Luterská Liturgická Konference Komunita Svátého Pavla Apoštola PROZATÍMNÍ AGENDA

Transkript

1 Luterská Liturgická Konference Komunita Svátého Pavla Apoštola PROZATÍMNÍ AGENDA revidovaná verze, Březen 2012 Těšín, Piaseczno

2 redakce: Jakub J. Retmaniak

3 ŽALMY Refrén: ŽALM 23 Pán je můj pastýř, nemám nedostatku. Hospodin je můj pastýř* nebudu mít nedostatek Dopřáví mi odpočívat na travnatých nivách,* vodí mě na klidná místa u vod naživu mě udržuje,* stezkou spravedlnosti mě vede pro své jméno. I když půjdu roklí šeré smrti,+ nebudu se bát ničehozlého,* vždyť se mnou jsi ty. Tvoje berla a tvá hůl mě potěšují. Prostíráš mi stůl před zraky protivníků,* hlavu mi olejem potíráš, kalich mi po okraj plníš Dobrota i milosrdenství provázet mě budou+ vššemi dny mého žití.* Do Hospodinova domu se budu vracet+ do nejdelších časů. Refrén: ŽALM 37 Spása všech věrných je od Hospodina Svou cestu svěř Hospodinu,* doufej v něho, on sám bude jednat. Dá, že tvoje spravedlnost zazáří jak světlo,* jako polední jas tvoje právo Ztiš se před Hospodinem,* na něj očekávej. Spása všech věrných je od Hospodina,* záštitou v čas soužení jim bývá.

4 Refrén: ŽALM 46 Bůh je má síla, moje útočiště. Bůh je naše útočiště, naše síla,* pomoc v soužení vždy velmi osvědčená. Proto se bát nebudeme,* byť se převrátila země a základy hor se pohnuly+ v srdci moří. Ať si jejich vody hučí, ať se pění,* ať se hory pro jejich zpupnost třesou! Řeka svými toky oblažuje město Boží,* svatyni příbytku Nejvyššího. Napohne se, Bůh je v jeho středu,* Bůh mu pomáhá hned při rozbřesku jitra. Pronárody hlučí, králoství se hroutí,* jen vydá hlas a rozplývá se země. Hospodin zástupá je s námi,* Bůh Jákobův, hrad náš nedobytný. Pojďte jen, pohleďte na Hospodinovy skutky,* jak úžasné činy v zemi koná! Činí přítrž válkám až do končin země,* tříští luky, láme kopí, spaluje v ohni válečné vozy. Dost už! Uznejte, že já jsem Bůh.+ Budu vyvyšován mezi pronárody, vyvyšován v zemi. * Hospodin zástupů je s námi,+ Bůh Jákobův, hrad náš nedobytný.

5 Refrén: ŽALM 51 Smiluj se, smiluj, nade mnou, můj Bože. Smiluj se nade mnou, Bože, pro milosrdenství svoje,* pro své velké slitování zahlaď moje nevěrnosti, moji nepravost smyj ze mne dokonale,* očisť mě od mého hříchu! Doznávám se ke svým nevěrnostem,* svůj hřích mám před sebou stále, Pro tobě samému jsem zhřešil,* spáchal jsem, co je zlé ve tvých očích! Tak se ukážeš spravedlivý v tom, co vyřkneš,* ryzí ve svém soudu. Ano, zrodil jsem se v nepravosti,* v hříchu mě počala matka. Ano, v opravdovosti máš zalíbení,* dáváš mi poznávat tajuplnou moudrost, Zbav mě hříchu, očisť yzopem a budu čistý,* umyj mě, nad sníh pak bělejší budu. Dej, ať slyším veselí a radost,* ať jásají kosti, jež jsi zdeptal, Odvrať svou tvář od mých hříchů,* zahlaď všechny moje nepravosti. Stvoř mi, Bože, čisté srdce,* obnov v mém nitru pevného ducha. Jen mě neodvrhuj od své tváře,* ducha svého svatého mi neber! Dej, ať se zas veselím z tvé spásy,* podepři mě duchem oddanosti. Otevři mé rty, Panovníku,* ať má ústa hlásají tvou chválu!

6 Refrén: ŽALM 103 Bůh se k nám sklání ve svém slitování. Dobrořeč, má duše, Hospodinu,* celé nitro mé, jeho svatému jménu. Dobrořeč, má duše, Hospodinu,* nezapomínej na žádné jeho dobrodiní! On ti odpouští všechny nepravosti,* ze všech nemocí tě uzdravuje, vykupuje tvůj život ze zkázy,* věnčí tě svým milosrdenstvím a slitováním, po celý tvůj věk tě sytí dobrem,* tvé mládí se obnovuje jako mládí orla, Hospodin zjednává spravedlnost* a právo všem utlačeným. Refrén: ŽALM 130 Z hlubin bezedných volám, Hospodine. Z hlubin bezedných tě volám, Hospodine,* Panovníku, můj hlas vyslyš! Kéž tvé ucho pozorně vyslechne moje prosby.* Budeš-li mít, Hospodine, na zřeteli nepravosti,+ kdo obstojí, Panovníku? U tebe je však odpuštění;* tak vzbuzuješ bázeň, Skládám naději v Hospodina,* má duše v něho naději skládá.

7 NABOŻEŃSTWO LUTERAŃSKIE W JĘZYKU POLSKIM WSTĘP Ksiądz: Zbór: W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen. Ksiądz: Zbór: Pan niech będzie z wami. I z duchem twoim. SŁOWO WSTĘPNE PIEŚŃ

8 SPOWIEDŹ Ksiądz: Zbór: Wspomożenie nasze w imieniu Pana. Który stworzył niebo i ziemię. PRZEMÓWIENIE SPOWIEDNIE POWSZECHNA MODLITWA SPOWIEDNIA Penitenci: Wszechmogący Boże, miłosierny Ojcze! * Ja biedny, nędzny, grzeszny człowiek * wyznaję przed Tobą wszystkie grzechy i przewinienia moje, * popełnione myślą, mową i uczynkiem, * którymi zasłużyłem na Twe doczesne i wieczne kary. * Żałuję za nie szczerze i z całego serca, * i proszę Cię dla niezgłębionego miłosierdzia Twego * i dla niewinnej i gorzkiej męki i śmierci * umiłowanego Syna Twego Jezusa Chrystusa, * bądź mnie niegodnemu, grzesznemu człowiekowi łaskaw i miłościw, * odpuść mi wszystkie grzechy moje * i dopomóż łaskawie przez moc Ducha Twego Świętego * do poprawy życia mego. * Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu. Amen.

9 Ksiądz: Penitenci: Żałuję. Ksiądz: Penitenci: Wierzę. Ksiądz: Penitenci: Pragnę. Ksiądz: Bóg słyszał nasze wołanie, dlatego przed obliczem Boga wszechmogącego pytam się każdego z was: Czy żałujesz za grzechy swoje? Jeśli tak, odpowiedz: żałuję. Czy wierzysz w odpuszczenie grzechów i pojednanie z Bogiem przez Jezusa Chrystusa? Jeśli tak, odpowiedz: wierzę. Czy pragniesz z pomocą Ducha Świętego poprawić życie swoje? Jeśli jest to twoim szczerym pragnieniem, odpowiedz: pragnę. ABSOLUCJA Jak wierzysz, tak niechaj ci się stanie! Tak rzekł nasz Pan Jezus Chrystus do swoich apostołów: Którymkolwiek grzechy odpuścicie, są im odpuszczone, a którymkolwiek zatrzymacie, są im zatrzymane. (J 20, 23) Przeto jako powołany i ustanowiony sługa Jezusa Chrystusa i Jego świętej Ewangelii, zwiastuję wszystkim pokutującym łaskę Bożą i z rozkazu Pańskiego odpuszczam wam grzechy wasze w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.

10 albo Przeto na polecenie Pana naszego Jezusa Chrystusa jako Jego sługa i sługa Jego Kościoła świętego, zwiastuję wszystkim pokutującym łaskę Bożą i z rozkazu Pańskiego ogłaszam, że grzechy wasze są wam odpuszczone w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen. albo (wg tradycji staroluterańskiej) Na mocy tego rozkazu, który Pan dał swojemu Kościołowi, jako powołany i ustanowiony Sługa Słowa Bożego, zwiastuję wam zbawienną łaskę Bożą. Przystąpcie teraz do ołtarza, aby otrzymać osobiste Boże rozgrzeszenie. Pan nasz Jezus Chrystus zaprasza wszystkich, którzy pragną Jego łaski i przebaczenia: Pójdźcie do mnie wszyscy, którzy jesteście spracowani i obciążeni, a Ja wam dam ukojenie. Ksiądz kładąc ręce na głowę penitenta mówi: Grzechy twoje są ci odpuszczone. Po czym mówi do całej grupy: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Idźcie w pokoju. MODLITWA DZIĘKCZYNNA PIEŚŃ

11 LITURGIA WSTĘPNA Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: INTROIT Wspomożenie nasze niech będzie w imieniu Pańskim. Który stworzył niebo i ziemię. Panie, racz otworzyć wargi nasze! A usta nasze opowiadać będą chwałę Twoją. Panie, Boże, z pomocą swoją nie odwłaczajże. O, Panie, abyś nam dał ratunek, pośpiesz się! GLORIA PATRI Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu. Jak było od początku, teraz i zawsze, aż na wieki wieków, Amen. Alleluja! Alleluja! KYRIE Panie, zmiłuj się. Panie, zmiłuj się. Chryste, zmiłuj się. Chryste, zmiłuj się. Panie zmiłuj się. Panie, zmiłuj się nad nami.

12 GLORIA IN EXCELSIS Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: Chwała na wysokościach Bogu. A na ziemi pokój, w ludziach dobre upodobanie. albo Chwała Bogu na wysokościach. Na wysokościach Bogu cześć i dzięki łasce Jego! Już nam nie może zguby nieść moc i potęga złego. Upodobanie Bóg w nas ma I pokój już bez przerwy trwa, Waśń wszelka się skończyła. albo (od Wigilii do Niedzieli Estomihi) Chwała Bogu na wysokościach. I pokój na ziemi, i pokój na ziemi, A w ludziach dobre upodobanie! w czasie Adwentu Błogosławiony niech będzie Pan, iż nawiedził i odkupił lud swój. Prostujmy swoje drogi, Adwentu nadszedł czas. Bóg daje pokój błogi, Bóg Chrystus wzywa nas. I mówi: Idę już! - Przyjdź, Panie przyjdź wołamy. Otwarte już serc bramy, w nich dary Swoje złóż.

13 Ksiądz: Zbór: w czasie Postu Zgładź, o Panie Boże, wszystkie grzechy oraz nieprawości nasze. Baranku Boży niewinny, Na krzyża pniu umęczony. Ty byłeś zawsze cierpliwy, U ludzi wszakże wzgardzony. Bez Ciebie ni zbawienia, Ni łaski odpuszczenia. Ulituj się, o Jezu, Jezu! KOLEKTA Ksiądz: Módlmy się. Panie, Boże Ojcze wszechmogący, prosimy Cię, oczyść serca nasze przez łaskawe nawiedzenie Swoje, aby Syn Twój gdy do nas przyjdzie, znalazł w nich gotowe mieszkanie, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków. Zbór: albo Boże, Ty oświeciłeś serca wierzących światłem Ducha Świętego. Daj nam prosimy Cię w tym Duchu poznać to, co jest prawe i zawsze się radować Jego pociechą. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą i Duchem Świętym prawdziwy Bóg żyje i króluje przez wszystkie wieki wieków. Amen.

14 LITURGIA SŁOWA Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Pan niech będzie z wami. I z duchem twoim. PIERWSZE CZYTANIE Błogosławieni są ci, którzy słuchają Słowa Bożego i strzegą go. Alleluja! Ksiądz: Zbór: DRUGIE CZYTANIE Chwała Tobie Panie Jezu! Chwała Tobie Jezu Chryste! APOSTOLSKIE WYZNANIE WIARY Wierzę w Boga, Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi. I w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego, który się począł z Ducha Świętego, narodził się z Marii Panny, umęczon pod Poncjuszem Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion, zstąpił do piekieł, trzeciego dnia zmartwychwstał, wstąpił na niebiosa; siedzi po prawicy Boga, Ojca Wszechmogącego, skąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych. Wierzę w Ducha Świętego, święty Kościół powszechny, społeczność świętych, grzechów odpuszczenie, ciała zmartwychwstanie i żywot wieczny. Amen. PIEŚŃ

15 Ksiądz: KAZANIE Łaska Pana Jezusa Chrystusa i miłość Boga (Ojca) i społeczność Ducha Świętego niech będzie z wami wszystkimi. Amen. Kaznodzieja czyta tekst kazalny i kończy go krótką modlitwą. KAZANIE MODLITWA POWSZECHNA OGŁOSZENIA [OJCZE NASZ] Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź Królestwo Twoje, bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj, I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom, I nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. Albowiem Twoje jest Królestwo i moc, i chwała na wieki wieków. Amen. Ksiądz: APOSTOLSKIE ŻYCZENIE POKOJU A pokój Boży, który przewyższa wszelki rozum, strzec będzie serc waszych i myśli waszych w Chrystusie Jezusie. PIEŚŃ

16 LITURGIA SAKRAMENTU OŁTARZA Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: Ksiądz: Zbór: PREFACJA Pan niech będzie z wami! I z duchem twoim! Wznieście swe serca! Wznosimy je do Pana! Dziękujmy Panu, Bogu naszemu! Słuszną to i sprawiedliwą jest rzeczą. Ksiądz: Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, a dla nas zbawienne, * abyśmy Tobie składali dziękczynienie i Ciebie wysławiali, * Panie, Ojcze niebiański, wszechmogący i miłosierny Boże, * przez naszego Pana Jezusa Chrystusa. * On to cudownie sprawił, że przez śmierć swoją i zmartwychwstanie * zostaliśmy uwolnieni z jarzma grzechu i śmierci, * i wezwani do chwały. * Jesteśmy bowiem rodem wybranym, królestwem kapłaństwem, * narodem świętym, ludem nabytym, * abyśmy rozgłaszali wszechmoc Twoją, Boże, * który nas

17 powołałeś z ciemności do Swojej cudownej światłości. * Dlatego z Aniołami i Archaniołami * i z wszystkimi chórami niebios, * głosimy Twoją chwałę, * razem z nimi śpiewając: w czasie Adwentu: Zaprawdę godne... Albowiem Jego posłałeś do Swojego ludu, * aby lud, który chodził w ciemności ujrzał w Jego przyjściu światło wielkie * i wypełnił wśród narodów to, co zapowiadali wszyscy święci prorocy. Dlatego z Aniołami... w czasie Bożego Narodzenia Zaprawdę godne... Albowiem przez tajemnicę wcielonego Słowa odwiecznego, * które ukryte przez wieki, (dzisiaj) ciałem się stało, * aby oczom naszej duszy zajaśniało nowe światło Twojej chwały. * Widomie w ciele oglądamy Boga, który nas do umiłowania rzeczy niewidzialnych pobudza. Dlatego z Aniołami...

18 w czasie Postu Zaprawdę godne... On poszcząc przez czterdzieści dni na pustyni * własnym przykładem uświęcił okres pokuty, * On zniweczył wszystkie podstępy szatana * i nauczył nas zwyciężać pokusy do grzechu, * abyśmy z czystym sercem obchodzili święta wielkanocne * i w końcu doszli do Paschy wieczystej. Dlatego z Aniołami... w czasie Wielkanocy Zaprawdę godne... Albowiem ofiarowany jest nasz Baranek wielkanocny, który zgładził grzechy świata, * naszą śmierć przez swoją śmierć zniszczył, a przez zmartwychwstanie swoje życie nam pozyskał. Dlatego z Aniołami... SANCTUS Święty, Święty, Święty jest nasz Pan, a niebo i ziemia, a niebo i ziemia są pełne chwały Jego.

19 MODLITWA EUCHARYSTYCZNA I Święty Boże, święty Mocny, święty Nieśmiertelny Panie! Z dziękczynieniem wspominamy wszystkie dobrodziejstwa i wszelką chwałę Twoją, jawną od założenia świata. W szczególności wspominamy Syna Twego, Jezusa Chrystusa, który w wiernej służbie złożył życie Swoje na świętą, niewinną ofiarę, a pamiątkę Swej śmierci w Wieczerzy Świętej zostawił Tobie na chwałę, a nam ku zbawieniu. Prosimy Cię, ucz nas z Nim uniżyć się aż do śmierci, z Nim też powstać do życia nowego. A jak ziarno z pól w chleb zgromadzamy, a grona winne tłoczymy, aby napój wydały, tak przetwórz nasze serca i zgromadź nas w jedno z wybranymi Twymi, prorokami, apostołami, męczennikami i wszystkimi świadkami Twej sprawy dla chwały imienia Twego. Wysłuchaj nas, Ojcze, przez tegoż Syna Twojego Jezusa Chrystusa, na którego przyjście oczekujemy i wraz z całym Kościołem wszystkich czasów pokornie prosimy: Przyjdź rychło, Panie! II Zaprawdę, święty jesteś, wieczny Boże, źródło wszelkiej świętości. Poświęć przeto mocą Ducha Swego Świętego te dary, oraz serca nasze. Obdarz nas żywą wiarą, abyśmy w tych oto darach Twoich mogli spożyć prawdziwe Ciało i Krew Twojego

20 Syna Jezusa Chrystusa wydane za nas na śmierć krzyżową. Wysłuchaj nas Ojcze, bo oczekujemy na przyjście Twojego Syna zarówno teraz do serc naszych, jak też i w dniu ostatecznym w chwale i wraz z całym Kościołem Twoim świętym prosimy: Przyjdź rychło, Panie! III Boże Ojcze, który dałeś nam Jezusa Chrystusa i chcesz, abyśmy z Nim cierpieli i umarli, i z Nim do chwały wzniesieni zostali - oto my, z prochu ziemi wzięci i grzechowi podlegli, przynosimy dary Twoje, chleb i wino, i prosimy Cię, poświęć je i poświęć serca nasze. Spraw, abyśmy prawdziwie ukorzyli się, w tych oto darach Twoich ciało i krew Syna Twego, Baranka niewinnego spożyli, z Jego śmiercią i zmartwychwstaniem zespolili się i wstali do nowego życia. Wysłuchaj nas przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego, na którego powtórne przyjście czekamy i pokornie prosimy: Przyjdź rychło, Panie! Zbór: Przyjdź, Panie Jezu!

21 OJCZE NASZ Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź Królestwo Twoje, bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj, I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom, I nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. Albowiem Twoje jest Królestwo i moc, i chwała na wieki wieków. Amen. SŁOWA USTANOWIENIA Pan nasz Jezus Chrystus, tej nocy, której był wydany wziął chleb i podziękowawszy łamał i dawał uczniom Swoim, mówiąc: Bierzcie, jedzcie, to jest ciało Moje, które się za was wydaje. To czyńcie na pamiątkę Moją. Podobnie, gdy było po Wieczerzy, wziął i kielich, a podziękowawszy dał im, mówiąc: Bierzcie i pijcie z niego wszyscy, ten kielich jest to nowe przymierze we krwi Mojej, która się za was i za wielu wylewa na odpuszczenie grzechów. To czyńcie, ilekroć pić będziecie na pamiątkę Moją. albo Pan nasz Jezus Chrystus, tej nocy, której był zdradzon wziął chleb, a podziękowawszy łamał i dawał uczniom Swoim, mówiąc: Bierzcie a jedzcie, to jest ciało Moje, które za was wydane będzie. To czyńcie na Moją pamiątkę.

22 Także gdy było po Wieczerzy, wziął też i kielich. A podziękowawszy dał im mówiąc: pijcie z niego wszyscy, ten kielich jest to nowy testament we krwi Mojej, która za was wydana będzie, na odpuszczenie grzechów, to czyńcie ilekroć pić będziecie, na Moją pamiątkę. ANAMNEZA Boże, Ojcze nasz niebiański, wspominając zbawczą mękę i śmierć Twojego Syna, * uwielbiamy Jego zmartwychwstanie i wniebowstąpienie, * oraz oczekujemy na Jego powtórne przyjście w chwale. * Prosimy Cię, spraw, aby wszyscy, którzy przyjmują Jego ciało i krew stali się jednym ciałem w Chrystusie. * Zgromadź Swój Kościół ze wszystkich stron świata i ze wszystkich narodów, * abyśmy wraz ze wszystkimi wierzącymi mogli obchodzić wielką ucztę radości w Twoim Królestwie. * Przez Jezusa Chrystusa, * Tobie Boże, Ojcze Wszechmogący, * w jedności Ducha Świętego * niechaj będzie wszelka cześć i chwała * teraz, i zawsze, i po wszystkie wieki wieków. * Ksiądz: Zbór: PAX DOMINI Pokój Pański niech zawsze będzie z wami! I z duchem twoim. / Amen.

23 MODLITWA O GODNE SPOŻYCIE WIECZERZY ŚWIĘTEJ Panie, nie jestem godzien, abyś przyszedł do mnie, * ale powiedz tylko słowo, * a będzie uzdrowiona dusza moja. Amen. Ksiądz: ZAPROSZENIE DO STOŁU PAŃSKIEGO Przystąpcie teraz do Stołu Pańskiego. Przyjdźcie, bo już wszystko gotowe! Skosztujcie i zobaczcie, że dobry jest Pan. Błogosławieni, którzy są zaproszeni na weselną ucztę Baranka. AGNUS DEI O Baranku Boży, który gładzisz świata grzech, Zmiłuj się nad nami. O Baranku Boży, który gładzisz świata grzech, Zmiłuj się nad nami. O Baranku Boży, który gładzisz świata grzech, Dajże nam Swój pokój. Amen. UDZIELANIE SAKRAMENTU OŁTARZA POSTCOMUNIO Ksiądz śpiewa stałą antyfonę lub antyfonę niedzieli/święta. Ksiądz: Zbór: Dziękujcie Panu albowiem jest dobry. Alleluja! Albowiem na wieki miłosierdzie Jego. Alleluja!

24 Ksiądz: Módlmy się. Dziękujemy Ci, wszechmogący i miłosierny Boże, * żeś nas pokrzepił tym zbawiennym darem Ciała i Krwi Syna Twojego. * Prosimy Cię, spraw dla miłosierdzia Twego, aby nam ten święty Sakrament posłużył ku wzmocnieniu wiary naszej w Ciebie * i do serdecznej wzajemnej miłości między nami wszystkimi, * przez tegoż Syna Twojego, naszego Pana Jezusa Chrystusa. Zbór: Amen. Ksiądz: Zbór: BŁOGOSŁAWIEŃSTWO Niech ci błogosławi Pan i niechaj cię strzeże; Niech rozjaśni Pan oblicze Swoje nad tobą i niech ci miłościw będzie; Niech obróci Pan twarz Swoją ku Tobie i niech ci da pokój. albo Niech wam Pan Bóg błogosławi i niechaj strzeże was; Niech rozjaśni Pan oblicze Swoje nad wami i niech wam miłościw będzie, Niech obróci Pan twarz Swoją ku wam i niechaj wam da Swój święty pokój. Amen! Amen! Amen!

25 WYBRANE KOLEKTY 1. NIEDZIELA ADWENTU Przedwieczny Boże, miłosierny Ojcze, * dziękujemy Ci, że dozwoliłeś nam doczekać błogosławionego czasu adwentu, w którym Syn Twój Jezus Chrystus na nowo przychodzi do Ludu Twego. * Prosimy Cię, udziel Kościołowi Ducha swego, aby rozkrzewiało się Słowo Twoje, a serca nasze zostały poświęcone i pobudzone do żywej wiary. * Wysłuchaj nas przez Jezusa Chrystusa, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków. WIGILIA NARODZENIA PAŃSKIEGO Miłosierny Boże i Ojcze niebieski! * Uwielbiamy Cię, że w Dzieciątku Jezus objawiłeś nam tajemnicę swojej Boskiej miłości i łaski. * Prosimy Cię, spraw, aby światło nocy betlejemskiej zajaśniało w duszach naszych i wypełniło je radością i pokojem. * Wysłuchaj nas przez Jezusa Chrystusa, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków. ŚWIĘTO NARODZENIA PAŃSKIEGO Boże, Ojcze Niebieski! * Dziękujemy Ci, że ulitowałeś się nad naszą niedolą i odsłoniłeś nam w Dzieciątku Jezus swe ojcowskie serce pełne miłości i łaski. * Prosimy Cię, spraw, abyśmy za miłosierdzie Twoje zawsze byli wdzięczni Tobie i pocieszali się światłem narodzenia Syna Twojego. * Wysłuchaj nas przez tegoż Jezusa Chrystusa, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków.

26 ŚWIĘTO EPIFANI Panie Boże, Ojcze niebieski! * Ty prowadziłeś pierwszych pogan do Syna Twojego poprzez światło gwiazdy betlejemskiej. * Prosimy Cię, spraw w łasce swojej, abyśmy w wierze za Twoim zbawiennym światłem postępowali i w wieczności oglądać mogli Boskie oblicze Twoje. * Wysłuchaj nas przez Jezusa Chrystusa, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków. 1. NIEDZIELA POSTU Panie Boże, Ojcze niebieski! * Posłałeś Syna swojego na świat, aby złamał potęgę szatana i wybawił nas od złego. * Prosimy Cię, chroń nas od pokus i obdarz mocą Ducha Świętego, byśmy się szatanowi skutecznie opierali i odnieśli nad nim zwycięstwo. * Wysłuchaj nas przez Jezusa Chrystusa, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków. WIELKI PIĄTEK Boże, Ojcze nasz niebieski! * Prosimy Cię, wejrzyj łaskawie na Kościół swój, dla którego Syn Twój umiłowany oddał się w ręce grzeszników i wycierpiał mękę krzyża. * Spraw, abyśmy Dzień Pamiątki Jego śmierci godnie obchodzili i wdzięczni byli Tobie aż do śmierci naszej za świętą ofiarę Syna Twojego. * Wysłuchaj nas przez Jezusa Chrystusa, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków.

27 WIELKANOC Wszechmogący Boże, Ojcze nasz niebieski! * Dziękujemy Ci, że przez śmierć Syna swojego zniszczyłeś grzech i śmierć, a przez Jego zmartwychwstanie obdarowałeś nas życiem wiecznym. * Prosimy Cię, wzbudź w sercach naszych cudowną wiarę w zmartwychwstanie i życie wieczne i dopomóż nam wytrwać w niej aż do końca dni naszych. * Wysłuchaj nas przez Jezusa Chrystusa, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków. ŚWIĘTO ZESŁANIA DUCHA ŚWIĘTEGO Wszechmogący Boże i Ojcze! * Chwalimy i wielbimy Cię, że wypełniłeś serca nasze mocą Ducha Świętego i zgromadziłeś Lud swój w Kościele Syna Twojego. * Prosimy cię, wysłuchaj prośby naszej o Ducha Prawdy, aby przez Niego cały Kościół został odrodzony w wierze i miłości. * Wysłuchaj nas przez Jezusa Chrystusa, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków. ŚWIĘTO REFORMACJI Panie Jezu Chryste, z Twojej woli powstał na ziemi Kościół, którego umiłowałeś i nieustannie miłujesz. * Przebacz wszystkim, którzy pod pretekstem posiadania prawdy nienawidzą Twojego Kościoła i wszystko czynią, aby go zniszczyć. * Prosimy Cię: Buduj nieustannie Swój Kościół na fundamencie nauki apostolskiej, uzbrój go w miecz Ewangelii i napełń go światłem Ducha Twojego. * Tobie, Panie Kościoła, wraz z Ojcem i Duchem Świętym niech będzie cześć i chwała teraz i po wszystkie wieki wieków.

28

29 MODLITBA A: Přistoupím k Božímu oltáři B: K Bohu, zdroji mé jásavé radosti. A: Dopomoz mi Bože k právu, ujmi se mého sporu, dej mi vyváznout před bezbožným národem B: Zachraň mne před člověkem záludným a podlým A: Tys přece moje záštita, Bože, proč zanevřel jsi na mne? B: Proč stále chodit mám zármutkem sklíčen v sevření nepřítele? A: Sešli své světlo a svou pravdu, ty ať mne vedou B: Ty ať mne přivedou k tvé svaté hoře, k příbytku tvému A: A já tam přistoupím k Božímu oltáři, k Bohu, zdroji své jásavé radosti. B: A hrou na citaru ti budu vzdávat chválu, Bože, můj Bože. A: Proč se tak trpce rmoutíš, má duše, proč ve mně úzkostně sténáš? B: Na Boha čekej, opět mu budu vzdávat chválu, jemu, své spáse. On je můj Bůh (Ze Ž 43) A: Sláva Otci i Synu i Duchu svatému B: Jako byla na počátku, nyní a vždycky a na věky věků. Amen A: Přistoupím k Božímu oltáři B: K Bohu, zdroji mé jásavé radosti. A: Naše pomoc je ve společenství s Hospodinem B: On stvořil nebe i zemi. (Ze Ž 121)

30 LITURGIE 1 Zvony Chvíle osobního ztišení Hudební úvod Úvodní slovo Úvodní píseň Vstup Introit Sláva Otci Gloria Patri Kajícné zvolání Kyrie Sláva na výsostech Gloria in excelsis Modlitba Kolekta Služba slova Vyznání víry Credo Píseň Kázání Píseň Přímluvné modlitby Modlitba Páně Pater Noster Antifona Modlitba Kolekta Vyslání Požehnání Závěrečná píseň Chvíle modlitebního ztišení Hudební závěr Postludium Zvony LITURGIE 2 Zvony, chvíle osobního ztišení Preludium a Introit Sláva Otci Gloria Patri Kajícné zvolání Kyrie Úvodní slovo Úvodní píseň Sláva na výsostech Gloria in excelsis Modlitba Kolekta Služba slova Vyznání víry Credo Píseň Kázání Píseň Antifona Modlitba Kolekta Požehnání Závěrečná píseň Chvíle modlitebního ztišení Hudební závěr Postludium Zvony LITURGIE 3 Zvony Chvíle osobního ztišení Hudební úvod - Preludium Úvodní slovo Úvodní píseň Vstup Introit Sláva Otci Gloria Patri Kajícné zvolání Kyrie Sláva na výsostech Gloria in excelsis Modlitba Kolekta Služba slova Vyznání víry Credo Píseň Kázání Píseň Přímluvné modlitby Modlitba Páně Pater Noster Antifona Modlitba Kolekta Vyslání Požehnání Závěrečná píseň Chvíle modlitebního ztišení Hudební závěr Postludium Zvony

31 AUGSBURSKÉ VYZNÁNÍ Dvacátý čtvrtý článek - O mši. Našim církvím se neprávem vytýká, že ruší mši. U nás se naopak mše zachovává a slouží s největší úctou. Zachovávají se také téměř všechny obvyklé obřady, jen se leckdy k latinským zpěvům připojují pro poučení lidu zpěvy německé. Vždyť zejména k tomu obřady slouží. I Pavel přikazuje (1 K 14, 9. 19), aby se v církvi užívalo jazyka, který je lidu srozumitelný. Lid uvyká tomu, aby svátosti společně užívali všichni, kdo jsou k tomu způsobilí, a tím se zvyšuje vážnost a posvátnost veřejných obřadů. Nepřipouští se k ní totiž nikdo, kdo by nebyl předem zkoumán. Lidu se dostává také poučení, jak je svátost důstojná a užitečná, jak velkým potěšením je pro sklíčené svědomí, aby se lid učil Bohu věřit a očekávat od něho všechno dobré. Takováto služba se Bohu líbí a takové užívání svátostí rozhojňuje zbožnost a oddanost Bohu. A tak je zřejmé, že ani naši odpůrci neslouží mši s větší vážností, než se děje u nás. Je známo, že si všichni zbožní lidé už dávno veřejně stěžovali zejména na to, že mše se hanebně znesvěcují kvůli zisku. Není jistě tajemství, jak velice se tento zlořád rozmohl ve všech kostelích a jak mnoho je lidí, kteří mše vykonávají jen pro mzdu a plat, i přes zákaz církevních zákonů. Už Pavel těžce hrozí těm, kdo nehodně zacházejí s Večeří Páně, když praví: A protož kdokoli jedl by chléb tento, a pil kalich Páně nehodně, vinen bude tělem a krví Páně (1 K 11, 27). Proto když byli naši kněží na tento hřích upozorněni, soukromé mše u nás ustaly, neboť se jinak než za plat skoro nikdy nesloužily. Biskupové o těchto zlořádech dobře věděli; kdyby je byli v pravý čas napravili, bylo by teď méně sporů. Svou nedbalostí dopustili, že se do církve vloudilo mnoho takových zlořádů, a pozdě začínají hořekovat nad pohromou v církvi. Vždyť tyto rozbroje povstaly z oněch zlořádů, které byly už tak zjevné, že je nebylo možno dál snášet. Vznikly rozepře o mši, o Večeři Páně. Svět možná stíhá trest za dlouhodobé zneužívání mše, za

32 to, že je po tolik staletí trpěli v církvi ti, kdo je mohli a měli napravit. Neboť v Desateru přikázání je psáno: Nenechá Hospodin bez pomsty toho, kdož by bral jméno jeho nadarmo (Ex 20, 7). Zdá se však, že od počátku světa nebyla žádná božská věc zneužita k zisku tak jako mše. K tomu přistoupila ještě domněnka, která soukromé mše rozmnožila do nekonečna, totiž že Kristus svým utrpením učinil dosti pouze za prvotní hřích a mši ustanovil, aby se v ní přinášela oběť za každodenní, běžné i smrtelné hříchy. Odtud vzešla obecná představa, že mše je skutek, který zahlazuje hříchy živých i mrtvých už jen tím, že byl vykonán. Pak nastalo dohadování, zda jedna mše sloužená za mnohé platí tolik jako mše zvlášť sloužená za jednotlivce. To pak zplodilo ono nekonečné množství všelijakých mší. Naši přitom upozornili, že takové náhledy odporují Písmu svatému a tupí slávu Kristova utrpení. Neboť Kristovo utrpení bylo obětí a dostiučiněním nejen za prvotní hřích, ale i za všechny ostatní hříchy, jak je psáno v listu k Židům: Posvěceni jsme skrze obětování těla Ježíše Krista jednou (Žd 10, 10), a opět: Jednou obětí dokonalé učinil na věky ty, kteříž posvěceni bývají (Žd 10, 14). Písmo také učí, že ospravedlnění před Bohem se nám dostává vírou v Krista, když věříme, že se nám pro Krista odpouštějí hříchy. Jestliže však mše zahlazuje hříchy živých i mrtvých již tím, že byla vykonána, dochází se odpuštění hříchů mešním úkonem, nikoli vírou. To však Písmo nepřipouští. Kristus přikazuje: To čiňte na mou památku (L 22, 19). Mše je tedy ustanovena proto, aby si víra těch, kteří svátost užívají, připomínala, jaká dobrodiní od Krista přijímá, a tak aby povznášela a potěšovala sklíčené svědomí. Neboť pamatovat na Krista znamená pamatovat na jeho dobrodiní a okoušet, že se nám skutečně podávají. A nestačí připomínat si jen událost, poněvadž tu si mohou připamatovávat i Židé a bezbožní lidé. Mše se tedy má sloužit, aby se svátost podávala těm, kdo potřebují potěšení, jak praví Ambrosius: Protože stále hřeším, musím stále přijímat lék. A poněvadž mše je takovéto společné účastenství v svátosti, zachovává se u nás společná mše každý svátek, kdy se svátost podává těm, kdo si toho žádají, a také v jiné dny, pokud by chtěl někdo svátost přijmout. Tento obyčej není v církvi nový. Staří spisovatelé před Řehořem I. se nezmiňují o soukromé mši, o společné mši však mluví velmi často. Jan Zlatoústý praví, že kněz stojí každý den u oltáře a jedny k přijímání svátosti připouští, jiné odmítá. A ze starých církevních zákonů je patrné, že mši sloužil pouze jeden kněz a od něho pak přijímali tělo Páně ostatní kněží a diakoni. Tak přece znějí slova nicejského kánonu: Svatou Večeři nechť přijímají diakoni podle řádu po kněžích od biskupa anebo od kněze. A Pavel o Večeři Páně přikazuje, aby očekávali jeden na druhého (1 K 11, 33), aby při ní bylo společné účastenství. Když se tedy náš způsob konání mše opírá o příklad církve podle Písma a podle Otců, doufáme, že nemůže být odsouzen, zvlášť když se u nás veřejné obřady zachovávají z valné části tak, jak se jich užívalo dříve. Lišíme se pouze co do počtu mší, a kvůli mnoha zjevným zlořádům by určitě prospělo, kdyby se jejich počet zmenšil. Neboť kdysi se ani v nejlidnatějších církvích nesloužila mše každodenně, jak svědčí Trojdílná historie, kniha 9: V Alexandrii naopak se čtou Písma ve středu a v pátek a doktoři je vykládají a koná se vše kromě slavnostního obřadu mše.

33 LUTERSKÁ LITURGIE ORDO

34 VSTUPNÍ ČINNOSTI Farář vchází do chrámu, modlí se u oltáře, shromáždění stojí. Podle staré křesťanské tradice mohou služby Boží začít slovy trojiční formule Ve jménu Otce i Syna i Ducha svatého". Následuje osobní slovo pozdravu, kterým kazatel zdraví sbor. Jde o skutečný pozdrav, ne o napomenutí nebo příkaz. Jeho obsahem je prosté: Bůh vám žehnej. Všechny ostatní pozdravy jsou pouze jeho rozšířením v navázání na pozdravy, kterými zdravili sbory bibličtí svědkové. Pozdrav na začátku je srdečným příslibem Kristovy lásky. Shromáždění by k němu mělo povstat a odpovědět společným Amen. Farář: Sbor: Ve jménu Otce i Syna i Ducha svatého. Amen. Farář: Sbor: Pán Bůh ať je s vámi. I s duchem tvým. Farář nebo jiná osoba k tomu určená může shromažděné pozdrovit biblickým heslem dne, objasnit liturgii nedělí a svátků, popř. přednést sborová oznámení.