m o ž n o s t i i m p l e m e n t a c e p r o j e k t o v é h o ř í z e n í p r o o b l a s t t u r n é m u z i k á l o v ý c h i n s c e n a c í v M d B...7 5 Z á v ě r...................................................................... 7 6 S l o v n í k.................................................................... 7 8 S e z n a m z k r a t e k........................................................ 7 9 S e z n a m c i t o v a n ý c h p r a m e n ů....................................... 8 0 S e z n a m p ř í l o h.......................................................... 8 5
Úvod D i p l o m o v á p r á c e P r o j e k t o v é ř í z e n í v r á m c i t u r n é m u z i k á l o v ý c h i n s c e n a c í ř e š í m o ž n o s t v yu ž i t í n á s t r o j ů p r o j e k t o v é h o ř í z e n í v e s p e c i f i c k é m t yp u u v á d ě n í m u z i k á l o v é i n s c e n a c e v r á m c i d i v a d e l n í h o t u r n é. V ý c h o z í h yp o t é z a p r o t u t o d i p l o m o v o u p r á c i z n ě l a, ž e v r á m c i m u z i k á l o v ý c h t u r n é n e j s o u v o b l a s t i p r o j e k t o v é h o ř í z e n í r o z d í l y m e z i t yp y m u z i k á l o v ý c h t u r n é a ž e v o b l a s t i p ř í p r a v y m u z i k á l o v ý c h t u r n é n e e x i s t u j e ž á d n á š a b l o n a, p o d l e k t e r é b y s e t u r n é o b e c n ě ř í d i l y, t u d í ž n e n í s h o d n ý p r o c e s j e j i c h p ř í p r a v y a r e a l i z a c e. C í l e m t é t o d i p l o m o v é p r á c e j e p o p s á n í t yp ů m u z i k á l o v ý c h t u r n é a p o j m e n o v a t s p o l e č n é f á z e p ř í p r a v y a n a v r h n o u t ř e š e n í m u z i k á l o v é h o t u r n é j a k o p r o j e k t u. V r á m c i d i p l o m o v é p r á c e b u d e u v e d e n a t e o r e t i c k á č á s t z a h r n u j í c í i n f o r m a c e o p r o j e k t o v é m ř í z e n í a j e h o m e t o d á c h, b u d e p ř e d s t a v e n a h i s t o r i e m u z i k á l o v ý c h t u r n é v Č e s k é r e p u b l i c e a u r č e n í t yp ů m u z i k á l o v ý c h t u r n é. N a k o n e c p ř e d k l á d á a u t o r k a p r á c e n á v r h ř e š e n í m u z i k á l o v é h o t u r n é s p o u ž i t é m m e t o d p r o j e k t o v é h o ř í z e n í. P r o v yp r a c o v á n í d i p l o m o v é p r á c e v yu ž i l a a u t o r k a p ř e d e v š í m i n f o r m a c e č e r p a n é z o d b o r n ý c h p u b l i k a c í a o d b o r n é k o n z u l t a c e. M u z i k á l o v é t u r n é b yl p r o z p r a c o v á n í v r á m c i d i p l o m o v é p r á c e v yb r á n o p ř e d e v š í m z t o h o d ů v o d u, ž e s e 8
j e d n á o n á r o č n ý a n e p r a v i d e l n ý p r o c e s, k t e r ý v yž a d u j e d ů s l e d n o u k o o r d i n a c i j e d n o t l i v ý c h p r o c e s ů. M u z i k á l o v é t u r n é j e p r o d i v a d l o, k t e r é j e j p ř i p r a v u j e, p ř e d e v š í m v ý z n a m n ý m f i n a n č n í m z d r o j e m a p ř e d e v š í m v ý z n a m n o u a k c í z h l e d i s k a p r e s t i ž e, j e l i k o ž i n s c e n a c e v y v e z e n á n a t u r n é m u s í o b s t á t v m n o h e m v ě t š í k o n k u r e n c i. 9
1. Termíny V ú v o d u d i p l o m o v é p r á c e j e j í a u t o r k a d e f i n u j e z á k l a d n í t e r m í n y, k t e r ý m i s e b u d e v p r á c i p o n e j v í c e z a b ý v a t. M u z i k á l P r o m u z i k á l j a k o ž á n r s e n a b í z í v e l k á ř a d a d e f i n i c. O b e c n ě s e m u z i k á l n e j č a s t ě j i o z n a č u j e j a k o h u d e b n í k o m e d i e ( v yc h á z í z v ý r a z u m u s i c a l c o m e d y), ( K O VA Ř Í K O V Á, 2 0 11, s. 11 ) c o ž n e n í d í k y r ů z n o r o d o s t i t é m a t, k t e r é m u z i k á l y z p r a c o v á v a j í, z c e l a v h o d n é o z n a č e n í. V Č e s k é r e p u b l i c e s e p ř i d e f i n i c i p o j m u m u z i k á l n e j č a s t ě j i v yu ž í v á p o p i s t e o r e t i k a h u d e b n í h o d i v a d l a I v a O s o l s o b ě, k t e r ý m u z i k á l o z n a č u j e j a k o m o d e r n í s l o h o v o u o d r ů d u d i v a d l a, k t e r é m l u v í, z p í v á a t a n č í. ( S T E I N E R, 1 9 9 9, s. 1 6 ) P o č á t k y m u z i k á l u j s o u d a t o v á n y o d 3 0. l e t 2 0. s t o l e t í. K o ř e n y m á t e n t o ž á n r v e S p o j e n ý c h s t á t e c h a m e r i c k ý c h, k d e s e v y v i n u l z o b l í b e n é o p e r e t y a d á l e s i n g s p i e l u a r e v u e ( m u s i c a l c o m e d y). P r v n í m t i t u l e m, k t e r ý j e o z n a č o v á n j a k o m u z i k á l, j e S h o w B o a t ( č e s k y L o ď k o m e d i a n t ů, p o p r v é u v e d e n r o k u 1 9 2 7 ). H u d e b n í v ý r a z m u z i k á l u b yl p o s t u p n ě o v l i v ň o v á n j a z z e m, k l a s i c k o u h u d b o u, r o c k e m a m o d e r n í p o p m u s i c. N e j d ů l e ž i t ě j š í m m í s t e m v ý v o j e m u z i k á l u b yl a n e w yo r s k á 10
B r o a d w a y a j e j í d i v a d l a. Ř a d a m u z i k á l ů b yl a p o z d ě j i ú s p ě š n ě z f i l m o v á n a. ( M u z i k á l W i k i p e d i e, 7 ) 1 Tu r n é Tu r n é j e s é r i e p o s o b ě j d o u c í c h k o n c e r t ů, n e b o v ys t o u p e n í h u d e b n í c h s k u p i n, z p ě v á k ů, n e b o j a k é h o k o l i v h u d e b n í h o t ě l e s a, s e s t e j n ý m p r o g r a m e m, k t e r ý s e v p r ů b ě h u t u r n é o p a k u j e n a r ů z n ý c h m í s t e c h. N a n ě k t e r ý c h m í s t e c h s e m ů ž e k o n c e r t o p a k o v a t i n ě k o l i k r á t. ( Tu r n é, W i k i p e d i a, 2 0 1 2, 1 ) Tu r n é s e n e m u s í t ý k a t j e n h u d e b n í c h v ys t o u p e n í. V r á m c i d i v a d l a s e t u r n é p o ř á d a j í p ř e d e v š í m j a k o š ň ů r y r e p r í z j e d n o h o p ř e d s t a v e n í. Č a s t ě j i s e v r á m c i t u r n é u v á d ě j í h u d e b n í i n s c e n a c e. Tu r n é v ě t š i n o u d o p l ň u j e č i n n o s t k o n k r é t n í h o d i v a d l a n a d o m o v s k é s c é n ě, v n ě k t e r ý c h p ř í p a d e c h m ů ž e b ý t t a t o a k t i v i t a p ř e v a ž u j í c í n e b o p e r m a n e n t n í ( k o č o v n é h e r e c k é s p o l e č n o s t i, a g e n t u r n í z á j e z d o v é s k u p i n y, p u t u j í c í s k u p i n y u m ě l c ů, To u r n e e t h e a t e r 2 ) ( D V O Ř Á K, 2 0 0 5, s t r. 2 9 8 ) S j e d n o t l i v ý m i t u r n é s e p o č í t á v ž d y p ř i p ř í p r a v ě n o v é s e z o n y, k d y s e v e d l e p l á n u s e z o n y p ř i p r a v u j e i p l á n z á j e z d ů a t u r n é. P r o k a ž d é t u r n é j e t ř e b a p ř i p r a v i t 1 Š i r š í p o p i s s a m o t n é h o m u z i k á l o v é h o ž á n r u a j e h o h i s t o r i i p o p s a l a a u t o r k a p r á c e v e s v é b a k a l á ř s k é p r á c i ( K O VA Ř Í K O V Á, T á ň a. Z í s k á v á n í l i c e n c í k u v á d ě n í z a h r a n i č n í c h m u z i k á l ů v Č e s k é r e p u b l i c e. B r n o, 2 0 11. B a k a l á ř s k á p r á c e. J a n á č k o v a a k a d e m i e m ú z i c k ý c h u m ě n í v B r n ě. Ve d o u c í p r á c e J U D r. L e n k a Va l o v á. S t r. 1 0-1 7. ) 2 To u r n e e t h e a t e r k a t e g o r i e d i v a d e l n í c h s o u b o r ů v s o u č a s n é m N ě m e c k u 11
r o z p o č e t, s m l u v n í z a b e z p e č e n í p o d m í n e k h o s t o v á n í, p e r s o n á l n í z a b e z p e č e n í a p o d. P r o j e k t o v é ř í z e n í P r o v ys v ě t l e n í p o j m u p r o j e k t o v é ř í z e n í s e p o u ž í v á ř a d a d e f i n i c, P r o p o t ř e b y t é t o d i p l o m o v é p r á c e s e b u d e u ž í v a t d e f i n i c e p o d l e s t a n d a r d u I P M A ( I n t e r n a t i o n a l P r o j e c t M a n a g e m e n t A s s o c i a t i o n ). P r o j e k t o v é ř í z e n í j e z p ů s o b p ř í s t u p u k n á v r h u a r e a l i z a c i p r o c e s u z m ě n ( t j. p r o j e k t u ) t a k, a b y b yl o d o s a ž e n o p ř e d p o k l á d a n é h o c í l e v p l á n o v a n é m t e r m í n u, p ř i s t a n o v e n é m r o z p o č t u s d i s p o n i b i l n í m i z d r o j i t a k, a b y r e a l i z o v a n á z m ě n a n e v yv o l a l a n e ž á d o u c í v e d l e j š í e f e k t y, j i n ý m i s l o v y - a b y v z n i k l ú s p ě š n ý p r o j e k t. ( D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s t r. 4 2 5 ) P r o j e k t o v é ř í z e n í t e d y m ů ž e m e c h á p a t j a k o s o u b o r o s v ě d č e n ý c h m e t o d a p o s t u p ů p r o p l á n o v á n í, r e a l i z a c i a h o d n o c e n í p r o j e k t ů. Tyt o p o s t u p y n e j s o u p e v n ě d a n é, s p í š e s e d a j í v n í m a t j a k o z p ů s o b ř e š e n í p r o b l é m ů č i u r č i t á f i l o z o f i e. P r o j e k t o v é ř í z e n í s e p o u ž í v á k e z v ý š e n í e f e k t i v i t y p r á c e v m n o h a o b o r e c h. N e n í v š a k v h o d n é j e j p o u ž í v a t p r o p e r i o d i c k y s e o p a k u j í c í č i n n o s t, k r i z o v é s i t u a c e n e b o n a o p a k j e d n o d u c h é a k c e b e z r i z i k a. 12
2. Projekt a projektové řízení V k a p i t o l e P r o j e k t a p r o j e k t o v é ř í z e n í b u d o u s h r n u t y z á s a d n í i n f o r m a c e o p r o j e k t o v é m ř í z e n í a p r o j e k t e c h s a m o t n ý c h, a t o p ř e d e v š í m p r o u s n a d n ě n í o r i e n t a c e v d a l š í c h k a p i t o l á c h. J e t ř e b a s e z n á m i t s e s e z á k l a d y p r o j e k t o v é h o ř í z e n í a d e f i n o v a t s i z á k l a d n í p o j m y. D á l e b u d o u p o p s á n y m e t o d y p o u ž í v a n é v r á m c i p r o j e k t o v é h o ř í z e n í, z n i c h ž b u d o u v yb r á n y t y, k t e r é j e m o ž n o a p l i k o v a t v o b l a s t i t u r n é m u z i k á l o v ý c h i n s c e n a c í. 2.1. P rojekto vé řízení V n á s l e d u j í c í c h d v o u p o d k a p i t o l á c h b u d e s h r n u t a h i s t o r i e p r o j e k t o v é h o ř í z e n í a t a k é j e h o s t a n d a r d y a d e f i n i c e. 2.1.1. Historie projektového říze ní P r o j e k t o v é ř í z e n í j e m o ž n o c h á p a t j a k o o b l a s t m a n a g e m e n t u p ř i b l i ž n ě o d d r u h é s v ě t o v é v á l k y, i k d yž i v d á v n é m i n u l o s t i p r o b í h a l y a k c e p r o j e k t o v é h o c h a r a k t e r u ( n a p ř. s t a v b y s t a r o v ě k ý c h m o n u m e n t ů ). Ř a d a m e t o d p r o j e k t o v é h o ř í z e n í s e p o u ž í v a l a a d á l e r o z v í j e l a v o b d o b í v e l k ý c h v á l e č n ý c h k o n f l i k t ů. V p r v n í s v ě t o v é v á l c e b yl a d í k y G a n t t o v ý m d i a g r a m ů m v ý r a z n ě u r yc h l e n a v ý r o b a b i t e v n í c h l o d í, v e 2. p o l o v i n ě 2 0. s t o l e t í b yl y z a v e d e n y s í ť o v é d i a g r a m y a m e t o d y k r i t i c k é c e s t y, k t e r é u m o ž ň o v a l y v ě t š í k o n t r o l u n a d v e l m i r o z s á h l ý m i p r o j e k t y ( n a p ř. v o j e n s k é z b r a ň o v é s ys t é m y, k t e r é v yž a d u j í 13
k o o r d i n a c i m n o h a ú k o l ů v r ů z n ý c h č a s o v ý c h o k a m ž i c í c h, n a p ř. p r o j e k t M a n h a t t a n ). O b o r p r o j e k t o v é h o ř í z e n í s e z a č a l r o z v í j e t p ř e d e v š í m v o r g a n i z a c í c h a f i r m á c h, k t e r é m u s e l y č e l i t r yc h l e s e m ě n í c í m p o d m í n k á m, a b y p ř e ž i l y a s t a n d a r d n í f o r m y m a n a g e m e n t u z a č a l y s e l h á v a t. Z h r u b a o d š e d e s á t ý c h l e t 2 0. s t o l e t í l z e v ys l e d o v a t s n a h y o m e z i n á r o d n í s t a n d a r d i z a c i v o b l a s t i p r o j e k t o v é h o ř í z e n í. S t a n d a r d y p r o j e k t o v é h o ř í z e n í j e m o ž n o c h á p a t j a k o s o u p i s y n e j l e p š í c h z k u š e n o s t í v ý z n a m n ý c h o s o b z p r o s t ř e d í m a n a g e m e n t u. H l a v n í m p ř í n o s e m s t a n d a r d ů p r o j e k t o v é h o ř í z e n í j e p ř e d e v š í m t o, ž e m a j í p o d o b n o u z á k l a d n í f i l o z o f i i, p o u ž í v a j í o b d o b n é m e t o d y i n á z v o s l o v í a m a j í o b r o v s k ý p ř í n o s v t o m, ž e s i p r a c o v n í c i n a p r o j e k t e c h d o k á ž o u v z á j e m n ě p o r o z u m ě t, p o c h o p i t s e a e f e k t i v n ě s p o l u p r a c o v a t. ( D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s t r. 2 4 ) M e z i n e j p o u ž í v a n ě j š í s t a n d a r d y s e ř a d í P M I ( P r o j e c t M a n a g e m e n t I n s t i t u t e ), I P M A ( I n t e r n a t i o n a l P r o j e c t M a n a g e m e n t A s s o c i a t i o n ), P R I N C E 2 ( P r o j e c t s I n C o n t r o l l e d E n v i r o m e n t s ), a j i s t ý m z p ů s o b e m t a k é I S O 1 0 0 0 6. 2.1.2. Definice projektového řízení P r o j e k t o v ý m ř í z e n í m s e r o z u m í s o u b o r n o r e m, d o p o r u č e n í a b e s t o f p r a c t i c e z k u š e n o s t í, p o p i s u j í c í c h, j a k ř í d i t p r o j e k t. ( D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s t r. 4 2 5 ) P r o j e k t y j s o u r ů z n o r o d é, a t a k s e n e j e d n á o p o d r o b n é a k o n t r o l n í 14
s m ě r n i c e a n á v o d y, j a k p r o j e k t ř í d i t, a l e j d e s p í š e o u r č i t o u f i l o z o f i i, j a k p ř i s t u p o v a t k ř e š e n í u r č i t é p r o b l e m a t i k y. J s o u t o t e d y s p í š e v š e o b e c n ě p l a t n é s k u t e č n o s t i. P r o j e k t o v é ř í z e n í s l o u ž í z p r a v i d l a k r o z p l á n o v á n í a r e a l i z a c i s l o ž i t ý c h z p r a v i d l a j e d n o r á z o v ý c h a k c í, k t e r é j e p o t ř e b a u s k u t e č n i t v p o ž a d o v a n é m t e r m í n u s p l á n o v a n ý m i n á k l a d y t a k, a b y s e d o s á h l o s t a n o v e n ý c h c í l ů. ( K R E J Č Í, 2 0 0 9 1, s t r. 2 ) P ř e d m ě t e m p r o j e k t o v é h o ř í z e n í j e p r o j e k t a c í l e m j e ú s p ě š n ý p r o j e k t. 2.2. P rojekt P r o j e k t j e č a s o v ě, n á k l a d o v ě a z d r o j o v ě o m e z e n ý p r o c e s r e a l i z o v a n ý z a ú č e l e m v yt v o ř e n í d e f i n o v a n ý c h v ý s t u p ů ( r o z s a h n a p l n ě n í p r o j e k t o v ý c h c í l ů ) c o d o k v a l i t y, s t a n d a r d ů a p o ž a d a v k ů. ( D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s. 4 2 0 ) P r o j e k t y j s o u č a s t o j e d n o r á z o v é a k c e, k t e r é m a j í j a s n ě d e f i n o v a n ý c í l, d o b u t r v á n í p r o j e k t u a f i n a n č n í n á r o č n o s t. O p a k o v a n é p r o c e s n í a k t i v i t y u o b v yk l é h o l i n i o v é h o z p ů s o b u ř í z e n í j s o u z a m ě ř e n y n a o p t i m a l i z a c i v ý k o n u v e s t a b i l n í m s t a t i c k é m p r o s t ř e d í, k d e ž t o p r o j e k t j e n á s t r o j e m z m ě n y. P r o j e k t s e s e s t á v á z : - s t a n o v e n í c í l e a z á m ě r u p r o j e k t u z a h r n u j í c í a n a l ý z u p ř í n o s ů ( o d p o v ě ď n a o t á z k u P R O Č b y s e m ě l p r o j e k t r e a l i z o v a t ), 15
- s t a n o v e n í k o n k r é t n í c h v ý s t u p ů ( o d p o v ě ď n a o t á z k u C O b y s e m ě l o p r o j e k t e m v yt v o ř i t ), - s p e c i f i k a c e č i n n o s t í, k t e r é j s o u p o t ř e b n é p r o r e a l i z a c i p r o j e k t u ( o d p o v ě ď n a o t á z k u J A K b y m ě l a p r o b í h a t t v o r b a v ý s t u p ů ), - s p e c i f i k a c e v a z e b m e z i j e d n o t l i v ý m i č i n n o s t m i, - s t a n o v e n í z o d p o v ě d n o s t i a p r a v o m o c í t ý k a j í c í c h s e j e d n o t l i v ý c h č i n n o s t í ( P R O Č, C O K D O, K D Y, Z A K O L I K a J A K p r o v e d e ), - a n a l ý z y r i z i k, - r e a l i z a c e n a p l á n o v a n é h o p r o j e k t u, - v yh o d n o c e n í p r o j e k t u. 2.3. Cíl projektu C í l p r o j e k t u j e k o m p l e x n í v ý s l e d e k, k t e r é h o c h c e m e r e a l i z a c í p r o j e k t u d o s á h n o u t. N a c í l j s o u v á z á n y v e š k e r é a k c e p r o b í h a j í c í v r á m c i p r o j e k t u i h o d n o c e n í ú s p ě š n o s t i p r o j e k t u. ( B E N D O V Á, 2 0 1 2, s t r. 9 ) S p r á v n é d e f i n o v á n í c í l e p r o j e k t u j e j e d n í m z k l í č o v ý c h f a k t o r ů v e d o u c í c h k t o m u, a b y b yl p r o j e k t ú s p ě š n ý. K e s p r á v n é m u d e f i n o v á n í c í l e p r o j e k t u s e p o u ž í v á m e t o d a S M AR T ( i ). N á z e v t é t o m e t o d y j e o d v o z e n o d p o č á t e č n í c h p í s m e n p o u ž í v a n ý c h t e r m í n ů. P o k u d t e d y d e f i n u j e m e p r o j e k t, j e t ř e b a s i v ž d y o d p o v ě d ě t n a o t á z k y, z d a j e : S S p e c i f i c : s p e c i f i c k ý, k o n k r é t n í M M e a s u r a b l e : m ě ř i t e l n ý, m á m ě ř i t e l n é p a r a m e t r y, d í k y k t e r ý m s i o v ě ř í m e, z d a b yl o c í l e d o s a ž e n o 16
A Ac c e p t e d, a g r e e d, a s s i g n a b l e : a k c e p t o v a n ý, o d s o u h l a s e n ý R R e a l i s t i c, r e l e va n t : r e á l n ý, p r o v e d i t e l n ý p o m o c í z d r o j ů, k t e r é j s o u k d i s p o z i c i T Ti m e d, t r a c k a b l e, t i m e - b o u n d : č a s o v ě o h r a n i č e n ý, n a č a s o v a n ý, s l e d o v a t e l n ý i i n t e g r a t e d : s j e d n o c e n ý, i n t e g r o v a n ý K a ž d ý z u v a ž o v a n ý c h p r o j e k t o v ý c h c í l ů, v č e t n ě m i l n í k ů a j i n ý c h p r ů b ě ž n ý c h c í l ů, b y m ě l b ý t S M A R Ti. ( D O L A Ž A L, 2 0 1 2, s t r. 6 6 ) 2.4. Trojimperativ projektu Tr o j i m p e r a t i v p r o j e k t u p o p i s u j e n e j v ý z n a m n ě j š í v z t a h y v p r o j e k t u m e z i C Í L E M, N Á K L A D Y a Č A S E M. O b r á z e k č. 1 : T r o j i m p e r a t i v. Z d r o j : a u t o r p r á c e 17
V t r o j i m p e r a t i v u p l a t í, ž e u n á k l a d ů a č a s u j e s n a h a j e m i n i m a l i z o v a t a n a o p a k c í l p r o j e k t u j e t ř e b a m a x i m a l i z o v a t. Tr o j i m p e r a t i v u s e t a k é n ě k d y ř í k á t r o j r o z m ě r n ý c í l, a d a l b y s e p ř e č í s t j a k o s o u č a s n é s p l n ě n í p o ža d a v k ů n a v ě c n é p r o v e d e n í ( c í l ), p ř i d o d r že n í č a s o v é h o p l á n u a p l á n o v a n ý c h n á k l a d ů. ( B E N D O V Á, 2 0 1 2, s t r. 1 2 ) 2.5. Zainteresované stran y K a ž d ý p r o j e k t m á d o p a d y n a s v é o k o l í. A n a o p a k z m ě n y v o k o l í s e v í c e č i m é n ě d o t ý k a j í r e a l i z a c e d a n é h o p r o j e k t u. P r o t o j e v e l m i d ů l e ž i t é z j i s t i t, j a k é k o n k r é t n í d o p a d y b u d e p r o j e k t m í t, k o h o r e a l i z a c e p r o j e k t u z a s á h n e, a t o v p o z i t i v n í m i n e g a t i v n í m s m ys l u. ( B E N D O V Á, 2 0 1 2, s t r. 1 5 ) P r o t o j e n u t n é, a b y s i p r o j e k t o v ý m a n a ž e r u r č i l v š e c h n y z a i n t e r e s o v a n é s t r a n y ( s t a k e h o l d e r s ). J e d n á s e o s u b j e k t y, ( l i d é, o r g a n i z a c e, p r o s t o r y, c i z í p r o j e k t y a p o d. ), k t e r é o v l i v ň u j e r e a l i z a c e d a n é h o p r o j e k t u. N e l z e o p o m e n o u t t a k é s u b j e k t y, k t e r é j s o u u v n i t ř p r o j e k t u, t e d y p r o j e k t o v é h o m a n a ž e r a, v e d e n í o r g a n i z a c e č i č l e n y t ý m u a t a k é o s t a t n í t ý m y a z á z e m í v o r g a n i z a c i. P r o j e k t o v ý m a n a ž e r m u s í i d e n t i f i k o v a t z á j m y j e d n o t l i v ý c h z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n v e v z t a h u k p r o j e k t u a t a k é j e r o z d ě l i t d l e d ů l e ž i t o s t i, a t o n a p r i m á r n í a s e k u n d á r n í. 18
M e z i p r i m á r n í z a i n t e r e s o v a n é s t r a n y s e o b e c n ě ř a d í v l a s t n í c i p r o j e k t ů, p r o j e k t o v ý t ý m a z a m ě s t n a n c i o r g a n i z a c e, i n v e s t o ř i, d o d a v a t e l é a o b c h o d n í p a r t n e ř i. D o k a t e g o r i e s e k u n d á r n í c h z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n s e z a ř a z u j í m é d i a, k o n k u r e n c e, v e ř e j n o s t, s a m o s p r á v n í o r g á n y, v l á d n í i n s t i t u c e a d a l š í o r g a n i z a c e. R o z d ě l e n í s e m ů ž e l i š i t p r o j e k t o d p r o j e k t u, p r o t o j e t ř e b a v ž d y z v á ž i t, d o k t e r é s k u p i n y s e u r č i t á z a i n t e r e s o v a n á s t r a n a z a ř a d í a j a k s e s n í b u d e d á l e p r a c o v a t. P r o b l i ž š í p o r o z u m ě n í j e d n o t l i v ý m s t r a n á m s e v p r o j e k t o v é m ř í z e n í z p r a c o v á v á a n a l ý z a z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n ( S t a k e h o l d e r s a n a l ý z a ). N a v yp r a c o v á n í a n a l ý z y b y s e k r o m ě p r o j e k t o v é h o m a n a ž e r a m ě l p o d í l e t p r o j e k t o v ý t ý m, k t e r ý s n á z e r o z š í ř í s e z n a m z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n. S a n a l ý z o u j e n u t n o d á l e p r a c o v a t ( v yt v o ř i t k o m u n i k a č n í p l á n y a p o d. ) a v p r ů b ě h u p r o j e k t u s l e d o v a t, z d a s e n e o b j e v u j í d a l š í z a i n t e r e s o v a n é s t r a n y, k t e r é b yl y n a z a č á t k u p r o j e k t u o p o m e n u t y. V í c e i n f o r m a c í o a n a l ý z e z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n j e k n a l e z e n í v k a p i t o l e 2. 7. 1. 1. 3 A n a l ý z a z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n. 2.6. Řízení projektu Ř í z e n í p r o j e k t u ( p r o j e c t m a n a g e m e n t, P M ) j e a p l i k a c e z n a l o s t í, d o v e d n o s t í, n á s t r o j ů a t e c h n i k n a č i n n o s t p r o j e k t u t a k, a b y p r o j e k t s p l n i l p o ž a d a v k y n a n ě j k l a d e n é. Z a h r n u j e p l á n o v á n í, o r g a n i z o v á n í, m o n i t o r o v á n í a p ř e d á v á n í z p r á v o v š e c h a s p e k t e c h 19
p r o j e k t u a m o t i v a c i v š e c h z ú č a s t n ě n ý c h d o s á h n o u t c í l ů p r o j e k t u. ( D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s. 4 2 0 ) Ř í z e n í p r o j e k t u l z e r o z d ě l i t d o p ě t i z á k l a d n í c h o b l a s t í : - za h á j e n í ( d e f i n o v á n í ) - d e f i n o v á n í p r o j e k t o v ý c h c í l ů a ú č e l u, z a h á j e n í a k t i v i t ; - p l á n o v á n í - n a p l á n o v á n í, j a k b u d o u s p l n ě n y p o ž a d a v k y a c í l e p r o j e k t u ; s p e c i f i k a c e p r o v e d e n í, č a s o v é h o p l á n u a f i n a n č n í h o r o z p o č t u ; - v y k o n á n í - u p l a t n ě n í m a n a ž e r s k é h o s t yl u ř í z e n í l i d s k ý c h z d r o j ů, k t e r ý j e p o v e d e k t o m u, ž e s v o u p r á c i b u d o u v yk o n á v a t e f e k t i v n ě, v č a s a v s o u l a d u s p l á n e m ; - s l e d o v á n í ( m o n i t o r o v á n í ) - k o n t r o l a s t a v u a p o s t u p u p r o j e k t o v ý c h p r a c í, a b y b yl y v č a s z j i š t ě n y o d c h yl k y o d p l á n u a t y m o h l y b ý t z a v č a s k o r i g o v á n y ( c o ž č a s t o v e d e k e z m ě n á m a ú p r a v á m p l á n u ) ; - u k o n č e n í - o v ě ř e n í, ž e h o t o v ý ú k o l o d p o v í d á a k t u á l n í d e f i n i c i t o h o, c o s e m ě l o u d ě l a t ( o d p o v í d á s p e c i f i k a c i v z a d á n í ), a u z a v ř e n í v š e c h n e d o k o n č e n ý c h p r a c í, n a p ř. d o k u m e n t a c e ( v č e t n ě d o k u m e n t a c e v yh o d n o c e n í p r ů b ě h u p r o j e k t u ). ( D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s. 4 2 7 ) N e v š e c h n y a k c e j e v h o d n é ř í d i t p r o j e k t o v ě. K t o m u, a b y s e d a l o j a s n ě ř í c i, k t e r é j e v h o d n é ř í d i t j a k o p r o j e k t, s l o u ž í t z v. p r o j e k t o v á k r i t é r i a. J i m i j s o u j e d i n e č n o s t c í l e ( n e j d e o r u t i n n í o p a k o v á n í a k c e ), v ym e z e n o s t ( z d r o j e, r o z p o č e t, t e r m í n ), p o t ř e b a r e a l i z a c e p r o j e k t o v ý m t ý m e m ( p r o j e k t o v ý t ý m t v o ř í n ě k o l i k p r a c o v n í k ů r ů z n ý c h o b o r ů a s p e c i a l i z a c í ), n a d p r ů m ě r n é r i z i k o ( n a p r o j e k t p ů s o b í 20
v e l k é m n o ž s t v í v n i t ř n í c h i v n ě j š í c h v l i v ů a n e e x i s t u j e j i s t o t a d o s a ž e n í v ym e z e n é h o c í l e ) a k o m p l e x n o s t a s l o ž i t o s t p r o j e k t u. P r o j e k t b y m ě l m í o p t i m á l n í d é l k u t r v á n í d o d v a n á c t i m ě s í c ů. D e l š í p r o j e k t y m a j í v ě t š í s k l o n k p ř e k r a č o v á n í r o z p o č t ů a n e d o d r ž o v á n í t e r m í n ů, a t í m j s o u r i z i k o v ě j š í. N a v í c s e v yč e r p á v á i p r o j e k t o v ý t ý m. 2.7. Životní cyklus projektu K a ž d ý p r o j e k t m ů ž e m e d ě l i t n a n ě k o l i k f á z í ř í z e n í p r o j e k t u. D ě l e n í p r o v á d í m e p o d l e č a s o v é h o h l e d i s k a a d l e c h a r a k t e r u v yk o n á v a n ý c h č i n n o s t í. J e d n o t l i v é f á z e p a k d o h r o m a d y t v o ř í ž i v o t n í c yk l u s ř í z e n í p r o j e k t u. F á z e ř í z e n í p r o j e k t u m ů ž e m e d ě l i t n a : p ř e d p r o j e k t o v o u f á z i ( d e f i n i č n í ) ; p r o j e k t ( z a h á j e n í, p ř í p r a v a, r e a l i z a c e, u k o n č e n í ) ; p o p r o j e k t o v o u f á z i ( v yh o d n o c e n í, p r o v o z ). V s a m o t n ý c h p r o j e k t e c h j e v p r a x i č a s t o u p ř e d n o s t ň o v á n a p r o j e k t o v á f á z e p ř e d d v ě m a z b yl ý m i, a t o p ř e d e v š í m p r o v e l k o u n á r o č n o s t, a l e t a k é p r o t o, ž e o b s a h u j e v l a s t n í t v o r b u v ý s t u p ů. D a l š í f á z e s i c e v l a s t n ě n i c n e v yt v á ř í, a l e n e n í r a d n o j e p o d c e ň o v a t. P r á v ě z a n e d b a n á p ř í p r a v a m ů ž e v é s t k n e u s p o k o j i v ý m v ý s l e d k ů m. V r á m c i p r o j e k t o v é h o ř í z e n í p l a t í, ž e š t ě s t í p ř e j e p ř i p r a v e n ý m a j e t ř e b a c o n e j v í c e o m e z i t n e j i s t o t u v p r o j e k t u. A b yc h o m z ř e t e l n ě o d d ě l i l i j e d n o t l i v é e t a p y, a l e t a k é d í l č í č á s t i p r o j e k t u, p o u ž í v á m e t z v. m i l n í k y ( z a n g l i c k é h o m i l e s t o n e k á m e n u c e s t y o z n a č u j í c í v z d á l e n o s t ). M i l n í k 21
j e j a s n ě d e f i n o v a n á v ý z n a m n á u d á l o s t v p r o j e k t u ( č a s o v ý o k a m ž i k ), v e k t e r é s e m ě ř í r o z p r a c o v a n o s t p r o d u k t ů. ( D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s t r. 1 6 9 ) 2.7.1. Předprojektová fáze vznik projektu Ú č e l e m p ř e d p r o j e k t o v é f á z e j e p r o z k o u m a t, j a k é e x i s t u j í p ř í l e ž i t o s t i p r o p r o j e k t a z d a j e p r o j e k t p r o v e d i t e l n ý. Ta t o f á z e č a s t o o b s a h u j e z p r a c o v á n í r ů z n ý c h a n a l ý z a s t u d i í. P ř e d p r o j e k t o v á f á z e j e v p r o j e k t u d ů l e ž i t á p ř e d e v š í m p r o s p e c i f i k a c i c í l ů p r o j e k t u, p o m á h á z v á ž i t v š e c h n y d ů v o d y, k t e r é v e d o u k z a h á j e n í a r e a l i z a c i p r o j e k t u a u p ř e s ň u j e z p ů s o b y, j a k d o s á h n o u t v yt yč e n ý c h c í l ů. V j e j í m p r ů b ě h u s e p ř i j í m a j í v š e c h n a v ý z n a m n á s t r a t e g i c k á r o z h o d n u t í p ř e d z a h á j e n í m p r o j e k t u a p o m á h á d o b ř e p ř i p r a v i t s a m o t n é z a h á j e n í p r o j e k t u. P o k u d s e v j e j í m r á m c i u k á ž e, ž e p r o j e k t n e n í r e a l i z o v a t e l n ý, j e m o ž n é j e j z a s t a v i t. N a s a m é m z a č á t k u k a ž d é h o p r o j e k t u j e m yš l e n k a, k t e r á č a s t o v z n i k n e n a z á k l a d ě d e b a t y č i b r a i n s t o r m i n g u 3, k t e r á j e d á l e r o z v í j e n a. P o k u d j e m yš l e n k a s p o l e č n ě p ř i j a t a, p ř i s t u p u j e s e k v yp r a c o v á n í d v o u h l a v n í c h d o k u m e n t ů t é t o f á z e, k t e r ý m i j s o u s t u d i e p ř í l e ž i t o s t i ( O p p o r t u n i t y S t u d y) a s t u d i e p r o v e d i t e l n o s t i ( F e a s i b i l i t y 3 S k u p i n o v á k r e a t i v n í t e c h n i k a, k t e r á m á z a c í l g e n e r o v a t m a x i m á l n í m n o ž s t v í n o v ý c h n á p a d ů n a z a d a n é t é m a. Z d r o j : N á r o d n í s t a n d a r d k o m p e t e n c í p r o j e k t o v é h o ř í z e n í v e r z e 3. 2 : P ř í l o h a č. 3 V ý k l a d o v ý s l o v n í k p o j m ů. D o s t u p n é z : h t t p : / / w w w. i p m a. c z / w e b / f i l e s / I P M A - C z N C B - s l o v n i k - p o j m u - v 3. 2. p d f 22
S t u d y). Tyt o s t u d i e v n ě k t e r ý c h p ř í p a d e c h n e m u s í b ý t z p r a c o v á n y, v ž d y z á l e ž í n a r o z s a h u a c h a r a k t e r u p r o j e k t u. 2. 7. 1. 1 S t u d i e p ř í l e ž i t o s t i S t u d i e p ř í l e ž i t o s t i p o m á h á z o d p o v ě d ě t o t á z k u, z d a j e s p r á v n á d o b a n a v r h n o u t a n á s l e d n ě r e a l i z o v a t d a n ý p r o j e k t? V r á m c i s t u d i e j e n u t n o u v a ž o v a t o s i t u a c i v o r g a n i z a c i, n a t r h u, j a k s e b u d e t r h d á l e v yv í j e t a p o d. Z e s t u d i e m u s í v yp l yn o u t v ý s l e d e k, k t e r ý j a s n ě u k á ž e, z d a j e p r o j e k t d o p o r u č e n č i n e d o p o r u č e n k r e a l i z a c i. P o k u d j e v ý s l e d k e m d o p o r u č e n í p r o j e k t u, o b s a h u j e s t u d i e d á l e j e h o p o d r o b n ě j š í c h a r a k t e r i s t i k u. V n í j s o u z p r a c o v á n y d o s t u p n é i n f o r m a c e o p o d n ě t e c h, p ř í l e ž i t o s t e c h a t a k é r e a k c e n a h r o z b y, k t e r é m o h o u n a s t a t. S t u d i e z a h r n u j e a n a l ý z u p o d n ě t ů ( t r h u, o d z á k a z n í k ů, o d v e d e n í f i r m y, n o v ý c h o b j e v ů, z í s k a n é a n a l ý z o u k o n k u r e n c e a p o d. ), a n a l ý z u p ř í l e ž i t o s t í ( p ř í l e ž i t o s t n a k o n k r é t n í m t r h u, z f i n a n č n í h o h l e d i s k a, z h l e d i s k a d o s t u p n ý c h l i d s k ý c h z d r o j ů ), a n a l ý z u h r o z e b a n u t n ý c h r e a k c í n a n ě a a k t u á l n í p r o b l é m y, k t e r é j e n u t n o ř e š i t. N u t n o u s o u č á s t í j e z á k l a d n í k o n c e p c e a o b s a h z á m ě r u a t a k é o d h a d p r v n í c h h r u b ý c h n á k l a d ů a p ř í n o s ů a j e j i c h p o r o v n á n í ( o d h a d, j a k j e z á m ě r n a d ě j n ý ). D á l e z a h r n u j e z á k l a d n í v ý c h o z í p ř e d p o k l a d y a z á k l a d n í f a k t o r y ú s p ě c h u a u p o z o r n ě n í n a v ý z n a m n á r i z i k a. V z á v ě r u j e z h o d n o c e n o, z d a j e v ů b e c v h o d n é z a b ý v a t s e m yš l e n k o u n a p r o j e k t ( z á m ě r ) z h l e d i s k a č a s u, f i n a n č n í s i t u a c e a z d r o j ů. V r á m c i s t u d i e p ř í l e ž i t o s t i s e z p r a c o v á v a j í a n a l ý z y S L E P T a SW O T, k t e r é u p ř e s ň u j í v ý c h o z í s i t u a c i a a n a l ý z a 23
z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n, k t e r á d e f i n u j e, k o h o s e p r o j e k t d o t k n e. 2. 7. 1. 1. 1 An a l ý z a S L E P T S L E P T a n a l ý z a b ý v á o z n a č o v á n a j a k o p r o s t ř e d e k p r o a n a l ý z u z m ě n o k o l í. U m o ž ň u j e v yh o d n o t i t p ř í p a d n é d o p a d y z m ě n n a p r o j e k t, k t e r é p o c h á z e j í z u r č i t ý c h o b l a s t í p o d l e t ě c h t o f a k t o r ů : s o c i a l s o c i á l n í h l e d i s k o l e g a l p r á v n í a l e g i s l a t i v n í h l e d i s k o e c o n o m i c e k o n o m i c k é h l e d i s k o p o l i c y p o l i t i c k é h l e d i s k o t e c h n o l o g y t e c h n o l o g i c k é h l e d i s k o S L E P T / P E S T a n a l ý z a p ř e d s t a v u j e k o m p l e x n í p o h l e d n a p r o s t ř e d í s t á t u, r e g i o n u, k r a j e č i o b c e, k t e r é n e n í s t a b i l n í a m ě n í s e. ( S L E P T ( P E S T ) a n a l ý z a, 2 0 0 8, 1 ) V r á m c i S L E P T a n a l ý z y n e n í s l e d o v á n a j e n s o u č a s n á s i t u a c e, a l e p ř e d e v š í m s e z a m ě ř u j e n a t o, j a k s e m o h o u j e d n o t l i v á p r o s t ř e d í v yv í j e t v b u d o u c n u. 2. 7. 1. 1. 2 S W O T a n a l ý z a SW O T a n a l ý z a j e č a s t o u s o u č á s t í s t u d i e p ř í l e ž i t o s t i, a l e m ů ž e s e p r o v é s t k d yk o l i v v p r ů b ě h u ř í z e n í p r o j e k t u. V r á m c i SW O T a n a l ý z y j s o u i d e n t i f i k o v á n y s i l n é s t r á n k y ( S S t r e n g h t s ), s l a b é s t r á n k y ( W W e a k n e s s e s ), p ř í l e ži t o s t i ( O O p p o r t u n i t i e s ) a h r o zb y ( T T h r e a t s ) v ů č i v ym e z e n é o b l a s t i. 24
I n f o r m a c e s e z a p i s u j í d o p ř e h l e d n é t a b u l k y, k t e r á p o m á h á p o j m e n o v a t j e v y z k o u m a n é h o o b j e k t u a p o m á h á p ř i f o r m o v á n í s t r a t e g i e p r o j e k t u. A l b e r t H u m p h r e y, a u t o r m e t o d y, d á l e d o p o r u č u j e z k o u m a t m o ž n é i n t e r a k c e m e z i f a k t o r y s i l n ý c h a s l a b ý c h s t r á n e k v ů č i p ř í l e ž i t o s t e m a h r o z b á m. ( D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s t r. 6 2 ) O b r á z e k č. 2 : R o z š í ř e n á S W O T a n a l ý z a. Z d r o j : D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s t r. 6 2 2. 7. 1. 1. 3 An a l ý z a z a i n t e r e s o va n ý c h s t r a n A n a l ý z u z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n j e m o ž n o v yp r a c o v a t, p o k u d j e v yt v o ř e n v r á m c i n a š e h o p r o j e k t u a l e s p o ň j e j i c h z á k l a d n í s e z n a m. N á s l e d n ě j e u k a ž d é s t r a n y p r o v e d e n a a n a l ý z a j e j i c h r o l e v p r o j e k t u, a b y s e u j a s n i l o, č í z á j m y j e t ř e b a n a p l n i t a u r č i l a s e v ý z n a m n o s t j e d n o t l i v ý c h s t r a n v p r o j e k t u. P ř í k l a d e m p o s t u p u p ř i t v o r b ě t é t o a n a l ý z y m ů ž e b ý t : - i d e n t i f i k a c e z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n, k t e r á n á m o d h a l í v š e c h n y s u b j e k t y p ů s o b í c í n a p r o j e k t ; 25
- s t a n o v e n í c í l ů č i k a t e g o r i z a c e z a i n t e r e s o v a n ý c h s t r a n, u r č u j í c í d ů l e ž i t o s t a z á m ě r j e d n o t l i v ý c h s u b j e k t ů ; - z j i š t ě n í d ů v o d u z á j m u j e d n o t l i v ý c h s t r a n p r o p r o j e k t, k t e r ý o d h a l u j e j e j i c h p o z i t i v a i n e g a t i v a ; - k o m u n i k a č n í s t r a t e g i e, j e d e n z n e j p o d s t a t n ě j š í c h n á s t r o j ů, k t e r ý u m o ž ň u j e z j i s t i t, j a k s j e d n o t l i v ý m i z a i n t e r e s o v a n ý m i s t r a n a m i p r a c o v a t a j a k k n i m p ř i s t u p o v a t. ( P Ř Í K R Ý, 2 0 1 3, s t r. 1 8 ). 2. 7. 1. 2 S t u d i e p r o v e d i t e l n o s t i S t u d i e p r o v e d i t e l n o s t i u k a z u j e n a z á k l a d ě d o p o r u č e n í z p ř e d c h o z í s t u d i e n e j v h o d n ě j š í c e s t u k r e a l i z a c i p r o j e k t u a m á z a ú k o l u p ř e s n i t o b s a h p r o j e k t u, u r č i t d v a z á k l a d n í m i l n í k y, a t o z a h á j e n í a u k o n č e n í p r o j e k t u, u p ř e s ň u j e o d h a d o v a n é c e l k o v é n á k l a d y a p o t ř e b n é v ý z n a m n é z d r o j e. S t u d i e p r o v e d i t e l n o s t i r o z e b í r á m o ž n é c e s t y k d o s a ž e n í c í l e z e s o u č a s n é s i t u a c e, o h o d n o c u j e c e s t y z h l e d i s k a p o t ř e b n é h o č a s u a n á k l a d ů s p ř i h l é d n u t í m k d i s p o n i b i l n í m z d r o j ů m. C í l e m s t u d i e j e d o p o r u č i t n e j v h o d n ě j š í v a r i a n t y c e s t y a u p ř e s n ě n í c í l ů. M ů ž e s e t a k é s t á t, ž e p r o j e k t n e b u d e d o p o r u č e n k r e a l i z a c i. S t u d i e p r o v e d i t e l n o s t i s p e c i f i k u j e c í l e p r o j e k t u a a n a l yz u j e s o u č a s n ý s t a v a p o d m í n k y p r o r e a l i z a c i p r o j e k t u. P o z h o d n o c e n í v ý s l e d k ů a n a l ý z n á s l e d u j e r o z h o d n u t í, z d a s e p r o j e k t e m z a b ý v a t d á l e. V p ř í p a d ě, ž e p r o j e k t b u d e p ř i j a t, n á s l e d u j e p ř i j e t í v ý z n a m n ý c h s t r a t e g i c k ý c h r o z h o d n u t í a z a h á j e n í p r o j e k t u. 26
2.7.2. Projektová fáze P o r o z h o d n u t í o r e a l i z a c i p r o j e k t u n á s l e d u j e j e h o z a h á j e n í, č í m ž s e p r o j e k t d o s t á v á z p ř e d p r o j e k t o v é d o p r o j e k t o v é, t e d y r e a l i z a č n í, f á z e. H l a v n í m c í l e m r e a l i z a č n í č á s t i p r o j e k t u j e d o r u č i t p o ž a d o v a n ý v ý s t u p n a z á k l a d ě p ř e d e m d e f i n o v a n ý c h p o d m í n e k s p l n i t s t a n o v e n ý c í l. ( B E N D O V Á, 2 0 1 2, s t r. 2 3 ) P r o j e k t o v o u f á z i m ů ž e m e d ě l i t n a n ě k o l i k p o s t u p n ý c h k r o k ů : z a h á j e n í p r o j e k t u ( s t a r t - u p ), p ř í p r a v a p r o j e k t u ( p l á n o v á n í ), r e a l i z a c e p r o j e k t u a u k o n č e n í p r o j e k t u ( c l o s e - o u t ). 2. 7. 2. 1 Z a h á j e n í p r o j e k t u V p ř í p a d ě, ž e j e r o z h o d n u t o r e a l i z o v a t p r o j e k t, j e n u t n é j e j n a p r v n í m m í s t ě z a h á j i t, i n i c i a l i z o v a t. V t é t o c h v í l i n a s t á v á d e f i n o v á n í z á k l a d n í c h a t r i b u t ů p r o j e k t u, j i m i ž j s o u c í l p r o j e k t u, p o ž a d o v a n é v ý s t u p y, f o r m á l n í a o r g a n i z a č n í z á l e ž i t o s t i, t e r m í n y z a h á j e n í a u k o n č e n í a d a l š í v ý z n a m n é m i l n í k y, c e l k o v é n á k l a d y n a p r o j e k t a v n e p o s l e d n í ř a d ě z á k l a d n í p e r s o n á l n í o b s a z e n í. V š e c h n y t yt o i n f o r m a c e b y m ě l y b ý t s h r n u t y v j e d n o m d o k u m e n t u, k t e r ý m j e i d e n t i f i k a č n í l i s t i n a p r o j e k t u I L P ( n ě k d y j e o z n a č o v á n a j a k o z a d á v a c í l i s t i n a p r o j e k t u, v o b l a s t i d i v a d l a j e m í s t o I L P v ys t a v o v á n k ř e s t n í l i s t i n s c e n a c e, a č k o l i v n e o b s a h u j e e k o n o m i c k á d a t a ). Z a h á j e n í p r o j e k t u j e t a k é p o s l e d n í m v h o d n ý m o k a m ž i k e m, k d y b y m ě l b ý t z p r a c o v á n l o g i c k ý r á m e c p r o j e k t u ( L o g i c a l F r a m e w o r k M a t r i x L F M ). 27
2. 7. 2. 1. 1 L o g i c k ý r á m e c p r o j e k t u L o g i c k ý r á m e c p r o j e k t u j e m e t o d a p r o s t r u č n ý, p ř e h l e d n ý a s r o z u m i t e l n ý p o p i s p r o j e k t u n a j e d e n l i s t. ( K R E J Č Í, 2 0 0 9 1, s t r. 2 ) V t o m t o d o k u m e n t u j e o b s a ž e n p o p i s v l a s t n í h o p r o j e k t u v s o u v i s l o s t i s v n ě j š í m i p ř e d p o k l a d y a d á l e k r i t é r i a j e h o h o d n o c e n í. L o g i c k ý r á m e c p r o j e k t u t e d y p o m á h á p ř i s t a n o v o v á n í c í l ů, v s t u p ů a v ý s t u p ů p r o j e k t u a j e p o m ů c k o u v p l á n o v á n í, ř í z e n í a v yh o d n o c e n í p r o j e k t u. 2. 7. 2. 2 P ř í p r a v a p r o j e k t u ( p l á n o v á n í ) V r á m c i z a h á j e n í p r o j e k t u j e s e s t a v e n p r o j e k t o v ý t ý m. Te n m á v e f á z i p l á n o v á n í z a ú k o l p o d r o b n ě d e f i n o v a t r o z s a h p r o j e k t u, v yt v o ř i t p l á n ř í z e n í p r o j e k t u, i d e n t i f i k o v a t č i n n o s t i k r e a l i z a c i a v yt v o ř i t h a r m o n o g r a m p r o j e k t u. Te n j e p o s v é m s c h v á l e n í n a z ý v á n v ý c h o z í m p l á n e m ( t z v. b a s e l i n e ). K l í č o v o u s o u č á s t í p l á n o v á n í p r o j e k t u j e p l á n o v á n í č a s u v p r o j e k t u. T v o ř í p o d k l a d p r o p l á n o v á n í v š e c h d a l š í c h s o u č á s t í p r o j e k t u. N a s c h é m a t u n í ž e l z e d o b ř e p o z o r o v a t p r o c e s p l á n o v á n í č a s u v k o n t e x t u s o s t a t n í m i p r v k y a j e j i c h v z á j e m n é p ů s o b e n í. 28
O b r á z e k č. 3 : S c h é m a p l á n o v á n í p r o j e k t u. Z d r o j : D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s t r. 1 7 7 Z e s c h é m a t u v yp l ý v á, ž e p ř i v yt v á ř e n í č a s o v é h o p l á n u j e n u t n é b r á t v ú v a h u c e l ý t r o j i m p e r a t i v p r o j e k t u. V p l á n o v a c í č á s t i p r o j e k t u j e n u t n o d e f i n o v a t č i n n o s t i, k t e r é j s o u u r č e n y k r e a l i z a c i. P r o j e k t m ů ž e m e r o z d ě l i t n a č á s t i z p o h l e d u s t r u k t u r a l i z a c e p r a c í p o m o c í m e t o d y W B S Wo r k B r e a k d ow n S t r u c t u r e ( h i e r a r c h i c k á s t r u k t u r a r o z d ě l e n í p r a c í ). D í k y t é t o m e t o d ě s i p r o j e k t o v ý t ý m u r č í, C O m u s í b ý t v yp r o d u k o v á n o. P ř i t é t o m e t o d ě s e c í l p r o j e k t u r o z p a d n e p ř e s d í l č í v ý s t u p y a ž k d o d á v k á m v n e j n i ž š í ú r o v n i W B S. P ř i t v o r b ě W B S j e m o ž n o p o s t u p o v a t i o p a č n ý m s m ě r e m, t e d y ž e j s o u d e f i n o v á n y v š e c h n y p o ž a d o v a n é d o d á v k y, k t e r é j s o u n á s l e d n ě s e s k u p o v á n y d o s o u v i s e j í c í c h c e l k ů. N e j n i ž š í ú r o v e ň W B S p ř e d s t a v u j e t o, c o s e b u d e f a k t i c k y r e a l i z o v a t v e š k e r é n a d ř a z e n é p r v k y j s o u j e n 29
s o u h r n e m n í ž e r e a l i z o v a n ý c h p r v k ů. ( D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s t r. 1 5 5 ) W B S s e v yt v á ř í m a x i m á l n ě d o č t v r t é ú r o v n ě, a b y b yl a z a c h o v á n a j e j í p ř e h l e d n o s t. P o k u d b y j i c h m ě l o b ý t v í c e, j e v h o d n é u v a ž o v a t o z a l o ž e n í s u b p r o j e k t ů, k t e r é j s o u ř í z e n y j a k o s a m o s t a t n é p r o j e k t y a a ž j e j i c h v ý s t u p y v yt v o ř í v yš š í k o m p l e x n í p r o j e k t. Ve l m i d ů l e ž i t o u v l a s t n o s t í W B S j e p ř e h l e d n o s t a l o g i k a r o z p a d u. P ř i t o m j e m o ž n é p o u ž í t r ů z n é z p ů s o b y, j a k p r o v á d ě t d e k o m p o z i c i. O b e c n ě m ů ž e j í t o č l e n ě n í p o d l e : v ý s t u p ů ( p r o d u k t ů ) p r o j e k t u ; ž i v o t n í h o c yk l u p r o d u k t u ( n á v r h, k o n c e p t, s e s t a v e n o, o t e s t o v á n o ) ; f u n k č n í c h o b l a s t í l i n i o v é o r g a n i z a č n í s t r u k t u r y; m í s t a v ý k o n u p r a c í ( n a p ř. b l o k e l e k t r á r n y 1, b l o k e l e k t r á r n y 2... ) ; a t d. ( D O L E Ž A L, 2 0 1 2, s t r. 1 5 6 ) N á s l e d n ě j e t ř e b a č i n n o s t i s e ř a d i t p o d l e j e j i c h n á v a z n o s t i. U r č í s e t a k p o ř a d í, v j a k é m b u d o u j e d n o t l i v é č i n n o s t i r e a l i z o v á n y. Va z b y m e z i j e d n o t l i v ý m i č i n n o s t i m o h o u b ý t r ů z n é, n a p ř. j e d n a č i n n o s t m u s í s k o n č i t, a b y d a l š í m o h l y z a č í t ( k o n e c - z a č á t e k ), p ř e d c h á z e j í c í č i n n o s t i m u s í s k o n č i t, a b y m o h l a s k o n č i t i t y n á s l e d u j í c í ( k o n e c - k o n e c ), p ř e d c h á z e j í c í č i n n o s t i m u s í z a č í t, a b y m o h l y z a č í t i n á s l e d u j í c í ( z a č á t e k - z a č á t e k ) a n e b o p ř e d c h á z e j í c í č i n n o s t m u s í z a č í t, a b y n á s l e d u j í c í m o h l y s k o n č i t ( z a č á t e k - k o n e c ). 30
Te n t o p r o c e s ř a z e n í ú k o l ů j e p r o d o b r o u p ř e h l e d n o s t č a s t o z n á z o r ň o v á n g r a f i c k y, p o u ž í v á s e n a p ř. G a n t t ů v d i a g r a m, k d y j e z n á z o r n ě n í p r o v e d e n o p o m o c í ú s e č e k n a d č a s o v o u o s o u, p ř i č e m ž d é l k a ú s e č k y o d p o v í d á d o b ě t r v á n í d a n é č i n n o s t i. ( D O L E Ž A L, 2 1 0 2, s t r. 1 7 9 ) Z d a l š í c h m e t o d s e p ř i p l á n o v á n í p r o j e k t u p o u ž í v á m e t o d a k r i t i c k é c e s t y ( C r i t i c a l P a t h M e t h o d C P M ), j e j í m ž o b s a h e m j e č a s o v á a n a l ý z a p r o j e k t u. Z n á z o r ň u j e s e p o m o c í s í ť o v é h o g r a f u, k t e r ý z a c h yc u j e v a z b y m e z i č i n n o s t m i s p o l e č n ě s n e j k r a t š í m i a n e j d e l š í m i m o ž n ý m i d o b a m i j e j i c h t r v á n í. J e j í m c í l e m j e s t a n o v e n í d o b y t r v á n í p r o j e k t u n a z á k l a d ě d é l k y t z v. k r i t i c k é c e s t y, c o ž j e s l e d v z á j e m n ě z á v i s l ý c h č i n n o s t í s n e j m e n š í č a s o v o u r e z e r v o u. M e t o d a C P M u m o ž ň u j e u s n a d n i t e f e k t i v n í č a s o v o u k o o r d i n a c i d í l č í c h, v z á j e m n ě n a s e b e n a v a z u j í c í c h č i n n o s t í v r á m c i p r o j e k t u. K r i t i c k á c e s t a j e d e f i n o v á n a j a k o ( č a s o v ě ) n e j d e l š í m o ž n á c e s t a z p o č á t e č n í h o b o d u g r a f u d o k o n c o v é h o b o d u g r a f u. ( M e t o d a k r i t i c k é c e s t y - C P M ( C r i t i c a l P a t h M e t h o d ), 2 0 1 3, 1 a 2 ) P ř e d p r o j e k t o v é f á z i a p ř í p r a v ě p r o j e k t u b y s e o b e c n ě m ě l o v ě n o v a t p ř i b l i ž n ě 5 0 % č a s u z p r á c e n a p r o j e k t u. 2. 7. 2. 3 R e a l i z a c e ( i m p l e m e n t a c e ) p r o j e k t u R e a l i z a č n í f á z e n á s l e d u j e p o f á z i p l á n o v á n í a z a h r n u j e v l a s t n í r e a l i z a c i p r o j e k t u, t e d y v yk o n á v á n í a ř í z e n í n a p l á n o v a n ý c h č i n n o s t í. J e j í z a h á j e n í j e v h o d n é d o p r o v o d i t t z v. k i c k - o ff m e e t i n g e m 4, k d y s e s e t k a j í v š e c h n y d ů l e ž i t é z a i n t e r e s o v a n é s t r a n y. V r á m c i t a k o v é h o s e t k á n í 4 ú v o d n í s c h ů z k a 31