Rekomendacje zmian w prawie krajowym

Nowy wymiar współpracy lokalnej na pograniczu polsko-czeskim Nová dimenze lokální spolupráce na polsko-českém pohraničí Rekomendacje zmian w prawie krajowym Doporučení změn ve vnitrostátních předpisech

Projekt NOVÁ DIMENZE LOKÁLNÍ SPOLUPRÁCE NA POLSKO-ČESKÉM POHRANIČI je spolufinancován z prostředků Evropské unie a státního rozpočtu v rámci Operačního programu přeshraniční spolupráce Česká republika Polská republika 2007-2013. Projekt NOWY WYMIAR WSPÓŁPRACY LOKALNEJ NA POGRANICZU POLSKO-CZESKIM jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska 2007-2013. 2

W ramach niniejszego zestawienia dokonano identyfikacji przyjętych rozwiązań prawnych obowiązujących w Republice Czeskiej / Polsce a mogących być inspiracją do zmian w polskim/czeskim prawie krajowym. INSPIRACJE DO ZMIAN W PRAWIE KRAJOWYM NA PODSTAWIE ROZWIĄZAŃ OBOWIĄZUJĄCYCH W KRAJU SĄSIEDNIM: ADMINISTRACJA PUBLICZNA: 1. Prostszy i tańszy sposób wyrabiania oraz używania podpisu elektronicznego w Czechach. 2. Nadmierne przedłużanie terminów przez organy administracji publicznej w Polsce. BEZPIECZEŃSTWO: 1. Stworzenie zintegrowanych systemów ratownictwa na wzór czeski. 2. Ustanowienie spójnych środków komunikacji służb ratowniczych po obydwu stronach granicy. 3. Likwidacja Straży Granicznej i włączenie jej zadań w struktury Policji Państwowej w Polsce. 4. Bardziej racjonalna polityka antynarkotykowa w Republice Czeskiej. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA I PODATKI: 1. Czternastodniowy termin na zwrot podatku VAT w Czechach. 2. Wprowadzenie ulg podatkowych zachęcających pracodawców do przekazywania pracownikom bonów spożywczych (stravenky) w Czechach. 3. Darmowa rejestracja podatników podatku VAT w Czechach. 4. Uzależnienie konieczności odprowadzania zaliczek na PIT od kwoty podatku opłaconego w roku poprzednim w Czechach. 5. Wprowadzenie podatku liniowego PIT w Polsce. 6. Zmniejszenie stawek podatku PIT oraz CIT w Polsce. 7. Wprowadzenie uproszczonych form rozliczeń w Polsce przede wszystkim w przypadku firm usługowych oraz podmiotów gospodarczych nie będących płatnikami podatku VAT (możliwość ryczałtowego odliczania kosztów w tym kosztów związanych z użytkowaniem samochodu prywatnego). 8. Uproszczenie i obniżenie stawek podatku VAT w Polsce (w Czechach dwie stawki 10% i 20%). 9. Mniej sformalizowane i restrykcyjne przepisy dotyczące uzyskania koncesji na alkohol w Republice Czeskiej. 3

V rámci následujícího přehledu jsou vyjmenovány právní úpravy platné v České republice a v Polsku, které se mohou stát inspirací ke změnám v polském a v českém právním systému. INSPIRACE KE ZMĚNÁM V PRÁVNÍCH SYSTÉMACH NA ZÁKLADĚ PRÁVNÍCH ÚPRAV PLATNÝCH V SOUSEDNÍ ZEMĚ: VEŘEJNÁ SPRÁVA: 1. Zjednodušený a méně nákladný způsob vytvoření a používání elektronického podpisu v ČR. 2. Neúnosné prodlužování zákonných termínů ze strany orgánů veřejné správy v Polsku. BEZPEČNOST: 1. Vytvoření Integrovaného záchranného systému (IZS) dle českého modelu. 2. Zavedení společných komunikačních nástrojů pro záchranné sbory po obou stranách státní hranice. 3. Zrušení sboru Pohraniční stráže a integrace jejích úkolů do struktur polské státní policie. 4. Racionálnější přístup k boji s drogami v České republice. PODNIKÁNÍ A DAŇOVÁ OBLAST: 1. Čtrnáctidenní závazný termín pro vrácení zaplacené DPH v České republice. 2. Zavedení daňových úlev, které zaměstnavatele v ČR motivují k distribuci zaměstnaneckých stravenek. 3. Bezplatná registrace plátců DPH v ČR. 4. Výše záloh na daň z příjmu v ČR je přímo závislá na výši daně z příjmu zaplacené v předchozím roce. 5. Zavedení přiznání daně ze samostatné výdělečné činnosti v Polsku. 6. Snížení daňových sazeb daně z příjmu fyzických a právnických osob v Polsku. 7. Zavedení zjednodušené podoby daňové evidence v Polsku, zejména v případě firem podnikajících v oblasti služeb a dále subjektů, které nejsou plátci DPH (zavedení možnosti paušálních odečtů nákladů včetně nákladů spojených s užíváním vozidla v osobním vlastnictví). 8. Zjednodušení a snížení sazeb DPH v Polsku (v ČR existují dvě sazby: 10 % a 20 %). 9. Výrazně nižší formální a restriktivní charakter předpisů týkajících se získání koncesního oprávnění k prodeji alkoholických nápojů v ČR. 4

INSPIRACJE DO ZMIAN W PRAWIE KRAJOWYM NA PODSTAWIE ROZWIĄZAŃ OBOWIĄZUJĄCYCH W KRAJU SĄSIEDNIM: DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA I PODATKI: 10. Wprowadzenie możliwości ryczałtowego odliczania kosztów związanych z użytkowaniem samochodu prywatnego w Polsce (na wzrór czeski). 11. Powszechnie obowiązująca w Republice Czeskiej zasada domniemania niewinności podatkowej. Polega na tym, że ewentualne rozbieżności interpretacyjne dotyczące przepisów są rozstrzygane na korzyść podatnika. W Polsce obecnie obowiązuje zasada braku zaufania do podatnika i domniemanie nieprawidłowości jego stwierdzeń. 12. Ograniczone uprawnienia czeskich urzędów skarbowych (kontrole celowe lub przy uzasadnionym podejrzeniu oszustwa). 13. Zmniejszenie liczby wymaganych koncesji w Polsce na wzór czeski. 14. Ograniczona wysokość kar skarbowych w Czechach (do 20% naliczonego podatku). 15. Zasada jednego okienka działająca w Republice Czeskiej Czechpoint (umożliwia m.in. uzyskiwanie urzędowych wypisów z wszelkich rejestrów i ewidencji). 16. Niższy podatek od dywidend w Republice Czeskiej (15 proc.). 17. Korzystne zasady obliczania podstawy opodatkowania w Czechach(np. zwolnienie przychodów z działań proekologicznych) czy też odliczeń (np. 100 proc. wydatków na badania i rozwój). 18. Ograniczony obowiązek posiadania kas fiskalnych w Czechach. 19. Mniejsza ilość obowiązków nałożonych na przedsiębiorców w Czechach. 20. Sklepy wielkopowierzchniowe czynne w święta państwowe w Republice Czeskiej. 21. Racjonalizacja systemu podatkowego w Polsce poprzez zmniejszenie liczby podatków ( w Republice Czeskiej istnieje osiem rodzajów podatków, w Polsce natomiast czternaście). 22. Obniżenie opłat bankowych za przelewy transgraniczne w obydwu krajach. 23. Likwidacja konieczności odprowadzania podatku VAT-5 w przypadku opłacenia faktury wystawionej przez firmę z drugiej strony granicy. 24. Obniżenie opłat roamingowych. 5

INSPIRACE KE ZMĚNÁM V PRÁVNÍCH SYSTÉMACH NA ZÁKLADĚ PRÁVNÍCH ÚPRAV PLATNÝCH V SOUSEDNÍ ZEMĚ: 10. Zavedení možnosti odpočtu na základě paušálů v oblasti používání osobního auta pro služební účely v Polsku (na základě českého vzoru). 11. V České republice platí v daňové oblasti všeobecné pravidlo presumpce neviny, která spočívá zejména v tom, že případné nesrovnalosti ve výkladu daňových předpisů jsou rozhodovány ve prospěch daňového poplatníka. V Polsku v současné době platí zásada nedůvěry úřadů daňové správy vůči poplatníkovi a předpoklad nesprávnosti jeho tvrzení. 12. Omezená práva orgánů daňové správy v ČR (kontroly musejí probíhat cíleně anebo na základě vážného podezření z daňového úniku). 13. Snížení počtu povinných koncesních oprávnění v Polsku dle českého modelu. 14. Nižší sazba daňového penále v ČR (maximálně do výše 20 % vyměřené daně). 15. Existence centrálního bodu veřejné správy v České republice Czech POINT (umožňuje mj. získání úředních výpisů z veškerých existujících rejstříků a evidenčních systémů státní správy). 16. Nižší sazba zdanění dividend v České republice (15 %). 17. Příznivé směrnice pro výpočet daně vůči daňovému poplatníkovi v České republice (např. osvobození od daně v oblasti ekologické činnosti) a také v případě daňových odpočtů (např. 100 % odpočtu v oblasti výzkumu a vývoje). 18. Omezená povinnost používání fiskálních pokladen v ČR. 19. Všeobecně nižší počet povinností závazných pro podnikatele v České republice. 20. Velkoprodejny mají v České republice otevřeno i během státních svátků. 21. Racionalizace daňového systému v Polsku za pomoci snížení množství daňových povinností (v České republice existuje celkem osm druhů daně, zatímco v Polsku čtrnáct). 22. Snížení bankovních poplatků za mezinárodní transakce v obou zemích. 23. Zrušení odvodu daně VAT-5 z platby za fakturu vystavenou subjektem z druhé země. 24. Snížení poplatků mobilních operátorů za služby v roamingových sítích. 6

INSPIRACJE DO ZMIAN W PRAWIE KRAJOWYM NA PODSTAWIE ROZWIĄZAŃ OBOWIĄZUJĄCYCH W KRAJU SĄSIEDNIM: OPIEKA SPOŁECZNA: 1. O wiele lepsze wsparcie socjalne kobiet w ciąży oraz matek w Czechach (np. dłuższe urlopy macierzyńskie). 2. Ograniczenie wysokości zasiłków dla bezrobotnych w Czechach. PRAWO PRACY: 1. Skrócenie maksymalnego wymiaru urlopu wypoczynkowego w Polsce (w Polsce wynosi on 26 dni roboczych, w Czechach zaś 20 dni roboczych). 2. Ograniczenie czasowe możliwości zawierania umów o pracę na czas określony w Czechach (w Czechach okres ten to maksymalnie 9 lat, w Polsce zaś 33 miesiące). TRANSPORT 1. Stworzenie Zintegrowanych Systemów Transportu na wzór czeski. 2. Winiety (na wzór czeski) zamiast opłat za autostrady pobieranych na bramkach wjazdowych w Polsce. 3. Wprowadzenie minimalnej, dopuszczalnej ilości alkoholu we krwi kierowcy na wzór polski (w Republice Czeskiej obecnie obowiązuje zerowa tolerancja na alkohol w krwi kierowców). 4. Wprowadzenie obowiązku wyposażenia samochodów w opony zimowe na wzór czeski. ZDROWIE: 1. Reforma systemu opieki zdrowotnej w Polsce na wzór czeski. 2. Ograniczenie dostępbności leków zawierających pseudoefedrynę w Polsce (leki te są bardzo często wykorzystywane do produkcji narkotyków w Czechach). 7

INSPIRACE KE ZMĚNÁM V PRÁVNÍCH SYSTÉMACH NA ZÁKLADĚ PRÁVNÍCH ÚPRAV PLATNÝCH V SOUSEDNÍ ZEMĚ: SOCIÁLNÍ PÉČE: 1. Značně příznivější sociální podpora těhotných žen a matek v ČR (např. značně delší doba mateřské dovolené). 2. Omezená výše dávek podpory v nezaměstnanosti v České republice. ZAMĚSTNANECKÁ PRÁVA: 1. Zkrácení horní meze trvání řádné dovolené v Polsku (v Polsku je to v současnosti 26 pracovních dnů, zatímco v ČR 20 dnů). 2. Časové omezení období při uzavírání pracovních smluv na dobu určitou v ČR (v České republice je toto období nejvýše 9 let, zatímco v Polsku 33 měsíců). DOPRAVA: 1. Zavedení Integrovaných dopravních systémů (IDOS) dle českého modelu. 2. Zavedení dálničních známek dle českého modelu namísto výběru mýtného na dálničních sjezdech v Polsku. 3. Zavedení minimálního přípustného množství alkoholu v krvi řidiče motorového vozidla dle polského modelu (v České republice v současnosti platí nulová tolerance přítomnosti alkoholu v krvi). 4. Zavedení povinnosti vybavení motorového vozidla zimními pneumatikami dle českého modelu. ZDRAVOTNICTVÍ: 1. Provedení reformy zdravotnictví v Polsku dle českého modelu. 2. Omezení volného přístupu k léčivům obsahujícím pseudoefedrin (léky s tímto přípravkem jsou v ČR velmi často využívány k ilegální výrobě drog). 8

Projekt NOVÁ DIMENZE LOKÁLNÍ SPOLUPRÁCE NA POLSKO-ČESKÉM POHRANIČI je spolufinancován z prostředků Evropské unie a státního rozpočtu v rámci Operačního programu přeshraniční spolupráce Česká republika Polská republika 2007-2013. Projekt NOWY WYMIAR WSPÓŁPRACY LOKALNEJ NA POGRANICZU POLSKO-CZESKIM jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska 2007-2013. 9