Мазмұны ЖЫЛДЫҚ ЕСЕБІ 2015

Transkript

1

2 Мазмұны 1 Бөлім. Басшылық үндеуі Бөлім. Банк туралы ақпарат Банктің қысқаша презентациясы Еншілес және тәуелді ұйымдар Өндірістік құрылым Бөлім. Есепті жылдың басты оқиғалары Бөлім. Операциялық қызмет Банк ықпал ететін негізгі нарықтардың талдауы Нарықтың үлесі, маркетинг және сауда-саттық Есептік кезең ішіндегі өнімдер (өнімдер, қызметтер) туралы ақпарат, өнімдердегі (өнімдер, қызметтер) өзгерістер, өткізушілік және бағамдық саясат Іскерлік белсенділік стратегиясы Бөлім. Қаржылық-экономикалық көрсеткіштер Бөлім. Тәуекелді басқару Бөлім. Әлеуметтік жауапкершілік және қоршаған ортаны қорғау Қызметкерлердің еңбегін ұйымдастыру жүйесі Экология саласындағы жауапкершілік, табиғат қорғау саясаты Қайырымдылық және әлеуметтік жобалар мен іс-шараларда қатысу Бөлім. Корпоративтік басқару Корпоративтік басқару жүйесінің сипаттамасы, оның қағидаттары Акционерлік капитал Ұйымдық құрылым Ішкі бақылау және аудит Дивидендтер туралы ақпарат Қазіргі және әлеуетті инвесторларға қатысты ақпараттық саясаты, оның негізгі қағидалары Сыйақылар туралы ақпарат Есептік жылы Листингтік компанияның Корпоративтік басқару кодексінің ережесін және/немесе оған сәйкес келу бойынша қолданған шараларды сақтау туралы есеп Бөлім. Келесі жылға арналған негізгі мақсаттармен тапсырмалар Глоссарий Байланыс ақпараты Қосымша

3 банкомат млрд теңге мың шаршы м тұрғын-үй 1 БӨЛІМ Елдегі ең ірі инфрақұрылымдық торап 2015 жылы бизнесті несиелендіру көлемі Банктің қатысуымен салынған Басшылықтың үндеуі

4 2015 Құрметті акционерлер, клиенттер және серіктестер! Марк Хольцман Басқарма төрағасы Көптеген болжамдар расталып, 2015 жыл жалпы Қазақстан үшін де, жеке алғанда Қазкоммерцбанк үшін де айтарлықтай күрделі кезең болды. Ел экономикасына ықпал етіп, нарыққа қатысушылардың барлығына әсерін тигізген бірқатар жағдайлардың орын алғаны белгілі. Шикізат тауарлары құнының кезеңділікпен төмендеуі, теңге бағамы құлдырауының жалғасуына байланысты валюталық тәуекел деңгейінің жоғары болуы, сондай-ақ инвестициялардың жоғары құны, шетел валютасымен қорландырудың қымбаттығы салдарынан капитал нарықтарына қол жеткізудің қиынға соғуы нәтижесінде еліміздің экономикалық даму қарқынының бәсеңдеуін бақылауымызға тура келетіні сөзсіз. Халықаралық валюталық қордың есебіне сәйкес «мұнай бағасының тұрақты түрде төмендеуі, Ресей экономикасының құлдырауға тап болуы, сонымен қатар Қытай экономикасының қалпына келу үдерісінің баяу өтуі экспорттың, ақша аударымдары мен инвестициялардың төмендеуі арқылы Орталық Азия мен Кавказдың дамуына жағымсыз ықпал етеді», бұл жағдай Қазақстандағы ІВӨ өсімінің 0.1% деңгейде болжамында анық көрінеді. Әрине, аталған экономикалық үрдістің банктік сектордың дамуына ықпал етеуін де қалыпты жағдайға жатқызуға болады. Бүгінгі таңда банктік секторда клиенттер қаражатының банк жүйесінен ауқымды көлемде шығарылуы және теңгемен салынған депозиттердің жоғары құны, өтімділіктің қолжетімді көлемінің шектеулі болуы, проблемалық кредиттердің жоғары көрсеткіштерінен танылатын жж. дағдарыстың салдары; кей жағдайларда басқа нарықтармен салыстырғанда қатаң реттеуші нормативтердің енгізілуі; интернет-компаниялары мен телеком-операторларының жаңа технологиялық бастамаларын қоса алғанда, нарықтың банктік және банктік емес қатысушылары тарабынан баға бәсекелестігінің күшеюі байқалуда. Дегенмен, қаржылық қызметтер нарығы қарқынды даму үстінде. Менің ойымша, алдымыздағы жылдары соңғы 300 жыл ішінде болмаған өзгерістер іске асырылмақ. Макроэкономикалық жағдайдың нашарлауына, операциялық саладағы қиындықтар мен еліміздің ең ірі проблемалық банктерінің бірін біріктіріп алу бойынша күрделі мәміленің жүзеге асырылуына қарамастан, өткен жылдық нәтижелеріне сәйкес Қазкоммерцбанк өзінің көшбасшылық орынға лайықтығын растады. Біздің банк Қазақстан Республикасының банк нарығындағы халыққа, шағын және орта бизнеске, корпоративтік клиенттерге қызмет көрсету, сондайақ инвестициялық бизнес пен сақтандыру сияқты басты сегменттерінде көш бастап келеді жылдың басындағы жағдай бойынша біз 21,1% үлеспен активтер көлемі, 21,1% және 20,6% нарықтың үлеспен бөлшек депозиттері және тиісінше, бөлшек салымдарының көлемі бойынша ең ірі қазақстандық банктердің үштігіне кірдік. Қазкоммерцбанк еліміздегі карталық бизнестің көшбасшысы: жалпы айналымдағы әрбір екінші теңге Казком картасына тиесілі, біздің банкоматтар желісінде 2600 құрылғы бар бұл еліміздегі ең ірі инфрақұрылым, біз POS-терминалдар нарығының 45%-н қамтыдық, эквайринг жүйесіндегі жалпы айналымның 65% біздің банкке тиесілі жылы банктің корпоративтік бизнеске қызмет көрсететін бөлімшелері арқылы 450 млрд. теңге көлеміндегі жаңа кредиттер берілді бұл еліміздегі ең жоғары көр- 6 7

5 Басшылық үндеуі сеткіш. Банктің қатысуымен 879 мың ш.м. (шамамен 6,5 мың пәтер) тұрғын үй және 178 мың ш.м. инфрақұрылым нысандары салынды. 467 мың ш.м. тұрғын үй (шамамен 5,5 мың пәтер) және 219 мың ш.м. инфрақұрылым нысандарының құрылысы жақын арада аяқталмақ. Біз жекеменшік құрылыс компаниялары арасында сатылған пәтерлер саны бойынша бірінші орынды иелендік 2015 жылы 1188 пәтер сатылды. Біздің банктің «Казкомерц-Секьюритиз» сияқты аса табысты инвестициялық бизнесі бар, біздің «Казкоммерц-Полис» және «Казкоммерц-Лайф» сақтандыру бизнесі нарықтағы үздіктердің бестігіне енген және бар сақтандыру өнімінің түрлерін толығымен ұсынады. Өткен жылғы басымыздан өткерген сындарлы кезең баршаға мәлім, сол уақыт аралығында негізгі деп танылған аймақтағы ең ірі бірігу және қосып алу мәмілесі жасалды. БТА Банкпен бірігу мәмілесін табысты және мерзімінде аяқтау үшін біз бар күшімізді жұмсадық, ал үкімет пен Ұлттық банк тарапынан қажетті қолдау көрсетілді. Мәміле екі банк арасында активтермен және пассивтермен алмасуымен, 2015 жылғы маусымда БТА Банкті «нашар» институт ретінде әрі қарай ажыратуымен (деконсолидация) аяқталды. Бүгінгі таңда Қазкоммерцбанк бірыңғай тәртіпте жұмыс істейді, банкоматтар мен POS-терминалдар ауқымды желісі бар және клиенттің ыңғайлылығы үшін жаңа технологиялар мен инновацияларды ендіру жөніндегі талассыз көшбасшысы болып табылады жылдың басындағы жағдай бойынша біз 21,1 % үлеспен активтер көлемі Банкоматтар желісінде 2600 құрылғы бар бұл еліміздегі ең ірі инфрақұрылым Біз пошта байланысының ұлттық операторы Қазпоштамен стратегиялық әріптестік туралы келісімге отырдық, ол келісім аясында қызмет көрсету желісін біріктіреміз және банк карталарынан қолма-қол ақшаны алу тарифтерін жүйеге келтіреміз. Қазпошта клиенттері жеңілдік шарттарымен Қазкоммерцбанктің 2200 жуық банкоматтары мен шамамен 300 бөлімшелердің қызметін пайдалана алатын болады. Өз кезегінде, банк клиенттері Visa және MasterCard карталарының иелері Қазпошта кассалары мен банкоматтары арқылы қолма-қол ақша алғаны үшін артық төлемейтін болады. Клиенттің көңілінен шыға білу біз үшін басымды міндет болып отыр және жұмыс тиімділігінің негізгі көрсеткішінің бірі болып табылатын болады жылдың аяғына клиенттердің разылық және адалдық индексі 67% жетті, алдағы уақытта біз бұл көрсеткішті жақсартуды жоспарлап отырмыз. Орташа мерзімдік перспективадағы біздің стратегия ККБ ішкі резервтерін ашу, кредит қоржынының сапасын күшейту, соның ішінде БТА кредиті бойынша тиімді жұмыс есебінен, жекелеп кредит беру және ШОБ-қа кредит беру секторына қатысуды және енуді үдету жөніндегі міндеттерін шешуге бағытталатын болады. Біздің банктің бренді баршаға танымал және жекелеп қызмет көрсетілетін, шағын, орта және ірі бизнестегі (ШОБ) барлық санаттағы клиенттермен дұрыс қабылданады. Клиенттер біздің банкті инновация тұрғысынан көшбасшы деп есептейді, сондай-ақ, біздің сенімділігімізді және байырғы банктер арасындағы беделін атап отыр. Жекелеп қызмет көрсетілетін клиенттердің 16% және ШОБ клиенттерінің 20% біздің банкті өздерінің негізгі қызмет көрсетуші банкі деп есептейді. Brand Finance консалтинг компаниясы The Banker журналымен бірлесіп 2015 жылы әлемдегі ең қымбат банк брендтерінің жылдық рейтингіне қортынды жасады, онда Қазкоммерцбанк бренді былтырғы жылғы бағадан 112 млн АҚШ долларына артып 386 млн АҚШ долларына бағаланды. Сөйтіп, Қазкоммерцбанк өткен жылмен салыстырғанда рейтинг бойынша 55 позицияға жоғары көтеріліп 292 орынға жайғасты. Еске сала кетейік, 2014 жылы банк 347 орында болған. Біз Қазақстан Республикасында жекелеп қызмет көрсетілетін және корпоративтік клиенттерге арналған, заман талабына сай толық қызметтік интернет-банкі мен ұтқыр қолданбасы (320 мыңнан астам Homebank пайдаланушылары, Forbes рейтингі бойынша 2015 ж. банк қолданбалары арасында бірінші орын) бар аз ғана банктердің біріміз. Қазкоммерцбанк 2015 ж. қазан айынан бастап өзінің жеке POS-терминалдар жүйесі арқылы, ApplePay арнайы қолданбасымен Apple компаниясының смартфондары көмегімен жүргізілетін контактсіз төлемдерге қызмет көрсетуді қолға алды. Біз тұратын орынды онлайн-брондау үздік әлемдік сервисі Booking.com компаниясының қазақстандық әріптесі атандық. UnionPay International халықаралық төлем жүйесі Қазкоммерцбанкпен жаңа ынтымақтастық деңгейіне өткенін хабарлады, сол шара аясында банк Union Pay чиптік төлем карталарын шығаруға және қашықтық қызмет көрсету саласында картаны пайдаланып алуға болатын қызметтерді ендіруге кірісті. Банктің жаңа стратегиясын әзірлеу жөніндегі жоба 2015 жылдың қыркүйегінде іске қосылғанына қарамастан, 2016 жылдың мамыр айында біз Директорлар кеңесіне жетекші халықаралық кеңесшілермен бірлесіп жүргізілген жұмыс нәтижесін ұсына алдық. Банктің жаңа стратегиясы еліміздегі ең ірі банктің беделін арттыруға, қаржылық күйзелістерге қарсы иммунитет беруге арналған. Қабылданған стратегия аясында Банк менеджментінің негізгі міндеті экономикалық дағдарыс кезінде Қазкоммерцбанк қызметін тұрақтандыру және кірістілікті арттыру, ымыра, тәуекелді төмендету арқылы акционерлер үшін құнын ұл- 8 9

6 Басшылық үндеуі ғайту болып табылады. Банк басшылығымен ең басты мәселе ретінде клиенттерге қызмет көрсету сапасын арттыру, ұсынылатын қызмет көлемін жақсарту, ілгері технологиялық шешімдер бойынша ұсыныс жасау қаралып отыр. Орташа мерзімдік перспективадағы біздің стратегия ККБ ішкі резервтерін ашу, кредит қоржынының сапасын күшейту, соның ішінде БТА кредиті бойынша тиімді жұмыс есебінен, жекелеп кредит беру және ШОБ-қа кредит беру секторына қатысуды және енуді үдету жөніндегі міндеттерін шешуге бағытталатын болады. Біз шот төлемдерін аса қолжетімді, жеңіл, қолайлы және тиімді ете отырып, клиенттерге ол төлемдер бойынша толық онлайн-қызмет топтамасын ұсынуды жоспарлап отырмыз. Өзгерістерге бейімділігі және Қазақстанда үздік инновациялық қаржы институтына айналу ұмтылысы еліміздегі ең ірі банктің көшбасшы болу кепілі. Alibaba Group негізін қалаушы Джек Ма мырза 2016 ж. мамырда Қазақстанда болған сапарында былай деген: «Қазақстан зор мүмкіндігі бар ел... Болашақ шағын компаниялардың үлесінде. Орта тап елдің кез келген экономикасын күшейтеді» міне, бұл біздің бар күшімізді жұмсауды жоспарлап отырған бағыттың бірі. Банктің қатысуымен 879 мың ш.м. (шамамен 6,5 мың пәтер) тұрғын үй және 178 мың ш.м. инфрақұрылым нысандары салынды. йырымдылық қорымен «Даму» мемлекеттік кәсіпкерлікті қолдау қорымен бірлесіп үш жыл ішінде 183 жаңа бастаған кәсіпкерге «Жұлдыздарға қара» «Посмотри на звезды» жобасына қатысушыларға қолдау көрсетілді. Бұл, табиғи мүмкіндігі шектеулі адамдардың өз жеке бизнесін дамытуға өтеусіз грант алуға және кәсіпкерлік дағды алу үшін тегін оқудан өтуге мүмкіндік береді жылы 70 астам кәсіпкерге 15 млн теңгеден асатын сомаға грант берілді. Қалыптасқан қолайсыз жағдайларға қарамастан, ҚР банктік нарығы банктік өнімдердің, әсіресе жекелеп қызмет көрсету сараланымына және ШОБ сараланымына аса терең дендеп ене қоймағанына, бірқатар өнім бойынша маржаның жоғары болғанына, электрондық банктік арналарды интернет-коммерция және онлайн-төлем танымалдығымен үйлестіріп әрі қарай дамыту үшін қажетті сандық инфрақұрылымның бар-жоғына, нарықтан халықаралық ойыншылардың кетуіне байланысты өз тартымдылығын әлі де сақтап қалуда. Ол корпоративтік сараланымында және жекелеп қызмет көрсетілетін ауқатты клиенттер сараланымында бизнесті үдетуге жаңа мүмкіндіктер туғызады, ал капитал нарығы тарабынан бәсекелестіктің әлсіздігі банктік кредит беруге сұранысты ынталандырады. Біз еліміздің қаржы секторының және біздің Банктің келешегіне кәміл сенімдіміз және еліміздің жетекші институтының мәртебесін көтеруге және нарықтың Қазкоммерцбанкке сенімін арттыруға бар күш-жігерімізді салуға дайынбыз. Акционерлер Қазкоммерцбанкке 2016 жылдың басында келген жаңа буын кәсіби қаржыгер топ-менеджерлерден үлкен үміт күтеді. Сөзімнің соңында, өткен жылы қолдау жасаған біздің акционерлерге, клиенттерге, серіктестерге және қызметкерлерге алғысымды білдіргім келеді. Артқан сенімді ақтауға және кез келген сынақтар мен қиындықтарға мойынсұнбайтын, осынау қиын қыстау кезеңнен сапасы жоғары жаңа институт болып шығатынымызға үмітіміз зор. Қазіргі жағдайда капиталдандыруға байланысты мәселенің стратегиялық мақсаттарды жүзеге асыруы үшін маңызы зор, сондықтан Банк бар ықтимал және қолдануға болатын опцияларын пайдаланады жылы қазанда банк 100 млрд теңгеге реттелген облигацияларын шығарды, бұл капиталдану тұрғысынан жағымды әсерге ие болды. Банк капиталға қайтарымды ұлғайту, қолданыстағы активтердің тиімділігі мен қайтарымын арттыру жұмыстарын жалғастыруда, капиталды жалпы оңтайландыруға бағытталған іс-шараларды ойластыруда. МЕНЕДЖМЕНТ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ТУРАЛЫ МӘЛІМДЕМЕ Өзіме белгілі жауапкершілік деңгейінде келесіні растаймын: Ізгі ниетпен, Марк Хольцман, басқарма төрағасы Банк өміріндегі басты бағыттардың бірі қайрымдылық қызметі болып қалады. Біз көптеген әлеуметтік маңызды жобаларды қолдауын жалғастырамыз. «Құс Жолы» корпоративтік қа- (a) «Қазкоммерцбанк» АҚ-тың 2015 қаржылық жылы бойынша қаржы есептілігі қаржы есептілігінің халықаралық стандарттарына сәйкес әзірленген және активтер, міндеттемелер, қаржылық жағдай, сондай-ақ Банкпен алынған пайда мен залалдар жөнінде шынайы әрі әділ қорытынды болып табылады, және (b) басшылық есебіне топтың жұмыс барысында тап болатын негізгі тәуекелдері мен тұрлаусыздық ескерілген, Банктің еншілес компанияларын қоса алғанда, «Қазкоммерцбанк» АҚ қызметінің нәтижелері мен қаржылық жағдайының әділ сипаттамасы енгізілген

7 2 БӨЛІМ Листинг компаниясы жөніндегі ақпарат

8 2.1. Листинг компаниясын қысқаша таныстыру 2015 Мақсаты Қазкоммерцбанк адамдардың өз басының, жанұясының, компаниясының, өз бизнесінің, қоғам мен еліміздің игілігі үшін көздеген жоспарлары мен армандарын жүзеге асыруға жол ашатын қаржылық және банктік қызметтердің ауқымды мүмкіндіктерін аша отырып, олардың өмір сүру сапасын арттыру үшін жұмыс істейді. Алдағы бағыты ҚАЗКОМ инновациялар мен виртуалды банкинг саласында нық орныққан, банктік қызметтердің ең ауқымды таңдауын ұсынатын, Қазақстан Республикасының қаржы секторының көшбасшысы. Банк ҚР Әділет министрлігімен берілген АО тіркеу туралы куәлікке ие. Банк және оның бас офисі мына мекенжай бойынша тіркелген: Қазақстан Республикасы, , Алматы қ., Гагарин даңғ., 135 ж, байланыс телефондары: +7 (727) , , факс: +7 (727) Банктің Интернет желісіндегі веб-парақшасы: Қазкоммерцбанк жетістігі тарихы Қазіргі Қазкоммерцбанктің тарихы (одан әрі Банк) 1990 жылдың 12-ші шілдесінде Қазақ Советтік Социалистік Республикасының заңнамасына сәйкес ашық акционерлік қоғамы ретінде құрылған Медеу Банктен бастау алады. Қазақстан Республикасы мемлекеттік тәуелсіздікке қол жеткізген соң Медеу Банк «Қазкоммерцбанк» ААҚ ретінде қайта тіркеліп, банктік операцияларды жүргізуге 1991 жылдың 21-ші қазанында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банктің 48 лицензиясын алды. Міне, осы күн Банктің ресми түрде қалыптасқан күн болып есептеледі жылдың сәуірінде Банк қазақстандық басқа коммерциялық банкімен «Астана-Холдинг»-пен бірікті жылдан бастап Банк ҚР Ұлттық Банкі, ҚР Қаржы Министрлігі және Бүкіләлемдік банк, Еуропалық қайта құру және даму банкі (ЕҚДБ), Ислам даму банкі, Kreditanstalt fur Wiederaufbau және Азия даму банкі халықаралық қаржы институттары дайындаған және қаржыландырған бірқатар арнайы бағдарламаларға қатысты жылы Қазкоммерцбанк мұнай-газ саласындағы кәсіпорындарды жекешелендіру мен қайта құрылымдау экономикалық және саяси маңызы бар процесстері бойынша ҚР Үкіметінің ресми кеңесшісі ретінде белсенді атсалысты жылы Банк өзінің негізгі мақсатына банк қызметінде халықаралық стандарттарға қол жеткізді. Қазкоммерцбанк («Deloitte & Touche») халықаралық аудиторлық тұжырымды толық алған қазақстандық банктердің ең алғашқысы болды. Осы жылы банк тарихында тағы бір маңызды оқиға орын алды, Қазкоммерцбанк Орта Азия банктерінің ішінде «Thomson BankWatch-BREE» агенттігінің халықаралық рейтингісін алған ең алғашқы банк атанды

9 Листинг компаниясы жөніндегі ақпарат 1997 жылдың сәуір айында Қазкоммерцбанк қазақстандық банктердің алғашқысы болып CCF (Credit Commerciale de France) франция банкінің қолдауымен «твиннинг» бағдарламасын жүзеге асыра бастады. Бұл бағдарлама ЕҚДБ-мен қаржыландырылып, институционалдық жылдам дамуға бағытталған жылы твиннинг аяқталып, Банк еурооблигациялар нарығында белсенді әрекеттерге көшті жылы Банк үшін және бүкіл қазақстандық банк секторы үшін маңызды жетістікке қол жеткізілді. Сол уақытқа дейін ҚР үкіметін ғана қарызгер ретінде мойындаған немістің мемлекеттік «Hermes» экспорттық сақтандыру компаниясы, Банкті қарызгер ретінде бекітті. Сондай-ақ, 1997 жылы Қазкоммерцбанк өзінің бірінші халықаралық синдикатталған несиесін алды жылы Банк елімізде бірінші болып халықаралық қаржы институты DEG неміс банкінен ұзақ мерзімді 7 жылдық несиені тікелей алды (үкіметтің кепілдігінсіз) жылы ЕҚДБ Қазкоммерцбанктің акционерлік капиталына қатысу туралы Келісімге қол қойды, кейін Банктің 15% жай акциясын сатып алды жылғы сәуірде Қазкоммерцбанк дамыған нарықтағы жаңа Доу-Джонс индексіне енген (Dow Jones CDX.EM Diversified Index) ТМД территориясындағы бірінші банк болды жылдың маусымында ЕҚДБ арнайы бағдарлама шеңберінде Қазкоммерцбанкке шағын және орта бизнесті несиелендіру процесстерін өзінше басқаруға барлық өкілеттілікті берді жылғы шілдеде ABN AMRO Қазкоммерцбанкке зейнетақы активтері мен «ABN AMRO КаспийМұнайГаз» (қазіргі «ГРАНТУМ ЖЗҚ» АҚ) жинақтаушы зейнетақы қорының 80.01% үлесін сату туралы екі компания келісімге келді жылғы наурызда Қазкоммерцбанк осымен сегізінші рет халықаралық Global Finance журналының жыл сайынғы зерттемелерінің қорытындысы бойынша «Дамушы нарықтарда үздік банк: Қазақстан» номинациясының жеңімпазы атанды. Сонымен қатар, ол «Саудалық қаржыландыруда үздік банк» және «Валюталық нарықта үздік банк» номинациялары бойынша жеңімпаз болды. Қазкоммерцбанк әлемнің басқа да қаржы басылымдарының Euromoney және The Banker бойынша «Қазақстанның үздік банк» марапатына ие болған жылдың сәуір айында Қазкоммерцбанк КАЗКОМ атты жаңа сауда белгісін шығарды. Жаңа бренд бөлшек нарықтағы клиенттер үшін түсінікті әрі ыңғайлы болу мақсатында шығарылды жылы консалтингтік Brand Finance компаниясы мен The Banker журналы Қазкоммерцбанк брендінің құның 389 млн. долларға бағалады. Сондай-ақ, бренд қазақстандық банктердің арасында ең қымбаты және әлем бойынша ең қымбат брендтерінің көрсеткішінде 280-ші орынды иемденді жылғы желтоқсанда Тәжікстан Республикасының Әділет министрлігінде жарғылық капиталы 10 млн. долларды құрайтын Қазкоммерцбанктің еншілес банкісі тіркелсе, ал 2008 жылы аталған еншілес банк Тәжікстан аумағында жұмыс жасауға рұқсат беретін лицензияны алды жылғы мамырда Банк қазақстандық корпоративтік эмитенттердің ішінде бірінші болып 3 жылға еурооблигациялар шығару арқылы 100 млн. АҚШ долларын құрайтын қаражатты тартты жылдан бері «Москоммерцбанк» КБ (ШЖҰ) (бұрынғы Аймақаралық кәсіпкерлікті дамыту банкі) Қазкоммерцбанктің Ресей Федерациясындағы сенімді әрі стратегиялық серіктесі болып табылады жылғы мамырда Қазкоммерцбанк Москоммерцбанктің жарғылық капиталындағы 60,04% үлесін сенімді басқаруға алды жылғы ақпанда банк акцияның 52,11% сатып алып, 2008 жылы өз үлесін 100% жеткізеді жылғы желтоқсанда Қазкоммерцбанк 1,3 млрд. доллар сомасына синдикатталған қарыз туралы келісімге отырды. Бұл Қазақстанда ғана емес, бүкіл Орталық және Шығыс Еуропадағы және ТМД аймағындағы ең ірі мәміле болды. Ал халықаралық Trade Finance және Global Trade Review басылымдары аталған мәмілені «2005 жылдың мәмілесі» деп атады жылғы қарашада Қазкоммерцбанк Лондон қор биржасында (LSE) 45,7 млн. $-ға акцияларды орналастырып, IPO-ны сәтті аяқтаған ТМД-дағы алғашқы банк болды жылғы желтоқсанда Алматыда орналасқан қаржы орталығы ғимараттарының кешенінде Қазкоммерцбанктің Бас кеңсесінің ашылу салтанаты өтті. Ашылу салтанатына елбасы қатысып, жергілікті ақпарат жүйесін іске қосты

10 Листинг компаниясы жөніндегі ақпарат 2008 жылғы шілдеде арабияның жеке инвестициялық Alnair Capital Holding қоры банктің ірі акционері болды жылы аталған қор Қазкоммерцбанк акцияларындағы үлесін 28,6% дейін көбейтті жылғы сәуірде КАЗКОМ IBM корпорациясымен бірге IBM Power Systems серверлік плтаформасының негізінде жаңа DATAорталықты іске қосты. Аталған жаңа орталық үш орталықтың бірбіріне 1200 км. жақын орналасқанның алғашқысы болып банктің ақпараттық инфрақұрылымын апаттан қорғап, шұғыл жағдайларда тұрақты жұмыс істеуіне мүмкіндік береді жылғы қарашада ККБ-ның жеке тұлғаларға арналған интернет платформасында Homebank.kz тіркелген пайдаланушылардың саны адамға жетті жылғы желтоқсанда ККБ мен Кеңес Ракишев «Самұрық-Қазына» ҰӘҚнан «БТА Банкі» АҚның акцияларын сатып алу туралы алдын ала келісімге келгенін хабарлады жылғы желтоқсанда Банк акционерлерінің жалпы жиналысы ККБ мен БТАның бірігу үлгісін бекітті жылғы шілдеде «Самұрық- Қазына» ҰӘҚ-нан БТА акцияларын сатып алу бойынша мәміленің аяқталғаны туралы, сондай-ақ екі банктің арасында активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде беру туралы мәміленің аяқталғаны жөнінде хабарланды. БТА Банкі ҚР ҰБ банктік лицензиясын қайтарды және ККБ тобынан таратылды жылғы қазанда ҚР үкіметі ел экономикасының нақты секторына қолдау көрсету мақсатында жасалған шараларды жүзеге асыру үшін стратегиялық серіктес ретінде Қазкоммерцбанкті таңдады жылғы қаңтарда Қазкоммерцбанк пен оның негізгі акционері «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ-мен өзара түсіністік туралы Меморандумды жүзеге асыру туралы құжаттарға қол қойды. Аталған меморандумда банктің экономиканың нақты секторына қолдау көрсету бойынша Мемлекеттік тұрақтандыру бағдарламасына қатысудың негізгі шарттары көрсетілген. Бұл бағдарламаның шеңберінде 2009 жылғы мамырда «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ Қазкоммерцбанктің 21,2% акцияларын сатып алды жылы мемлекеттің және ҰӘҚ қатысуымен ипотекалық заемдарды қайта қаржыландыру бағдарламасы іске қосылды жылы Қазкоммерцбанк қайта қаржыландырудың үш жылдық мемлекеттік бағдарламасын аяқтады. Нәтижесінде 7,7 мың қарыз алушылардың несиесі біршама жеңілдетілді жылғы мамырда Қазкоммерцбанк борыш капиталының постдағдарыс нарығында 300 млн.доллар сомасына 7-жылдық еурооблигацияларды орналастырған қазақстандық банктердің алғашқылардың бірі болды жылғы маусымда Банк Стресстік активтер қорынан 250 млрд. теңге мөлшерінде депозит алды жылғы желтоқсанда Кеңес Ракишев 56,75% мөлшерінде, тікелей немесе жанама бақылаудағы Банктің шығарылған және орналастырылған жай акцияларының үлесімен ККБ бақылаушы акционері атанды

11 2.2. Еншілес және тәуелді ұйымдар Листинг компаниясы жөніндегі ақпарат Қазкоммерцбанк банктік топтың (бұдан әрі «Топ») бас компаниясы болып табылады, оған қаржы есептілігіне шоғырландырылған келесі еншілес компаниялары кіреді: «Казкоммерц Life» Өмірді сақтандыру компаниясы» АҚ Қазақстан Республикасы 100% 100% 100% Өмірді сақтандыру Атауы «Қазкоммерц Секьюритиз» АҚ Қызметті жүргізетін ел Қазақстан Республикасы Қатысу үлесі/дауыс беруші акциялардың пайызы 2015 ж. 31 желтоқсандағы жағдай бойынша 2014 ж. 31 желтоқсандағы жағдай бойынша 2013 ж. 31 желтоқсандағы жағдай бойынша 100% 100% 100% Қызмет түрі Бағалы қағаздар нарығындағы операциялар «Қазкоммерц-Полис» Сақтандыру компаниясы» АҚ «Грантум» ЖЗҚ АҚ «Grantum Asset Management» АҚ Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы 100% 100% 100% Сақтандыру 82.52% 82.52% 82.52% Зейнетақы қоры 100% 100% 100% Зейнетақы активтерін басқару «Процессинг компаниясы» ЖШС Қазақстан Республикасы 100% 100% 100% Төлем карточкалары бойынша процессинг операцияларын және басқа да байланысы бар операцияларды жүзеге асыру Kazkommerts Capital II B.V. Kazkom Realty ЖШС Нидерландтар Корольдігі Қазақстан Республикасы - 100% 100% Халықаралық капитал нарығынан Банк үшін қаражат тарту - 100% - Стрес активтерін басқару Kazkommerts International B.V. Нидерландтар Корольдігі 100% 100% 100% Халықаралық капитал нарығынан Банк үшін қаражат тарту «Қазкоммерцбанк Қырғызстан» ААҚ Қырғыз Республикасы % 95.75% Коммерциялық банк KazkommertsFinance II B.V. Нидерландтар Корольдігі 100% 100% 100% Халықаралық капитал нарығынан Банк үшін қаражат тарту «БТА Банк» АҚ және онымен байланысты еншілес компаниялар* Қазақстан Республикасы % - Коммерциялық банк «Казкоммерцбанк» ЖАҚ Тәжікстан Республикасы 100% 100% 100% Коммерциялық банк «Казкоммерц Секьюритиз» АҚ акционерлік қоғам болып табылады және өз қызметін КБ «Москоммерцбанк» (АО) «КУСА ККБ-1» ЖШС «КУСА ККБ-2» ЖШС «КУСА ККБ-3» ЖШС «БТА Секьюритис» АҚ «АлемКард» ЖШС «Титан-Инкассация» ЖШС Ресей Федерациясы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы 100% 100% 100% Коммерциялық банк 100% 100% - Стрес активтерін басқару 100% 100% - Стрес активтерін басқару 100% - - Стрес активтерін басқару 100% - - Бағалы қағаздар нарығындағы операциялар және активтерді басқару 100% - - Процессинг орталығы 100% - - Инкассация 1997 ж. бастап Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес жүзеге асыруда. Компанияның негізгі қызметі брокерлік және дилингтік операцияларды қосқанда, бағалы қағаздармен операциялар жүргізу, инвестициялар мен корпоративтік қаржы бойынша кеңестер беру, бағалы қағаздар тарату және андеррайтинг, агент ретінде бағалы қағаздар сатып алу және сату болып табылады. Компанияның ААҚ-тан АҚ-қа ауысуына байланысты ҚРҰБ-мен 2006 ж. 17 мамырда брокерлік және дилингтік операцияларды жүргізу үшін лицензия берілді, 2006 ж. 17 мамырда компания инвестициялық қоржынды басқаруға ҚРҰБ берген лицензиясын алды жылғы 17 қыркүйекте Банк, нәтижесінде «GRANTUM ASSET MANAGEMENT» зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүргізетін ұйым» АҚ «Казкоммерц Секьюритиз» Акционерлік қоғамына қосылған өзінің еншілес ұйымдарын қайта ұйымдастыру үдерісі аяқталғаны жайлы хабарлады. Сөйтіп, қайта ұйымдастыру нәтижесінде «Grantum Asset Management» АҚ өз қызметін тоқтатты, бұл ретте «Казкоммерц Секьюритиз» АҚ «Grantum Asset Management» АҚ-тың барлық құқықтары мен міндеттемелері бойынша құқығын иеленушісі болып табылады. «Процессинг компаниясы» ЖШС жауапкершілігі шектеулі серіктестік болып табылады және өз қызметін 2004 ж. 9 шілдеден бастап Қазақстан 20 21

12 Листинг компаниясы жөніндегі ақпарат Республикасы заңнамасына сәйкес жүзеге асырады. Компания Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде ЖШС нөмірімен тіркелген. Компанияның негізгі қызметі төлем карточкалары және олардың басқа түрлері бойынша операцияларды жүзеге асыру болып табылады. Kazkommerts International B.V. компаниясы жауапкершілігі шектеулі серіктестік (B.V.) болып табылады және өз қызметін Нидерланды Корольдігі заңнамасына сәйкес жүзеге асырады. Компанияның негізгі қызметі Банк үшін шетел капитал нарығынан қаржылық ресурстар тарту болып табылады. Компанияның облигациялар мен басқа да бағалы қағаздарды шығаруды қосқанда, қарыздар мен қаражат алуға, сондай-ақ жоғарыдағы қызметтерге қатысты келісімдерге отыруға арналған 1997 ж. 1 қазанда Нидерланды Сауда Палатасымен берілген лицензиясы бар. Kazkommerts Finance II B.V. компаниясы жауапкершілігі шектеулі серіктестік (B.V.) болып табылады және өз қызметін Нидерландтар Корольдігі заңнамасына сәйкес жүзеге асырады. Компанияның негізгі қызметі шетел капитал нарығынан Банк үшін қаржылық ресурстар тарту болып табылады. Компанияның банктік операциялардың жекелеген түрлері мен өзге қызметті жүзеге асыруға 2001 ж. 13 ақпанда Нидерланды Сауда Палатасымен берілген лицензиясы бар. «Қазкоммерцбанк Тәжікстан» ЖАҚ. Банк Тәжікстанда еншілес банк ашуға 2007 ж. 6 қыркүйекте ҚРҰБ-нің 93 рұқсатын алды. «Қазкоммерцбанк Тәжікстан» ЖАҚ-тың 2008 ж. 24 қаңтарда Тәжікстан Ұлттық Банкімен берілген ұлттық және шетел валютасында банк операцияларын жүзеге асыруға арналған 33/1 лицензиясы бар. Банктің негізгі қызметі коммерциялық банктік қызметті жүзеге асыру, шетел валютасымен операциялар жүргізу, қарыздар мен кепілдіктер беру болып табылады. «Москоммерцбанк» Коммерциялық банк (акционерлік қоғамы), бұдан әрі «МКБ» 2010 жылы, өз кезегінде 2001 жылы құрылған «Москоммерцбанк» коммерциялық банкті (жауапкершілігі шектеулі серіктестігі) қайта құру нысанында қайта ұйымдастыру арқылы құрылды және оның барлық кредиторлары мен борышкерлеріне қатысты, сонымен қоса тараптармен дауланатын міндеттемелерге қатысты құқықтық мирасқоры болып табылады. МКБ өз қызметін Ресей Федерациясының (бұдан әрі «РФ») заңнамасына сәйкес 2014 жылғы 17 желтоқсанда банк операцияларын жүргізуге берілген 3365 лицензия және 2014 жылғы 17 желтоқсанда жеке тұлғалармен банктік операциялар жүргізуге берілген 3365 лицензия негізінде жүзеге асырады. Сонымен қатар МКБ-нің бағалы қағаздар нарығында кәсіпқойлық қатысушы ретінде Брокерлік қызметін жүзеге асыруға 2008 ж. 18 сәуірде берілген , депозитарлық қызметін жүзеге асыруға 2008 ж. 18 сәуірде берілген , дилерлік қызметін 2008 ж. 18 сәуірде берілген лицензиялары бар. МКБ қызметі Ресей Федерациясының Орталық банкімен (бұдан әрі «РОБ») реттеледі. МКБ жеке, корпоративтік клиенттерге және қаржылық институттарға кең көлемде банк өнімдері мен қызмет түрлерін ұсынады. Қызметінің басым бағыттары шағын және орта бизнес кәсіпорындарына кредит беру және бөлшек сауда, корпоративті сектор болып табылады «Казкоммерц Life» өмірді сақтандыру компаниясы» АҚ акционерлік қоғам болып табылады және өз қызметін Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес жүзеге асырады. Компанияның негізгі қызметі өмірді сақтандыру болып табылады. Компанияның сақтандыру (қайта сақтандыру) қызметтерін көрсетуге арналған 2011 ж. 6 қаңтардағы ҚР ҰБ-мен берілген лицензиясы бар. «КУСА ККБ-1» ЖШС, «КУСА ККБ-2» ЖШС, «КУ- СА ККБ-3» ЖШС 2011 ж. желтоқсанда Қазақстанда қабылданған Қазақстан Республикасының «Банк және қаржы ұйымдарының қызметін тәуекелдерді азайту тұрғысынан реттеу мәселелері бойынша ҚР кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңына сәйкес банктің жұмыс істемейтін (стресс) активтерін сатып алу және оларды басқару үшін құрылған жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер болып табылады. «БТА Секьюритис» АҚ бағалы қағаздарды шығару және орналастыру бойынша қызметтерді, қаржылық кеңес беру қызметтерін, брокерлік қызметтерді, активтерді сенімгерлік басқару бойынша қызметтерді, сондай-ақ үлестік инвестициялық қорларды басқару бойынша қызметтерді көрсетеді жылдың ішінде «БТА Банкі» АҚ мен «Қазкоммерцбанк» АҚ-тың бірігуі аясында БТА Секьюритистегі қатысу үлесі толығымен «Қазкоммерцбанк» АҚ-на берілді. «АлемКард» ЖШС 2002 жылы құрылды жылға дейін Компанияның негізгі қызметі төлем карталарына қызмет көрсету және процессинг жүргізу бойынша қызмет көрсету болып табылды жылы Компания «Самал-Тауэрс» бизнес-орталығымен 10 жыл мерзімге сенімгерлік басқару шартын жасады жылдың ішінде «БТА Банкі» АҚ мен «Қазкоммерцбанк» АҚ-тың бірігуі аясында «АлемКард» АҚ-тағы қатысу үлесі толығымен «Қазкоммерцбанк» АҚ-на берілді. «Титан-Инкассация» ЖШС 2002 жылы құрылды. Компанияның негізгі қызметі Қазақстанда заңды және жеке тұлғаларға инкассация бойынша қызмет көрсету болып табылады жылдың ішінде «БТА Банкі» АҚ мен «Қазкоммерцбанк» АҚ-тың бірігуі аясында «Титан-Инкассация» ЖШС-дегі қатысу үлесі толығымен «Қазкоммерцбанк» АҚ-на берілді. «Казкоммерц Life» өмірді сақтандыру компаниясы» АҚ акционерлік қоғам болып табылады және өз қызметін Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес жүзеге асырады. Компанияның негізгі қызметі өмірді сақтандыру болып табылады. Компанияның сақтандыру (қайта сақтандыру) қызметтерін көрсетуге арналған 2016 ж. 22 ақпандағы ҚР ҰБ-мен берілген лицензиясы бар жылғы 16 қыркүйекте Банк еншілес сақтандыру ұйымдарын қайта ұйымдастыру үдерісі аяқталғаны жайлы хабарлады. Нәтижесінде «БТА Банктің өмірді сақтандыру жөніндегі «БТА Өмір» еншілес компаниясы» Акционерлік қоғамы (бұдан әрі «БТА Өмір» АҚ) «Қазкоммерц Life» өмірді сақтандыру компаниясы» Акционерлік қоғамына қосылды. «БТА Өмір» АҚ клиенттерінің алдындағы барлық міндеттемелері «Казкоммерц Life» өмірді сақтандыру компаниясы» АҚ-ға өтті. «Казкоммерц-Полис» Сақтандыру компаниясы АҚ акционерлік қоғам болып табылады және өз қызметін 1996 ж. Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес жүзеге асыруда. Компанияның негізгі қызметі мүлікті, жүкті сақтандыру, автокаско, көлік құралдары иелерінің азаматты-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру, басқа да азаматтық жауапкершілікті сақтандыру және қайта сақтандыру болып табылады. Компанияның сақтандыру және қайта сақтандыру қызметтерін көрсетуге арналған 2015 ж. 11 желтоқсандағы ҚР ҰБ-мен берілген лицензиялары бар жылғы 18 желтоқсанда «БТА Банктің еншілес компаниясы «БТА Сақтандыру» АҚ (бұдан әрі «БТА Сақтандыру» АҚ) мен «Казкоммерц- Полис» Сақтандыру компаниясы» АҚ (бұдан әрі «Казкоммерц-Полис» СК» АҚ) акционерлерінің бірлескен кезектен тыс жиналысында «Казкоммерц-Полис» СК» АҚ-ын ерікті қайта ұйымдастыру және «БТА Сақтандыру» АҚ-ның «Казкоммерц-Полис» СК» АҚ-на қосылу нысанында ерікті қайта ұйымдастыру туралы шешім қабылданды жылғы 30 маусымда, 2014 жылғы 19 желтоқсандағы Қосылу шартына және 2015 жылғы 30 маусымдағы тапсыру актісіне сәйкес «БТА Сақтандыру» АҚ активтері, міндеттемелері мен 22 23

13 Листинг компаниясы жөніндегі ақпарат меншікті капиталы «Казкоммерц-Полис» СК» АҚна тапсырылды. Операциялардың нәтижесінде Банкке тиесілі «Казкоммерц-Полис» СК» АҚ акцияларының саны 505,995 дейін артты, «Казкоммерц-Полис» СК» АҚ-дағы Банктің үлесі 99.62%- ға дейін төмендеді («БТА Сақатандыру» АҚ-тағы миноритарлық акционерлер болғандықтан) жылдың үшінші тоқсанында («БТА Сақтандыру» АҚ-ның «Казкоммерц-Полис» СК» АҚ-на қосылғанынан кейін) Банк миноритарлық акционерлерінің көбінен «Казкоммерц-Полис» СК» АҚ акцияларын сатып алды, нәтижесінде Банктің «Казкоммерц-Полис» СК» АҚ-дағы үлесі 99.67%- ға ұлғайды жылғы 10 қарашада Банк еншілес сақтандыру ұйымдарын қайта ұйымдастыру үдерісі аяқталғаны жайлы хабарлады. Нәтижесінде «БТА сақтандыру» АҚ «Казкоммерц-Полис» СК» АҚ-на қосылды. «БТА сақтандыру» АҚ барлық активтері мен міндеттемелері «Казкоммерц-Полис» СК» АҚ-на өтті. «Грантум» ЖЗҚ» АҚ. Қазақстан Республикасы зейнетақы жүйесінің реформалануы нәтижесінде 2014 ж. ақпанда «ГРАНТУМ» ЖЗҚ» АҚ өз салымшыларынан зейнетақы жарналарын қабылдауды тоқтатты және барлық зейнетақы активтерін «Бірыңғай Жинақтаушы Зейнетақы Қоры» АҚ-ның басқаруына тапсырды жылғы 20 маусымда «Грантум» ЖЗҚ» АҚ акционерлерінің кезектен тыс жалпы жиналысында «Грантум» ЖЗҚ» АҚ ерікті тарату туралы шешім қабылданды және тарату комиссиясы тағайындалды жылғы желтоқсанда Банктің еншілес компаниясы «Грантум» ЖЗҚ» АҚ тарату комиссиясының шешіміне сәйкес меншікті капиталын өз акционерлері арасында бөлді жылғы дағы жағдай бойынша акцияларды шығарудың күшін жою және заңды тұлғалардың тізілімінен «Грантум» ЖЗҚ» АҚын алып тастау бойынша рәсімдер аяқталмай қалды жылғы «05» маусымда Kazkommerts Capital 2 B.V. компаниясы тарату рәсімінің аяқталуына байланысты Нидерланды Корольдігі Сауда палатасының сауда тізілімінен алынып тасталды жылғы 16 ақпанда Банк оған тиесілі «Қазкоммерцбанк Қырғызстан» ААҚ-тың жай акцияларын Банктің Директорлар кеңесінің 2015 жылғы 29 қаңтардағы шешімімен бекітілген акцияларды сату шартының негізінде, саны дана көлемінде акцияларды сатып алусату шарты бойынша сатты. «Лондон-Алматы» СК АҚ жылғы 21 шілдедегі Сатып алу-сату шартына сәйкес Банк Активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде тапсыру туралы шарт аясында «БТА Банкі» АҚ-нан осыдан бұрын алған, саны дана (үлесі 99,86%) көлемінде «БТА Банкі» Акционерлік қоғамының еншілес ұйымы «Лондон-Алматы» Сақтандыру компаниясы» АҚ-дағы (бұдан әрі «БТА») өзіне тиесілі жай акцияларды сатты. «БТА Ипотека» АҚ жылғы 18 қыркүйекте Банк Сатып алу-сату шарты бойынша 2015 жылғы 15 маусымдағы Активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде тапсыру шартының аясында, БТА-дан осыдан бұрын алған, саны дана (үлесі 100%), көлемінде «БТА Банкі» АҚ еншілес ипотекалық ұйымы «БТА Ипотека» АҚдағы (бұдан әрі «БТА») өзіне тиесілі жай акцияларды сатты. «БТА Банкі» АҚ және оның еншілес компаниялары (бұдан әрі «БТА Банкі» АҚ) жылғы 30 маусымда Банк пен К.Х. Ракишев мырза, әрқайсысы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-нан БТАның 46,5% үлесінен сатып алды; сол уақытта «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ БТА-ның 4,26% көлеміндегі қалған үлесін Сенімгерлік басқару шарты негізінде Банкке тапсырды, бұл Банктің 50%-дан артық дауыстар мен БТА-ға операциялық бақылау жүргізуді қамтамасыз етті. Сатып алынған күнге БТА-дағы бақыланбайтын иелік етудің танылған үлесі (53,5%) сатып алынған банктің теңестіргіш таза активтерінің танылған құнындағы иелік етудің ағымдағы үлесінің мөлшерлес бөлігі бойынша бағаланды және млн теңге құрады жылдың үшінші тоқсанында Банк пен К.Х Ракишев мырза миноритарлық акционерлерден әр акцияның құны 0,24162 теңгені құрайтын БТА жай акциялардың данасын сатып алды. Қол жеткізілген уағдаластыққа сәйкес, БТА-ның миноритарлық акционерлерінен сатып алынған акциялардың барлығы Банк мен К.Х. Ракишев мырза арасында бірдей данаға бөлінді (бір жай акцияның құны 0,24162 теңге) жылғы ға БТА сатып алудың бастапқы есептік құны нарықтық деректер негізінде анықталды. Несиелер (клиенттер мен банктерге ұсынылған) бойынша сатып алынған талаптардың әділ құны млн теңге және тиісінше млн теңге құрды, олардың жалпы құны шарттарға сәйкес млн теңге және тиісінше млн теңге құрды. Аталған шарттар бойынша ақша ағымдарына қатысты өндіріп алу күтілмейтін сомалар сатып алынған күнге ең жақсы баға млн теңге және тиісінше млн теңге құрады жылғы 15 маусымда Банк пен БТА активтер мен міндеттемелерді бір мезіглде тапсыру туралы шартқа қол қойды. Шарттың аясында БТА активтері мен міндеттемелерінің бір бөлігі ККБ-ға берілді, ал ККБ-ның проблемалық активтерінің бір бөлігі БТА-ға өтті. Шартқа сәйкес, БТА-дан ККБ-ға берілгені: бұрынғы деректемелер мен есеп-шоттарды сақтай отырып, жеке және заңды тұлғалардың БТА-дан ашылған барлық ағымдағы және жинақ есеп-шоттары сол шоттарда қалған бар қалдығымен қоса; бұрынғы деректемелер мен есеп-шоттарды сақтай отырып, клиенттердің белсенді карталық есеп-шоты төлем карталарымен бірге, осы есеп-шотта қалған қалдығымен қоса; корпоративті, шағын, орта және бөлшек бизнес клиенттеріне берілген кредиттер бойынша талап ету құқығы. БТА-ның жұмыс істеп тұрған филиалдары мен бөлімшелері; негізгі қаржының бір бөлігі, тауарлы-материалдық құндылықтар, бағалы қағаздар мен ақшалар; БТА-ның еншілес ұйымдарының акциялары (үлестері) «БТА Банктің еншілес компаниясы БТА Сақтандыру» АҚ, ««БТА Өмір» БТА Банктің өмірді сақтандыру бойынша еншілес компаниясы» АҚ, «СК Лизинг» АҚ, «БТА Банкі» АҚ-ның еншілес ұйымы БТА Секьюритис» АҚ, «БТА Банкі» АҚ-ның еншілес ұйымы «БТА Ипотека» АҚ, «БТА Банкі» АҚ еншілес ұйымы «Лондон-Алматы» Сақтандыру компаниясы» АҚ, «БТА Банкі» АҚ еншілес ұйымы «АлемКард» ЖШС, «Титан Инкассация» ЖШС. Ал өз кезегінде ККБ-дан БТА-ға берілгені: Кредиттер бөлігі бойынша корпоративтік бизнес клиенттеріне берілген талап ету құқығы; Жылжымайтын мүлікпен қатысты стрес активтерін басқарумен айналысатын еншілес компания «Kazkom Realty» ЖШС-не қатысу үлесі

14 2.3. Өндірістік құрылым Активтермен және міндеттемелермен ауысу аяқталғаннан кейін және БТА банктік лицензиясын өткізген соң ККБ БТА-ға басқару ісін өзінің ірі акционерлеріне табыстады және 2015 жылғы 30 маусымнан бастап БТА-ны өзінің шоғырландырылған қаржы есебінен алып тастады жылғы 25 қыркүйекте «БТА Банкі» АҚ-мен эмитент ретінде «Самұрық-Қазына» қорынан өзінің жай акцияларын (4,26%) сатып алу рәсімі аяқталды, оның нәтижесінде БТА акцияларын сенімгерлік басқару тоқтатылды. БТА акцияларын сенімгерлік басқару шарты Қазкоммерцбанк пен БТА біріктіру үлгісі асында сенімгерлік басқарушы ретінде Қазкоммерцбанк және сенімгерлік басқарудың құрылтайшысы ретінде «Самұрық-Қазына ҰӘҚ» АҚ арасында 2014 жылғы 31 қаңтарда жасалған жылғы 9 желтоқсанда Банктің Директорлар кеңесімен белгіленген шарттармен БТА шығарылған (эмитеттелген) жай акцияларды иеліктен шығару туралы Банктің директорлар кеңесімен шешім қабылданды. Аталған шешімді іске асыру аясында 2015 жылғы 28 желтоқсанда Банк пен Банктің ірі акционерлері К.Х. Ракишев мырза мен Н.С. Субханбердин әрқайсысы дана көлемінде БТА акцияларын сату шарттарын жасасты. 21,2 млрд теңге көлемінде шығарып алынудан пайда болған шығын меншікті капиталдағы өзгертулер туралы шоғырландырылған есепте «Еншілес компанияның шығуы» тармағында көрсетілген жылғы 30 маусымдағы жағдай бойынша бақылау күшінің жойылу және елеулі түрде ықпалдың болмауына байланысты БТА-дағы инвестициялар инвестициядан сатуға арналған қолда бар инвестицияларға қайта топтастырылды. Сыртқы аудитор Ішкі аудит қызметі ЖОҒАРҒЫ ОРГАН Акционерлердің жалпы жиналысы БАСҚАРУ ОРГАНЫ Директорлар кеңесі Аудит бойынша комитет Стратегиялық жоспарлау және тәуекелдерді шолу жөніндегі комитет Корпоративтік хатшы АТҚАРУШЫ ОРГАН Басқарма Кадрлар және әлеуметтік әселелер бойынша комитет Тағайындайды Анықтайды Таңдайды Есеп береді Ұсыныстар дайындап, есеп береді Директорлар кеңесі Банктің басқару органы болып табылады, Банкті стратегиялық басқаруды, қаржы-шаруашылық қызметін және тәуекелдерді басқару жүйесін бақылауды жүзеге асырады, Банк акционерлерінің жалпы жиналысымен мақұлданған Банктің шешімдері мен саясатын орындайды. Кодексе сәйкес Директорлар кеңесінің төрағасы және басқарма төрағасының рөлдері келесідей ажыратылған: Директорлар кеңесінің төрағасы Директорлар кеңесінің жұмысын ұйымдастырады, басқарма төрағасы Банктің ағымдағы қызметіне басшылық етеді. Директорлар кеңесінің отырыстары қажеттілігіне қарай, бірақ айына кемінде бір рет өткізілуі тиіс. ГОДОВОЙ ОТЧЕТ

15 3 БӨЛІМ Есепті кезеңде орын алған басты оқиғалар

16 2015 Қаңтарда ККБ акционерлерінің кезектен тыс жалпы жиналысының нәтижелері бойынша Директорлар кеңесінің жаңа екі мүшесін сайлау туралы шешім қабылданды. Директорлар кеңесінің жаңа мүшесі тәуелсіз директор болып Марк Хольцман сайланды. Ал Акционерлердің мүддесін қорғайтын Директорлар кеңесінің жаңа мүшесі болып Кеңес Ракишев сайланды. Ақпанда Банк еншілес құрылымдарды оңтайландыру аясында «Қазкоммерцбанк Қырғызстан» ААҚ-дағы өз акцияларының пакетін сатты. Сатылған акциялардың саны жай акцияларды құрайды, ал бұл өз кезегінде «Қазкоммерцбанк Қырғызстан» ААҚ жарғылық капиталының 95,75% үлесіне тең. Банк, Банктің қазіргі акционерлері арасында артықшылықты сатып алу құқығы бойынша жай акцияларды орналастыру мерзімінің 2015 жылғы «30» қаңтарда аяқталуына байланысты Банктің жай акцияларын инвесторлардың шектелмеген тобы арасында жазылу арқылы орналастыру жөнінде хабарлады. Орналастыру құны 1 жай акция үшін 575,2 теңге. «Казкоммерц Секьюритиз» компаниясы Kursiv Research-тің дайындаған 2014 жылғы қорытындысына сәйкес тиімділік коэффиценті бойынша ҚР инвестициялық компаниялардың рейтингісін басқарды. 5 жетекші компаниялардың ішінде 2014 жылғы қыркүйектен бастап құнды қағаздар нарығында ісжүргізу лицензиясын алған ККБ-ның «GRANTUM Asset Management» еншілес құрылымы да бар. Наурызда Директорлар Кеңесі отырысының нәтижесі бойынша, жақында Директорлар кеңесіне тәуелсіз директор ретінде кірген Марк Хольцман банктің Директорлар кеңесінің жаңа төрағасы болып сайланғаны хабарланды. Банктің негізін қалаушы Нұржан Сұбханбердин болса ККБ-ның ірі акционері ретінде қалады. Басқарма төрайымы және Директорлар кеңесінің мүшесі Нина Жүсіпова енді өз қызметін Директорлар кеңесінде Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде жалғастыратын болады. Басқарманың жаңа төрағасы болып Мағжан Әуезов сайланды. ККБ Кеңес Ракишев мырзадан бір акция үшін 0,24162 теңге бағасы бойынша БТА Банктің жай акциясын сатып алды. Осының нәтижесінде ККБ-ның БТА Банктегі үлесі 47,415%-дан 94,83%- ға өсті. «Самұрық-Қазына» Қорынан сенімгерлік басқаруға алынған акцияларды (4,26%) есепке алатын болсақ, ККБ БТА Банктің 99,09% жай акциясымен дауыс беру мүмкіндігіне ие болды. Осыған дейін жарияланған ККБ жай акцияларын орналастыру шарасының аясында Кеңес Ракишев мырза бір акция үшін 575,2 теңге бағасы бойынша ККБ-ның жай акциясын сатып алды және қажетті реттеуші рұқсаттарды ала отырып, ККБ-ның жаңа ірі акционері атанды жылғы наурызда ҚР Ұлттық қорынан отандық өнідірушілерге жылдық 6%- бен жеңілдікті кредит беру үшін 50 млрд теңге келіп түсті. Өз кезегінде, «Даму» Қоры аталған қаражатты мерзімнің соңында біржолғы сомамен өтеу шарттарында 20 жыл мерзімге кредит түрінде серіктесбанктерде орналастырады. ККБ өз клиенттеріне, яғни жобаларын өңдеу саласында іске асыратын шағын және орта бизнес кәсіпкерлеріне кредит беруге 6 млрд теңге алды. ККБ «Қазақстанның Даму банкі» АҚ-мен банктік қарыз шартын жасады. Қаржыландыру шарттарына сәйкес Банк біржарым жылдың ішінде аталған қаражатты жобаларын өңдеу өнеркәсібі саласында іске асыратын ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жылдық 6%- бен (ЖТСМ жылдық 6,3%- дан басталады) кредит беруге бағыттауы тиіс, кредит мерзімі 10 жылға дейін. Сәуірде «Мейірімділік» Ерікті ұйымы Қазкоммерцбанктің және «Құс Жолы» қорының қаржылай қолдауымен балаларды аутизмнен шығару тәсілдері бойынша «Аутизмге біртұтас функционалдық тәсілмен қарау. Аутизмнен шығудың мысалдары» атты электрондық кітапты жарыққа шығарды. Brand Finance консалтингтік компаниясы The Banker журналымен біріге отырып, 2015 жылдың ең қымбат банк брендтердің рейтингісін жасады. Тізімде ККБ бренді 386 млн долларға бағаланды. Осы жылы ККБ өткен жылмен салыстырғанда рейтингте 55 позицияға жоғары көтеріліп, 292 орынға ие болды. БТА Банк, Brand Finance мамандарының деректері бойынша, бренді 125 млн долларға бағаланып, 547 орынға тұрақтады. Бұл Отандық банк брендтері құны рейтінгінде үшінші көрсеткіш. ККБ мен БТА екі банктің біріккендегі брендінің жиынтық капитал құны 511 млн долларды құрайды. Пошталық байланыстың және қаржы қызметтерінің ұлттық операторы Қазпошта және ККБ стратегиялық серіктестік жайында мәмілеге қол жеткізіп, осы мәміле аясында, қызмет көрсету жүйесін біріктіру және банктік карталардан қолмақол ақшаны алу тарифтерін бірігейлендіру бойынша жобаны іске қосты. Қазақстандық ірі қаржы институты Қазкоммерцбанк пен UnionPay International халықаралық төлем жүйесі серіктестіктің жаңа дәрежесіне өткені туралы хабарлады. Аталған серіктестіктің шеңберінде банк Union Pay чиптік төлем карталарын шығарып, оларды пайдалана отырып қашықтықтан басқару саласында қызметтерді енгізе бастайды. Қазкоммерцбанк, БТА Банкпен және БТА Ипотека компаниясы Ұлттық Банктің ипотеканы қайта қаржыландыру бойынша бағдарламасының ірі қатысушылары болады. ККБ, БТА Банк және БТА Ипотека ипотекалық кредитті қайта қаржыландыруға 38,1 млрд теңгені алады. Мамырда Қос банк акционерлерінің жалпы жиналыстарымен бекітілген ККБ мен БТА біріктірудің үлгісін жүзеге асыру аясында Нұржан Сұбханбердин өзіне тиесілі Казкомның жай акцияларының дана көлеміндегі (орналастырылған жай акциялар санынан 7,22% құрайды) бөлігін банктің басқа ірі акционері Кеңес Ракишевке сатты. Нұржан Сұбханбердин өз еркімен Директорлар кеңесінің құрамынан шықты. «Қазкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің кезектен тыс жалпы жиналысы Директорлар кеңесінің жаңа мүшесі акционерлердің мүддесін қорғайтын, Қазкоммерцбанк басқармасының төрағасы Мағжан Әуезовты сайлады. Тәуелсіздік сарайында өтіп жатқан Астана экономикалық форумының шең

17 Есепті кезеңде орын алған басты оқиғалар берінде Қазкоммерцбанк басшылығы Қазақстан Республикасының президенті Нұрсұлтан Назарбаевпен кездесті. Кездесу барысында еліміздің банк жүйесінің келешегі, сондай-ақ шағын және орта бизнеске «Нұрлы жол» бағдарламасының шеңберінде қолдау көрсету мәселелері талқыланды. Сонымен қатар, банктің директорлар кеңесінің құрамындағы соңғы өзгерістерге байланысты елдің ірі инновациялық қаржы институтын құру жөніндегі жаңа стратегиялық міндеттің жүзеге асырылу барысы қаралды. Банктің Директорлар кеңесі Банкпен ірі мәміле қайта құрылымдау рәсімі өткізілген, еншілес банк болып табылатын «БТА Банкі» АҚ активтері мен міндеттемелерін бір мезгілде тапсыру туралы мәмілені жасау туралы шешім қабылдады. Маусымда Қазкоммерцбанк және Net Element технологиялық компаниясы Қазақстанда электрондық билеттерді сатумен айналысатын Kassir. com сайты үшін онлайн төлемдерді өңдейтін жүйені іске қосты жылғы 15-ші маусымда ККБ мен БТА активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде тапсыру туралы шартқа қол қойды. Шарттың аясында БТА активтері мен міндеттемелерінің бір бөлігі ККБ-ға берілді, ал ККБ-ның проблемалық активтерінің бір бөлігі БТА-ға өтті. БТА Банкпен бірігу аясында ККБ жеке тұлғалардың теңге мен шетел валютасында жаңадан ашатын және мерзімі ұзартылатын салымдары бойынша сыйақы мөлшерлемесін ұлғайтты. Ең жоғары тиімді сыйақы мөлшерлемесі теңгеде 10,5%-ға дейін және АҚШ долларында 3%-ға дейін өсті. ККБ жаңадан берілетін тұтынушылық экспресс-кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемелерін жылдық 5%-ға төмендетті. Ең төмен сыйақы мөлшерлемесінің көлемі 17%-дан 12%-ға, ал ең жоғары сыйақы мөлшерлемесінің көлемі 23%-дан 17%-ға төмендетілді. ККБ ипотеканы қайта қаржыландыру мемлекеттік бағдарлама аясында «Проблемалық кредиттер қоры» АҚ мен 20 жылға 38,1 млрд теңге көлемінде банк салымы жөніндегі шартқа қол қойды. 23 маусымнан бастап БТАның Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне лицензияның әрекетін тоқтату туралы ерікті түрде берген өтініміне байланысты БТА-ның банктік операцияларды және бағалы қағаздар нарығында қызметті жүргізу лицензиясының әрекеті тоқтатылды. БТА Банктің лицензияны ерікті түрде қайтаруы ККБ мен БТА бірігуінің мақұлданған жоспарына сәйкес атқарылды. «Қазкоммерцбанк» АҚ «Проблемалық кредиттер қоры» АҚ-мен (ПКҚ) 10 жылдық мерзімге 250 млрд теңге көлемінде шарттасылған қаржыландыруды бөлу жөніндегі шартқа қол қойды жылғы «22» маусымда Банктің Директорлар кеңесі Банкпен ірі мәміле жасау Банкпен «БТА Банк» АҚ-на бірыңғай кредит желісін ұсыну туралы шешім қабылдады. Кредит желісі БТА-ның: (i) Банк пен БТА арасында активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде табыстау туралы шарт; (ii) тиісті кредиттік құжаттаманы (теңгемен және АҚШ долларымен) жасау арқылы, «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ, «Қазкоммерцбанк» АҚ, «БТА Банкі» АҚ арасында міндеттемелерді тапсыру туралы келісім; (iii) 2014 жылғы 14 қарашадағы Борышты аудару туралы келісім бойынша Банк алдындағы берешегін өтеу мақсатында беріледі. БТА банктік лицензиясын өткізген соң және банктердің арасында активтердің ауысуы аяқталғаннан кейін ККБ БТА-ға басқару ісін өзінің ірі акционерлеріне табыстады және 2015 жылғы 30 маусымнан бастап БТА-ны өзінің шоғырландырылған қаржы есебінен алып тастады жылғы «05» маусымнан бастап Kazkommerts Capital 2 B.V. компаниясы тарату рәсімінің аяқталуына байланысты Нидерланды Корольдігі Сауда палатасының сауда тізілімінен алынып тасталды. Шілдеде ККБ мен БТА біріктіру үлгісін жүзеге асыру аясында Нұржан Сұбханбердин өзіне тиесілі ККБның жай акцияларының дана көлеміндегі (орналастырылған жай акциялар санынан 2,61% құрайды) бөлігін банктің басқа ірі акционері Кеңес Ракишевке сатты. Жамбыл облысының әкімдігі мен «Бәйтерек» ұлттық басқару холдингі басшылығының жиналысы шеңберінде ККБ мен Ветроинвест «жасыл» энергетиканы дамыту туралы меморандумға қол қойды. ККБ Беларусь Республикасының ірі коммерциялық банкі «Беларусбанк» ААҚ-на бірлестірілген кредитті ұсыну туралы Шартқа банк-қатысушы ретінде қол қойды. Бірлестіріліп берілетін кредиттің сомасы 203 млн еуроны құрайды және бұл сома белорус банкі үшін рекордтық сома, ал шарттары банк үшін жайлы болып табылады. «Қазкоммерцбанк» АҚ Банк пен БТА арасында 2015 жылғы 15 маусымда қол қойылған Активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде тапсыру туралы шарт аясында «Бірінші кредиттік бюро» Жауапкершілігі шек

18 Есепті кезеңде орын алған басты оқиғалар теулі серіктестігінің жарғылық капиталында 18.4% көлеміндегі үлесті сатып алғандығын хабарлайды. ККБ Активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде тапсыру туралы шарт аясында «БТА Банк» АҚ-нан алған «Лондон-Алматы» СК» еншілес компаниясындағы өзінің акциялар топтамасын сатты. Тамызда ККБ мен БТА интеграциясының үлгісін жүзеге асыру аясында Нұржан Сұбханбердин өзіне тиесілі ККБның жай акцияларының дана көлеміндегі (орналастырылған жай акциялар санынан 2,82% құрайды) бөлігін банктің басқа ірі акционері Кеңес Ракишевке сатты. Банктің ірі акционері Кеңес Ракишев ККБ-ға қажетті рұқсаттар мен талаптар алынған және осындай мәміле түріне көпшілік мақұлдаған басқа талаптар орындалған жағдайда ККБда өзіне тиесілі акциялар пакетін «Альнаир» инвестициялық тобымен біріктіретіні туралы алдын ала келісімге қол жеткізілгені туралы хабарлады. Болжанып қойылған мәміленің нәтижесінде ККБ-ның шығарылған және орналастырылған жай акцияларының 28,08 %-на иелік ететін «Alnair Capital Holding» («Alnair») АҚ бас ұйымы Ракишев мырзаның жеке меншігіне өтетін болады. ККБ өндеу саласындағы 40 кәсіпкерге қаражат бөліп, «Даму» Қоры бағдарламасының екінші траншы аясында ҚР Ұлттық қордан бөлінген 6 млрд. теңгені мерзімнен бұрын игерді. ККБ ресімдеу тәртібін жеңілдетіп, экспресс-кредиттер бойынша номиналдық мөлшерлемені жылдық 7%-ға дейін төмендетті. Теңгемен берілетін кепілсіз экспресс-кредит номиналдық мөлшерлемесі (банк карталары бойынша жалақы алатын тұлғалар үшін) жылдық 7%, басқа санаттар үшін жылдық 8%. Қыркүйекте Алматы Әкімдігі мен ККБ қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуының түрлі саласына 300 млрд. теңге көлемінде қаражатты бөлуді қарастыратын мемлекеттік жеке меншік серіктестік туралы Меморандумға қол қойды. ККБ, нәтижесінде «БТА Банктің өмірді сақтандыру жөніндегі «БТА Өмір» еншілес компаниясы» Акционерлік қоғамы «Казкоммерц Life» өмірді сақтандыру компаниясы» Акционерлік қоғамына қосылған еншілес сақтандыру ұйымдарын қайта ұйымдастыру үдерісі аяқталғаны жайлы хабарлайды. Еншілес ұйымдарды қайта ұйымдастыру үдерісінің аяқталуы. Оның ннәтижесінде «GRANTUM ASSET MANAGEMENT» зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүргізетін ұйым» АҚ «Казкоммерц Секьюритиз» Акционерлік қоғамына қосылды. Банк кредитке қызмет көрсететін және ипотекалық қоржынды басқаруын жүзеге асыратын «БТА Ипотека» АҚ еншілес ұйымымен шығарылған, орналастырылған жай акциялар жалпы санынан 100% құрайтын жай акцияларын (NIN KZ1C ) сатты. ККБ эмитенттің өзі БТАмен БТА-ның 4,26% акцияларын сатып алуына байланысты Сенімгерлік басқару шартының қолданысы тоқтағаны туралы хабарлайды. ККБ Booking.com компаниясының қонақ үйлерге онлайн арқылы алдын ала тапсырыс беру (брондау) бойынша әлемдік жетекші сервистің қазақстандағы айрықша серіктесі атанды. Қазанда Қызылорда қ. Қызылорда облысының әкімдігі мен ККБ арасында Өзара ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды. ККБ ипотекалық қарызды қайта қаржыландырудың мемлекеттік бағдарламасы аясында шамамен 1,5 мың өтінімді мақұлдады, сондай-ақ салымшылармен теңгедегі депозиттер бойынша бағамдық айырмашылыққа өтемақы төлеуге 17 мыңнан астам қосымша келісім жасады. ККБ-ға «Даму» КДҚ-дан ШОБ субъектілерін қаржыландыру мақсатында 22,7 млрд. теңге кредит каражаты берілді. Қаражат Азия Даму Банкінің инвестициялық бағдарламасы аясында 5-жылдық мерзімге ұсынылды. Желіні бастапқы игеру мерзімі 2016 жылғы 1 қыркүйекке дейін. Қарашада ККБ мен Маңғыстау облысының әкімдігі арасында Өзара ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды. ККБ еншілес сақтандыру ұйымдарын қайта ұйымдастыру үдерісінің аяқталғаны жайлы хабарлайды. Қайта ұйымдастыру нәтижесінде, БТА Банкінің еншілес компаниясы «БТА Сақтандыру» АҚ «Казкоммерц-Полис» Сақтандыру компаниясы» АҚ-қа қосылды. «Астана ЭКСПО-2017» ҰК мен ККБ Ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойды және Банк «Көрменің Ресми серіктесі» атты айрықша мәртебеге ие болды. Жасасқан Меморандум аясында, ККБ ақша салымын ұсынып, ЭКСПО-2017 аумағында эквайрингтік инфрақұрылым жасайды. Бұған қоса, кіру билеттерін банктің төлем жүйесі, сондай-ақ филиалдық бөлімшелер желісі арқы

19 Есепті кезеңде орын алған басты оқиғалар лы онлайн өткізу, көрмеде қолма-қол ақшасыз төлемдерді жасау мүмкіндігін және ЭКСПО-2017 ниеттестік жүйесін қамтитын бірлескен банктік айрықша өнімдерді жасау жоспарлануда. J.P.Morgan (АҚШ) коммерциялық инвестициялық банкі ККБ-ға банктің 2014 жылғы қызметтерінің нәтижесі бойынша қаражат аударымдарының операцияларын тиянақты әрі мінсіз орындағаны үшін «Сапа саласындағы жетістіктері үшін» (Quality Recognition Award) сыйлығын берді. Желтоқсанда: ККБ ипотекалық кредитті ұлттық валютада берудің жаңартылған бағдарламасын іске қосты. Кредит берудің жаңа бағдарламасының шарттары бойынша бастапқы жарна көлемі сатып алынатын жылжымайтын мүлік құнынан 30% құрайды. Кредиттің мерзімі 37 айдан 120 айға дейін; ең төменгі сомасы 1,5 млн. теңге; жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі 14,72%-дан басталады. ККБ Директорлар кеңесімен айқындалған шарттарда «БТА Банкі» АҚ шығарылған (эмитеттелген) жай акциясын иесіздендіру туралы ККБ директорлар кеңесімен шешім қабылданды. ККБ қабылданған шешімге сәйкес, ККБ жай акцияларының ұстаушыларына Акцияларды БТА-ның орналастырылған жай акцияларының жалпы санындағы жанама қатысу үлесіне үйлесімді түрде (БТА сатып алынған жай акцияларын қоспағанда), бір акция үшін 0,00001 теңгеге тең әділ нарықтық құны бойынша сатып алуды ұсынады. ККБ-ға тиесілі Акциялар үлесі БТАның орналастырылған жай акцияларының жалпы санынан 99,4187% (БТА сатып алынған жай акцияларды қоспағанда) құрайды, БТА жай акцияларының саны дана. Қазкоммерцбанк 2015 жылғы 10 қарашадағы жағдай бойынша дивиденд алуға құқығы бар акционерлердің тізіміне сәйкес артықшылықты акциялар бойынша дивидендтердің төлемін 2015 жылғы 10 желтоқсанда жүргізді. Төленуі тиіс дивидендтер сомасы 1 акция үшін 0,04 АҚШ доллары есебінен АҚШ долларын құрады. ККБ БТА-мен активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде тапсыру жөніндегі мәмленің аяқталғаны туралы хабарлайды. Банктің ірі акционері Кеңес Ракишев ККБ-нің шығарылған және орналастырылған жай акциялардың 28,08% ие «Alnair Capital Holding» АҚ бас компаниясын меншігіне сатып алу жөнінде «Альнаир» инвестициялық тобымен мәмілені аяқтады. Мәміленің нәтижесінде Alnair-дың ККБ-дағы акциялары бойынша дауыс беру және басқа да құқықтарын иемдене отырып, Ракишев мырза «Альнаир» инвестициялық тобының Бас серіктесі атанды. Сөйтіп, Ракишев мырзаның тікелей немесе жанама (Alnair арқылы) бақылауындағы Банктің шығарылған және орналастырылған жай акциялардың үлесі 56,75 %-ға дейін өсті жылдың қорытындысы бойынша ККБ-ның белсенді қайырымдылық ісі жоғарғы мемлекеттік дәрежеден танылды. Банктің қайырымдылық шараға қосып жатқан үлесі мен қоғамда мейірімділік, адамгершілік және әлеуметтік ниеттестік қағидаларын ұстанатынын ескере отырып, Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев ККБға алғыс хат жолдады. Аталған хатта елбасы банктің ұжымына денсаулық тілеп, осы қайырымдылық шараларында жетістіктерге жете беруге ниет білдірді. «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ пен ККБ арасында ККБмен Sekerbank T.A.S. жарғылық капиталының 19,37% құрайтын Sekerbank T.A.S ,49 акциясын сатып алуға қатысты Акцияны сатып алу туралы келісімге қол қойылды. Sekerbank T.A.S. жарғылық капиталының 19,37% құрайтын Sekerbank T.A.S. акциялары Оқиға Қаржы. нәтиже Банктің жағдайы ККБ Кеңес Ракишев мырзадан БТА Банктің жай акциясын сатып алды млрд теңге Кеңес Ракишев ККБ-нің жай акциясын сатып алды млрд теңге Капитал «Даму» Қорынан Отандық өндірушіге жеңілдікті кредит беру үшін қаражат тарту ҚДБ ірі бизнесті қаржыландыруға арналған қаражаты ПКҚ қаражатын ипотеканы қайта қаржыландыру мемлекеттік бағдарламасы аясында орналастыру ККБ мен БТА арасында активтермен алмасу: ККБ-ға тапсырылған активтер ККБ мен БТА арасында активтермен алмасу: ККБ-ға тапсырылған міндеттемелер ККБ мен БТА арасында активтермен алмасу: БТА-ға тапсырылған активтер +6 млрд теңге +8 млрд теңге млрд теңге млрд теңге млрд теңге млрд теңге Сату үшін қолда бар инвестициялар Банктер мен қаржы мекемелерінің қаражаты және кредиттері Банктер мен қаржы мекемелерінің қаражаты және кредиттері Мемл. бағдарламалар қаражаты ПКҚ қаражатын орналастыру +250 млрд теңге Мемл. бағдарламалар қаражаты БТА кредит желісі ( ж. жағдайы бойынша) млрд теңге Клиенттерге несиелер «Даму» Қорынан ШОБ қаржыландыру үшін қаражат тарту млрд теңге Банктер мен қаржы мекемелерінің қаражаты және кредиттері 36 37

20 21,2% 24,6% 20,9% Активтерінің мөлшеріне қарай нарықтағы үлесі Кредиттік қоржынына қарай нарықтағы үлесі Депозиттерге қарай нарықтағы үлесі 4 БӨЛІМ Операциялық қызмет

21 4.1. Листингтік компанияның әрекеті жүретін негізгі нарықтарды талдау 2015 жылы Қазақстанның экономикасы жағымсыз ішкі және сыртқы факторлардың ықпалымен дамыды. Мұнай ұсыныстарының тым көп болуына байланысты дүниежүзілік нарықтағы бағалар 2008 жылдан бастап ең төменгі мәнге жетіп төмендеуін жалғастырды. Оның үстіне, АҚШ-тың ФРЖ негізгі пайыздық мөлшерлемесінің көтерілуі жағдайға қосымша қысым көрсетті, ол дамушы мемлекеттерден дамыған мемлекеттердің нарығына қаржылық қаражаттың өтуіне себепші болды жылы ішкі валюталық нарық теңгенің айырбас бағамына едәуір қысым көрсету жағдайында дамыды. Аталған жылдың ішінде валюталық нарықтағы жағдайға мұнай мен басқа да шикізат тауарларының дүниежүзілік бағасының төмендеуі, Қазақстанның негізгі сауда серіктестері елдердің ұлттық валюталарының әлсіреуі, АҚШ доллары бекітілуін күту әсер етті жылдағы орташа сараланған айырбас бағамы 1 АҚШ доллары үшін 222,6 теңгені құрды. Бір жылдың ішінде теңге АҚШ долларына қатысты номиналдық мәнінде 86,5%-ға 1 АҚШ доллары үшін 340,01 теңгеге дейін әлсіреді. 7,8 7,5% 5,0 2,8 8,5 5,1 3,4 6,0% 5,0% 4,3% ,8 5,9 3,9 11,4 6,9 4,4 15, ,7 6,9 ЖІӨ 1,2% 1,0% 0,1% 2014 жылдағы ЕДБ депозиттерінің серпіні, трлн. теңге Корпоративтік депозиттер Бөлшек депозиттер 2015 жылғы қаңтар-желтоқсанда инфляция деңгейі 2014 жылмен салыстырғанда 6,6% құрады, бұл тауарлар мен қызметтердің барлық топтарына бағаның өсуімен байланысты жылғы желтоқсанда инфляция 2014 жылғы желтоқсандағы 7,4%-бен салыстырғанда жылдық мәнінде 13,6% дейін жақындатылды, айлық өсімі 1,2% құрады жылға мемлекеттік бюджет ЖІӨ қатысты 0,9 трлн. теңге немесе 2,2% көлеміндегі тапшылықпен орындалды. Бюджет тапшылығын қаржыландыру үшін мемлекет көбінесе сыртқы қарызға қайта бағдарланды: даму институттарынан қарыздар және егемен еурооблигацияларды шығару жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Қазақстанда банктік операциялардың жекеленген түрлерін жүзеге асыратын 35 банк пен 8 ұйым, оның ішінде 3 ипотекалық ұйым жұмыс істеді жылға банк секторының активтері 5,5 трлн. теңгеге немесе 30,4%-ға ұлғайды және 23,8 трлн. теңгені құрады жылдың қорытындылары бойынша банк секторының кредит қоржыны жылдың басынан 9,7%-ға немесе 1,4 трлн. теңгеге ұлғайып, 15,6 трлн. теңге құрады. Банктердегі депозиттер 36,8%-ға 15,6 трлн. теңгеге дейін өсті жылы Банктердің қаржылық тұрақтылығын және капиталдауды ұлғайтуды қамтамасыз ету мақсатында банк секторын шоғырландыру бойынша бірқатар мәмілелер жасалды. Атап айтқанда, «Астана-Финанс» АҚ мен «Альянс Банк» АҚ міндеттемелерін қайта құрылымдау, «Альянс Банк» АҚ, «Темірбанк» АҚ және «ForteBank» АҚ бірыңғай банкке біріктіру, «Қазкоммерцбанк» АҚ мен «БТА Банкі» АҚ арасында активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде тапсыру жүзеге асырылды жылғы қазанда «Еуразиялық банк» АҚ жалғыз акционері «Еуразиялық қаржы компаниясы» АҚ «Еуразиялық банк» АҚмен меншік қаражаты есебінен «Банк Позитив Казахстан» АҚ акцияларының 100%-ын сатып алу жөніндегі мәмілені мақұлдау жөнінде шешім қабылдады. ХВҚ жылы теңгедегі депозиттер бойынша салымшыларға берілетін кепілді өтемақының көлемі 5 млн теңгеден 10 млн теңгеге дейін үлкейтілді. Экономиканың кредит беру ішкі әлеуетін жоғарылату мақсатында банктермен меншікті капиталдарының кемінде 85%-ын ішкі активтерге орналастыру міндеті енгізілді. Brent сұрыпты мұнайдың дүниежүзілік орташа деңгейі 2014 жылдағы 1 баррель үшін 98,9 доллардан 2015 жылы 1 баррель үшін 52,4 долларға дейін төмендеді. Бұл ретте, жылдың соңына мұнайдың бағасы 1 баррель үшін 40 доллар белгісінен төмен түсті жылда Қазақстанның ЖІӨ ағымдағы бағаларда 40,8 трлн теңгеге жетіп, нақты мәнінде 1,2%-ға (2014 жылы 4,1%-ға) өсті. ЖІӨ өсіміне ауылшаруашылығы, құрылыс салалары мен қызмет көрсету секторы оң үлесін қосты. Өнеркәсіп өндірісі көлемінің азаюы жағымсыз әсер етті жылдағы ЕДБ кредиттерінің трлн теңге 10,5 3,4 7,1 11,7 4,0 7,7 13,3 4,6 8,7 14,2 3,6 10,6 15, ,6 13,9 Провизиялар Қарыз, нетто жылға Ұлттық Банктің жылдық есебі ҚР Ұлттық Банкі, «2015 жылғы қаңтар-желтоқсандағы Қазақстан экономикасына қысқаша шолу», Нарықтың үлесі, маркетинг және сатулар 2015 жылдың соңында активтердің көлемі (нарықтың үлесі 21,2%), кредит қоржыны (24,6%), депозит (20,9%) жағынан Қазақстандағы ең ірі Банк болды. Аталған жыл соңындағы жағдай бойынша ең жақын бәсекелестері Ұлттық Банк, Цеснабанк, Қазақстанның Жинақ Банкі және Банк ЦентрКредит болды

22 4.3. Есептік кезеңдегі өнім (өнімдер, қызметтер), өнімдегі (өнімдердегі, қызметтердегі) өзгерістер туралы ақпарат, өткізу және баға саясаты Бөлшек бизнес Банк бөлшек бизнес саласына ерекше көңіл бөледі: клиенттерге көпарналы қызмет көрсетуді қолдану өзекті әрі перспективті болып табылады, бұл Банк клиенттері жеке тұлғаларға барлық қызмет түрлерін ұсынумен банктік қызметті жеткізу жолдарын кеңейтуді білдіреді. Банк банктік өнімдердің түрлерін ұдайы кеңейту арқылы қаржы кеңесшісі әрі сенімді көмекші атануға ұмтылады және жеке қаражатыңызды жүргізудің заманауи тәсілдерін ұсынуға тырысады. Клиенттер жеке тұлғалара ұсынылатын, негізгі банктік өнімдер мен қызметтердің тізімі төменде берілген: Клиенттер жеке тұлғаларға банктік шоттар, соның ішінде жинақ шоттарын ашу/оларды жүргізу/жабу Конверсиялық операциялар (қолма-қол ақшасыз жолмен валюта сатып алу/сату) Аударымдар: клиенттер-жеке тұлғалардың ағымдағы шотынан аударымдар жүргізу; шот ашпай да жедел аудару. Сейфтік депозитарий Заңды тұлғалардың провайдерлері пайдасына төлемдерді қабылдау Айырбас операциялары Банктік карталады шығару/қайта шығару/ жабу Жеке тұлғаларға кредит беру Экспресс-кредит Кепілсіз кредит, кез келген тұтыну мақсатына беріледі. Қайта қаржыландырылатын экспресскредит Басқа ЕДБ-дегі кредиттерді қайта қаржыландыруға және шұғыл қажеттіліктерге беріледі Салымшы құқықтарының (депозиті) кепілімен кредит беру Депозит кепілімен кез келген тұтыну мақсатына беріледі Шұғыл қажеттіліктерге кредит беру Кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес, кез келген шұғыл қажеттіліктерге кредит беру Дайын тұрғын үйді сатып алуға кредит беру Жылжымайтын мүлік сатып алу мақсатына жеке тұлғаларға кредит беру Операциялық қызмет Шағын және орта бизнес Шағын және орта бизнес клиенттері үшін банктік қызмет көрсету нарығының дамуы әртүрлі бағдарламаларда көрсетілген: «Бизнестің жол картасы-2020» бағдарламасы арқылы шағын және орта бизнес субъектілерін қаржыландыру кезінде мемлекеттік қолдау көрсету, Азия даму банкінің ШОБ қаржыландыру бағдарламасына, «Қазақстан Даму Банкі» АҚ-тың екінші деңгейдегі банктерді қаржыландыру арқылы Қазақстан Республикасының индустриалды-инновациялық дамуын қолдау бағдарламасына қатысу және т.б. Банк ШОБ клиенттеріне өнімдер мен қызметтердің келесі түрлерін ұсынады: Жинақ шоттарды қоса, ШОБ клиенттеріне банктік шоттар ашу/оларды жүргізу/жабу Конверсиялық операциялар Аударымдар Сейфтік депозитарий Инкассация Құжаттамалық операциялар (аккредитивтер, құжаттамалық инкассо, кепілдіктер) Мемлекеттік бағалы қағаздар нарығындағы операциялар Банктік карталарды шығару/қайта шығару/жабу Кастодиалдық қызметтер Вексельдермен операциялар ШОБ клиенттеріне кредит беру ШОБ кредит беру Кредит беру түрі Сипаттамасы/кредит беру мақсаты Ағымдағы шотқа овердрафт айналым қаражатын толтыру мақсатына кредит беру Бизнес-айналым, бизнес-инвестицияла негізгі құралдарды сатып алу, жөндеу, олардың құрылысы мақсатына кредит беру; айналым қаражатын толтыру; айналым қаражатын толтыруға/негізгі құралдарды сатып алуға, жөндеуге, олардың құрылысына берілген, бұрын алынған кредиттерді қайта қаржыландыру Коммерциялық жылжымайтын мүлік лизингі коммерциялық жылжымайтын мүлікті меншікке сатып алу механизмдерінің бірі MAN компаниясы автокөліктерінің лизингі автокөлікті қаржылық жалдау Жылдам шешім айналым қаражатын толтыру мақсатына кредит беру; негізгі құралдарды сатып алу, жөндеу, олардың құрылысы; басқа банктегі берешекті қайта қаржыландыру; сапа кепілдігін қоспағанда, белгіленген лимит аясында құжаттамалық операциялар өнімдерін шығару Қысқа мерзімді кредит 30 күнге дейін мерзімге кредит беру 42 43

23 Операциялық қызмет Тәуекелді тендерлік кепілдік тауарларды өткізу/жұмыстар мен қызметтерді ұсыну үшін тендерге қатысу мақсатына кредит беру Бизнес-шешім негізгі құралдарды сатып алу, жөндеу, олардың құрылысы мақсатына кредит беру; айналым қаражатын толтыру; айналым қаражатын толтыруға/негізгі құралдарды сатып алуға, жөндеуге, олардың құрылысына берілген, бұрын алынған кредиттерді қайта қаржыландыру; сапа кепілдігін қоспағанда, белгіленген лимит аясында құжаттамалық операциялар өнімдерін шығару «Бизнестің жол картасы 2020» жаңа бизнес-бастамаларды қолдау, жаңа жобаларды қаржыландыру кезінде мемлекеттік қолдау көрсету «Даму» қорының бағдарламалары (2, 3, 4, 5, 6, 7 транштар) айналым қаражатын толтыру, жаңа негізгі құралдарды сатып алу және оларды жетілдіру мақсатына кредит беру, аталған мақсаттарға қарыз алушы бұрын алған кредит қаражатын қайта қаржыландыру Азия даму банкінің ШОБ қаржыландыру бағдарламасы айналым қаражатын толтыру, жаңа негізгі құралдарды сатып алу және оларды жетілдіру мақсатына кредит беру, аталған мақсаттарға қарыз алушы бұрын алған кредит қаражатын қайта қаржыландыру «Қазақстан Даму Банкі» АҚ-тың екінші деңгейдегі банктерді қаржыландыру арқылы Қазақстан Республикасының индустриялық-инновациялық дамуын қолдау бағдарламасы (ҚДБ бағдарламасы) жобалық қаржыландыру Корпоративтік бизнес Банктің корпоративтік секторда тұрақты ұстанымдары бар, қолдағы бар клиенттік базаны сақтауда және жаңасын тартуда өз мақсатын көреді. Корпоративтік сектордың клиенттеріне ұсынылатын, негізгі банктік өнімдер мен қызметтердің тізімі төменде берілген: Корпоративтік сектор клиенттеріне банктік шоттар, соның ішінде жинақ шоттарды ашу/оларды жүргізу/жабу Аударымдар (ішкі және сыртқы) Конверсиялық операциялар Кредиттер/қаржыландыру/овердрафт Тендерлік кепілдіктер Құжаттамалық операциялар Сейфтік қызметтер Корпоративтік карталар Банк карталары/жалақы жобасы Инкассация (инкассация (қала және шалғайдағы жер), банкноттар мен монеталарды алып жүру, қабылдау, қайта есептеу) Вексельдермен операциялар Бағалы қағаздармен операциялар бағалы қағаздармен операциялар бойынша қызметтердің толық кешенін көрсету Банктік өнімдер мен қызметтер тарифтері ішкі нормативтік құжаттарға сәйкес белгіленіп, Банктің ресми сайтында жарияланады. Өнім желісіндегі өзгертулер 2015 жылғы наурызда жеке кәсіпкерлік субъектілерін қаржыландыру үшін «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ-тан қарыз (8,0 млрд. теңге) алынды, сондай-ақ 2015 жылы ШОБС қаржыландыру үшін 6,0 млрд. теңге көлемінде («Даму» КДҚ арқылы) ҚР Ұлттық Қорының қаражатынан қарыз алынды жылғы 4-ші тоқсанында ШОБС қаржыландыру үшін «Даму» КДҚ арқылы Азия даму банкінің желісі (3-ші транш) бойынша 22,7 млрд. теңге қарыз алынды. Қазкоммерцбанк өз клиенттеріне мультивалюталық депозитті әзірлеп, ұсынды. Аталған депозиттегі салымдарды теңгеге, АҚШ долларына немесе еуроға тез әрі оңай айырбастауға болады. Мультивалюталық депозиттің бір ерекшелігі салым ішіндегі валютаның ара салмағын салымшының қалауынша ауыстырып, қаражатты түрлі валютада жинақтап, сақтаудың мүмкіндігі. Бұдан басқа, қаражатты айырбастау комиссиясыз, жеңілдікті бағаммен жүргізіледі (банк кассаларында қолма-қол ақшаны айырбастау мен жеке тұлғалардың шоттары арасында қолма-қолсыз ақша арасындағы бағамға қарағанда төмен)

24 4.4. Іскерлік белсенділік стратегиясы Операциялық қызмет Банк ұзақмерзімді перспективада банктің бизнесі қандай болатынына анықтама беру арқылы стратегиясын әзірледі: Банк тізбекті жұмысы банк нарығында мақсатты ұстанымдарға қол жеткізуге мүмкіндік беретін бизнес-бөлімшелер мен қолдаушы функциялардың Банк деңгейіндегі бес стратегиялық бағытын анықтады: «ҚАЗКОМ барлық қызмет түрлерін толығымен ұсынатын, инновацияда және виртуалды банкингте мықты ұстанымдары бар Қазақстан Республикасы қаржы секторының көшбасшысы». Сервис сапасы Әрдайым және барлық жерде қолжетімділік Сегменттік тәсіл Банктің әлемдік озық тәжірибені жетілдіріп, пайдалануға бағытталған стратегиясы алдыңғы және қазіргі көрсеткіштер арасындағы аралықты жақындатуға, еліміздің банк нарығының жаңа биіктіктерді бағындыруына мүмкіндік береді. Банк кредит қоржынындағы мақсаттардың бөлшек және ШОБ кредиттеріне ауысуына көңіл бөлуді жоспарлап отыр. Бөлшек бизнесте Банк, барлық клиенттік сегментте көшбасшы деңгейінде болуды және нарықта әрбір сегмент үшін үздік баға ұсынысының бар болғанын жоспарлайды, бұл ретте, айтулы өнімдер ретінде табысты деп танылған Банктің карталық өнімдерін пайдаланып, келешекте электрондық арналар мен заманауи төлемдер технологиясын дамытады Сөйтіп, Банк келешектегі 3-5 жылда бөлшек бизнес қоржынының ұлғаюын мүмкін деп есептейді.. ШОБ сегментінде Банк өнімдер мен электрондық платформаның толықтығы әрі атқарымдылығы жағынан нарық көшбасшысы болуға, сондай-ақ мемлекеттік қаржыландыру бағдарламаларына қатысу арқылы сегменттің дамуына қолдау көрсетуге тырысады. Банк ШОБ сегменті қарыздарының қоржынын орташа мерзім шегінде үлкейтуді жоспарлайды. Корпоративтік сегментте Банк өзін нарық көшбасшыларының бірі ретінде көреді, оның себебі, біріншіден, комиссиялық өнімдер мен электрондық платформаның толықтығы әрі атқарымдылығы есебінен, сондай-ақ біздің клиенттердің салалық және географиялық ерекшелігі ескерілетін нарықтағы ең үздік өтеу үлгісінің арқасында. Қарыздардың корпоративтік қоржынының шоғырлануы, оның ішінде макроэкономикалық жағдайға байланысты, төмендейтін болады және корпоративтік кредит беру тәсілі көбіне оппортунистік болады жылға қарай қоржындағы корпоративтік сегмент шоғырлануының төмендеуі жоспарлануда. Банк клиенттермен өзара әрекеттесу кезінде негізгі «ақиқат кезеңдеріне» аса көңіл бөліп, сервис сапасын жоғарылату үшін әрдайым жұмыс істейді. Банк оның клиенттерінің 95%-ы кезекте 10 минуттан ұзақ тұрмауын, ал қызмет көрсетудің орташа уақыты 15 минуттан артық болмауын қамтамасыз етуге ұмтылады. Өнім ұсынысы Банк әрдайым өз өнім желісін дамытады, бірінші кезекте комиссиялық өнімдердің дамуына аса көңіл бөліп, клиенттердің өзгеріп тұратын қажеттіліктеріне сәйкес өнімдерді әзірлеп, бағыттайтын болады. Клиенттер Банк өнімдері мен қызметтерін кез келген уақытта кез келген жерде әрі кез келген ыңғайлы тәсіл арқылы пайдалана алады. Банк қашықтан қызмет көрсету жолдары арқылы күн сайынғы операцияларды жүргізу ыңғайлығын жоғарылататын болады. Банк бөлімшеде жүргізілетін операциялардың 80%-нан астамын қашықтан қызмет көрсету жолдары арқылы жүргізілуін жоспарлайды. Банктің өнімдері, сату үдерістері және қызмет көрсету үлгісі негізгі клиенттік сегменттердің қажеттілігіне лайықты етіліп жасалады және әр клиент өзіне сай келетін ұсынысты таба алатындай жүріс-тұрыс ерекшеліктері есепке алынатын болады. Банк топтамалық өнім ұсыныстарын және түрлі сегменттерге қызмет көрсетудің мақсатты үлгісін әзірлейді. 1. Клиентке бағдарлану Банк клиенттердің риясыздығына ие болу арқылы және қызмет көрсететін негізгі банк бола отырып сервистің ең жоғары денгейін қамтамасыз етеді. Банк, клиенттермен қарым-қатынас орнату саласында клиенттердің риясыздық деңгейін немесе Банк жетістігінің дәрежесін көрсететін тұтынушылардың риясыздық индексін көтеру үшін бар күшін салатын болады

25 Операциялық қызмет Сандық арналар мен карталық бизнес Банк сандық арналардың атқарымдылығы мен толықтығы жағынан озық банк әрі банктік карталар мен эквайринг нарығында бірінші болып қалады. Банк карталық технологиялардың негізінде жаңа өнімдер мен қызметтерді бірінші болып іске қосады. Банк шығарылған кредит карталарының санын бірте-бірте 2018 жылға қарай екі есе арта ұлғайтуды жоспарлайды. Венчурлық инвестициялар және инновация Банк жаңа технологияларды әзірлеу мен енгізу жобалары шеңберінде Банктің ішінде және технологиялық стартаптар мен болашағы зор әзірлеушілер командасын инвестициялау арқылы Банктен тыс жерлерде инновацияны белсеңді түрде дамытады. АТ платформасы Банк процестерін сәтті автоматтандыру үшін негіз болатын, біріктірілген, икемді және қауіпсіз АТплатформасын дамытуды жалғастырады. Экожүйе және серіктестік Банк жаңа өнімдерді серіктестер үшін клиенттердің барлық топтарының күн сайынғы тапсырмаларына барынша біріктірілген, ашық бірыңғай сандық экожүйеге біріктіруге тырысады. Кемел АТ ұйымы Банк тапсырыс берушілермен тиімді өзара әрекеттесуді қамтамасыз ету және АТ бөлімшесін Банктің ішіндегі инновация орталықтарының біріне айналдыру үшін ұйымдық құрылымын, ішкі процестер мен АТ құзыретін жетілдіреді. Корпоративтік мәдениет Банк қызметкерлердің қызығушылығын арттыру, ынталандыру және өзгерістерге дайын болуын қамтамасыз ету, бастамашылдыққа ынталандыру және жұмыс істеп жатқан әрі болашақ қызметкерлерге тартымды жұмыс беруші болу үшін корпоративтік мәдениеттің барлық элементтерін жақсартады. Қызметкерлерді дамыту және оқыту Банк болжамды құзыреттің үлгісі мен нысандандырылған оқыту процесіне негізделген жүйе құрып, қызметкерлердің дамуына жұмсалатын инвестициялар көлемін барынша үлкейтеді. Қызметкерлер құрамын басқару Банк қызметкерлерді ілгерілетудің, таңдаудың және жұмысқа жалдаудың ашық және бәсекелес процестерін енгізіп, қызметкерлер құрамын басқарудың барлық процестерін толығымен қайта қарайды. Деректер мен талдау 2. Технология және инновация Банк Қазақстан Республикасындағы банк саласында технологиялық және инновациялық көшбасшы болып қалады. Банк бейне-банкинг технологиясын пайдаланатын инновациялық бөлімшелер, сондай-ақ автоматтандырылған кассалар енгізуді; банктік және банктік емес өнімдер үшін инновациялық шешімдер енгізуді жоспарлайды. Банк пайдаланатын деректердің сапасы мен көлемін белсеңді түрде жоғарылатады және қызмет көрсету мен сату мақсаттарына, сол сияқты оңтайлы тәуекелдер мен басқарушылық шешімдерді қабылдау мақсаттары үшін озық аналитикалық құрылғылар мен әдістемелерді қоладантын болады. 3. Кәсіпқойлар командасы Банк барлық бизнес-сегменттер мен қосымша бөлімшелерде нарықтағы ең мықты кәсіпқойлар командасын құрады

26 Операциялық қызмет Ұйымдық құрылым Банк тиімсіз бөлуден, қайталанудан және функционалдық құрылым жағынан, сол сияқты филиалдар мен бас банк арасында бөлу жағынан басқарудың артық деңгейлерінен құтылу үшін қолданыстағы ұйымдық құрылымды жетілдіреді. Ішкі процестердің тиімділігі Халықаралық нарыққа қатысуы Банк халықаралық нарықтарға қатысу жағынан жетекші қазақстандық банк болып қалады және ЕурЭҚ аясында сыртқы экономикалық қызметке қызмет көрсететін негізгі банк атанады. 5. Бизнестің жаңа түрлері Банк сақтандыруды және әл-ауқаттылықты басқаруды қоса, клиенттердің банктік, сол сияқты банктік емес қажеттіліктерін қамтитын, жалпы сандық банктік экожүйе шеңберінде өнім ұсынысын дамытады. Банк ішкі бизнес-процестерді орындау жылдамдығын бірнеше есеге арттырады және тиімділігін шығындар жағынан үнемді өндіріс, автоматтандыру мен орталықтандыру қағидалары негізінде үздіксіз арттыру есебінен жақсартады. 4. Кемелдену және тиімділік Банк ұйымның кемелдігін күнделікті жүргізілетін процесстерге қатысты, сол сияқты бағдарламалар мен жобаларды жүзеге асыру жағынан арттыратын болады

27 млрд теңге млрд теңге млрд теңге млрд теңге 5 БӨЛІМ 2015 жылғы дағы шоғырландырылған активтер 2015 жылғы дағы кредиттік қоржын (брутто) 2015 жылғы дағы бағалы қағаздар қоржыны 2015 жылғы дағы Банктің меншікті капиталы Қаржы-экономикалық көрсеткіштері 52

28 Есепті кезең ішіндегі қаржылық нәтижелер талдауы 2015 Қаржылық жағдайды талдау 2013, 2014 және 2015 жж. нәтижелері бойынша «Қазкоммерцбанк» АҚ активтерінің көлемі бойынша Қазақстандағы ең ірі қаржы институты болып табылады: оның нарықтағы үлесі 2015 жылғы дағы жағдай бойынша 21,2% (2014 ж. 23,7%; 2013 ж. 16,2%) құрайды. 21,2% «Қазкоммерцбанк» АҚ активтерінің нарықтағы үлесі 21,2% құрайды Клиенттердің салымдары қаражат тартудың негізгі көзі болып табылады. Аталған салымдар 2015 жылғы ға нарықтың 20,9% (2014 ж. 19,6%; 2013 ж. 16,6%) үлесін иеленеді. Жұмыс істеуінің барлық кезеңінде Банк қаржылық қызмет көрсету нарығында өзінің қатысуын арттыруға, өнім желісін кеңейтіп, жетілдіруді және ұсынылатын өнімдер мен қызметтер сапасын жақсартуды жалғастырады. Активтер 2015 жылғы дағы жағдай бойынша Банктің шоғырландырылған активтері жыл басымен (2015 ж млрд. теңге, 2014 ж млрд. теңге, 2013 ж млрд. теңге) салыстырғанда 847 млрд. теңгеге немесе 19,9%- ға өсті жылғы ға сәйкес негізгі өсім «Клиенттерге ұсынылған несиелер» бабы бойынша орын алды, ал 2014 жылғы 31 желтоқсанға сәйкес өсім «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ облигациялары», «Сатуға арналған активтер» және «Клиенттерге ұсынылған несиелер» баптары бойынша орын алды млрд теңге 2015 жылғы дағы жағдай бойынша Банктің шоғырландырылған активтері Клиенттерге берілген несиелер (нетто) Банк активтерінің құрылымындағы ең ірі баптардың бірі болып табылады, 2015 жылғы дағы олардың үлесі 75,2% (2014 ж. 50,0%; 2013 ж 73,5%) құрады. Сондай-ақ 2015 жылғы дағы барлық активтердің 7,8% ын (2014 ж. 6,4%; 2013 ж. 5,1%) 399 млрд. теңге сомасындағы бағалы қағаздар қоржыны иеленеді, бағалы қағаздар қоржыны ұлғаюының негізгі себебі 2015 жылдың 4-ші тоқсанында номиналдық құны 192 млрд. теңге құрайтын «Самұрық Қазына» ҰӘҚ корпоративтік облигацияларын сатып алумен байланысты. Активтер ,2% 5,8% 4,1% 0,8% 1,2% 2,5% 2,5% 7,8% 553 млрд теңге 2015 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Банктің өтімді активтері 15,5% % 0,2% 0,4% 4,9% 11,7% 1,1% 5,2% 6,4% 4,6% 2015 жылғы дағы жағдай бойынша Банктің өтімді активтері жылдың басымен (2015 ж. 553 млрд. теңге; 2014 ж. 561 млрд. теңге; 2013 ж. 364 млрд. теңге) салыстырғанда 9 млрд. теңгеге төмендеді. Өтімді активтер қатарына ұлттық банктердегі ақша қаражаты мен шоттар, кепілмен немесе талап ету құқығымен ауыртпалық салынбаған бағалы қағаздар, басқа банктер мен басқа қаржы институттарына ұсынылған несиелер мен қаражат кіреді жылғы дағы олардың жиынтық активтердегі үлесі 2014 жылдағы 13,2%- бен салыстырғанда 10,8% (2013 ж. 14,1%) құрады ,5% 5,1% 5,4% 0,6% 5% 1,3% 1,5% 7,5% Ұлттық (Орталық) банктердегі ақша қаражаты мен шоттар Бағалы қағаздар қоржыны* Банктер мен өзге қаржы институттарына ұсынылған несиелер мен қаражат Клиенттерге ұсынылған несиелер «Самұрық-Қазына» Ұлттық Әл-ауқат қоры» АҚ облигациялары Қауымдастырылған компанияларға инвестициялар Туынды қаржы құралдары Инвестициялық жылжымайтын мүлік Негізгі құралдар мен материалдық емес активтер Өзге активтер** *Бағалы қағаздар қоржыны құрамына «пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері» бабы, сондай-ақ «сатуға арналған қолда бар активтер» және «өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар» баптары бойынша ескерілетін барлық бағалы қағаздар кіреді. ** Пайдаға салынатын кейінге қалдырылған салық бойынша активтерді есептегендегі өзге активтер 54 55

29 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері Клиенттерге ұсынылған несиелер Несие қоржыны (нетто) 2015 жылғы дағы жағдай бойынша 2014 жылдағы 221 млрд. теңгеге немесе 11,6%- ға (2015 ж млрд. теңге; 2014 ж млрд. теңге; 2013 ж млрд. теңге) қарағанда млрд. теңге немесе 80,5% құрады. Несие қоржыны өсімінің негізгі себебі болып P&A (активтермен және пассивтермен алмасу) әсері табылады. Банк есепті кезеңде ірі, шағын және орта бизнестің экономикалық белсеңділігін дамытуға және қолдауға бағытталған мемлекеттік бағдарламаларға қатысуын жалғастырды. Сөйтіп, 2015 жылы шағын және орта бизнесті қолдау бағдарламасы барысында «Даму» Қоры 23 млрд. теңге бағыттады; отандық өндірушілерге жеңілдікті кредит беру бағдарламасы бойынша «Даму» Қорымен 6 млрд. теңге; ірі кәсіпкерлікті қаржыландыру үшін «Қазақстанның даму банкі» АҚ-нан 8 млрд. теңге тартылды; ипотекалық кредиттерді қайта қаржыландыру бағдарламасы бойынша ПКҚ-мен 38,1 млрд. теңге бағытталды; сондай-ақ несие қоржыны сапасын жақсарту үшін ПКҚ-мен 250 млрд. теңге бөлінді. 2013, 2014 және 2015 жылдардағы дағы жағдай бойынша Банктің кредит қоржынының құрылымы Клиенттерге ұсынылған несиелер Баптың атауы Клиенттерге ұсынылған несиелер Клиенттерге РЕПО бойынша ұсынылған несиелер Клиенттерге ұсынылған несиелердің барлығы (брутто) Шегерімдер: клиенттерге берілетін несиелер бойынша шығын резервтері 2015 жылғы 31 желтоқсан 2014 жылғы 31 желтоқсан 2013 жылғы 31 желтоқсан Өзгерістер ( ) млн KZT млн USD млн KZT млн USD млн KZT млн USD млн KZT Млн USD % % % % % 2015 жылғы дағы жағдай бойынша шартты міндеттемелердің көлемі (нетто) жылдың басымен (2015 ж. 178 млрд. теңге; 2014 ж. 74 млрд. теңге; 2013 ж. 63 млрд. теңге) салыстырғанда 104 млрд. теңгеге артты. Құрамына несие қоржыны мен шартты міндеттемелер кіретін жиынтық кредит қоржынының көлемі (нетто) 2015 жылға млрд. теңгеге немесе 82,5%-ға, 2014 жылға 11,8%-ға (2015 ж млрд. теңге; 2014 ж млрд. теңге; 2013 ж млрд. теңге) артты. Клиенттерге берілген несиелердің барлығы (нетто) Шартты міндеттемелер % 2015 жылғы 2014 жылғы 2013 жылғы Өзгерістер ( ) млн KZT млн USD млн KZT млн USD млн KZT млн USD млн KZT млн USD % Кепілдіктер ,7% Аккредитивтер ,2% Шартты міндеттемелердің барлығы (брутто) Шегерімдер: шартты міндеттемелердің резервтері Шартты міндеттемелердің барлығы (нетто) ,5% ,2% ,8% 56 57

30 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері Кредит қоржыны барлығы* Несиелердің, кредит қоржынының барлығы (брутто) Шегерімдер: клиенттерге берілген несиелер мен шартты міндеттемелер шығынының резервтер і Несиелердің, кредит қоржынының барлығы (нетто) 2015 жылғы 2014 жылғы 2013 жылғы Өзгерістер ( ) млн KZT млн USD млн KZT млн USD млн KZT млн USD млн KZT млн. USD ,0% ,1% ,5% *Кредит қоржынының барлығы құрамына клиенттерге ұсынылатын несиелер, сондай-ақ баланстан тыс шартты міндеттемелер, атап айтқанда «кепілдіктер» мен «аккредитивтер» кіреді. 2013, 2014 және 2015 жылдардағы ға экономиканың салалары бойынша корпоративтік бизнестің несие қоржынының құрылымы (нетто) 0,1% 9,0% 7,6% 27,7% 7,8% 8,3% 2,7% 6,9% 2015 жылғы дағы жағдай бойынша корпоративтік бизнестің несие қоржыны құрылымындағы ең үлкен үлес салмағына «БТА Банкі» АҚ кредит желісін ашумен байланысты инвестициялар мен қаржыға 68,7% (2014 ж. 3,2%; 2013 ж. 2,7%), тұрғын және коммерциялық жылжымайтын мүлік құрылысына 7,5% (2014 ж. 32,6%; 2013 ж. 49,8%), жылжымайтын мүлікпен операцияларға 5,8% (2014 ж. 10,4%; 2013 ж. 7,8%) бағытталған несиелер болып отыр. Олардың корпоративтік бизнестің несие қоржынындағы жиынтық үлесі 82,0% (2014 ж. 46,2%; 2013 ж. 60,3%) құрайды жылғы дағы инвестициялық және қаржылық индустрияға бағытталған, несиелер көлемі млрд. теңгеге (2015 ж млрд. теңге; 2014 ж. 54 млрд. теңге; 2013 ж. 43 млрд. теңге) өскенін көрсетті, бұл «БТА Банкі» АҚ кредит желісін ашумен байланысты жылғы дағы жағдай бойынша тұрғын және коммерциялық жылжымайтын мүлік құрылысына бағытталған несиелер көлемі 296 млрд. теңгеге (2015 ж. 262 млрд. теңге; 2014 ж. 559 млрд. теңге; 2013 ж. 812 млрд. теңге) азайғанын көрсетті жылғы дағы жағдай бойынша кредит беру көлемінің 25 млрд. теңгеге (2015 ж. 203 млрд. теңге; 2014 ж. 178 млрд. теңге; 2013 ж. 127 млрд. теңге) өсуін «Жылжымайтын мүлікпен операциялар» саласы, ал 70 млрд. теңгеге (2015 ж. 85 млрд. теңге; 2014 ж. 154 млрд. теңге; 2013 ж. 136 млрд. теңге) төмендеуін «Қонақ үй қызметі және қоғамдық тамақтану» саласы, 129 млрд. теңгеге (2015 ж. 2 млрд. теңге; 2014 ж. 131 млрд. теңге; 2013 ж. 113 млрд. теңге) төмендеуін «Басқа металл емес минералды өнімдер өндірісі» саласы, 21 млрд. теңгеге (2015 ж. 140 млрд. теңге; 2014 ж. 161 млрд. теңге; 2013 ж. 121 млрд. теңге) төмендеуін «Сауда» саласы және 80 млрд. теңгеге (2015 ж. 395 млрд. теңге; 2014 ж. 475 млрд. теңге; 2013 ж. 278 млрд. теңге) төмендеуін басқа салалар көрсетті жылдың соңына Банкпен клиенттердің несиелері бойынша ықтимал шығындарға қалыптастырылған провизиялар 2014 жылдың соңындағы 508 млрд. теңгемен салыстырғанда 314 млрд. теңгені (2013 ж. 979 млрд. теңге) құрады жылғы дағы резервтеу пайызы 7,6% (2014 ж. 19,3%; 2013 ж. 34,0%) құрады. 11,4% 17,1% 68,7% ,0% 7,5% 5,8% 2,4% Сауда Тұрғын және коммерциялық жылжымайтын мүлік құрылысы Жылжымайтын мүлікпен операциялар 10,4% ,4% 49,8% 32,6% Қаржылық және ілеспе өнеркәсіп Басқа металл емес минералдық өнімдер өндірісі Басқалары ,4% млрд теңге Кредитқоржынының барлығы (брутто) 58 59

31 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері Банктер мен басқа қаржы институттарына ұсынылған несиелер мен қаражат Баптың атауы Өзгерістер ( ) млн KZT млн KZT млн KZT отн. абс. Несиелер ,2% Депозиттер ,6% Басқа банктердегі корреспондентік шоттар Кері РЕПО келісімдері бойынша ұсынылған несиелер Банктер мен басқа қаржы институттарына ұсынылған несиелер мен қаражат, брутто Шегерімдер: құнсыздануға арналған резервтер Банктер мен басқа қаржы институттарына ұсынылған несиелер мен қаражат, нетто ,0% ,1% ,3% ,0% ,3% 2015 жылғы дағы жағдай бойынша банктер мен басқа қаржы институттарына ұсынылған несиелер мен қаражат көлемі (нетто) 88 млрд. теңгеге немесе 42,3%-ға ұлғайғанын көрсетті, ал 2014 жылғы дағы жағдай бойынша өсімі 69 млрд. теңге (2015 ж. 297 млрд. теңге; 2014 ж. 209 млрд. теңге; 2013 ж. 140 млрд. теңге) құраған. Банктер мен басқа қаржы институттарына ұсынылған несиелер мен қаражат құрылымындағы ең үлкен өзгеріс 2015 жылы банктерге ұсынылған депозиттер бойынша орын алды. Аталған баптың 2015 жылғы дағы көлемі 155 млрд. теңгеге ұлғайды. Кері РЕПО келісімдері бойынша ұсынылған несиелердің көлемі 64 млрд. теңгеге төмендеп, 2015 жылдың аяғында 0,6 млрд. теңге (2014 ж. 65 млрд. теңге; 2013 ж. 11 млрд. теңге) құрады жыл бойынша несиелердің көлемі 0,5 млрд. теңгеге (2015 ж. 3 млрд. теңге; 2014 ж. 2 млрд. теңге; 2013 ж. 1,5 млрд. теңге) ұлғайды жылғы дағы банктер мен басқа қаржы институттарына ұсынылған несиелер мен қаражаттың 47,7% (2014 ж. 5,4%; 2013 ж. 0,2%) бір айдан үш айға дейінгі мерзіммен орналастырылғанда, 28,1% (2014 ж. 70,5%; 2013 ж. 90,9%) бір айға дейінгі мерзімге орналастырылды. Бағалы қағаздар қоржыны және туынды қаржы құралдары Бағалы қағаздар қоржыны құрамына пайда және залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын борыштық және үлестік бағалы қағаздарға салынатын инвестициялар, сатуға арналған инвестициялар, сондай-ақ өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар кіреді. Баптың атауы Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері 2015 жылғы 2014 жылғы 2013 жылғы Өзгерістер млн KZT үлесі млн KZT үлесі млн KZT үлесі млн KZT % ,9% ,9% ,5% ,6% борыштық бағалы қағаздар ,5% ,9% ,8% ,2% үлестік бағалы қағаздар ,8% ,9% ,6% ,5% туынды қаржы құралдары ,5% ,1% ,1% ,3% Қолда бар сатуға арналған инвестициялар ,7% ,7% ,2% ,5% борыштық бағалы қағаздар ,4% ,7% ,2% ,8% үлестік бағалы қағаздар ,2% ,1% ,0% ,9% Өтегенге дейін ұсталатын инвестициялар ,4% ,4% ,3% ,5% борыштық міндеттемелер: ,4% ,4% ,3% ,5% Бағалы қағаздар қоржынының барлығы Бағалы қағаздар мен туынды қаржы құралдары қоржынының барлығы 399 млрд теңге 2015 жылғы дағы бағалы қағаздар қоржыныа ,5% ,9% ,9% ,2% ,0% ,0% ,0% ,0% 2015 жылғы дағы жағдай бойынша бағалы қағаздар қоржынының көлемі 128 млрд. теңгеге (2015 ж. 399 млрд. теңге; 2014 ж. 271 млрд. теңге, 2013 ж. 133 млрд. теңге) ұлғайды, аталған баптың ұлғаюы негізінен номиналдық құны 192 млрд. теңгені құрайтын «Самұрық-Қазына» облигацияларын сатып алумен байланысты жылғы дағы туынды қаржы құралдарының көлемі бір жылдың ішінде 193 млрд. теңгеге (2015 ж. 210 млрд. теңге; 2014 ж. 18 млрд. теңге, 2013 ж. 17 млрд. теңге) ұлғайды

32 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері 2014 және 2015 жж. дағы пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері Негізгі құралдар мен материалдық емес активтер 8,9% 0,7% ,4% 3% ,7% 0,3% 80% Қазақстан ТМД ЭЫДҰ елдері ЭЫДҰ-дан басқа елдер 2015 жылғы дағы жағдай бойынша пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері құрылымының басым бөлігін қазақстандық эмитенттердің қаржы активтерінің 90,4% (2014 ж 80,0%; 2013 ж. 69,7%) құрайды жылғы ға сәйкес негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің баланстық қалдық құнының 9 млрд. теңгеге немесе 18,6%-ға төмендегенін көрсетті және 39 млрд. теңге (2014 ж. 48 млрд. теңге; 2013 ж. 33 млрд. теңге) құрды. «Ғимараттар мен басқа жылжымайтын мүлік» бабының баланстық қалдық құны 2015 жылғы ға сәйкес 27 млрд. теңге (2014 ж. 35 млрд. теңге; 2013 ж. 23 млрд. теңге) құрады. Ғимараттар мен басқа да жылжымайтын мүлік тәуелсіз бағалаушыны тарту арқылы қайта бағаланады. 39 млрд теңге 2015 жылғы негізгі құралдар мен материалдық емес активтер Ұлттық (орталық) банктердегі ақша қаражаты мен шоттар және қымбат металдар 2015 жылғы ға сәйкес «Жиһаз және құрал-жабдықтар» бабы бойынша баланстық қалдық құны бір жылда 1 млрд. теңгеге немесе 11,7%-ға (2015 ж. 9 млрд. теңге; 2014 ж. 8 млрд. теңге; 2013 ж. 7 млрд. теңге) ұлғайды жылға ұлттық (орталық) банктердегі ақша қаражаты мен шоттардың, сондай-ақ активтер құрылымындағы қымбат металдарға қаржы салу үлесі 2,5% (2014 ж. 4,6%; 2013 ж. 7,5%) құрады жылға баптың төмендеуі (қымбат металдарды қоспағанда) 68 млрд. теңге, және 2015 жылғы дағы ұлттық (орталық) банктердегі ақша қаражаты мен шоттар көлемі 124 млрд. теңге (2014 ж. 192 млрд. теңге; 2013 ж. 192 млрд. теңге) құрады. Ұлттық банктердегі ақша қаражатының жалпы көлемінде кассадағы қолма-қол ақшаның үлесі ұлғайып, 2014 жылғы дағы 43,7%-ға (2013 ж. 24,2%) қарағанда 2015 жылғы ға 78% құрады. Орталық банктердегі ақша қаражаты мен шоттардың валюталық құрылымы қарастырылып отырған кезең бойынша шамалы ғана өзгеріске ұшырады: 2014 жылмен салыстырғанда 2015 жылға теңгедегі қаражат үлесі 48,1%-дан 63,6%-ға (2013 ж. 47,9%) дейін ұлғайды, доллардағы қаражат үлесі 48,5%-дан 23,2%-ға (2013 ж. 48,0%) дейін төмендеді, басқа валютадағы қаражат үлесі 3,4%-дан 13,2%-ға (2013 ж. 4,1%) дейін өсті. 2013, 2014 және 2015 жылдар бойынша орталық банктердегі ақша қаражаты мен шоттардың валюталық құрылымы 13,2% 63,6% 3,4% 48,5% 48,1% ,1% 48% 23,2% Теңге Доллар Басқасы 47,9% 2015 жылдың соңына қарай аяқталмаған құрылыстың баланстық қалдық құны 1,4 млрд. теңгеге (2015 ж. 0,1 млрд. теңге; 2014 ж. 1,5 млрд. теңге; 2013 ж. 0,03 млрд. теңге) азайды

33 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері Баптың атауы Ғимараттар мен басқа жылжымайтын мүлік 2015 жылғы 2014 жылғы 2013 жылғы Ауытқулар ( ) млн KZT үлесі млн KZT үлесі млн KZT үлесі млн KZT % ,1% ,8% ,8% ,9% Жиһаз бен құрал-жабдықтар ,6% ,2% ,4% ,7% Материалдық емес активтер ,3% ,4% ,6% ,8% Аяқталмаған құрылыс 128 0,3% ,1% 27 0,1% ,3% Басқасы 272 0,7% 232 0,5% 398 1,2% 40 17,2% Негізгі құралдар мен материалдық емес активтер ,0% ,0% ,0% ,6% Инвестициялық жылжымайтын мүлік және сатуға арналған активтер Баптың атауы Инвестициялық жылжымайтын мүлік Сатуға арналған активтер 2015 жылғы Млн. теңге Өзгерістер ( ) 2014 жылғы 2013 жылғы салыстр ,7% ,8% Жылжымайтын мүлік нысандарының әділ құнын анықтау кезінде жылжымайтын мүлік нысандарын ең жақсы әрі тиімді пайдалану болып олардың ағымдағы пайдалануы табылады. Сөйтіп, инвестициялық жылжымайтын мүліктің әділ құны 2014 жылғы дағы 61 млрд. теңгеге және 2013 жылғы дағы 31 млрд. теңгеге қарағанда 2015 жылғы дағы жағдай бойынша 9 млрд. теңге құрады. Аталған баптың өзгеруіне инвестициялық жылжымайтын мүліктен басқа активтерге 50 млрд. теңге сомасында сенімсіз аударымдардың жүргізілуі әсер етті. абс жылғы ға сәйкес сатуға арналған активтердің көлемі 2014 жылғы дағы 434 млрд. теңгемен және 2013 жылғы дағы 99 млрд. теңгемен салыстырғанда 53 млрд. теңге құрады. Аталған бап 2015 жыл бойынша 381 млрд. теңгеге немесе 8 есеге азайғанын көрсетті, бұл «KazKom Realty» ЖШС таратумен байланысты (2014 жылғы дағы жағдай бойынша «KazKom Realty» ЖШС сатуға арналған ұзақмерзімді активтер 390 млрд. теңге құрады). Банктің міндеттемелері 2015 жылғы дағы жағдай бойынша Банк міндеттемелерінің жалпы сомасы 890 млрд. теңгеге немесе 23,2%-ға (2015 ж млрд. теңге; 2014 ж млрд. теңге; 2013 ж млрд. теңге) ұлғайғанын көрсетті жыл бойынша клиенттердің қаражаты млрд. теңгеге немесе 46,8%-ға (2015 ж млрд. теңге; 2014 ж млрд. теңге; 14,7% ,2% 70,4% 4,1% Банктер мен басқа қаржы институттарының несиелері мен қаражаты Клиенттердің қаражаты Шығарылған борыштық бағалы қағаздар 6% 2,6% 2013 ж млрд. теңге) ұлғайды жылғы дағы жағдай бойынша банктер мен басқа қаржы институттарының несиелері мен қаражатының көлемі 2014 жылғы 31 желтоқсандағы 683 млрд. теңгеге қарағанда 123 млрд. теңге құрады ,1% 10,9% 5,7% 3,3% 3,2% 17,8% Басқа тартылған қаражат Басқа міндеттемелер Реттелген қарыз Міндеттемелер құрылымында да келесі өзгерістер орын алды: клиенттер қаражатының үлесі 59,1%-дан 70,4%-ға дейін (2013 ж. 76,0%), шығарылған борыштық бағалы қағаздар 10,9%-дан 14,7%-ға дейін (2013 ж. 11,4%), реттелген борыш 3,2%-дан 6,0%- ға дейін (2013 ж. 5,7%) ұлғайды. Банктер мен басқа қаржы институттарының несиелері 2015 жылғы дағы шығарылған борыштық бағалы қағаздардың көлемі 279 млрд. теңгеге (2015 ж. 696 млрд. теңгеге; 2014 ж. 417 млрд. теңгеге; 2013 ж. 253 млрд. теңгеге) ұлғайды. Реттелген борыш 158 млрд. теңгеге ұлғайғанын көрсетті және 2015 жылғы 31 желтоқсанға 281 млрд. теңге (2014 ж. 123 млрд. теңге; 2013 ж. 125 млрд. теңге) құрады ,4% 76,0% 0,7% 1,8% 5,7% 4,4% мен қаражатының үлесі 17,8%- дан 2,6%-ға дейін (2013 ж. 4,4%), басқа тартылған қаражат 5,7%-дан 2,2%-ға дейін (2013 ж. 0,7%) азайды

34 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері Клиенттердің қаражаты Банк 2015 жылғы дағы жағдай бойынша депозит нарығының 20,9% (2014 ж. 19,6%; 2013 ж. 16,6%) құрайды жылғы дағы жағдай бойынша клиенттер қаражатының көлемі млрд. теңгеге немесе 46,8%-ға (2015 ж млрд. теңге; 2014 ж млрд. теңге; 2013 ж млрд. теңге) ұлғайды млрд теңге 2015 жылғы дағы жағдай бойынша клиенттер қаражаты 2015 жылдың қорытындысы бойынша корпоративтік сектор клиенттерінің салым үлесі 55,8% (2014 ж. 55,6%; 2013 ж. 59,4%) құрады. Аталған баптың көлемі 2015 жылғы ға млрд. теңге құрады, былтырғы жылға қарағанда өсім 596 млрд. теңге (2014 ж млрд. теңге; 2013 ж. 998 млрд. теңге) құрады. Өсімнің негізгі себебі 2015 жылы бағамдық түзетулердің жүргізілуіне байланысты жылғы ға жеке тұлғалардың салым үлесі 44,2% (2014 ж. 44,4%; 2013 ж. 40,6%), болды, бұл бап бойынша қаражат көлемі млрд. теңге (2014 ж млрд. теңге; 2013 ж. 684 млрд. теңге) құрады жылғы дағы жағдай бойынша мемлекеттік тұрақтандыру бағдарламасы шеңберінде «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-тан, «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі» АҚ-тан және «Проблемалық кредиттер қоры» АҚ-тан депозит түрінде орналастырылған жалпы қаражат сомасы есептелген сыйақысын есепке алмағанда 406 млрд. теңге (2014 ж. 95 млрд. теңге, 2013 ж. 101 млрд. теңге) құрады. Банк клиенттері қаражатының құрылымы Заңды тұлғалардың салымдары Жеке тұлғалардың салымдары Клиенттер қаражатының барлығы 2015 жылғы Көлемі, млн KZT үлесі, % 2014 жылғы Көлемі, млн KZT үлесі, % 20,9% Банк 2015 жылғы дағы жағдай бойынша депозит нарығының үлесі 2013 жылғы Көлемі, млн KZT Ауытқулар ( ) үлесі, % абс. салыст.% ,8% ,6% ,4% ,3% ,2% ,4% ,6% ,2% ,0% ,0% ,0% ,8% Шығарылған борыштық бағалы қағаздар 2015 жылғы дағы жағдай бойынша шығарылған борыштық бағалы қағаздардың көлемі 66,8%-ға ұлғайды және 695 млрд. теңге (2014 ж. 417 млрд. теңге; 2013 ж. 253 млрд. теңге) құрады жылдың ішінде Топ 2022 ж. өтеу мерзімімен жалпы құны 3 млрд. теңге (2014 ж. 1 млрд. теңге, 2013 ж. 5 млрд. теңге) құрайтын шығарылған борыштық бағалы қағаздарын сатып алды жылдың ішінде Топ 2022 ж. өтеу мерзімімен жалпы құны 4 млрд теңге (2014 ж. 0,1 млрд. теңге, 2013 ж. 1 млрд. теңге) құрайтын шығарылған борыштық бағалы қағаздарды сатты жылғы 12 ақпанда Банк мамандандырылған сауда-саттықты өткізу арқылы 2022 қаңтарда өтеу мерзімімен, жалпы номиналдық құны номиналдан (орналастыру кезінде төленген комиссияны шегергенде) 99.95% бағасы бойынша жылдық 8.75% көлемінде орналастырылған кезде өтеуге қатысты табыстылығы бойынша 20 млрд. теңгені құраған, қазақстан заңнамасына сәйкес шығарылған облигацияларды ҚҚБ-да орналастырды жылғы 5 наурызда Банк мамандандырылған сауда-саттықты өткізу арқылыжалпы номиналдық құны номиналдан (орналастыру кезінде төленген комиссияны шегергенде) 99.93% бағасы бойынша жылдық 8.75% көлемінде орналастырылған кезде өтеуге қатысты табыстылығы бойынша 30 млрд теңге құрайтын, осы шығарылымның облигацияларын ҚҚБ-да қосымша орналастырды жылғы 21 сәуірде Банк мамандандырылған сауда-саттықты өткізу арқылы жалпы номиналдық құны номиналдан (орналастыру кезінде төленген комиссияны шегергенде) 99.90% бағасы бойынша жылдық 8.75% көлемінде орналастырылған кезде өтеуге қатысты табыстылығы бойынша 40 млрд теңге құрайтын, осы шығарылымның облигацияларын ҚҚБ-да қосымша орналастырды жылғы 11 маусымда Банк мамандандырылған сауда-саттықты өткізу арқылы жалпы номиналдық құны номинал

35 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері дан (орналастыру кезінде төленген комиссияны шегергенде) 99.88% бағасы бойынша жылдық 8.75% көлемінде орналастырылған кезде өтеуге қатысты табыстылығы бойынша 5 млрд теңге құрайтын, осы шығарылымның облигацияларын ҚҚБ-да қосымша орналастырды жылғы 3 қарашада Банк бастапқы орналастыру сомасы 500 млн. АҚШ долларымен, 2005 жылғы қарашада шығарылған еурооблигацияларды өтеді. Шығарылған еурооблигациялар толығымен Банктің меншікті қаражаты есебінен өтелді. Тартылған өзге қаражат 2015 жылғы дағы жағдай бойынша өзге тартылған қаражаттың көлемі 115 млрд теңгеге төмендегенін көрсетіп, 102 млрд. теңгені (2014 ж. 217 млрд. теңге; 2013 ж ж. 2014ж. 15 млрд. теңге) құрады, Негізгі төмендеу 2015 жылы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ-нан алынған қарыз бойынша орын алды. 2013ж. Ауытқуы ( ) Банктер мен өзге қаржы институттарының несиелері мен қаражаты 2015 жылғы ға банктер мен өзге қаржы институттарының несиелері мен Корреспонденттік шоттар Банктер мен қаржы институттарының кредиттері мен қаражаты 2015 жылғы Көлемі, млн KZT үлесі, % 2014 жылғы Көлемі, млн KZT үлесі, % қаражатының көлемі 2014 жылғы дағы 683 млрд. теңгемен салыстырғанда 123млрд. теңгені (2013 ж. 98 млрд. теңге) құрады жылғы Көлемі, млн KZT Ауытқулар ( ) үлесі, % абс. отн ,8% ,9% ,4% ,5% ,6% ,5% ,1% ,0% «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ берген қарыз «Даму» Кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ берген қарыз Басқа ұйымдардан алынған ұзақмерзімді қарыздар Көлемі, млн KZT үлес, % Көлемі, млн KZT үлес, % Көлемі, млн KZT үлес, % абс., млн KZT салыстырм., % ,3% ,7% 0 0,0% ,0% ,7% ,4% ,8% ,9% 0 0,0% ,9% 797 5,2% ,0% Тартылған өзге қаражат ,0% ,0% ,0% ,1% 2015 жылғы ға «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ-тан алынған қарыз көлемі 36 млрд.теңгені (2014 ж. 171 млрд. теңге; 2013 ж. нөл) құрады жылғы 31 желтоқсанға «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ-тан алынған қарыз көлемі бір жыл ішінде 22 млрд.теңгеге ұлғайып, 66 млрд.теңгені (2014 ж. 44 млрд. теңге; 2013 ж. 15 млрд. теңге) құрады, бұл 23 млрд. теңге сомасына Азия даму банкінің желісі бойынша (3-транш) «Даму» КДҚ-дан қаражат тартумен байланысты. РЕПО келісімдері бойынша алынған несиелер ,7% ,6% ,5% ,0% Барлығы ,0% ,0% ,0% ,0% 2015 жылғы ға корреспонденттік шоттар көлемі 15 млрд. теңгеге ұлғайды және 21 млрд. теңгені (2014 ж. 6 млрд. теңге; 2013 ж. 4 млрд. теңге) құрады жылғы дағы жағдай бойынша банктер мен қаржы институттарының кредиттері мен қаражатының көлемі 76 млрд. теңгені құрады, ол 2014 жылғы дағы 17 млрд. теңгеге қарағанда 4,5 есе ұлғайғанын (2013 ж. 19 млрд. теңге) көрсетті жылғы дағы жағдай бойынша «Банктермен «РЕПО операциялары» бабы бойынша тартылған қаражат көлемі 633 млрд. теңгеге төмендегенін көрсетті және жыл басындағы 660 млрд. теңгеге қарағанда 27 млрд. теңгені (2013 ж. 75 млрд. теңге) құрады. Бұл баптағы қаражаттың төмендеуі негізінен «БТА Банкі» АҚ-тың «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ облигацияларын өтеумен байланысты. Реттелген борыш 2015 жылғы дағы жағдай бойынша реттелген борыш 158 млрд. теңгеге (2015 ж. 281 млрд. теңгеге; 2014 ж. 123 млрд. теңгеге; 2013 ж. 125 млрд. теңгеге) ұлғайғанын көрсетті. Ұлғаюдың негізгі себебі 2015 жылғы 4-ші тоқсанда жылдық 9,5%-бен 101 млрд. теңге сомасына реттелген облигацияларды орналастыру болып табылады

36 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері Банкті капиталдау 2015 жылғы дағы жағдай бойынша Базель келісіміне сәйкес есептелген Банктің меншікті капиталы 2014 жылғы дағы 451 млрд.теңгемен (бірінші деңгейдегі 404 млрд. теңге капиталды қоса алғанда) салыстырғанда 523 млрд. теңгені (бірінші деңгейдегі 376 млрд. теңге капиталды қоса алғанда) құрады жылғы дағы жағдай бойынша Банктің меншікті капиталы 430 млрд. теңгені (бірінші деңгейдегі 364 млрд. теңге капиталды қоса алғанда) құрады. Банктің бірінші деңгейдегі балама капиталының коэффициенті 8.29% құрады, ал жалпы капиталдың балама коэффициенті 2014 жылғы дағы 11.96% және 13.34%-бен және 2013 жылғы дағы 15,06% және 17,78% -бен салыстырғанда, 2015 жылғы да тиісінше 11.54% құрады. Келесі кестеде 2013, 2014 және 2015 жылдардың дағы жағдайы бойынша Базель Келісіміне сәйкес есептелген капиталдың балама есебі ұсынылған: 523 млрд теңге 2015 жылғы дағы Банктің меншікті капиталы Баптың атауы Нормативтік капитал а : I деңгейдегі капитал: Жарғылық капитал (жай акциялар) 2015 (млн KZT) 2014 (млн KZT) 2013 (млн KZT) Эмиссиялық кіріс Бөлінбеген пайда Иеліктегі бақыланбайтын үлестері Іскерлік беделі Қауымдастырылған компаниялардағы инвестициялар Мезгілсіз облигациялар I деңгейлі болып анықталған барлық капитал Қайта бағалау резерві в Жарғылық капитал (артықшылықты акциялар) Реттелген қарыз г Қауымдастырылған компанияларға инвестициялар II деңгейлі болып анықталған барлық капитал Акционерлік капитал 11,5% 2015 ж. 13,3% ж. 17,8% ж. Меншікті капиталдың балама коэффициенті 20% 15% 10% 5% 0% Капиталдың барлығы Тәуекел есебімен бағаланған активтер I деңгейдегі капиталдың жеткіліктілік коэффициенті Капитал жеткіліктілігінің жалпы коэффициенті а II Базельде белгіленген ережерлерге сәйкес ,29% 11,96% 15,06% 11,54% 13,34% 17,78% в «Қайта бағалау резервтері» бабы негізгі құралдарды қайта бағалау және резерв/сатуға арналған қолда бар инвестицияларды қайта бағалау бойынша (дефицит) сомасынан тұрады (II Базельге сәйкес). г 2013, 2014 және 2015 жылдардағы дағы жағдай бойынша капиталдың жеткіліктілігін есептеу кезінде Топ капитал есебіне бірінші деңгейлі капиталдың көлемінен 50% аспайтын көлемде алынған реттелген қарызды енгізді. Банк банкрот болғанда немесе таратылғанда, осы берешекті өтеу Банктің басқа кредиторлар алдындағы міндеттемелерін орындаған соң жүзеге асырылады

37 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері Қаржы нәтижелерін талдау банк пайдасы Бап атауы Пайыздық активтердің құнсыздану қорын қалыптастырғанға дейін таза пайыздық кіріс 2015 жыл млн KZT 2014 жыл млн KZT 2013 жыл млн KZT Өзгеріс ( ) млн KZT % ,5% Пайыздық емес таза кіріс ,9% Пайыздық активтердің құнсыздану қорын қалыптастырғанға дейін операциялық кіріс ,8% Операциялық шығыс ,0% 2015 жылғы пайыздық активтердің құнсыздану қорын қалыптастырғанға дейін таза пайыздық кіріс 21.5%-ға ұлғайды (2015 ж. 187 млрд теңге, 2014 ж. 154 млрд теңге, 2013 ж. 142 млрд теңге) жылғы 12 айда пайыздық активтердің құнсыздану қорын қалыптастырғанға дейін және салық салынғанға дейін таза пайыздық кіріс 2014 жылғы осыған ұқсас кезеңмен салыстырғанда, 68.5%-ға (2015 ж. 176 млрд теңге, 2014 ж. 104 млрд теңге, 2013 ж. 134 млрд теңге) ұлғайды жылы табыс салығының шығысы жыл басындағы (2013 ж. 10 млрд теңге) 7 млрд теңгемен салыстырғанда, 18 млрд теңгені құрады. Пайыздық активтердің құнсыздану қоры 177 млрд теңгеге ұлғайды, жыл басымен салыстырғанда, (2014 ж. 74 млрд теңге, 2013 ж. 72 млрд теңге) 138.8% ұлғайды. Кепілдіктер мен баланстан тыс басқа да міндеттемелердің қорын қалыптастыру Басқа да операциялар бойынша құнсыздану қорын қалыптастыру Пайыздық активтердің құнсыздану қорын қалыптастырғанға дейін және салық салынғанға дейін таза пайда Пайыздық активтердің құнсыздану қорын қалыптастыру ,0% ,1% ,5% ,8% Салық салынғанға дейін пайда/(залал) ,9% Табыс салығының (шығысы)/үнемдеу ,9% Таза пайда/залал ,7% Келесілерге жататын: Пайыздық кіріс Бап атауы Клиенттерге берілген несиелердің пайыздары Басқа банктердегі және өзге де қаржы институттарындағы несиелердің және қаражаттың пайыздары «Самұрық-Қазына» облигацияларының пайыздық кірісі 2015 жыл млн KZT 2014 жыл млн KZT 2013 жыл млн KZT Өзгеріс ( ) млн KZT % ,5% ,1% ,2% Бас банктегі жай акциялардың акционерлеріне Бас банктегі артықшылықты акциялардың акционерлеріне ,3% ,0% Бағалы қағаздардың пайыздары ,3% Клиент қаражатының дисконты ,0% Пайыздық кірістің барлығы ,6% Бақыланбайтын үлеске ,0% 72 73

38 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері Пайыздық кіріс Бап атауы Шығарылған борыштық бағалы қағаздардың, тәртіптелген борыштың пайыздық шығысы және артықшылықты акциялардың дивидендтері Банктердің қарызы мен қаражатының және РЕПО пайыздары Клиент қаражатының және РЕПО пайыздық шығысы 2015 жылғы 12 айда пайыздық кіріс 64 млрд теңгеге немесе 20.6%-ға ұлғайды немесе 2014 жылғы 12 айдағы 314 млрд теңгедегі кіріспен салыстырғанда, (2013 ж. 252 млрд теңге) 378 млрд теңгені құрады жылғы 12 айдың нәтижесі бойынша пайыздық кіріс құрылымында «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ облигацияларының кірісі 15 млрд теңге сомасында көрсетілді (2014 ж. 19 млрд теңге, 2013 ж. 0 теңге). Клиенттерге берілген несиелердің пайыздық кірісі 7 млрд теңгеге немесе 2.5% (2015 ж 275 млрд теңге, 2014 ж. 282 млрд теңге, 2013 ж. 243 млрд теңге) ұлғайды. Басқа банктердегі және өзге де қаржы институттарындағы несиелердің және қаражаттың 2015 жылғы 12 айдағы пайыздық кірісі 13 млрд теңге, 10 млрд теңгеге ұлғайды (2014 ж. 4 млрд теңге, 2013 ж. 2 млрд теңге). Бағалы қағаздардың пайыздық кірісі 17 млрд теңгені құрады, 2015 жылда 8 млрд теңгеге ұлғайды (2014 ж. 9 млрд теңге, 2013 ж. 7 млрд теңге). Клиенттерге берілген қарыздың кіріс үлесі пайыздық кіріс құрылымында едәуір үлкен әрі 2015 жылы 72.7%, 2014 жылы 89.8% және 2013 жылы 96.6% құрады. Шығыс, млн. теңге Өзгеріс ( ) 2015 жыл 2014 жыл 2013 жыл млн KZT % ,6% ,1% ,7% Басқа да пайыздық шығыс ,5% Пайыздық шығыстың барлығы ,7% 2015 жыл дапайыздықшығыскөрсеткіші 2014 жыл ғы 12 айменсалыстырғанда, 19.7%-ға немесе 31 млрд теңгеге ұлғайды, 191 млрд теңгені құрады (2014 ж. 160 млрд теңге, 2013 ж. 111 млрд теңге) жылғы 12 айдың нәтижесі бойынша клиенттердің шоттарындағы пайыздық шығыстың үлесі өткен жылдың осыған ұқсас кезеңіндегі 57.3%-бен салыстырғанда, төмендеп, 52.6% құрады. Клиенттердің шоттары бойынша 2015 жылғы 12 айдағы пайыздық шығысы 9 млрд теңгеге ұлғайып, 100 млрд теңгені құрады (2014 ж. 91 млрд Таза пайыздық кіріс Бап атауы 2015 жыл млн KZT 2014 жыл млн KZT 2013 жыл млн KZT теңге, 2013 ж. 75 млрд теңге). Шығарылған борыштық бағалы қағаздардар, тәртіптелген борыш пен артықшылықты акциялардың дивидендттері бойынша шығыс үлесі 2014 жылғы 12 айдағы22.8%-дан 2015 жылғы 12 айда 30.3%-ға дейін ұлғайды (2013 ж. 28.0%) жылғы 12 айда шығарылған борыштық бағалы қағаздардардың пайыздық шығысы 21 млрд теңгеге (2015 ж. 47 млрд теңге, 2014 ж. 26 млрд теңге, 2013 ж. 21 млрд теңге) ұлғайды, ал тәртіптелген қарыз бойынша 0,5 млрд теңгеге (2015 ж. 9 млрд теңге, 2014 ж. 9 млрд теңге, 2013 ж. -10 млрд теңге) азайды. Банктердің несиелері мен қаражатының және РЕПО пайыздық шығысы 14.2%-дан 13.3%-ға дейін азайды жылғы 12 айда банктердің несиелері мен қаражатының пайыздық шығысы 3 млрд теңгеге ұлғайып, 2014 жылғы 12 айдағы 23 млрд теңге мен салыстырғанда,25 млрдтеңгеніқұрады (2013 ж. 4 млрд теңге). Пайыздық шығыстың үлесі 3,8%-ға дейін төмендеп, 2 млрд теңгеге төмендегенін көрсетті (2015 ж. 7 млрд теңге, 2014 ж. 9 млрд теңге, 2013 ж. 1 млрд теңге). Өзгеріс ( ) млн KZT % Пайыздық кіріс ,6% Пайыздық шығыс ,7% Пайыздық активтердің құнсыздану қорын қалыптастырғанға дейін таза пайыздық кіріс Пайыздық активтердің құнсыздану қорын қалыптастыру ,5% ,8% Таза пайыздық кіріс/(шығыс) ,2% 2015 жылғы 12 айда пайыздық активтердің құнсыздану қорын қалыптастырғанға дейін таза пайыздық кіріс 2014 жылғы 12 айдағы 154 млрд теңгемен салыстырғанда, 187 млрд теңгені құрады. 33 млрд теңгеге немесе 21.5%-ға ұлғайды. Топтың таза пайыздық кірісі 2015 жылдың басындағы жағдаймен салыстырғанда, (2015 ж. 10 млрд теңге, 2014 ж. 80 млрд теңге, 2013 ж. 70 млрд теңге) 70 млрд теңгеге төмендеді

39 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері Пайыздық активтердің құнсыздану қорына қаржы бөлу Бап атауы Клиенттерге берілетін несие шығынының қорына қаржы бөлу Банктерге берілетін несие шығынының қорына қаржы бөлу Сатуға қолда бар инвестиция шығынының қорына қаржы бөлу 2015 жыл млн KZT 2014 жыл млн KZT 2013 жыл млн KZT Өзгеріс ( ) млн теңге % ,7% ,5% ,0% Барлығы ,8% Пайыздық емес таза кіріс Бап атауы Пайда мен залал арқылы әділ құн бойынша шетел валютасымен және қаржы активтерімен жасалатын операциялардың таза пайдасы (залалы) 2015 жылғы 12 айда құнсыздану қорын қалыптастыруға жұмсалған шығыс 2014 жылғы осыған ұқсас кезеңмен салыстырғанда, 103 млрд теңгегенемесе 138.8%-ға ұлғайды (2015 ж. 177 млрд теңге, 2014 ж. 74 млрд теңге, 2013 ж. 72 млрд теңге) жыл 2014 жыл 2013 жыл Ауытқу ( ) млн KZT үлесі, % млн KZT үлесі, % млн KZT үлесі, % млн KZT % % % % ,1% Таза комиссиялық кіріс % % % ,2% Сатуға қолда бар инвестициялардан іске асырылған таза пайда/(залал) 104 0% % 86 0% ,8% Алынған дивидендтер % % 324 1% ,8% Басқа да кіріс % % % ,5% Сатуға арналған активтердің құнсыздануы % % 726 2% ,1% Пайыздық емес таза кіріс % % % ,9% 2015 жылғы 12 айда пайыздық емес таза кіріс 84 млрд теңге әрі 2014 жылғы 12 аймен салыстырғанда, 71 млрд теңгеге ұлғайды (2014 ж. 14 млрд теңге, 2013 ж млрд теңге) жылғы ға пайда немесе залал арқылы әділ құн бойынша бағаланатын қаржы активтерімен жасалатын операциялардың және шетел валютасымен, бағалы металдармен жасалатын операциялардың таза пайдасы 2014 жылғы дағы 21,4 млрд теңгемен салыстырғанда, 42,8 млрд теңгені құрады. Аталған баптардағы ұлғаю негізінен 64,3 млрд теңге сомасындағы бағамдық айырмамен байланысты, бұл өз кезегінде, 2015 жылдың соңында бағамға жасалған түзетуге байланысты еншілес ұйымдардың 54,6 млрд теңге мөлшерінде алған кірісімен ескертіледі. Таза комиссиялық кіріс 2014 жылғы 12 аймен салыстырғанда, 15,2%-ға ұлғайып, 2015 жылғы 12 айдың нәтижесі бойынша 24,7 млрд теңгемен салыстырғанда, 28,4 млрд теңгені құрады. Өткен жылмен салыстырғанда, комиссиялық кіріс 6,2 млрд теңгеге ұлғайды. Комиссиялық кіріс құрылымында келесідей өзгерістер бар: есептік операциялар бойынша кіріс үлесі 16,6%- дан 20,8%-ға дейін және кассалық операциялар бойынша кіріс үлесі 25,2%-дан 27,0%-ға дейін ұлғайды. Пластикалық карталармен жасалатын операциялар бойынша комиссиялық кірістің үлесі 41,9%-дан 36,5%-ға дейін, шетел валютасымен және бағалы қағаздармен жасалатын операциялар бойынша комиссиялық кірістің үлесі 6,7%-дан 3,4%-ға дейін азайды. Сонымен қатар, 2015 жылғы 12 айда инкассация операциясы бойынша кіріс 0,2 млрд теңгеге, басқа да комиссиялық кіріс 2,2 млрд теңгеге өсті жылы комиссиялық шығыс 2,5 млрд теңгеге ұлғайды, бұл көбінесе шетел валютасымен және бағалы қағаздармен жасалатын операциялар бойынша, банк карталарын және сақтандыру қызметін пайдалану бойынша комиссиялық шығыстың ұлғаюы есебінен Комиссиялық шығыс құрылымында сондай-ақ кей өзгерістер орын алды. Шетел валютасымен және бағалы қағаздармен жасалатын операциялар бойынша комиссиялық шығыстың үлесі 1,5%-дан 7,8%-ға дейін, банк карталарын пайдалану бойынша комиссиялық шығыстың үлесі 28,8%-дан 30,2%-ға дейін, сақтандыру қызметінің комиссиялық шығысы бойынша 1,2%-дан 2,8%-ға дейін ұлғайды. «Депозиттерге кепілдік беру қоры» АҚ-қа жарналар бойынша шығыс үлесі 54,0%-дан 47,6%- ға дейін, құжаттамалық операцияларды жүргізу бойынша 4,1%-дан 3,1%-ға, басқа да комиссиялық шығыс бойынша 7,5%-дан 4,7%-ға дейін азайды. 84 млрд теңге 2015 жылғы пайыздық емес таза кіріс 76 77

40 Қаржы-экономикалық көрсеткіштері Операциялық шығыс Табыс салығы Шығыстың атауы Операциялық шығыстың барлығы Млн KZT Өзгеріс Баптың меншікті салмағы, % ( ) % 100,0% 100,0% 100,0% 2015 жылғы 12 айда табыс салығының шығысы 18 млрд теңге, 2013 жылғы шығыс 10 млрд теңге болса, осыған ұқсас кезеңге 7 млрд теңге. Қызметкерлерге жұмсалған шығыс Заңгерлік/консультациялық қызметтер Табыс салығынан басқа салық % 42,4% 42,3% 51,6% % 12,8% 11,7% 0,6% % 7,7% 7,7% 5,4% Тозу мен амортизация % 4,9% 5,6% 9,5% Банк балансына қабылданған активтердің шығысы % 3,4% 5,4% 0,9% Ағымдағы жалға алу % 4,7% 4,9% 6,5% Коэффициенттер Провизияларды есептегенге дейін ОР/ОД 28,9% 38,7% 18,9% ОР/ОД 83,0% 69,3% 32,1% ROA - 0,7% 2,0% ROE - 4,9% 16,2% Активтердің депозиті 65,3% 53,3% 65,0% Негізгі қаражатқа техникалық қызмет көрсету % 6,1% 4,7% 6,5% Клиенттерге активтерге берілетін несие (нетто) 75,2% 50,0% 73,5% Жарнама және телекоммуникация шығысы Банк карталарының жүйесіне қызмет көрсету % 3,1% 3,4% 5,3% % 1,6% 1,6% 2,7% Күзет % 1,9% 2,0% 2,7% Іс-сапар шығысы % 0,7% 0,8% 0,9% Автокөлікті пайдалану % 0,5% 0,7% 1,0% Коллекторлық қызметтер % 0,7% 0,8% 0,9% Өсімпұл, айыппұл % 0,6% 0,1% 0,2% Басқа да шығыс % 9,0% 8,8% 5,7% 2015 жылғы 12 айда Банктің операциялық шығысы 2014 жылғы осыған ұқсас кезеңмен салыстырғанда, 79 млрд теңгені (2013 ж млрд теңге) құрады. Салыстырмалы түрде өсімпұл мен айыппұлдың, негізгі құралдарға техникалық қызмет көрсету шығысының, сондайақ заңгерлік/консультациялық қызметтердің баптары едәуір жоғары көрсеткішке ие болды. Қызметкерлердің 2015 жылғы шығысы 33 млрд теңгеден құралады әрі 2014 жылмен салыстырғанда, 21.4%-ға ұлғайды (2014 ж млрд теңге, 2013 ж млрд теңге) жылғы да аяқталған кезеңдегі активтер пайдалылығының көрсеткіші 2014 және 2013 жылдармен салыстырғанда, 2015 жылғы 12 айда алынған таза пайданың есебінен теріс көрсеткіш көрсетті (2014 ж. - 0,7%; 2013 ж. - 2%). Өз кезегінде, таза пайда «БТА банк» АҚ және «Kazkom Realty» ЖШС тоқтатылған қызметінен болған залалдың нәтижесі жылғы да аяқталған кезеңдегі капиталдың пайдалылығы теріс шаманы (2014 ж. - 4,9%; 2013 ж. - 16,2%) құрады жылы көрсеткіштің төмендеуі Банктің есептік кезеңде алған таза залалынан туындады. Операциялық шығыстың операциялық кіріске үлесі үдемелі трендке ие (2015 ж. - 83,0%; 2014 ж. - 69,3%; 2013 ж. -32,1%). Активтердің құнсыздануына есептелген қорды есептемегенде, операциялық шығыстың операциялық кіріске қатынасы (қор есептелгенге дейін) 2015 жылы 28,9% (2014 ж. - 38,7%; 2013 ж. - 18,9%) құрады жылы көрсеткіштің өсуі пайыздар есептелетін активтердің құнсыздану резервтерінің ұлғайтып қалыптастырылуына байланысты. Активтердің құнсыздануына есептелген резервтерді есептемей, операциялық шығыстың операциялық кіріске қатынасы (резервтер есептелгенге дейін) 2015 жылы 28,9% (2014 ж. - 38,7%; 2013 ж. - 18,9%) құрады. Тартылған депозиттер көлемінің активтерге қатынасы келесі динамикаға ие: 2015 ж. - 65,3%, 2014 ж. - 53,3%, 2013 ж. - 65% жылы депозиттерді активтермен төлеу деңгейі 2014 жылмен салыстырғанда, 12,0%-ға ұлғайды. Берілген несие (нетто) көлемінің активтерге Банктің арнайы бағытының деңгейін көрсететін қатынасы 2014 жылғы 50,0%-бен салыстырғанда, 2015 жылы 75,2%-ға тең (2013 ж. - 73,5%)

41 6 БӨЛІМ Тәуекелді басқару

42 2015 Тәуекел-менеджемент Банк қызметінде маңызды орын алады. Тәуекел-менеджменттің міндеттеріне мыналар кіреді: Тәуекелді айқындау. Тәуекел-менеджмент жүйесі Топтың өз қызметі барысында тартатын тәуекелге сәйкестендіреді. Тәуекелді өзгерту. Топ, әртүрлі сандық және сапалық Кредиттік тәуекел Банк кредиттік тәуекелге, яғни қаржы құралы контрагентінің Банк алдындағы өз міндеттемелерін орындамау тәуекеліне бейім. Кредиттік тәуекелді айқындауға төлемдердің дефолты, сондай-ақ контрагенттің кредиттік сапасының төмендеуінен қаржы құралы құнының төмендеуі кіреді. мүмкіндіктерді пайдалана отырып, тәуекелді өлшейді, бұл әдістемелерге операцияның тәуекел ескерілген кірісін талдау, ықтимал залал сомасын есептеу мен арнайы үлгілерді пайдалану кіреді. Тәуекелді өлшеу үлгілері, пайдаланылатын құралдардың барабарлығы мен жарамдылығын қамтамасыз ету үшін қайта қаралып отырады. Тәуекелге мониторинг жүргізу. Топ саясаты мен Банк саласындағы кредиттік тәуекел көбінесе қаржы активтерімен және баланстан тыс міндеттемелермен байланысты. Топтың негізгі кредиттік тәуекелі Қазақстан Республикасында шоғырланған. Топтың тәуекелді басқару саясатында белгіленген кредит лимиттерін және төлем қабілетінің өлшемін сақтау үшін тәуекелге үнемі мониторинг жүргізіліп отырады. Тәуекелді басқару және оған мониторинг жүргізу Банктің кредиттік комитеттері және басқармасы белгілеген іс-шаралар мен лимиттерге сәйкес басшылығы тәуекелді азайту мен алдын алу рәсімдерін айқындап, әртүрлі операцияларға лимиттер белгілейді. Мұндай рәсімдер мен лимиттер Топтың ішкі құжаттарымен айқындалатын кезеңділікпен қайта қаралып отырады. Тәуекел есептілігі. Тәуекел есептері нақты бір бизнес пен шоғырландырылған негіз тұрғысында жасалады. Мұндай ақпарат басшылыққа ұсынылып отырады. Банк қызметіне тән негізгі тәуекел: кредиттік тәуекел; нарықтық тәуекел; пайыздық тәуекел; валюталық тәуекел; өтімділік тәуекелі; операциялық тәуекел. жүзеге асырылады. Тәуекелді басқаруды тәуекел-менеджер немесе тәуекел-менеджмент департаменттері үйлестіреді. Тәуекелді басқаратын күнделік жұмысты кредит беруші департаменттердің басшылары немесе филиалдағы кредит қызметтері жасап отырады. Кредиттік тәуекелді өлшеу үшін Банк, қарыз алушының немесе контрагенттің ықтимал дефолтын бағалауға әртүрлі әдіснамалар қолданады. Әдіснамалар активтердің түрлеріне (мысалы, корпоративтік кредитпен салыстырғанда, тұтыну кредиті), тәуекелді өлшеу параметрлеріне (мысалы, корпоративтік кредиттің тәуекелі рейтингісімен салыстырғанда, төлем мерзімінің кешіктірілу дерегі мен кредиттік бюроның есептері) және тәуекелді басқару және өндіріп алу іс-шараларына (мысалы, корпоративтік қарыз бойынша өндіріп алу мен қайта құрылымдаумен салыстырғанда, тұтыну кредиті бойынша өндіріп алу) байланысты айырмшылықтарға ие. Банк бір қарыз алушыға (немесе қарыз алушылар тобына), индустрия мен географиялық сегменттерге қатысты ең жоғары тәуекел сомасын белгілеу арқылы кредиттік тәуекелдің деңгейін айқындайды. Әрбір қарыз алушының тәуекелі баланстық және баланстан тыс тәуекелді қамтитын лимиттермен және белгіленетін кредиттік комитеттермен қосымша шектеледі. Баланстан тыс кредиттік міндеттемелер несие, кепілдіктер немесе аккредиттер түрінде пайдаланылмаған кредит желілері болып есептеледі. Баланстан тыс шоттарда ескерілетін қаржы құралдарының кредиттік тәуекелі қарыз алушының келісімшарттағы талаптарды және мерзімдерді сақтай алмауынан ықтимал шығын ретінде айқындалады. Баланстан тыс қаржы құралдарымен байланысты кредиттік тәуекелге қатысты, Банк зардап шегуі ықтимал ең үлкен залал пайдаланылмаған кредит желілерінің, кепілдіктердің және аккредиттердің жалпы сомасына тең. Залалдың ықтимал сомасы пайдаланылмаған міндеттемелердің жалпы сомасынан шамамен едәуір төмен, сондай-ақ әлеуетті қарыз алушының кредит төлеу қабілеттілігіне қойылатын Банк талаптары ескеріледі.. Банк, баланстық қаржы құралдарына қолданған кредиттік саясатты шартты міндеттемелерге де қолданады. Кредиттік залал қоры Егер активтің құнсыздануына әділ растама бар болған жағдайда, Банк несие мен баланстан тыс міндеттемелердің құнсыздануын төлеу үшін қор қалыптастырады. Өнімді есептеу мақсатында активтің сапасын бағалап, жіктеген кезде, Банк бірнеше факторды, соның ішінде қарыз алушының қаржылық жай-күйін, кредит шарттарын, кепілмен қамтамасыз ету құнын және клиенттің борышына қызмет көрсету кезінде сапаны назарға алады. Біртекті қоржынге жатқызылған кредит бойынша қоржын тәсілі қолданылып, қарыздың қызмет көрсету сапасы ескеріледі. Активтер мен міндеттемелерді басқару кезіндегі тәуекел Банк активтер мен міндеттемелерді тиімді басқаруға үлкен мән береді, бұл Банктің нарықта бәсекеге қабілетті өнімдерді ұсынуына, сондай-ақ тәуекел мен кірістіліктің ара қатынасын акционерлерге қосымша құн салығын беретін деңгейде ұстауға септігін тигізеді. Активтер мен міндеттемелерді басқару барысында, Банк келесі бағыттарды бөледі: құрылымдық тәуекелді басқару: құрылымдық пайыздық және жалпы валюталық тәуекелді; өтімділік тәуекелін басқару; сауда қоржынындағы нарық тәуекелін басқару; капиталды басқару

43 Тәуекелді басқару Активтер мен пассивтерді басқару жөніндегі комитет («АПБК») активтер мен міндеттемелерді басқару барысында туындайтын тәуекелді басқаруға жауапты орган болып табылады. АПБК өкілеттіктеріне активтер мен міндеттемелерді басқару саласында шешім қабылдау кіреді, келесі мақсатта: тәуекелді лайықты деңгейде біруақытта ұстап қалу кезінде таза кірісті сақтау мен арттыру; Банктің үздіктсіз қызметін қамтамасыз ету. Бұл мақсаттарға қол жеткізу үшін АПБК апта сайынғы отырыстары мен ай сайынғы кеңейтілген отырыстар өткізіледі. Апта сайынғы отырыстарда активтер мен міндеттемелерді басқарудың жедел мәселелері қаралады, соның ішінде сауда қоржынын және өтімділікті басқару. Ай сайынғы отырыстардың барысында анағұрлым стратегиялық мәселелер, соның ішінде баланстық құрылымды басқару қаралады. АПБК қаралатын ақпаратқа бағалы қағаздар қоржынының, валюталық жайғасымның, өтімділік гэптерінің, ақша ағынының, стресс-тестер мен т.б. деректері кіреді, бірақ аталған деректермен шектелмейді. Пайыздық тәуекелге сезімталдығы Тәуекел-менеджмент департаменті Банктің нарықтық пайыздық мөлшерлемелердің өзгерістерін сезімталдығын және олардың кірістілігіне әсерін бағалап отырады, қажет болса, АПБК тәуекелін төмендету ұсыныстарын білдіреді. Банктің таза кірісінің құрылымдық пайыздық тәуекелге сезімталдығын есептеп, талдау үшін, Банк тәуекелдегі кірістің көрсеткішін (EaR) пайдаланады. ЕaR пайыздық гэпте негізделіп, кірістегі әлеуетті өзгерістерді белгілі бір уақыт ішінде ағымдағы нарықтық шарттар бойынша өлшейді әрі келесі болжамдарға негізделеді: ықтимал залал орын алуы мүмкін кезең бір жыл. Бір жыл Банктің жаңа қаржыландыруды тарта алатын немесе тәуекелді өзінің лайықты тәуекел деңгейі шегінде басқару мен сақтау мақсатында өз активтері мен міндеттемелерін қайта құрылымдай алатын кезең ретінде қаралады; EaR әр пайыздық гэп жаңа пайыздық мөлшерлемемен қайта бағаланады деген болжамда қаралады. Құрылымдық пайыздық тәуекел Өтімділік тәуекелі Банк, пайыздық тәуекелді айқындап, басқарған кезде, сауда қоржынындегі пайызды тәуекел мен құрылымдық пайыздық тәуекелдің айырмашылығын көрсетуді болжайтын әдісті қолданады, нәтижесінде Банктің капиталына және пайдасы мен залалына әртүрлі әсер етеді. Аталған тәуекел түрлері жеке-жеке өлшеніп, басқарылады. Бұл бөлім құрылымдық пайыздық тәуекелдің ақпаратын ашады. Банк сауда қоржынындегі пайыздық тәуекелді нарықтық тәуекелдің бірі деп қарайды. Құрылымдық пайыздық тәуекел дегеніміз нарықтағы пайыздық мөлшерлемелердің өзгеруі нәтижесінде, амортизацияланған құнмен ескерілетін баланстық және баланстан тыс жайғасымның пайыздық кірісінің төмендеуі. Сәйкесінше, Банктің пайыздық кірісінің бейімін басқаруды болжайды, олай болса, кірістің немесе залалдың ықтимал төмендеуін шектеу мен пайыздық кірістің оңтайлы және тұрақты ағынын қамтамасыз ету мақсатында, Банк капиталының да нарықтағы пайыздық мөлшерлемелердің ауытқуына бейімін болжайды. АПБК пайыздық маржаның есептеріне сияқты, тәуекелдегі кірісті талдау бойынша пайыздық гэпке және есептерге де мониторинг пен талдау жүргізе отырып, құрылымдық пайыздық тәуекелді басқарады. Бұл Банктің аталған тәуекелге ұшырауын төмендетуге және оң пайыздық маржаны қолдауға септігін тигізеді. Тәуекел-менеджмент департаменті Банктің пайыздық мөлшерлемелердің өзгерістеріне әлсіздігін және олардың пайдалылыққа әсерін үнемі бағалап, қаржы қызметін қадағалап отырады. Өтімділік тәуекелі бұл Банкке қойылатын талаптарды (баланстық талаптар да, сондайақ баланстан тыс талаптар) қанағаттандыру үшін, Банктің қолайлы бағада қорландыруы жеткіліксіз оқиғаның туындау тәуекелі. АПБК өтімділік жайғасымына апта сайын талдау жүргізу және өтімділік тәуекелін төмендетуде шешім қабылдау арқылы өтімділік тәуекелін бақылайды. Қазынашылық департаменті ағымдағы өтімділікті ақша нарығындағы операциялар Нарықтық тәуекел Нарықтық тәуекел Нарықтық тәуекелді айқындауда Банк валюталық тәуекел, үлестік құрал, тауарлар бағасының және сауда қоржыны мен сатуға арналған қоржындагі құралдардың, сондай-ақ валюталық жайғасымның пайыздық мөлшерлемелерінің өзгеру тәуекелін қамтиды. және АПБК-пен белгіленген лимит шегінде бос қаражатты өтімді бағалы қағаздарға орналастыру арқылы басқарады. Сондай-ақ Банк реттеуіш талаптарға сәйкес келуді қамтамасыз етеді, соның ішінде мерзімді өтімділік және валюталық өтімділік коэффициенттері. Аталған талаптар Банк пікірі бойынша, өтімділіктің жеткілікті деңгейін қамтамасыз ететін қатаң шараларды қолданады. Тәуекел-менеджмент департаменті нарықтық тәуекелге бейімін өлшеп, мәселені АПБК қарауына шығарады. Тәуекел-менеджмент департаменті борыштық және үлестік құралдар мен валюталық жайғасым бойынша туындайтын нарықтық тәуекелдің VaR есептеп, оларды тәуекелдің жеке деректері бойынша бөледі (валюталық тәуекел, баға және пайыздық тәуекел және т.б.). Мұндай жағдайда, Банк әрбір тәуе

44 Тәуекелді басқару Валюталық тәуекел Валюталық тәуекел, валюта айырбастау бағамының өзгеруіне байланысты ашық валюталық жайғасым бойынша және шетел валютасына ірілендірілген қаржы құралдары бойынша залалдың туындау тәуекелін білдіреді. Банк ашық жайғасым мен сауда қоржыны бойынша шетел валютасын айырбастау бағамының ауытқуын ықпалына бейім. кел-фактор бойынша тәуекел мөлшерін талдап, келешекте әрбір жеке тәуекелдің ықпалын төмендетуде шешімдер қабылдай алады. Ішкі есептілікті жасау мақсатында, Банк жоғарыда аталған VaR талдауға қосымша валюталық тәуекел және пайыздық мөлшерлеме тәуекелі бойынша сезімталдығына талдау жүргізеді. Бұл сезімталдық талдауы осы қаржы есептілігінде берілген. АПБК макроэкономикалық талдауды және айырбастау бағамдарының өзгеру болжамдарын ескере отырып, ашық валюталық жайғасымдарды реттеу арқылы, валюталық тәуекелді бақылайды, бұл Банкке едәуір валюталық ауытқулардан болатын шығысты азайтуға мүмкіндік береді. Қазынашылық департаменті өтімділік тәуекелін басқарғандай, пруденциалдық нормативтер мен есептіліктің мониторингісін басқару арқылы күнделікті алып тұратын деректерді пайдалана отырып, Банктің ашық валюталық жайғасымдарын басқарады. Ұлттық банк ашық валюталық жайғасымдар бойынша қатаң шектеулерін белгілейді. Бұл сондай-ақ валюталық тәуекелді шектеу қояды. Қосымша ретінде, қазынашылық департаменті хеджирлеудің әртүрлі стратегиясын, соның ішінде валюталық тәуекелдің ықпалын төмендету үшін валютааралық своптарды пайдаланады. Операциялық тәуекел Топ, операциялық тәуекелге, яғни ішкі процестерді жүзеге асыру, ақпараттық жүйелер мен технологиялардың жұмыс жасауы барысында қызметкерлер тарабынан болған кемшіліктер немесе қателер нәтижесінде, сондай-ақ сыртқы жағдайлардың салдарынан болатын залалдың туындау тәуекеліне бейім. Қазіргі уақытта Топ тиімді жұмыс жасауы үшін, әлемнің үздік тәжірибелеріне сай келетін операциялық тәуекелді сәйкестендіру мен өлшеудің келесі құралдары пайдаланылады: операциялық тәуекелдің залалы бойынша деректер базасы (CLD - Corporate Loss Database); тәуекелдің өзін өзі бағалауы (RSA - Risk Self-Assessment); Банк процестерінің/жүйелерінің жаңалықтарын және/өзгертулерін бағалау (ORAP - Operational Risk Assessment Process); тәуекел картасы (RiskMap); Валюталық тәуекелге сезімталдық тәуекелдің негізгі индикаторлары (KRI - KeyRiskIndicator). Банк ашық валюталық жайғасымдар туралы ішкі есеп негізінде сезімталдыққа талдау жүргізеді, соның ішінде пайданың ықтимал өзгерісін немесе капитал құнын бағалау үшін, валюта бағамының болжамды өзгеретін деңгейіне байланысты туынды қаржы құралдары. Операциялық тәуекел-менеджмент құралдары Топтың қызметтің операциялық тәуекелге анағұрлым ұшыраған түрлерін анықтауына, Топтың операциялық тәуекелден болған залалын бағалап, мониторинг жүргізуге, сондай-ақ тиісті бақылау орнатып, аталған тәуекелді азайту үшін алдын алу шараларын әзірлеуге мүмкіндік береді

45 адам кәсіпкер 7 БӨЛІМ Банк қызметкерлерінің саны 2015 жылы Банк қолдаған Әлеуметтік жауапкершілік және қоршаған ортаны қорғау 88

46 7.1. Листингтік компания қызметкерлерінің еңбегін ұйымдастыру жүйесі жылы Қазкоммерцбанк БҰҰ-ның Жаһандық шартына қосылған алғашқы қазақстандық бизнес атанды. Бұл жағдай банктің корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік маңызын түсінетінін және еліміздегі тұрақты даму ұстанымдарын сақтайтынын көрсетті. Қазкоммерцбанк халықаралық стандарттар ретінде халықаралық дәрежеде қабылданып, бекітілген құжаттардың жиынтығын, өз қызметі барысында адам құқықтарын құрметтеу ұстанымдарын басшылыққа алатын іс-шаралар мен ұйымдарды құптайды. Банк келесідей халықаралық әмбебап құжаттардың негізінде жатқан ұстанымдарды толық құрметтеп, қолдап, жүзеге асырады: Адам құқықтарының жалпы ортақ декларациясы Адам құқықтарының халықаралық биллі Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы халықаралық пакті, Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пакті Банк, қызметкерлерді жалдау, сондай-ақ қызметкерлердің жұмысы барысында сияқты өзінің күнделікті қызметі барысында Іскерлік этика кодексін және өзге де ішкі нормативтік құжаттарды; Қазақстан Республикасының Конституциясында және еңбек заңнамасында заң жүзінде бекітілген ұстанымдарды; Халықаралық еңбек ұйымының және Біріккен ұлттар ұйымының конвенцияларын; халықаралық заңнамадағы адам құқықтарын сақтауға бағытталған өзге де нормаларды басшылыққа алады. Банк, адам құқықтарын қандай да бір жолмен бұзатын қызметті қолдамайды және аталған бұзушылықтарда белгілі болған ұйымдармен ынтымақтастық қатынасқа түспейді. Банктің қандай да бір бос жұмыс орнына үміткер кандидаттарға қойылатын белгілі бір біліктілік талаптарына сәйкес келетін кез келген жұмыс іздеуші Банкке жұмысқа тұра алады. Банкте қызметкерлердің нәсіліне, ұлтына, жынысына, әлеуметтік, дін, тіл және өзге де белгілеріне қандай да бір қысым көрсететін ішкі нормативтер мен тәжірибе жоқ. Гендерлік теңдік ұстанымдарын құрметтеп әрі қолдай отырып, банк ерлер мен әйелдерге мансаптарын бірдей атқаруларына мүмкіндік беріп, еңбек ақы төлемін бірдей етіп төлейді. Банктің 9094 қызметкерінен 70%-дан астамы әйелдер, олар лауазымды дәрежеде, соның ішінде Банк басқармасы мен директорлар кеңесінде қызмет етеді жылғы дағы персоналдың гендерлік құрамы Әйелдер Еркектер жылғы дағы персоналдың ұлттық құрамы Қазақтар Орыстар Ұйғырлар Татарлар Кәрістер Украиндар Банкте 34 әртүрлі ұлт және дін өкілі еркін қызмет етеді. Банк қызметкерлерінің ұлттық құрамы көбінесе қазақ (78,44%) және орыс (14,13%) өкілдерінен тұрады. Сондай-ақ банкте ұйғырлар, татарлар, көрейлер, украиндер, немістер, өзбектер, белорустар, әзірбайжандар, башқұрттар, ингуштар, қырғыздар және басқа да ұлт өкілдері бар. Банктің 9094 қызметкерінен 70%-дан астамы әйелдер, олар лауазымды дәрежеде, соның ішінде Банк басқармасы мен Қызметкерлер құқығы Банк басшылығы мен қызметкерлерінің арасында ұжымдық еңбек шарты жасалған. Сондай-ақ банктің әрбір қызметкерімен жеке еңбек шарты жасалып, онда тараптардың барлық құқықтары мен міндеттері, сондай-ақ жұмыс, демалыс, еңбек ақы төлеу мен басқа да маңызды талаптар ескерілген. * 2015 жылғы дағы жағдай бойынша * 2016 жылғы 15 сәуірге арналған, банк штатынан 535 бірлік шығарылды. директорлар кеңесінде қызмет етеді. Банкте 34 әртүрлі ұлт және дін өкілі еркін қызмет етеді. Банк қызметкерлерінің ұлттық құрамы көбінесе қазақ (78,44%) және орыс (14,13%) өкілдерінен тұрады. Сондай-ақ банкте украиндар, татарлар, кәрістер, украиндер, немістер, өзбектер, белорустар, әзірбайжандар, башқұрттар, ингуштар, қырғыздар және басқа да ұлт өкілдері бар. Жұмысқа қабылданатын қызметкерлердің еңбек келісіміндегі тармақтарды өзгертуге құқы бар. Мұндай жағдайда, олар әлеуметтік-экономикалық құқықтық қатынастардың толық құқылы тарабы ретінде қатысады. Келісімге келген тараптар еңбек шартының барлық тармақтарын келіседі де, аталған шарт, тараптардың қолдары қойыла отырып бекітіледі. Банкте мәжбүрлі және еркінен тыс еңбек көзделмеген. Банк Қазақстан Республикасының Конституциясын және еңбек заңнамасын бұзатын ұйымдармен мәжбүрлі және еркінен тыс еңбекті пайдалану саласындағы коммерциялық және серіктестік қатынастарға түспейді. Банкте балалар мен жасөспірімдердің еңбегіне рұқсат етілмейді. Жалдамалы қызметкерлермен еңбек шарттарын 90 91

47 Әлеуметтік жауапкершілік және қоршаған ортаны қорғау жасасқан кезде, Банк ең төменгі шекті жас мөлшері 18 жасты белгілейді. Банк Қазақстан Республикасының Конституциясын және еңбек заңнамасын бұзатын ұйымдармен мәжбүрлі және еркінен тыс еңбекті пайдалану саласындағы коммерциялық және серіктестік қатынастарға түспейді. Банкте қандай да бір қысым түрлері жоқ. Еңбек қатынастары туралы ішкі ережеге сәйкес, банкте бос жұмыс орындарына үміткер барлық кандидатқа іріктеу кезінде тең мүмкіндік беріледі. Аталған ұстаным сыртқы жұмыс іздеушілерге де, сондай-ақ Банк қызметкерлеріне де бірдей таратылады. Жұмысқа қабылданар кезде, әр қызметкермен міндетті түрде сұхбат өткізіледі. Банктің құрылымдық бөлімшесі басшысының бастамасымен жаңа қызметкерге кәсіби сынақ, ал қызметкердің өзінің келісімімен психологиялық сынақ жүргізіледі. Банкте еңбекті қорғау шаралары Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасының талаптарына және еңбекті қорғау бойынша саларалық ережеге, сондай-ақ Банктің ішкі нормативтік құжаттарына сәйкес өткізіледі. Әр жаңа қызметкер Банкте іс жүзіндегі жұмысын бастар алдында, онымен міндетті түрде қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқама жүргзіледі. Банк, өз қызметкерлеріне әртүрлі тәсілдерді қолдана отырып, денсаулықты қорғауды қамтамасыз етеді, мысалы, қызметкерлер үшін Қазақстан Республикасы қолданыстағы заңнамасының талаптарына сәйкес келетін еңбек талаптарын құру арқылы, сондайақ Банк қызметкерлерін ерікті медициналық жеңілдігі бар сақтандыру. Банктің әр қызметкері мыналарға құқылы: еңбек ақысын кешіктірмей тұрақты төлеуге. Қызметкерлердің еңбек ақысы әр өтелген айдың 5-күнінен кешіктірілмей ай сайын төленіп отырады. Қызметкерлердің зейнетақы аударымдары мен мемлекеттік бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер Банк қаражатынан жүзеге асырылады; жалақыны ыңғайлы жолмен алу төлем картасы арқылы, қызметкер карта арқылы өз жалақысын Қазкоммерцбанктің, сондай-ақ басқа да банктердің банкоматтарының және POS-терминалдарының кеңейтілген желісінде қолма-қол ала алады; үстеме жұмыс пен демалыс және мереке күндері жасалған жұмысқа қосымша ақы төлеуге, банк бұл төлемді Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес төлейді не қызметкердің қалауымен демалыс беріледі; таңдау ретінде медициналық мекеме мен медициналық қызмет тізбесін ұсынатын, ерікті медициналық сақтандырудың әртүрлі бағдарламалары бойынша қосымша медициналық қызмет алу; Банк қаражатының есебінен біліктілікті арттыру және оқу. Ол үшін, Банкте арнайы оқу орталығы құрылды, оның мақсаты Банк қызметкерлерінің біліктілігін мамандандырылған тренингтер мен семинарлар өткізу арқылы арттыру; Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасының талаптарына сәйкес,, демалыс уақытын таңдауға болатын жыл сайынғы еңбек демалысы, ұзақтығы 24 күнтізбелік күн, сондай-ақ төленетін декрет демалысына және жұмыс орны сақталатын әрі демалыс кезінде үздіксіз еңбек тәжірибесі жүретін, бала күтіміне байланысты демалысқа; әлеуметтік және басқа да қызмет топтамасын алуға. Әлеуметтік топтама Банк өз қызметкерлеріне келесілер кіретін әлеуметтік топтама ұсынады: еңбек демалысына қосымша күндер (еңбек заңнамасында белгіленген күндерден астам); қосымша төленетін демалыс(неке қию, жақын туысы қайтыс болған жағдайда); еңбек демалысына қосымша емдеу жәрдемақысы; ерікті медициналық сақтандыру жеңілдіктері; материалдық көмек; Қызметкерлерді ынталандыру жеке автокөлік қоюға арналған тұрақ орындары; қызметкердің еңбек тиімділігінің жеке көрсеткіштеріне қолжетізуіне Банк өз қызметкерлерін ынталандырудың әртүрлі бағдарламаларын әзірлеп қана қоймай, сондай-ақ оларды үнемі жетілдіріп отырады. Жұмыс тиімділігі Банк кірістілігіне тікелей әсер ететін фронт-офис қызметкерлері ынталандырудың арнайы бағдарламасына қатысады. Бұл бағдарлама қызметкерлердің Банкке клиенттер тартып, өнімдерін сатқаны үшін бонустардың төленетін талаптары мен тәртібін айқындайды. Бұдан басқа, Банк басшылығын айтпағанда, барлық қызметкер дерлік Банктің үздік қызметкерлері байқауына қатысады. Жобаның негізгі мақсаты Банк қызметкерлерін өз міндеттерін сапалы орындауға ынталандыру және Банк қызметінің жалпы нәтижесіне үлкен үлес қосқан қызметкерлерді ынталандыру жылы Банк қызметкерлерінің жалқысы республикамыздың банк саласындағы орташа жалақы деңгейінен байланысты жылдық бонус және өзге де материалдық ынталандыру шаралары; басшы қорынан берілетін сыйлықақы; қызметкердің банктегі жұмыс тәжірибесі үшін жалақысына үстеме; фронт-офис қызметкерлерінің киіміне өтемақы.. асты жылда Банк қызметкерлерінің еңбек ақы мөлшері қызметкерлер еңбегінің теңдестірілген тиімділік көрсеткіштерінің жүйесін енгізе отырып ұлғайтылатын болады. Жеке еңбек шарттарын бұзған кезде, Банк қызметкерлерімен барлық есеп айырысулар Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген тәртіп пен мерзімде жүзеге асырылатын болады жылы Банк қызметкерлерінің жалқысы республикамыздың банк саласындағы орташа жалақы деңгейіненасты 92 93

48 Әлеуметтік жауапкершілік және қоршаған ортаны қорғау Қызметкерлерді оқыту Банк өз қызметкерлерін оқытуға үлкен көңіл бөледі, мамандандырылған тренингтер, семинарлар және қызметкерлердің біліктілігін арттыруға, кәсіпқой білімді және дағдыны кеңейтуге, Банкте командалық қолдауды нығайтуға және корпоративтік мәдениетті дамытуға арналған өзге де оқыту шараларын ұйымдастырады жылы Банкте келесі құрылымдық бөлімшелер үшін сыртқы және ішкі жаттықтырушыларды тарта отырып, оқу ұйымдастырылған болатын: Бөлімше Тренинг/семинар Күндері Орны Бөлімше Тренинг/семинар Күндері Орны Басқарма аппараты Қаржыгерлер емес үшін қаржы Астана Oracle Database 11g: SQL күйге келтіру семинары Алматы Шағын және орта бизнесті дамыту департаменті Қаржы институттары департаменті VIP клиенттерге қызмет көрсету департаменті Бухгалтерлік есеп және есептілік департаменті 2.0 қаржыландыру жылжымалы активтер негізіндегі қаржы өнімдері Жыл сайынғы ЕБРР бизнесфорумына қатысу Клиенттердің типологиясы және клиенттердің жеке басының типологиясы ескерілетін қарсылықтарымен жұмыс дағдысын іс жүзінде өңдеу Ахуалды басқару жөніндегі банк қызметтері Бухгалтерлердің біліктілігін арттыру бағдарламасы Алматы Тбилиси, Грузия Алматы Алматы Ақпараттық технологиялар департаменті Қызметкерлермен жұмыс департаменті Корпоративтік қолдауды көтеру және команданың бірігуі Жобаларды ANSI PMI PMBOK Guide 2013 негізінде басқару. 2-бөлім Алматы Алматы Шешеннің құралдары Алматы Қызметкерді КПЭ-ге және грейдинг жүйесіне сәйкес заманауи ынталандыру технологиялары мен еңбек ақы төлеу Алматы Excel-дегі тиімді жұмысы Алматы HR-талдамашы Алматы Бас операциялық басқару департаменті Ақшаны жылыстауға және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-әрекет басқармасы Бухгалтерлердің біліктілігін арттыру бағдарламасы Комплаенс мәселелері бойынша халықаралық семинар Қазақстандық тәжірибе ескерілетін ақшаны жылыстауға және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-әрекет Алматы Люксембург Алматы Филиал желісі Бөлшек кредитті өндіріп алу мәселелері жөніндегі семинар Шағын және орта бизнес бөлімінің менеджерлері үшін микро-семинар Жеке және заңды тұлғалардан борышты тиімді өндіріп алу әдістері күрделі мәселелерде кездесетін іс жүзендегі мысалдар Алматы Алматы Алматы Банктік карта департаменті WAY 4-пен жұмыс, өнімдерді баптау Санкт-Петербург, Ресей филиал директорларының ШОБ-қа жетекшілік ететін орынбасарларына арналған семинар Алматы Филиал желісі ШОБ басқармаларының/ бөлімдерінің басшыларына арналған семинар Алматы 94 95

49 7.2. Листингтік компанияның экология, табиғатты қорғау саясаты саласындағы жауапкершілігі Әлеуметтік жауапкершілік және қоршаған ортаны қорғау Банк өзінің коммерциялық және әкімшілік-шаруашылық қызметін қоршаған ортаға зиян келтірмей жүзеге асырады. Банк қоршаған ортаның ахуалына үлкен жауапкершілікпен қарап, Қазақстан Республикасының табиғи ресурстарын қорғап, экологиялық жағдайды жақсарту үшін бар күшін жұмсайды. Банк қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңнамада көзделген барлық қажет шараны жүргізеді. Банк қауіпті қалдықтар шығармайды, қалдықтарды орналастыруға белгіленетін лимиттерді және ластанған заттарды ауаға лақтыруға берілетін рұқсаттарды ресми түрде ресімдеді. Ішкі үй-жайлар мен фасадтарды жарықтандыру үшін, Банк электрді аз тұтынатын люминесцентті және жарық диодты шамдарды пайдаланады. Бұл шамдардың жұмыс жасайтын мерзімі өткеннен кейін Банк оларды жинап, келешекте қауіпсіз қайта өңдеу үшін (демеркуризация және т.б.), мамандандырылған ұйымдарға тапсырады. Банк резервті электрқорегіне пайдаланылатын дизель-генераторлармен өндірілетін шу мен дірілдің деңгейін төмендету шараларын қолданады. Дизель-генераторлар орнатылған үй-жайлар дыбыс оқшаулағыш материалдармен жабдықталған, агрегаттардың діріл және шужұтқыш тораптары бар. Банк қоршаған ортаны қорғау үшін бар күшін жұмсап, іргелес жатқан аумақтағы қоқысты күн сайын тазалап отырады, сондай-ақ Банктің автотұрағына қойылатын барлық техникалық талаптарды орындайды, бұл ретте, автокөліктерге техникалық байқау жүргізіп, зиянды заттардың газ шығарылуын тексеріп отырады. Банк меншікті ғимараттары мен құрылыстарының қауіпсіз құрылысының негізгі стандарттарын сақтап, Банк орындайтын әрі мердігер ұйымдар тартатын құрылыс-монтаждау жұмыстарының қоршаған ортаға зиян келтірмейтініне кепілдік береді. Банк ғимараттары мен құрылыстары салынатын не құрылымы жүргізілетін қалалардың тұрғындары атқарылатын жұмыстардың экологиялық қауіпсіздігі мен тазалығын растайтын қажет құжаттамамен еркін танысып шыға алады. Банктегі әлеуметтік жауапкершілікң тұжырымдамасы әр қызметкерге Банктің қайырымдылық бағдарамаларына қатысуға мүмкіндік береді, аталған қызметкер қоршаған ортаға ұқыпты қарау үшін өз қызметкерлерінің арасында насихат жұмыстарын жүргізіп, сенбіліктер мен басқа да қоғамдық жұмыстардың атқарылуын қолдайды. Банктің қоршаған ортаны қорғау саласындағы соңғы бастамаларының бірі 2016 жылғы сәуір айында экологиялық науқан Банктің бас офисіне жақын жасыл аллея отырғызу. Шараға Банктің бас офисінің 200 жуық қызметкері қатысты, олардың көмегімен теңге жиналған болатын, бұл қаражат 70 жапырақты көшет және 20 тұқымды қылқан жапырақ сатып алуға жұмсалды. Отырғызылған ағаштардың тұқымдары Алматы өңірінің климаттық жағдайларына әрі мамандардың кеңестеріне қарай таңдалды. Бұл игі іске Банк ұжымы, яғни жай мамандардан бастап топменеджмент өкілдеріне дейін үлкен қолдау білдірді. Сенбіліктерге және басқа да қоғамдық жұмыстарға қатысу Банктің жаңа стратегиялық мақсаттарын іске асыру аясында жоспарланған қадамдардың бірі болып табылады, сондықтан ағаштарды отырғызудың осыған ұқсас науқаны жыл сайынғы дәстүр болмақ. Қызмет ерекшелігіне, сондай-ақ Қазақстан Республикасы заңнамасының нормаларына сәйкес, Банк экологиялық қауіпсіз технологияларға арналған жобаларға мұрындық бола алмайды. Алайда, Банк қоршаған ортаның жойылуына үлкен әсер ететін технологияларға негізделген жобаларды қаржыландырмайды. Бизнестің қоршаған ортаны қорғау саласындағы әлеуметтік жауапкершілік ұстанымдарын сақтай отырып, Банк келешекте де экологиялық қызметтің дамуы мен таратылуына көмек көрсетуді жоспарлап отыр

50 7.3. Қайырымдылық және әлеуметтік жобалар мен шараларға қатысу Әлеуметтік жауапкершілік және қоршаған ортаны қорғау «Құс Жолы» қорының жобалары Періште Күн сайын Қазақстанда өмірінің алғашқы сағаттарында-ақ шұғыл көмекке мұқтаж сәбилер дүниеге келеді. Бұл сәбилерге қол ұшын созғысы келген кез келген жан өз көмегін бере алады. Ол үшін, балалардың Бүгінгі күні «Құс Жолы» үш негізгі бағытта жұмыс жасайды: балаларға салауатты өмір сыйлау, мүмкіндігі шектеулі адамдарды әлеуметтік бейімдеу және қоғамдық бастаманы қолдау. Қор өз қызметіне үкіметтік емес ұйымдарды, сондай-ақ Қазкоммерцбанк клиенттерін маңызы бірдей Қазкоммерцбанк құрылғалы бері қазақстанның мәдениетінің дамуына көмек көрсете отырып, сондай-ақ өз-өзіне көмек беруге қауқары жоқ жандарға жәрдем бере отырып, қоғамның дамуына үлкен ат салысып келеді. Жыл сайын Банк әлеуметтік және мәдени жобаларды қаржыландырып қана қоймайды, сондай-ақ мүгедек жандардың кәсіпкерлік белсенділігін ынталандырумен, ана мен бала денсаулығын қамтамасыз етумен, науқас балалардың ауруларын алдын алып, емдеумен байланысты қайырымдылық жобаларды, әлеуметтік бастаманы қолдауға ірі ақша сомасын қайырымдылыққа жұмсайды. Банктің қайырымдылық жобаларының негізгі операторы 2004 жылғы мамыр айында Қазкоммерцбанктің топ-менеджерлері құрған «Құс Жолы» корпоративтік қоры. Қордың ерекшелігі банк өнімдері мен технологияларын қайырымдылық қызметке пайдалануда жатыр. Бұл қайырымдылық жасағысы келетін адамдардың уақытын едәуір үнемдейді әрі қаражаттың нысаналы мақсатта пайдаланылып жатқанын қадағалауға мүмкіндік береді. Банк технологияларының көмегімен бұл қайырымдылық жобаларына Қазкоммерцбанктің клиенттері мен қызметкерлері көптеп қатысып келеді. Жыл сайын Банк әлеуметтік және мәдени жобаларды қаржыландырып қана қоймайды, сондайақ мүгедек жандардың кәсіпкерлік белсенділігін ынталандырумен, ана мен бала денсаулығын қамтамасыз етумен, науқас балалардың ауруларын алдын алып, емдеумен байланысты қайырымдылық жобаларды, әлеуметтік бастаманы қолдауға ірі ақша сомасын қайырымдылыққа жұмсайды. суреті бейнеленген Visa төлем картасын шығару қажет, бұл карта «Періште» қайырымдылық жобасына қатысуға әрі Қазақстанда ана мен сәби өлімін азайтуға септігін тигізеді әлеуметтік серіктестік ұстанымы негізінде тарта отырып, өзінің әрі қоғамдық қайырымдылық жобаларын түрлендіріп отырады. Бұл карталармен сауда және сервис кәсіпорындарында, соның ішінде интернетте тауарларды немесе қызметтерді төлеген кезде, жасалған транзакциялар сомасының 0,15 % болашақта Қазақстанның әртүрлі өңірлеріндегі қалалық, ауылдық дәне аудандық ауруханаларға ауадай қажет реанимациялық жабдық сатып алу үшін «Періште» жобасының шотына жіберіледі. «Періште» жобасы іске асырылған бірнеше жылда банк клиенттері карта ашты, қазір айналыста шамамен 8000 карта. Осы арқылы Казком мен «құс Жолы» қоры еліміздің бес медицина мекемесіне 142,6 млн теңгеге реанимациялық, емдеу және ота жасау жабдығын қондырып берді, бұл дегеніміз - 1,04 млн АҚШ долларына сай келеді. Балқаш қаласының реанимациялық жабдық қондырылған орталық ауруханасында 2011 жылдан 2014 жыл аралығында сәби өлімі 46 %-ға, Шығыс Қазақстан облысының Үржар аудандық ауруханасында 2012 жылдан бері 35 %-ға азайды жылы Жамбыл облысы Мерке аудандық ауруханасының перзентхана бөлімшесі мен ота жасау бөлімі өмірлік маңызы бар жабдықпен жарақтандырылған. Бүгінгі күні өлім деңгейі 26,8%-ға төмендеді. Соңғы екі жылда Алматы қаласындағы Көз аурулары ғылыми-зерттеу институтының қатысуымен «Құс Жолы» қорының бар күші айы-күніне жетпей туылған сәбилердің ретинопатия (көз тамырлары дұрыс жетілмеген, бұл көру қабілетін жоғалтып алуға алып келеді) мәселелерін шешуге жұмсалып отыр. Қазақстан Республикасында тірі туудың халықаралық критерийлері енгізгелі салмағы тым аз (1500 грамға дейін) және аса кішкентай (1000 грамға дейін) аман қалып жатқан сәбилер саны өсті. Айы-күніне жетпей туылған сәбилер арасындағы мүгедектіктің аралығы өз уақтында туылған сәбилерге қарағанда 22 есе жиі кездесіп отырады. Айы-күніне жетпей туылған сәбилердің арасында кеңінен таралған ауытқушылық ретинопатия, соның нәтижесінде сәбидің екі көзі де көрмей қалуы мүмкін. Ауруды шұғыл түрде жасалатын хирургиялық отамен және тиісті жабдықпен алдын алуға болады, әсіресе арнайы офтальмологиялық лазер. Қор еліміздің Астана, Алматы, Өскемен, Шымкент, Атырау, Павлодар және Қарағанды қалаларындағы жеті перинаталдық орталығына жалпы сомасы теңге тұратын офтальмологиялық лазерлер сатып алды. Жаңа туылған сәбилердың көру қабілетін қалпына келтіруге екі жылда 220 артық ота жасалған болатын. Қазкоммерцбанктің қолдауымен «Құс Жолы» қайырымдылық қоры арқылы сыйға берілген лазердің көмегімен, ауруханадағы балаларға отаны сол жерде жасауға мүмкіндік бар, - дейді 1 Павлодар облыстық перинаталдық орталықтың балалар офтальмологы - Анастасия Дудко. Бізге офтальмологиялық эндофотокоагуляциялайтын лазер сыйлады жылғы қазан айынан бастап біз сәбилерге ота жасап келеміз. Барлық ота ойдағыдай жасалып, аурудың беті қайтады. Біз осындай қымбат әрі таптырмас сыйлық жасаған «Құс Жолы» қайырымдылық қорына, Қазкоммерцбанкке шын ниеттен өз алғысымызды білдіргіміз келеді, енді біз Қазақстандағы балаларға көмек қолын созып, олардың өмір сүру халін жақсартып, отбасыларына бақыт сыйлай аламыз

51 Әлеуметтік жауапкершілік және қоршаған ортаны қорғау Жұлдыздарға қара «Жұлдыздарға қара» «Посмотри на звезды» байқауға арналған қайырымдылық жобасы денсаулығы шектеулі адамдарға әрі адамдардың өз бизнес идеяларын нысаналы дамытуға бөлінген грант арқылы кәсіпкерлік қызметінің көмегімен әлеуметтік теңсіздікті жеңуге ынтасын қолдауға шақырады жылы жоба аясында қор 71 мүмкіндігі шектеулі кәсіпорынды қолдады. Гранттардың жалпы сомасы 15 млн тг. Жоба 14 өңірді, Астана және Алматы қалаларын қамтиды. Байқауға 192 өтінім берілді. Іріктеу критерийлері сауатты құрылған бизнес-жоспар, бизнестің әлеуметтік мәні және қоғамға пайдасы бар болуы тиіс, жаңа жұмыс орындарын құру жылдан бері «Жұлдыздарға қара» «Посмотри на звезды» жобасы «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ мемлекеттік құрылымымен серіктестік қатынаста өтті. Еліміздің барлық өңірінде ауқымды желісі болғандықтан, «Даму» қоры байқаудың барлық номинантарын бизнесті жүргізудегі дағды, бухгалтерлік іс, көшбасшылық мәселелері бойынша тегін оқытады. Ақпараттық серіктестер жергілікті БАҚ. Әрбір БАҚ өз аймағында қоғамға жобаның барысы жайында ақпарат беріп, жоба жеңімпаздарының жеңістерін сипаттайды. Смадияров ер-азамат, асқақ арманының шынайы өмірге ұласып, көрпе тігу жоспарының өмірде жалғасын тапқанын қалайтын. Тапсырыстарды қолмен тігу, әрине, ұзақ уақытқа созылып әрі ол тиімсіз болғандықтан, Ерлан арнайы жабдығым болса екен деп армандайтын. Ес білгелі Ерланның есту мүшесі толығымен естімейді, алайда бұл оның қолдарымен жұмыс жасауына кедергі келтірмейді. Тамыры тереңге жайылған әйгілі қазақша көрпелер күні бүгінге дейін әрбір қазақ шаңырағында таптырмас дүние десе де болады. Көрпе тігу үшін, ішкі жағына қой мен түйенің жүнін салады. Ол үшін оны алдын ала тазартып, жуып, құрғатып, тарап, содан кейін барып пайдаланады. Ерлан анасының көрпені бір кісідей тіге алатынын байқап, анасына көмектесу үшін оған үйретуін сұрайды. Енді тапсырыс көп, сүйікті ісімен айналыса отырып, тұрақты жалақы да тауып жатыр. Балаларға өмір сыйла 2007 жылдан бері Қазкоммерцбанк «Балаларға өмір сыйла» атты қайырымдылық науқанының серіктесі ретінде қатысып келеді, оның ұйымдастырушысы қоғам қайраткері Аружан Саинның жетекшілігімен ашылған «Мейірімділік» ерікті қоғамы. Бұл науқан әртүрлі науқас балаларға шұғыл медициналық көмек көрсету үшін қаражат жинауға арналған, оларды емдеу әзірге Қазақстан Республикасында мүмкін болмай отыр. Балалардың сыртқатнамалары жайында www. detdom.kz сайтында орналастырылған. Мазмұны жағынан олардың әрқайсысы әртүрлі көмекке, мейірімділік пен аяушылық білдіруге шақыру. Қазкоммерцбанк Homebank қаржы порталындағы онлайн-банкинг көмегімен ақша жинауды ұйымдастырады жылғы қорытынды бойынша, портал пайдаланушылары (банк клиенттері мен қызметкерлері) онлайн тәртібінде шамамен 28 млн теңге аударған болатын. Елімізде экономикалық құлдырау орын алып, ұлттық валюта екі рет құнсызданғандықтан, былтырғы жылмен салыстырғанда, аздау болды. Алайда Homebank-тің әрбір үшінші пайдаланушысы жылына кемінде екі рет қайырымдылық жасайды. Ең белсенді дегенді азаматтарымыз қайырымдылық қаражатының басым бөлігін - жалпы соманың шамамен 80% жинайды. Бұдан басқа, банкте «Мейірімділік» ерікті қоғамының барлық банк комиссияларынан босатылған арнайы шоты ашылған. Банк пен қор бұл науқанға жиналған қайырымдылық қаражатының нысаналы мақсатта пайдаланылғанына кепілдік берушілер ретінде қатысады. Бұл науқан арқылы 1086 баланың өмірі аман қалды

52 Әлеуметтік жауапкершілік және қоршаған ортаны қорғау Жеңіс күні «Құс Жолы» қорының ерікті жандары Қазкоммерцбанк қызметкерлері Ұлы Отан соғысы мен еңбек майданына қатысқан, концлагерлерге тұтқынға түскен кешегі жас балалар бүгінгі қарияларымыз денсаулықтарына байланысты банк бөлімшелеріне барып, қоғамдық іс-шараларға қатыса алмайтындықтан, ардагерлеріміздің жыл сайын қал-жағдайын біліп тұрады. Ардагерлерге азық-түлік пен дәрі-дәрмек беріліп, жылы лебізге толы құттықтаулар арналады жылы «Құс Жолы» қоры ерікті жандармен бірге Жеңіс Күнімен 1000 астам ардагерді құттықтады. Қарияларымызға жалпылай алғанда, 5,6 млн теңгеге қайырымдылық қаражаты жиналды. Екінші дүниежүзілік соғыстың ардагерлерімен өткен кездесуден алған әсері туралы банк қызметкерлері былайша бөлісті: Сергей Цыбиков, Ақпараттық технология департаменті: Біз ҰОС қатысқан ардагер қариямыз - Жихарев Анисим Андреевич өз қамқорлығымызды танытып келеміз, ол кісі 100 жаста! «Командарм» халықаралық қоғамдық қоры өкілінің атынан ол кісіге «Қызыл жұлдызға» ұқсайтын «Жеңіс Командирі» топтамасында естелік медалі сыйға берілген болатын. Анисим Андревич маршал - Ж.К.Жуковтың өзімен жеке таныс болды, Ж.К.Жуковтың полкінде қызмет етті. Бір таң қаларлығы, көптеген құнды дүниелер бұл кісінің әлі есінде екен, ол кісінің көңілі дархан, мінезі жайдары. Марина Виниченко, маркетинг департаменті: «Біз осымен үш жыл қатарынан Плужникова Людмила Николаевнаның қал-жағдайын сұрап, келіп тұрамыз, ол кісін өз туғанымыздай көреміз десек те болады, мейрам сайын құттықтап тұрамыз, - дейді Марина Виниченко. Людмила Николаевнамен және ол кісінің қызы Ларисамен (ол кісінің өзі қазір зейнеткер) біз жақын дос болып кеттік, жиі телефонмен хабарласып тұрамыз, Жаңа жыл, 8-Наурыз, Жеңіс күні мерекелерімен құттықтап тұрамыз». Людмила Николаевна сұрапыл соғыс кезінде әскери ауруханада жұмыс жасады өзінің медицина саласында білімі болмаса да, жарақат алған майдангерлерге қарап, күтім жасауға жәрдем ететін. Ескеретін жайт, жас әрі сұлу кезінде сол әскери ауруханада бір жігітпен танысады, ол жігіт, өкінішке орай, әскери қимылдардың кесірінен қос аяғынан айырылды. Людмила Николаевна ол жігітті бағып күтіп, тұрмысқа шығып, екі бала сыйлап, бірге ұзақ та, бақытты тұрды. Галия Жумашева, Қазкоммерцбанктің Қостанай филиалының директоры: Біз бірнеше жыл қатарынан Ұлы Отан соғысының ардагерлері - Алдабергенов Касымхан Алдабергенович пен Маманов Хажи Куснетулына қамқорлық танытып келеміз. Кездесуде ардагерлер соғыс даласында өткізген жылдары жайында айтып берді. Хажи Маманов Қостанай қаласының құрметті азаматы, 69-атқыштар дивизиясының 65-армиясы 2-Беларусь майданының құрамында соғысты. Польшаны азат етуде соғыс қатарына қатысты. Автоматшы Хажи Маманов көптен күткен Жеңістің өз жақтарында екенін Балтық теңізінің жағалауында білді. Касымхан Алдабергенов майданға он жеті жасында аттанды. Училищені бітірген соң десанттыққа шақырылды, училищеде танкіге қарсы ататын қаруды меңгерген болатын. «Біз 1,5-2 сағатта шақырымға кросс жүгіретінбіз немесе 40 м қашықтыққа тактикалық сабақтар өткізетінбіз. Қыстыгүні орманда түнейміз, қардың үстінде ұйықтап, от жағып, соған жылынатынбыз. Жеңісті естігенде не қуанарымызды, не жыларымызды білмедік. Жеңіс болмашы қуаныштан құралған құрақ көрпе сияқты, жанымызға рухани демеу болатын,- деп еске алады ардагер. 90 жасында әлі де өлеңдер шығарып, мақалалар жазады, сол жыр-өлеңдері арқылы өскелең ұрпаққа бейбітшіліктің мұратын, адамдар арасындағы өзара түсіністік пен мейірімділікті жеткізгісі келеді. Қасымхан Алдабергенов жыр-жолдар мен естелікнамалар жайында кітап шығарды. Құрметті ардагер Касымхан Алдабергенов Жастардың Жер бетінде бейбітшіліктің қадірін, оның маңыздылығын түсінсе екен дейді

53 Әлеуметтік жауапкершілік және қоршаған ортаны қорғау Абай атындағы мемлекеттік академиялық опера және балет театры (МАОБТ) Қазақстанда опера және балет өнері мектебінің тарихы өз алдына өзгеше. Абай атындағы опера және балет театры Екінші дүниежүзігілік соғыс уақытында құрылған болатын. Оның киелі сахнасында әйгілі балерина Галина Уланова мың бұралған биімен өнер көрсеткен, ол Мәскеудегі опера және балеттің қалған әртістерімен бірге көшірілген болатын. Бұл кезде ұлттық опера және балет мектебі салынып жатқан еді. Қазақстанда алдыңғы қаржы институттарының бірі болып саналатын Қазкоммерцбанк үшін Абай атындағы мемлекеттік академиялық опера және балет театрының (МАОБТ) серіктесі болу үлкен мәртебе жылдан бері Банк Гаэтано Доницеттидің «Лючия ди Ламмермур» және «Любовный напиток», А.Жұбановтың «Абай», П.И.Чайковскийдің «Спящая красавица» балеті сияқты бірнеше жаңа қойылымды қолдап келеді. Сонымен бірге, Казкомның қаржылай қолдауымен, Алматы қаласында опера және балет өнерінің төрт фестивалі өтті, театр Ресейге гастрольдік сапармен барып қайтты жылы Банк Ж.Бизенің «Кармен» атты операсының жаңа көріністегі қойылымына қаржылай қолдау көрсетті. Тұңғыш рет қазақ сахнасында операның классикалық сюжеті 21-ғасырға ауыстырылған болатын. Қоюшы режиссер Ляйлим Имангазина жаңа «Карменнің» көрінісін «біздің уақытқа» ауыстырды. Заманауи сценографиядан басқа, онда заманауи реквизит, костюмдер, декорациялар да бар. Қоюшы-дирижер ретінде Алан Бурибаев қатысты. Тұсаукесерде басты ер адам - Дона Хозенің ролін мексикалық әртіс Хоэль Монтеро сомдады. Сонымен бірге, жаңа қойылыммен жұмыс жасауға атақты ресей суретшісі Вячеслав Окунев шақырылған болатын. Тұсаукесерге дейін бір ай бұрын Банк классика өнерінің әдемілігін көркейту және жас көрерменді театрға тарту мақсатында промо-науқанға мұрындық білдірді. Банк қолдауымен жаңа спектакльдің сыртқы жарнамаға және интернетке орналастырылған визуалды образдары әзірленген. Тұсаукесер алдында Банк қолдауымен Абай атындағы МАОБТ солистері мен хорының, сондай-ақ алматылық байкерлердің қатысумен «вирусты» промо-ролик түсірілген болатын. Қазақ мемлекеттік академиялық опера және балет театрының әртістері мен музыканттары «Кармен» операсының жаңа қойылымының тұсаукесері қарсаңында театр ғимаратының алдында алматылық байкерлермен бірге өнер көрсетті. Бейнеролик сюжеті бойынша Оксана Давыденко сомадайтын Кармен ғашық болып қалады, операның түпнұсқасындағыдай тореадорға емес, әрине, байкерге ғашық болып қалады, оның ролін каскадер Вячеслав Хлопцев сомдады. Кармен Абай атындағы МАОБТ оркестрі мен хорының сүйемелдеуімен өтті, сол сәтте мотокаскадерлер оның айналасында әртүрлі трюктер, стантрайдинг элементтерін орындайды. Клиенттердің өтініштерімен жұмыс Банкте клиенттердің өтініштерін (шағым, ұсыныстар, сұрақтар) қараудың бірыңғай электронды жүйесі жұмыс жасайды. Технологиялық үдеріс клиенттердің өтініштерін салалы мамандардың қарайтынын көздейді. Қорытындысы Банк басшылығының назарына ұсынылады. Электронды құжат айналым жүйесі әрбір берілген өтінішке уақтылы жауап қайтару процесін автоматты түрде бақылап, қадағалап отырады. Өтініш электронды арналар арқылы тіркелгеннен кейін, сұрату Банктің тиісті департаменттеріне жіберіледі. Электронды жүйенің көмегімен барлық сұрақ жедел әрі ашық түрде шешіледі

54 1 071 млн теңге 2015 жылы артықшылықты акциялар бойынша жарияланған дивидендтер 8 БӨЛІМ Корпоративтік басқару 106

55 8.1. Листингтік компанияның корпоративтік басқару жүйесінің, оның ұстанымдарының сипаттамасы Казкоммерцбанктің корпоративтік басқару жүйесінің негізі Қазақстан Республикасы заңнамасының және Ұлттық Банк талаптарын сөзсіз сақтау ұстанымы, сондай-ақ корпоративтік басқару мәселелерінде халықаралық озық талаптарға, практикаға және тәжірибеге барынша сәйкес келуге талпыну. Қазкоммерцбанктің корпоративтік басқару жүйесінің негізі Қазақстан Республикасы заңнамасының және Ұлттық Банк талаптарын сөзсіз сақтау ұстанымы, сондай-ақ корпоративтік басқару мәселелерінде халықаралық озық талаптарға, практикаға және тәжірибеге барынша сәйкес келуге талпыну. Ұйымда корпоративтік басқару жүйесін реттейтін негізгі құжат Корпоративтік басқару кодексі, бұл кодекс Банк акционерлерінің жалпы жиналысында 2006 жылы мақұлданған болатын, нәтижесінде, 2008 және 2010 жылдары жаңартылып, толықтырылды. Банк күнделікті қызметі барысында тиімді басқаруды қамтамасыз ету мақсатында Кодекс қағидаларын ұстанып, өз кезегінде ұзақ уақыт бойы акционерлерге инвестициялық тартымдылықты сақтап, жақсартуға шақырады. Корпоративтік басқарудың сапалы және тиімді жүйесі Банк қызметін жақсартуға, Директорлар кеңесіне барлық акционерлердің мүддесінде өз міндеттерін тиісінше жүзеге асыруға септігін тигізеді. туралы» Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына жауап береді, онда еліміздегі корпоративтік басқару стандарттарының құқықтық негізін көздейді. Кодекс сондай-ақ Қазақстан Республикасы қолданыстағы заңнамасының талаптарына, Ұлыбританияның Қаржы есептілігі жөніндегі кеңесі Құрамдастырылған корпоративтік басқару кодексінің негізгі ережесіне, Банк Жарғысына, Эмитенттер кеңесімен мақұлданған Корпоративтік басқару кодексіне жауап береді. Қазкоммерцбанк өз акционерлерімен тең қатынаста болу, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген, соның ішінде дивидендтерді алумен және акционерлердің жалпы жиналысы арқылы, Банк акционерлерінің алдында Банк туралы, соның ішінде оның қаржылық жағдайы, экономикалық көрсеткіштері, оның қызметінің нәтижелері туралы дұрыс ақпаратты уақтылы ашу арқылы Банктің басқаруына қатысумен байланысты құқықтарды сақтау қағидасын ұстанады. Банктің корпоративтік басқармасы келесі негізгі қағидаттарда қалыптастырылған: Банк акционерлерінің құқықтары мен заңдық мүддесін қорғау мен құрметтеу қағидаты; Банктің тиімді басқаруы қағидаты; Банк қызметі туралы ақпараттың ашық әрі әділ ашылуының қағидаты; заңдылық және этика қағидаты; дивидентті саясат қағидаты; кадр саясаты қағидаты; қоршаған ортаны қорғау қағидаты; корпоративтік шиеліністерді реттеу қағидаты Акционерлік қоғам листингтік компания үшін Акционерлік капитал. Листингік компанияның жарияланған және орналастырылған акцияларының саны, олардың түрлері (тобы), атаулы құны, еркін айналыста жатқан акциялардың саны көрсетілген. Акцияның әрбір түрі бойынша бір акцияның 2015 жылғы дағы жағдай бойынша баланстық құны төменде көрсетілген: Акциялар түрі Айналыстағы акциялар саны Таза активтер (млн KZT) Бір акцияның баланстық құны, KZT Жай , ,92 Артықшылықты , ,43 Сатып алынған меншікті акцияларды алып тастай отырып, айналыстағы жай және артықшылықты акциялардың саны есептелді. ҚҚБ 2010 жылғы 25 тамыздан бастап қолданысқа енгізілген листинг ережесіне енгізілген өзгерістерге сәйкес, сауда-саттық тізіміне енгізілген компаниялардың қаржы есептілігінде бір акцияның (жай және артықшылықты) баланстық құны туралы деректер болуы тиіс. Жоғарыда келтірілген кестеде таза активтердің құны мен бір акцияның баланстық құны ҚҚБ листинг ережесіндегі әдіснамасына сәйкес есептелген. Кодекс «Акционерлік қоғамдар

56 Корпоративтік басқару Есептік кезеңде листингтік компанияның акцияларымен жасалған барлық маңызды мәмілелер туралы ақпарат және есептік кезеңде орналастырылған акциялардың санынан бес және одан да көп пайыз акциясы бар акционерлер құрамында орын алған өзгерістер. Келесі акционерлердің 2015 жылғы дағы жағдай бойынша Банктің шығарылған жай акциялары болды: Акциялар саны Тікелей иелену % * К.Х.Ракишев ,69 «Qazaq Financial Group» АҚ** ,10 «Орта-Азия инвестициялық компаниясы» АҚ(ОАИК)*** ,28 «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» ,73 Н.С. Субханбердин ,00 Еуропа қайта құру және даму банкі - - Басқа да акционерлер ,20 Барлығы**** ,00 * Банк және оның еншілес компаниялары сатып алған жай акцияларды алып тастағанда, бұл иелік ету үлесі әр акционердің орналастырылған жай акциялар жалпы санындағы тікелей үлесі ретінде есептеледі. Банктің еншілес компаниясы «Казкоммерц Секьюритиз» АҚ жергілікті қор биржасында Банк акцияларының маркет-мейкері болып табылады. **Бұрын «Alnair Capital Holding» АҚ. ***2015 ж. дағы деректер бойынша, Н.С.Субханбердин мырзадан 43,081,009 дана мөлшерінде сенімді басқаруға алынған жай акцияларды ескере отырып, ОАИК бақылауындағы жай акциялардың жалпы саны 228,642,743 дана, жалпы үлесі 28.69%. **** «Қазақстан қор биржасы» АҚ (бұдан әрі ҚҚБ) талаптарына сәйкес, Банктің маркет-мейкерімен сатып алынған акцияларды қоспағанда, көрсетілген сан Банктің орналастырылған жай акцияларының жалпы санынан әрбір есептік күнге есептеледі жылғы 3 наурызда Банк К.Х.Ракишев мырзадан БТА-ның 304,187,299,781 дана жай акциясын 73,498 млн теңгеге (бір акцияны теңгеге) сатып алды. Бұл мәміле екі банк акционерлерінің жалпы жиналысында 2014 жылғы 26 желтоқсанда мақұлданған біріктіру үлгісін іске асыру аясында жүргізілген болатын. Нәтижесінде, Банктің БТА-ғы үлесі 94.83%-ға өсті. Банктің осыған дейін жарияланған жай акцияларды орналастыру аясында, К.Х.Ракишев мырза Банктің бір акциясы үшін теңгеге 127,777,704 жай акция сатып алып, Банктің жаңа ірі акционері атанды, қажет реттегіш рұқсаттарын алды жылғы 30 сәуірде Н.С.Субханбердин мырза өзіне тиесілі Банктің жай акцияларының 57,544,959 дана (орналастырылған жай акциялардың жалпы санынан 7.22%) мөлшеріндегі бөлігін банктің ірі акционері - К.Х.Ракишев мырзаға сатты жылғы 29 маусымда Н.С.Субханбердин мырза өзіне тиесілі ККБ-ның жай акцияларының 9,313,819 дана (1.168%) мөлшеріндегі бөлігін банктің ірі акционері - К.Х.Ракишев мырзаға сатты. Бұл мәмілелер екі банк акционерлерінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы жалпы жиналысында бекітілген Банк пен БТА-ны біріктіру үлгісін іске асыру мақсатында өткізілген болатын. Орта-Азия инвестициялық компаниясы» АҚ-тың (бұдан әрі ОАИК) меншігінде ККБның185,561,734 жай акциясы болды, сондайақ 2009 жылғы Шарт бойынша «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ-тан (бұдан әрі «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ) сенімді басқаруға алған тағы 56,324,076 жай акциямен дауыс беруге мүмкіндігі болды, ол кезде «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ тұрақтандыру бағдарламасын іске асыру аясында ККБ-ның акционері болған. «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ пен ОАИК арасында қол қойылған құжаттамаға сәйкес, сенімді басқару мерзімі 2017 жылғы мамырға дейін немесе Банк пен БТА біріктірілгенге дейін мақұлданған болатын, бұл жерде екі мерзімнің қайсысы ерте болатынына байланысты болып отыр. Банк пен БТА біріктірілуінің аяқталуына байланысты, ОАИК пен «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ арасында Банктің жай акцияларын сенімді басқару 2015 жылы 26 маусымда тоқтатылған болатын. ОАИК банк холдингінің Банк капиталындағы үлесін кемінде 25% деңгейде қолдау мақсатында, 2015 жылы 26 маусымда Н.С.Субханбердин мырза өзіне тиесілі ККБ жай акциясының 43,081,009 дана (5.4%) мөлшеріндегі бөлігін ОАИК-тің сенімда басқаруына тапсырды жылғы 3 шілдеде және 2015 жылғы 4 тамызда Банк пен БТА акционерлерінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы жалпы жиналысында бекітілген біріктіру үлгісін іске асыру мақсатында, Н.С.Субханбердин мырза өзіне тиесілі Банктің жай акциясының 11,479,823 дана (орналастырылған жай акциялардың жалпы санынан 1.44%) мөлшеріндегі бөлігін сатты, сәйкесінше, Банктің ірі акционері - К.Х.Ракишев мырзаға жылғы 29 желтоқсанда К.Х.Ракишев мырза мен «Qazaq Financial Group» АҚ арасында меншігіне бас компания - «Qazaq Financial Group» АҚ сатып алу жөнінде жасалған мәміле аяқталған болатын, аталған компания Банктің 28.08% шығарылған және орналастырылған жай акциясына ие. Мәміле нәтижесінде, К.Х.Ракишев мырза «Qazaq Financial Group» АҚ-тың Банктегі акциялары бойынша дауыс беру құқығы мен басқа да құқықтарға ие бола отырып, Бас серіктес атанды. Сонымен, К.Х.Ракишев мырзаның тікелей немесе жанама («Qazaq Financial Group» АҚ арқылы) бақылауында жатқан, Банктің шығарылған және орналастырлған жай акцияларының үлесі жиынтықта 56.75% дейін өсті жылғы 20 сәуірде К.Х.Ракишев мырза Н.С.Субханбердин мырзамен және ОАИК-пен Банктің оларға тиесілі жай акцияларын сатып алу туралы алдын ала келісімге келді. Аталған келісім аясында К.Х.Ракишев мырза ОАИК-тан Банктің 115,486,789 жай акциясын сатып алды, нәтижесінде К.Х.Ракишев мырзаның Банктегі тікелей үлесі 28.67%-дан 43.15%-ға дейін өсті. Өзіне «Qazaq Financial Group» АҚ арқылы жанама тиесілі акцияларды ескере отырып, К.Х.Ракишев мырзаның бақылауындағы акциялардың жалпы үлесі 71,23% жылғы 3- тоқсанның соңына дейін К.Х.Ракишев мырза Н.С.Субханбердин мырзадан және ОАИК-тан Банктің оларда қалған акцияларын сатып алады деп күтіледі, бұл ретте, қажет рұқсаттарды алған жағдайда, сондайақ осыған ұқсас мәмілелерге көпшілік мақұлдаған басқа да талаптарды орындаған жағдайда. Есептік кезеңдегі барлық мәмілелер туралы, акцияларды бастапқы орналастыру, листингтік компанияның меншікті акцияларды сатып алуы мен оларды кейін қайта сатуы туралы ақпарат, мәмілелердің көлемін санмен және ақшалай түрде, орналастыру және сатып алу бағасында көрсету, акция сатып алушының және/немесе сатушының атауы және оның орналасқан жері (егер мұндай ақпарат листингтік компанияға белгілі болса) көрсетілген. Қазіргі акционерлер Банктің жай акцияларын ұстаушылар артықшылықты сатып алу құқығын іске асыруы аясында, 2015 жылғы ақпанда Банк, олардың арасында бір акцияға теңгеге және бір жаһандық депозитарлық қолхатқа 1,150.4 теңгеге 20,916 жай акция орналастырды, аталған қолхаттың базалық активтері жай акциялар (1 ГДР = 2 жай акция) болып табылады

57 8.3. Ұйымдық құрылым Корпоративтік басқару Директорлар кеңесі (қадағалау кеңесі) Директорлар кеңесі Ракишев Кеңес Хамитулы Туылған жылы 1979 жылы 14 шілдеде. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету: 2016 ж. сәуір осы уақытқа дейін - Банктің Директорлар кеңесінің төрағасы; 2015 ж. қаңтар 2016 ж. сәуір Банктің Директорлар кеңесінің мүшесі; 2014 ж. ақпан осы уақытқа дейін «БТА Банк» АҚ Директорлар кеңесінің төрағасы; 2013 ж. желтоқсан осы уақытқа дейін Central Asia Metals plc (CAML) атқарушы емес директоры; 2012 ж. осы уақытқа дейін - Net Element International жаһандық технологиялық компаниясы Директорлар кеңесінің төрағасы; 2006 ж. осы уақытқа дейін «SAT & Company» АҚ Директорлар кеңесінің төрағасы Өзіне тиесілі листингтік компанияның және/немесе оның еншілес және тәуелді ұйымдарының акциялары саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Тікелей иелігінде Банктің 43,15% дауыс беруші акциясы, жанама иелігінде Банктің 28,08% дауыс беруші акциясы (2016 жылғы 01 сәуірдегі жағдай бойынша). Марк Хольцман Туылған жылы 1960 жылы 1 наурызда. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету: 2016 ж. сәуір осы уақытқа дейін - Банктің Директорлар кеңесінің мүшесі; 2015 ж. наурыз 2016 ж. сәуір Банктің Директорлар кеңесінің төрағасы; 2015 ж. қаңтар 2015 ж. наурыз Банктің Директорлар кеңесінің мүшесі тәуелсіз директор; жж. - «Қазына» Тұрақты даму қоры Директорлар кеңесінің мүшесі. Өзіне тиесілі листингтік компанияның және/немесе оның еншілес және тәуелді ұйымдарының акцияларының саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің дауыс беруші акцияларына тікелей немесе жанама түрде иелік етпейді (2016 жылғы 01 сәуірдегі жағдай бойынша). Аханов Серик Ахметжанович Туылған жылы 1951 жылы 30 қазанда. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету: ж. - осы уақытқа дейін - Банктің Директорлар кеңесінің Аудит жөніндегі комитетінің төрағасы; ж. - осы уақытқа дейін - Банктің Директорлар кеңесі Кадр және әлеуметтік мәселелер жөніндегі комитетінің төрағасы; ж ж. - Банктің Директорлар кеңесі Кадр және сыйақы жөніндегі комитетінің төрағасы, Банктің Директорлар кеңесі Әлеуметтік мәселелер жөніндегі комитетінің төрағасы; ж. - Банктің директорлар кеңесінің Тағайындаулар және сыйақылар жөніндегі комитетінің төрағасы; ж. - осы уақытқа дейін - Банктің Директорлар кеңесі төрағасының орынбасары; ж. - осы уақытқа дейін - Банктің Директорлар кеңесінің тәуелсіз мүшесі; ж. - осы уақытқа дейін - Банктің Директорлар кеңесінің Аудит жөніндегі комитетінің мүшесі; 2004 ж. сәуір - осы уақытқа дейін - Қазақстан Қаржыгерлер қауымдастығы, Кеңес төрағасы. Өзіне тиесілі листингтік компанияның және/немесе оның еншілес және тәуелді ұйымдарының акцияларының саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің дауыс беруші акцияларына тікелей немесе жанама түрде иелік етпейді (2016 жылғы 01 сәуірдегі жағдай бойынша). Абдуов Нурлан Канатович Туылған жылы 1977 жылы 3 ақпанда Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету: 2016 ж. сәуірде осы уақытқа дейін Банктің Директорлар кеңесінің мүшесі; Осы уақытқа дейін - «ҚазМұнай- Газ АҚ Директорлар кеңесінің тәуелсіз директоры - переработка и маркетинг»; 2015 ж. - «Қазтехнологиялар» АҚ және «Қазақстан инжиниринг» ұлттық компаниясы» АҚ Директорлар кеңесінің мүшесі; жж. «Алеф Банк» даму басқармасының басшысы; жж. «SAT&Company» АҚ бас директоры, содан кейін басқарма төрағасы; жж. «ҚазқұрылысСервис» ЖАҚ бас директоры; жж. Қазақстан Республикасы Сауда-өнеркәсіп палатасы одағының вице-президенті. Өзіне тиесілі листингтік компанияның және/немесе оның еншілес және тәуелді ұйымдарының акцияларының саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің дауыс беруші акцияларына тікелей немесе жанама түрде иелік етпейді (2016 жылғы 01 сәуірдегі жағдай бойынша). Махат Рашид Мұқамарұлы Туылған жылы 1976 жылы 29 қарашада Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету: 2016 ж. сәуір осы уақытқа дейін Банктің Директорлар кеңесінің мүшесі, Стратегиялық жоспарлау мен тәуекелді шолу жөніндегі комитеттің төрағасы; Осы уақытқа дейін «Байман» басқару компаниясы» ЖШС бас директоры; 2012 ж. осы уақытқа дейін «Kaspi bank» АҚ Директорлар кеңесінің мүшесі; жж. - «Компания Wellcomm» ЖШС коммерциялық директоры; жж. «Корпорация Дүние» АҚ басқарма төрағасының кеңесшісі; жж. PRIME INVESTMENT COMPANY компаниясының вице-президенті. Өзіне тиесілі листингтік компанияның және/немесе оның еншілес және тәуелді ұйымдарының акцияларының саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің дауыс беруші акцияларына тікелей немесе жанама түрде иелік етпейді (2016 жылғы 01 сәуірдегі жағдай бойынша)

58 Корпоративтік басқару Атқарушы орган Басқарма Искандиров Абай Мукашевич Туылған жылы 1983 ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету: 2016 жылғы сәуірден бастап, Қазкоммерцбанк басқармасы төрағасының орынбасары. Искандиров мырза елде және шетелде көп салалы білім алған және мемлекеттік экономиканың мемлекеттік және коммерциялық секторында қомақты жұмыс тәжірибесі бар қазақстандық менеджерлердің жаңа буыны. Оның кәсіби құзырына стратегиялық жоспарлау және басқару, корпоративті қаржы, тәуекел-менеджмент және активтерді басқару, сондай-ақ қаржылық үлгілеу және сараптама кіреді. Искандиров мырза ҚР Экономика және бюджеттік жоспарлау Министрлігінде, Қазақстан Республикасының Президенті Әкімшілігінде қызметтер атқарып, «Қазына» тұрақты даму Қорында басқарушы директор лауазымында болған. Кейіннен жылдары «Самұрық- Қазына» ҰӘАҚ-на қаржы директоры қызметіне шақырылды және жылдары «Темірбанк» АҚ директорлар Кеңесін басқарды жылы экономикалық даму және сауданың вице-министрі болып тағайындалды, ал 2013 жылы - Премьер-министрдің орынбасарының аға кеңесшісі жылдан 2015 жылға дейін Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінде жұмыс істеді, алғашында төрағаның аға кеңесшісі, кейінірек монетарлық операциялар мен активтерді басқару департаментінің директоры қызметін атқарды. Ол ҚазМЗУ-дың заң ғылымының «қаржы және салық құқығы» мамандығы бойынша бакалавры, заң ғылымының «халықаралық кәсіпкерлік құқығы» мамандығы бойынша магистрі және АҚШ-тың Oxford Brookes University экономика ғылымының «халықаралық менеджмент» мамандығы бойынша магистрі дипломдарын қорғаған. «Құрмет» орденнің иегері, бірқатар мемлекеттік наградалар мен медальдарымен марапатталған. Өзіне тиесілі листингтік компанияның және/немесе оның еншілес және тәуелді ұйымдарының акцияларының саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің акцияларына тікелей иелік етпейді Амиров Рашид Утебаевич Туылған жылы 1984 ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету (листингтік компанияның жеке дара атқарушы органының міндеттерін жүзеге асырушы тұлға): 2016 жылғы мамырдан басқарушы директор, банкте қазынашылық, инвестициялық бөліміне, ұлттық холдингтер мен компаниялармен жұмыс істеу бөліміне жетекшілік етеді. Әміров мырзаның корпоративті қаржы, инвестициялық банкинг және қаржы сараптамасы салаларында басқарушылық және кәсіби тәжірибесі мол. Қазкоммерцбанке келгенге дейін ол Халықаралық Астана қаржы орталығының басқарушы директоры лауазымында, басқарма мүшесі болған. Бұдан бұрын Әміров мырза Ұлттық банктің монетарлық операциялар және активтерді басқару Департамент директорының орынбасары, «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ АҚ-да корпоративті қаржы Департаментінің директоры қызметтерінде, ҚР Президенті әкімшілігінде, экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігінде жұмыс істеді, сондай-ақ «Темірбанк» Директорлар кеңесінің құрамында болған. Әміров мырза Қазақ экономикалық университетін (халықаралық экономист мамандығы бойынша) және Манчестердің бизнес мектебін (қаржы саласының магистрі) тәмамдаған, «Болашақ» бағдарламасының түлегі. Сонымен қатар басқарушы қызметкерлерге арналған бағдарлама бойынша IMD Business School (Швейцария) және Executive MBA бағдарламасы бойынша білім алған. Өзіне тиесілі листингтік компанияның акциялары саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің акцияларына иелік етпейді Дарменов Аскар Ахмагамбетович Туылған жылы 1981 ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету (листингтік компанияның жеке дара атқарушы органының міндеттерін жүзеге асырушы тұлға): 2016 жылғы сәуірден бастап банктің басқарушы директоры. Банктің қауіпсіздігін, ақпараттық-техникалық қорғау және ішкі бақылау, сондай-ақ банктің филиалындағы және еншілес ұйымдарындағы аталған қызметтердің жұмысын басқарады. Дәрменов мырза 2004 жылы ҚР ҰҚК Академиясын, ал 2008 жылы экономика және мемлекеттік басқару мамандығы бойынша Джорджтаун университетінің магистратурасын (АҚШ, Вашингтон қ.) тәмамдаған. Ішкі бақылау және аудит саласында бірқатар халықаралық сертификаттарға ие (CFE, CIA). 10 жыл қатарынан ұлттық қауіпсіздік органдары мен ішкі аудитте жұмыс істеген. Жагипаров Нурлан Толеужанович Туылған жылы 1977 ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету (листингтік компанияның жеке дара атқарушы органының міндеттерін жүзеге асырушы тұлға): Басқарушы директор, инновациялық технологиялардың, банктік карталардың, қоңырауларды өңдеу орталығы мен Homebank-тің дамуына жетекшілік етеді жылы Қазкоммерцбанке келген Жағыпаров ақпараттық технологиялар Департаментінде түрлі қызметтерді атқарған, 2005 жылы осы департаментті басқарды, ал 2010 жылы Банктің атқарушы директоры болып тағайындалды. Жағыпаров сондай-ақ, «Москоммерцбанк» КБ, «Қазкоммерцбанк Тәжікстан» ЖАҚ Директорлар кеңесінің мүшесі болып табылады. Ол Абай атындағы Алматы Мемлекеттік Университетін «халықаралық қатынастар» мамандығы бойынша тәмәмдаған жылы «Ақпараттық технологиялар мен бағдарламалаудың негіздері» мамандығы бойынша Хьюстон колледжінің (АҚШ) дипломын алды жылы Ұлыбританияның Саутгемптонск университетінде MS in Software Engineering дәрежесін алды. 3) Өзіне тиесілі листингтік компанияның акцияларының саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің акцияларына иелік етпейді

59 Корпоративтік басқару Инебеков Мухит Кабылтаевич Туылған жылы 1972 ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету (листингтік компанияның жеке дара атқарушы органының міндеттерін жүзеге асырушы тұлға): Басқарушы директор, банктің бизнес процесстерінің ижинирингі, IT технологиялар бөлімшелеріне басқару жұмыстарын жүргізеді. Қазкоммерцбанкте 1997 жылдан бері жұмыс істеп келеді. Ақпараттық технологиялар департаментінде түрлі қызметтерді атқарды, ал 2005 жылы департамент басшысы, ал 2010 жылы Банктің атқарушы директоры жылдан бастап Инебеков мырза сонымен қатар, «БТА Банк» АҚ басқарушы директоры болған. Е.А.Бүкетов атындағы Қарағанды Мемлекеттік Университетінде «математика» мамандығы бойынша білім алған ол өз білімін «қаржы және кредит» мамандығы бойынша Қазақ мемлекеттік басқару академиясының жанындағы Нарық институтында жалғастырды. Сондай-ақ, «Чарлтон» (Англия) ассоциациясының қатысуымен «Банк ісінде компьютерлік жүйелер» бағдарламасы бойынша білім алған. Өзіне тиесілі листингтік компанияның акциялары саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің акцияларына иелік етпейді. Каракулов Миржан Елдесович Туылған жылы 1983 ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету (листингтік компанияның жеке дара атқарушы органының міндеттерін жүзеге асырушы тұлға): 2016 жылғы сәуірден бастап банктің басқарушы директоры. Банктің менеджмент тәуекелділігін басқарады. Қарақұлов мырзаның корпоративтік қаржы, сақтандыру мен мемлекеттік және коммерциялық компанияларындағы тәуекелділікті басқару саласында тәжірибесі 10 жылдан асады. Әр жылдары ҚР Ұлттық банкте, «Қазақстан Халық банкі» АҚ басшы қызметінде болған, «Қазақстан даму банкі» АҚ басқарма төрағасының орынбасары, жылдары жаһандық экономикалық дағдарыс кезінде «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ жұмыс істеген. «Болашақ» бағдарламасының шәкіртақысын жеңіп алушы, экономика саласында Vanderbilt University қызыл дипломмен тәмамдаған, Қазақстан менеджмент, экономика және болжау институтының (КИМЭП) экономика бакалаврын және іскерлік әкімшілік магистрі дәрежесін алған. Өзіне тиесілі листингтік компанияның акцияларының саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің акцияларына иелік етпейді. Кусаинов Ерулан Айташович Туылған жылы ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету (листингтік компанияның жеке дара атқарушы органының міндеттерін жүзеге асырушы тұлға): 2016 жылғы сәуірден бастап, банктің басқарушы директоры, банктің түйткілді займдары блогына жетекшілік етеді. Құсаинов мырзаның 20 жылдық еңбек өтілі бар, оның 18 жылы банк саласында. Өның жұмыс тәжірибесі 1995 жылдан бастап касса қызметкерінен басталған, кейіннен ол Қазақстанның ірі банктердің филиалдарын басқарады: «БанкТуран Алем» АҚ, «Банк Каспийский» АҚ және «Темірбанк» АҚ. Абай Құсаинов 8 жыл бойы «Темірбанк» АҚ-да басқарушы директор және басқарма төрағасының орынбасары болған. Міне, осы лауазымда ол соңғы 3 жылда түйткілді займдар бөліміне жетекшілік етті жылы «Самұрық-Қазына Инвест» ұлттық компанияның бас директордың орынбасары ретінде инвестициялық бағытына жауап берген. Бірнеше жоғарғы оқу орындарының түлегі: Қазақ мемлекеттік басқару академиясынан білім алып, Я.Коменский атындағы Университетінде (Прага қ.) MBA дәрежесін алған. Сондай-ақ Германияның Экономика және басқару AFW Академиясының жобалық басқару саласы бойынша дипломы бар. Өзіне тиесілі листингтік компанияның акцияларының саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің акцияларына иелік етпейді. Сулейменов Мурат Туылған жылы 1982 ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету (листингтік компанияның жеке дара атқарушы органының міндеттерін жүзеге асырушы тұлға): 2016 жылғы сәуірден бастап банктің басқарушы директоры. Банктің қаржы блогын басқарады. Сүлейменов мырзаның басқарушылық және кәсіби тәжірибесі мол. Іскерлік мансабын 2003 жылы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігінде бас маман болып бастаған. Үш жылдан соң активтерді басқару және инвестициялық банкинг саласына ауысып, бірінші «Асыл Инвест» компаниясында жұмыс істеген, сосын Ұлттық қор мен алтынвалюталық қор қоржынын басқарушы қызметіне Ұлттық банкке шақырылады. Одан кейін «Ұлттық инвестициялық корпорация» АҚ қазынашылық департаменттің директоры болып жұмыс істеген. Ал 2013 жылы ҚР Ұлттық банкке Ұлттық қор мен алтынвалюталық қор активтерінің басқарма бастығы болып қайтып келеді жылы Қазақстан менеджмент, экономика және болжау институтының (КИМЭП) іскерлік әкімшілендіру бакалавры, 2008 жылы Сингапурдың Ұлттық университетінде іскерлік әкімшілендіру магистрінің дипломын алған. Өзіне тиесілі листингтік компанияның акцияларының саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің акцияларына иелік етпейді

60 Корпоративтік басқару Ельцов Сергей Валерьевич Туылған жылы ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету (листингтік компанияның жеке дара атқарушы органының міндеттерін жүзеге асырушы тұлға): 2016 жылғы мамырдан бастап, банктің заң бөліміне, кадр мәселесі, комплаенс, сондайақ корпоративті секретариат қызметіне жетекшілік ететін басқарушы директор болып тағайындалды. Оның мемлекеттік және жеке сектор ұйымдарында кәсіби және басқарушылық тәжірибесі мол. Өз іскерлік мансабын ол 1995 жылы Қазақстан Республикасының сауда және өнеркәсіп Министрлігінен бастады, кейіннен, 1998 жылы ҚР қаржы Министрлігіне ауысты жылы «Қазақтелеком» ААҚ-да, ҚР әділет Министрлігінің «Ұлттық заң қызметі» ЖАҚ-да жұмыс істеді жылдары «Қазфосфат» ЖШС-де заң департаментінің директоры лауазымында қызмет атқарды жылдары «Васильковский тау-кен байыту комбинаты» ААҚ-да Директорлар кеңесінің төрағасы болған жылы Ельцов мырза «Қазақстанның Инвестициялық қоры» АҚ-да заң департаментінің директоры, басқарушы директор, басқарма төрағасы қызметтерін атқарған жылдары «БТА Банк» АҚ-да басқарма төрағасының орынбасары және комплаенс-бақылаушы лауазымында болған жылы «Альянс Банк» АҚ на ауысып, алғашында басқарма төрағасының кеңесшісі, кейіннен басқарушы директор болды жылдары Green Apple Co-да басқарушы директор жылы «КЭМОНТ» АҚда корпоративті даму бойынша директоры және әкімшілік директоры. Қазақ құқықтық және халықаралық қатынастар Институтын (халықаралық заңгер, 1997ж.), Алматы экономика және статистика академиясын (экономист, 2005ж.) тәмамдаған жылдан бері Халықаралық аралық соттың судьясы болып табылады. Өзіне тиесілі листингтік компанияның акциялары саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің акцияларына иелік етпейді. Давид Машури Туылған жылы ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету (листингтік компанияның жеке дара атқарушы органының міндеттерін жүзеге асырушы тұлға): 2016 жылғы шілдеден басқарушы директор, банктің HR және кадрлық әкімшілік сұрақтарына жетекшілік ететін болады. Консалтинг, жылжымайтын мүлікті басқару және мемлекеттік секторында 16 жылдан артық кәсіпкерлік және басқарушылық еңбек тәжірибесі бар. Коучинг, фасилитация және жоғарғы топ персоналын іздестіру сұрақтары бойынша шешімдерді табу және топ-менеджментті оқыту бойынша ауқымды тәжірибеге ие. Қазкоммерцбанке шақырылғанға дейін ол «Корн Фери» компаниясының альянс серікстесі, WE Partners консалтингтік компанияның Қазақстандағы өкілдігін басқарған. Ертеде ол халықаралық Pedersen & Partners Орталық Азияда, Грузия мен Арменияда қызметкерлерді таңдау бойынша компанияны басқарған. Мемлекеттік басқару саласында Pepperdine Университеті (Малибу қаласы, Калифорния штаты, АҚШ) магистр дәрежесіне және Ресей халықтар достығы Университетінің (Мәскеу қаласы) филилология ғылымдарының бакалавр дәрежесіне ие. Cornel Университетінде (Итака қаласы, Нью-Йорк штаты, АҚШ) HRD сертификатталған бағдарламарды аяқтады және ICF мүшесі, сондай-ақ сертификатталған жаттықтырушы (коуч) болып табылады. Өзіне тиесілі листингтік компанияның акциялары саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің акцияларына иелік етпейді. Даурен Сартаев Туылған жылы ж.т. Директорлар кеңесінің мүшесі болып атқарған соңғы үш жылдағы және қазіргі уақыттағы лауазымдары, қызмет саласын хронологиялық тәртіпте көрсету (листингтік компанияның жеке дара атқарушы органының міндеттерін жүзеге асырушы тұлға): 2016 жылғы маусым айынан бастап басқарушы директор, корпоративті несиелеуді, ШОБ секторын, сондай-ақ филиалдық желіні басқарады. Қаржылық және телебайланыс секторында бизнесті дамыту саласында, сондай-ақ бизнес бойынша кеңес беру саласында кәсіби және басқару жұмысынан тәжірибесі мол. Іскерлік мансапты 2004 жылы «Қазкоммерцбанк» АҚ бастады, банкте Павлодар филиалындағы ШОБ-ты кредиттеу менеджерінен бастап, Алматы филиалының ШОБ-ты кредиттеу басқармасының бастығы лауазымына дейін көтерілді жылы «Темірбанк» АҚ ауысты, банкте кредиттік тәуекелділіктер басқармасының бастығы, Өскемендегі филиалдың директоры, бас банктің проблемалық кредиттермен жұмыс істеу департаментінің директоры болып жұмыс істеген жылы «Кcell» АҚ жұмысқа тұрды, ол жерде Шымкент қаласындағы филиалды басқарды, 2015 жылы Алматыдағы және Алматы облысындағы аймақтық кеңеселердің жұмысына жетекшілік етті жылдары халықаралық кеңесші - Ernst & Young аудиторлық компанияның қазақстандық өкілдігінде бизнес тиімділігін көбейту бөлімінің менеджері болып жұмыс істеген. Алматы қ. Қазақ гуманитарлық-заң академиясының түлегі (2003 ж., кәсіпкерлік құқық мамандығы бойынша заңгер). Мәскеулік бизнес-мектептің стратегиялық менеджмент пен кәсіпкерлік саласы бойынша МВА дәрежесі бар (2012 ж.). Өзіне тиесілі листингтік компанияның акциялары саны (жарғылық капиталдағы қатысу үлесі) туралы мәліметтер: Банктің акцияларына иелік етпейді

61 Корпоративтік басқару Директорлар кеңесінің комитеттері Қазкоммерцбанк корпоративтік басқарудың және қаржы-экономикалық қызметті бақылаудың тиімді жүйесін акционерлердің құқықтары мен Аудит жөніндегі комитет: Директорлар кеңесі Аудит жөніндегі комитеттің келесідей міндеттерді орындайтын мүшелерін тағайындайды: Банктің Директорлар кеңесінің жұмысының тиімділігін арттырып, бақылау міндеттерін орындайды; қаржы есептілігін жасау, ішкі бақылау жүйесі және қаржы тәуекелін басқару процесін талдайды; аудит процесін және Қазақстан Республикасының заңдары, нормативтік актілер, іскерлік этика кодексі сақтала отырып, компанияның бақылау процесін талдайды; заңды мүддесін қорғау ретінде құрды. Директорлар кеңесі жанында үш комитет жұмыс жасайды: Аудит жөніндегі комитет, Стратегиялық жоспарлау бухгалтерлік есеп пен есептілікті, соның ішінде соңғы кәсіби және нормативтік ережені жасаудың маңызды мәселелерін, олардың Банктің қаржы есептілігіне әсерін талдайды; Банктің қаржы есептілігіне едәуір әсер етуі ықтимал заңгерлік мәселелерді талдайды; жылдық қаржы есептілігін талдап, оның толықтығын және сәйкестігін айқындайды; Банктің қаржы есептілігінде бухгалтерлік есептің тиісінше ұстанымдарын бағалайды. мен тәуекелді шолу жөніндегі комитет және Кадр және әлеуметтік мәселелер жөніндегі комитет. Комитет мүшелері: Серик Аханов Комитет төрағасы (тәуелсіз директор); Кеңес Ракишев Комитет мүшесі (Директорлар кеңесінің төрағасы); Марк Хольцман Комитет мүшесі (тәуелсіз директор); Рашид Махат Комитет мүшесі (тәуелсіз директор); Нурлан Абдуов Комитет мүшесі («QazaqFinancialGroup» АҚ өкілі). тәуекелді бағалау үлгілерін әзірлеу, жаңарту және енгізу жоспарын қарастырады (скорингтікүлгілер, рейтингтік үлгілер, кредит тәуекел бойынша баға белгіленімі үлгілері, нарқытықvar, EAR, операциялық тәуекелдің ішкі үлгілері, трансферттік баға белгіленім үлігелері); Банктің тәуекелді бағалау бойынша пайдаланылатын үлгілері бойынша Директорлар кеңесінің әдіснамалық сараптамасын дайындайды; Банктің және еншілес ұйымдардың тәуекел-менеджмент жүйесін дамыту бойынша стратегиялық жоспарларды іске асырудағы мәртебе-есептерді қарастырады; Банк басқармасымен тәуекелді басқару стратегиясын талқылайды; сыртқы аудиторлармен тәуекелді басқару жүйесін талқылайды; ішкі аудиторлардың тәуекел-менеджмент жүйелерін тексеру есептерін қарастырады; тәуекел-менеджмент мәселелері бойынша әлемнің үздік практикаларына тұрақты талдау жүргізіп, Банктің Директорлар кеңесіне тиісті шолулар ұсынып отырады; Банк басқармасы ұсынған және Комитеттің толық талдауын немесе сараптауын қажет ететін тәуекелменеджмент мәселелерін Банктің Директорлар кеңесіне шығарылғанға дейін қарастырады; Банктің Директорлар кеңесіне 2006 жылы қабылданған ІІ Базель тәжіриебелі тәсілдемесіне ауысуды Кадр және әлеуметтік мәселелер жөніндегі комитет іске асыруға қатысты әдіснамалық ұсынымдарын; Банктің Директорлар кеңесіне «Акционерлік қоғамдар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына, Банк Жарғысына сәйкес ірі мәміле деп танылатын мәмілелер бойынша ұсынымдар дайындайды. Комитет мүшелері: Рашид Махат төраға (тәуелсіз директор) Кеңес Ракишев Комитет мүшесі (Директорлар кеңесінің төрағасы); Марк Хольцман Комитет мүшесі (тәуелсіз директор); Нурлан Абдуов Комитет мүшесі («QazaqFinancialGroup» АҚ өкілі). Стратегиялық жоспарлау мен тәуекелді шолу жөніндегі комитеттің Келесідей міндеттерді орындайтын мүшелерін тағайындайды: Банкте тәуекелді басқарудың бара-бар жүйелерін ұйымдастыру үшін қажет етілетін жеткілікті шарттарды қамтамасыз ету мақсатында, Банктің жалпы ішкі құжаттарына ұсынымдар, соның ішінде тәуекелді басқару саясатын әзірлейді; Банке тәуекелді басқарудың бара-бар жүйелерін ұйымдастыруға қажет жеткілікті өкілеттіктер мен құқықтарды қамтамасыз ету мақсатында, Комитет және Банктің құрылымдық бөлмшелері туралы ережеге ұсынымдарды әзірлейді; Директорлар кеңесіне топ-менеджерлермен, оларды тағайындаумен және орнын ауыстырумен, ынталандыру жұмысы мен жүйесін бағалаумен жұмыс бойынша консультациялық-ұсыным көрсетеді. Комитет мүшелері: Серик Аханов төраға (тәуелсіз директор) Кеңес Ракишев Комитет мүшесі (Директорлар кеңесінің төрағасы); Марк Хольцман Комитет мүшесі (тәуелсіз директор); Рашид Махат Комитет мүшесі (тәуелсіз директор); Нурлан Абдуов Комитет мүшесі («QazaqFinancialGroup» АҚ өкілі)

62 8.4. Ішкі бақылау және аудит Банктегі ішкі бақылау жүйесінің сәйкестігін тексеретін, сондай-ақ Банктегі ішкі аудитті ұйымдастырып, жүзеге асыратын Банктің бақылау органы. Ішкі аудит департаменті Банктің дербес құрылымдық бөлімшесі болып табылады. Ішкі аудит департаменті Банктің Директорлар кеңесіне есеп береді. Ішкі аудит департаментінің тапсырмаларына келесі мәселелерді қарау мен талқылау кіреді: ішкі бақылау жүйесінің жұмысы; Банктің Директорлар кеңесіне, Директорлар кеңесі жанындағы Аудит жөніндегі комитетке Ішкі аудит департаментінің қызметі туралы есептілік дайындау; ағымдағы жылы ішкі аудитке тартуды қажет ететін Банк операцияларындағы тәуекел саласын қарау мен талқылау; 8.5. Дивидендтер туралы ақпарат Банк басқармасы мен Директорлар кеңесіне және сыртқы пайдаланушыларға ұсынылатын қаржы ақпаратының дұрыстығы мен дәлдігін тексеру; сыртқы немесе ішкі аудиторлармен анықталған бухгалтерлік есептегі немесе сыртқы аудиттегі кез келген маңызды кемшіліктерді талдау. Банк таратылған кезде артықшылықты акциялардың дивидендтері төленбей, бірақ жай акцияларға қарағанда басым болатын жағдайды қоспағанда, артықшылықты акциялардың дауыс беру құқығы жоқ. Артықшылықты акциялардың жылдық дивиденді артықшылықты акцияларды шығару ережесімен бір акцияға 0.04 АҚШ доллары мөлшерінде айқындалды. «Акционерлік қоғамдар туралы» Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, артықшылықты акциялардың қосымша дивидендтері жай акциялармен төленген дивидендтердің сомасынан кем болуы мүмкін. Бұл акциялар жиынтықты болып келеді және өтелмеуі тиіс жылда артықшылықты акциялардың жарияланған дивидендтері 1,071 млн. теңге (2014 ж. - Акцияның базалық және көбейтілген (залалы)/пайдасы 878 млн теңге, 2013 ж млн теңге). 2015, 2014 және 2013 жж. Банктің жай акцияларының дивидендтері жарияланбады. Бір акцияның базалық және көбейтілген залалы бас банктің акционерлеріне қатысты бір жылғы таза залалдың бір жылғы жай акциялардың орташа есептелген санына қатынасы ретінде есептелген. Жай акциялардың дивидендтері артықшылықты акциялар дивидендтерінің бір жылғы сомасынан артық бола алмайды. Сондықтан да, таза пайда/(залал) жай және артықшылықты акциялардың бөлінбеген пайдаға қатысуға заңдық және шарттық құқықтарына сәйкес, аталған акциялардың арасында бөлінді: 2015 жылғыда аяқталған жыл (млн KZT) Бас Банктің акционерлеріне қатысты бір жылғы таза (залал)/пайда (15 352) Банк, Банк акционерлеріне дивидендтер төлеу мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасын және Банктің Директорлар кеңесімен бекітілетін Банктің ішкі нормативтік құжатын қолданады. Банк акционерлеріне дивидендтер төлеу мәселелері бойынша ішкі құжатты әзірлеген кезде, Банк негізгі ұстанымдардың бірін, яғни дивидендтердің мөлшерін және оларды төлеу талаптарын айқындаудың жай және ашық механизмін басшылыққа алады. Банктің дивидендті саясаты Банк акционерлері мен әлеуетті инвесторлар үшін ашық әрі қолжетімді болуы тиіс. Банктің артықшылықты акциялары бойынша дивидендтерді төлеу тәртібі мен ең аз мөлшері олардың шығару проспектісімен белгіленеді млн теңге 2015 жылда артықшылықты акциялардың жарияланған дивидендтері Пайда толық бөлінген жағдайда, артықшылықты акциялардың акционерлеріне төленуі ықтимал болатын қосымша дивидендтерді шегергенде Жай акциялардың акционерлеріне қатысты бір жылғы таза (залал)/пайда (15 352) Акцияның базалық және көбейтілген (залалын)/пайдасын есептесу үшін жай акциялардың орташа есептелген саны Акцияның (залалы)/пайдасы базалық және көбейтілген (теңге) (19,79) Акциялардың әрбір түрі бойынша бір акцияның баланстық құны 2015 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша төменде келтірілген: Акциялар түрі Айналыстағы акциялар саны 2015 ж. активтер (млн KZT} Бір акцияның баланстық құны, KZT Жай ,92 Артықшылықты ,

63 Айналыстағы жай және артықшылықты акциялардың саны сатып алынған меншікті акцияларды алып тастап есептелді. ҚҚБ 2010 жылғы 25 тамыздан бастап қолданысқа енгізілген листинг ережесіне енгізілген өзгерістерге сәйкес, сауда-саттық тізіміне енгізілген компаниялардың қаржы есептілігінде бір акцияның (жай және артықшылықты) баланстық құны туралы деректер болуы тиіс. Жоғарыда келтірілген кестеде таза активтердің құны мен бір акцияның баланстық құны ҚҚБ листинг ережесіндегі әдіснамасына сәйкес есептелген Сыйақы туралы ақпарат. Директорлар кеңесіне сыйақы - Директорлар кеңесінің мүшелеріне (8 мүше) 2015 жылға төленген сыйақының жалпы мөлшері ,4 мың теңге мөлшерінде. Басқармаға сыйақы - Директорлар кеңесінің мүшелеріне (17 мүше) 2015 жылға төленген сыйақының жалпы мөлшері ,1 мың теңге мөлшерінде Қазіргі және әлеуетті инвесторларға қатысты ақпараттық саясаты, оның негізгі қағидалары Банк акционерлерінің және инвесторларының құқықтарын сақтау мен қорғау негізгі басымдықтардың бірі болып табылады. Шешімдер қабылдаған кезде Банктің топ-менеджменті акицонерлердің мүддесін басшылыққа алуы тиіс. Акционерлердің жалпы жиналысында қабылданатын шешімдер Банктің даму негізі болып табылады. Аталған шешімдерді әзірлеу Банктің басқару органдарымен (Директолрар кеңесімен және басқармамен жүзеге асырылады, ал оларды іске асыру барлық дәрежедегі басшылардың жауапкершілігі болып табылады. Банк акционерлердің жалпы жиналысында бекітілген, акционерлермен және инвесторлармен өзара қатынастардың негізгі қағидаларын айқындайтын корпоративтік басқару кодексінің барлық талаптарын тиісінше орындау міндеттемелерін өз мойнына алады Есептік жылы Листингтік компанияның Корпоративтік басқару кодексінің ережесін және/немесе оған сәйкес келу бойынша қолданған шараларды сақтау туралы есеп. Банк күнделікті қызметінің барысында Корпоративтік басқару кодексінің қағидаларын ұстанады

64 9 БӨЛІМ Келесі жылға арналған негізгі мақсаттар мен тапсырмалар.

65 2015 Келесі жылға арналған негізгі мақсаттар мен тапсырмалар. Қазақстан экономикасының және эскпорт құрылымында мұнай мен мұнай өнімдерінің, кеннің, қара және түсті металдардың, дәнді дақылдардың, ЖІӨ өсімі сияқты негізгі макроэкономикалық көрсеткіштердің басым болуының анық көрінген экспорттық бағытына байланысты, ұлттық валюта бағамы мен инфляция әлемдік тауар нарықтарындағы бғаларға байланысты. Тауар нарықтарындағы жалпы тұрақсыздықты назарға ала отырып, Банк бірнеше ықтимал макроэкономикалық сценарийлерді қалыптастырды, оларды іске асыру Қазкоммерцбанк бизнесінің негізгі көрсеткіштеріне, соның ішінде Банк активтеріне тікелей айқын әсер етеді. Бөлшек және карталық бизнес. Келешек пен мақсат. Банк бизнесін ұзақ мерзімді жоспарлау мақсаты үшін біз негізгі өнімдердің тұрғысында бөлшек нарықты дамудың келешегін бағалаймыз. Жақын арадағы нысаналы мақсатта қолма-қол кредит беру тоқырауға ұшырайды деп күтіледі, бұл тоқырау шынайы көріністе ұзақ мерзімді перспективада шағын өсімге ауысады. Экономикалық жағдайдың нашарлауынан халықтың қолдағы нақты кірісінің қысқартылатыны жайындағы болжаммен бірге тұтыну кредитінің ағымдағы жоғары енетіндігінде негізделеді. Бәсеңдеу мен кейін сәл ұлғаю болжамы тұтыну кредитінің ағымдағы жоғары енуінде негізделеді. Кредитті мақсатсыз қолма-қол беруде Банк өз алдына нарық үлесін орташамерзімді перспективаға баяу ұлғайту мақсатын қояды. Банк, ұзақ мерзімді перспективада тоқыраудан кейін нысаналыкредит берудің (ипотека, автокредиттер) қолма-қол берілетін кредиттің өсуінен едәуір асады деп күтіледі. Бұл болжам - ипотеканың дамуын мемлекеттік қолдау дағдарыстан шығу жолдарының бірі ретінде пайдаланылған басқа да дамушы нарықтардың мысалында негізделеді. Нысаналы кредит беруде Банкті тоқырау немесе таңдалған сегменттердің, сондай-ақ ипотеканы дамыту үшін сақталатын реттегіш барьерлердің анағұрлым мұқият тәсілдемесі мен оларға кредиттің берілуінен нарықтың ағымдағы үлесі орташа мерзімді перспективада аздап қысқартылады деп күтіледі. Банк жеке клиенттердің депозиттерінің нақты көріністе қысқамерзімді перспективада экономикадағы тоқырау мен халықтың нақты кірісінің төмендеуінде қысқартылады. Банк жеке клиенттерінің депозиттерінің ағымдағы нарықтық тәсілімдерін ұстап отыруды жоспарлап отыр. Транзакциялар кірісіне қатысты, Банк комиссиялар бөлігінің (мысалы, қолма-қол ақшаны алғаны үшін комиссия) нөл болуынан комиссиялық кіріс көлемінің құлауы терминалдар санының ұлғайып, айналымды қайта есептегенде бір терминалға өсуінен эквайринг кірісінің өсуімен, сондай-ақ өнімдер мен қызметтерді төлеу үшін банктік карталарды пайдаланудың қарқындылығының артуынан карталар арқылы (interchange) банк аралық комиссиялардан келіп түсетін кірістің өсуінен өтемақы төленетін болады. Карта өнімдерінде Банк эквайрингте алдыңғы орында болуды жоспарлап отыр, алайда күшті бәсекенің салдарынан үлестің сәл азаюына жол беріледі. Банк аралық комиссияларда (interchange) Банк сондай-ақ үлестің осыған ұқсас қысқартылуына жол беріп отыр. ШОБ. Келешек пен мақсат. Банк бизнесінің ұзақ мерзімді жоспарының мақсаты үшін біз негізгі өнімдердің тұрғысында ШОБ нарығын дамытудың келешегін бағалаймыз. ЖІӨ қатысты ШОБ сегментіне кредит берудің ағымдағы енуіне төмен деген сипаттама беруге болады, бұл компаниялардың дұрыс есептілігінің болмауынан және олардың бизнесінің түсініксіз болашағынан көптеген банктердің кредит бергілері келмейтінімен байланысты. Бұл ретте, кредит беру көлемі ену, сондай-ақ сегменттің дамуының салдарынан да өсуі мүмкін, мысалы, шағын және орта бизнесті мемлекеттік қолдау бағдарламаларын іске асыру нәтижесінде жж. арналған қысқамерзімді перспективада Банкте ШОБ бойынша қоржыны аздап кемиді деп күтіледі. Біз ШОБ сегменті компанияларынан келіп түсетін транзакциялық кірістің ықтимал өсу серпінінің кредит беру көлемінің өсу серпінімен байланысты екенін болжаймыз және кредит беру көлемі ұлғайған жағдайда, транзакциялық кіріс ұқсас қарқынмен өсетін болады деп күтеміз. Депозиттік өнімдердің және ағымдағы шоттардың төмен енуіне қарамастан, біз клиент қаражаты динамикасыныңж- ІӨ динамикасынан кейін жүретін болжаймыз, яғни жж келешекте тоқырау немесе кішкене бәсеңдеуден кейін қалпына келеді. ШОБ клиенттерінің қаражатында қысқамерзімді перспективада Банк ШОБ клиенттерінің қаражаты өседі деп болжамайды. Корпоративтік бизнес. Келешек пен мақсат. Нарық болашағы Банк бизнесінің ұзақ мерзімді жоспарының мақсаты үшін біз негізгі өнімдердің тұрғысында корпоративтиік клиенттер нарығын дамытудың келешегін бағалаймыз. Корпоративтік бизнестегі кредиттік қоржынның корпоративтік бизнеспен құрылатын ЖІӨ-ге қатынасы ретінде өлшенетін корпоративтік кредит берудің ағымдағы ену үлесі шамамен 25%, Шығыс Еуропа елдерінің көрсеткіштерімен салыстыруға болады. Алайда, корпоративтік кредит беру қоржынының басым бөлігі іске аспайтын кредиттер. Банк, корпоративтік кредит берілетін жағдайда бөлшек және ШОБ сегменттеріне енуге айтарлықтай назар аудара отырып,корпоративтік клиенттерге кредит бергенде оппортунисттік тәсілдеменіқысқамерзімді перспективада қолданатын болады.. Банк, корпоративтік бизнестен келіп түсетінтранзакциялық кірістің ықтимал өсу қарқыны корпоративтік бизнеске кредит беру көлемінің өсу қарқынымен тікелей байланысты деп болжайды. Қысқамерзімді перспективада Банктің басты тапсырмасы корпоративтік клиенттерден келіп түсетін комиссиялық кірістің ұлғаюының алда болуы.. Қазақстан Республикасында клиент қаражатына (депозит және ағымдағы шоттар) қатысты ағымдағы ену үлесі жоғары деңгейде әрі корпоративтік банктік бизнеспен құрылатын ЖІӨ-нен 23 %, яғни Қазақстанда елдің банктік жүйесін қорландыруда ірі корпоративтік бизнестің рөлі басқа елдерге қарағанда жоғары. Банк клиенттер қаражатының көлемі экономикалық тоқыраудың салдарынан қысқамерзімді перспективада нақты көріністе келшекте ұлғайтылады деп күтілмейді. Өзгеріп тұратын макроэкономикалық жағдайды, елдегі экономиканың өсу қарқынының баяулығын, жоғары девальвациялық тәуекелді, қорландырудың шектелуін және Банк стратегиясының банктік емес ойыншыларының тарабынан болатын күшейтпелі бәсекелестігін назарға ала отырып, өзгерістер орын алуы мүмкін. Банк даму стратегиясын орындаудың мерзімді талдауларын өткізіп, оны сыртқы факторларға қарап бейімдеп отырады

66 Глоссарий Байланыс ақпараты Қысқартылған атаулар: АҚ акционерлік қоғам ҚДБ Қазақстанның даму банкі ЖІӨ Жалпы ішкі өнім ЕҚДБ Еуропа қайта құру және даму банкі ЖАҚ жабық акционерлік қоғам ККБ Қазкоммерцбанк ҚҚБ Қазақстан қор биржасы ШОБ шағын және орта бизнес ҚРҰБ Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі ТМД Тәуелсіз мемлекеттер достастығы ЖШС жауапкершілігі шектеулі серіктестік «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры Инвесторлармен жұмыс бөлімі Банк тіркеушісі туралы мәліметтер Алма Буйракулова Тел Толық атауы: «Бағалы қағаздардың бірыңғай тіркеушісі» акционерлік қоғамы; Заңды тұлғаның мекенжайы:қазақстан Республикасы, , Алматы қ., Сәтбаев көш., 30а/3; Телефон/факс нөмірі: + 7 (727) info@tisr.kz, Шарттың тіркеушісі көрсетілген күні мен нөмірі: 2012 жылғы «09» тамыздағы АО Бағалы қағаздарды ұстаушылар тізілімдерінің жүйесін жүргізу қызметтерін көрсету туралы шарт. Банк аудиторы туралы мәліметтер «Делойт» ЖШС Алматы қаржы орталығы, Әл Фараби даңғ., 36 Б , Алматы, Қазақстан Республикасы Tel: +7 (727) Fax: +7 (727)

67 ҚОСЫМША 132

68 2015, 2014 және 2013 жж. да аяқталған жылдар іші шоғырландырылған қаржы есептілігін дайындау және бекіту жауапкершілігі туралы басшылық мәлімдемесі 2015, 2014 ЖӘНЕ 2013 жж. 31 ЖЕЛТОҚСАНДА АЯҚТАЛҒАН ЖЫЛДАР ІШІ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ҚАР- ЖЫ ЕСЕПТІЛІГІН ДАЙЫНДАУ ЖӘНЕ БЕКІТУ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ТУРАЛЫ БАСШЫЛЫҚ МӘЛІМДЕМЕСІ.. 1 ТӘУЕЛСІЗ АУДИТОРЛАР ЕСЕБІ , 2014 ЖӘНЕ 2013 ЖЖ. 31 ЖЕЛТОҚСАНДА АЯҚТАЛҒАН ЖЫЛДАР ІШІ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ҚАРЖЫ ЕСЕПТІЛІГІ: Пайда мен залал жөніндегі шоғырландырылған есептер Басқа жиынтық кіріс жөніндегі шоғырландырылған есептер Басшылық «Қазкоммерцбанк» акционерлік қоғамының (бұдан әрі «Банк») және оның еншілес компанияларының (бұдан әрі бірлесіп - «Топ») 2015, 2014 және 2013 жж. дағы жағдай бойынша қаржылық жағдайын, сондай-ақ оның сол күні аяқталған жылдар іші қызметінің шоғырландырылған нәтижелерін, ақша қаражатының қозғалысын және капиталдағы өзгерістерді Халықаралық қаржы есептілігі стандарттарына (бұдан әрі «ХҚЕС») сәйкес шынайы көрсететін шоғырландырылған қаржы есептілігін дайындауға жауапты. Шоғырландырылған қаржы есептілігін дайындауда басшылық мыналарға жауапты: есеп саясатының ұстанымдарын дұрыс таңдауды және қолдануды қамтамасыз ету; ақпаратты, соның ішінде есеп саясаты туралы мәліметтерді орынды, шынайы, салыстырмалы және түсінікті түрде ұсыну; пайдаланушылар Топтың шоғырландырылған қаржылық жағдайына және оның қызметінің қаржы нәтижелеріне қандай да бір мәмілелер, сондай-ақ басқа оқиғалар немесе жағдайлар әсер ететін есептілікті түсіну үшін ХҚЕС талаптарын орындау жеткіліксіз болған жағдайда, қосымша ақпаратты ашу; және Топтың көз жетерлік болашақта қызметін жалғастыру мүмкіндігін бағалау. Қаржылық жағдай жөніндегі шоғырландырылған есептер Капиталдағы өзгерістер жөніндегі шоғырландырылған есептер Ақша қаражатының қозғалысы жөніндегі шоғырландырылған есептер Шоғырландырылған қаржы есептілігіне ескертулер Басшылық сондай-ақ төмендегілерге жауапты: Топта ішкі бақылаудың тиімді және сенімді жүйесін әзірлеу, енгізу және сақтау; Топтың мәмілелерін ашуға және түсіндіруге мүмкіндік беретін нысанда есеп жүргізуге, сондайақ Топтың шоғырландырылған қаржылық жағдайы туралы ақпаратты жеткілікті дәлдікпен кез келген күні ұсынуға және шоғырландырылған қаржы есептілігінің ХҚЕС талаптарына сәйкестігін қамтамасыз етуге; бухгалтерлік есепті Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүргізуге; Топ активтерін сақтауды қамтамасыз ету бойынша мүмкіндігінше барлық қисынды шараларды қолдануға; және қаржы және басқа да теріс пайдаланушылық фактілерін анықтауға және алдын алуға. 2015, 2014 және 2013 жж. да аяқталған жылдар іші осы шоғырландырылған қаржы есептілігі 2016 ж. 28 сәуірде «Қазкоммерцбанк» акционерлік қоғамының Басқармасымен бекітілді. Банк Басқармасы атынан: А.У.Батырбеков Басқарма Төрағасының м.а. Г.К.Шоинбекова Бас бухгалтер 2016 ж. 28 сәуір 2016 ж. 28 сәуір Алматы қ. Алматы қ

69 Тәуелсіз аудиторлар есебі «Қазкоммерцбанк» акционерлік қоғамының Акционерлері мен Директорлар Кеңесіне Біз 2015, 2014 және 2013 жж. ындағы жағдай бойынша қаржылық жағдай жөніндегі шоғырландырылған есептерден және сол күні аяқталған жылдар іші пайда мен залал, басқа жиынтық кіріс, капиталдағы өзгерістер және ақша қаражатының қозғалысы жөніндегі шоғырландырылған есептер, сондай-ақ баяндалған есеп саясатының негізгі қағидалары және басқа да түсіндірме ескертулерді қамтыған «Қазкоммерцбанк» акционерлік қоғамы (бұдан әрі - «Банк») мен оның еншілес компанияларының (бұдан әрі бірлесіп - «Топ») шоғырландырылған қаржы есептілігіне аудит жүргіздік. Шоғырландырылған қаржы есептілігіне қатысты басшылық жауапкершілігі Басшылық аталған шоғырландырылған қаржы есептілігінің Халықаралық қаржы есептілігі стандарттарына сәйкес жасалуына және шынайылығына, сондай-ақ басшылық, жауапсыз әрекеттер мен қателік салдарынан болған елеулі бұрмалаулары жоқ шоғырландырылған қаржы есептілігін жасауға қажетті деп санайтын ішкі бақылау жүйесі үшін жауапкершілік алады.. ТОО «Делойт» пр. Аль-Фараби, 36, г. Алматы, , Республика Казахстан Тел.: +7 (727) Факс: +7 (727) almaty@deloitte.kz нормаларды сақтауды, сондай-ақ аудитті шоғырландырылған қаржы есептілігінде айтарлықтай бұрмалаулардың жоқ екеніне орынды сенімділік алатындай жоспарлауды және жүргізуді талап етеді. Аудит шоғырландырылған қаржы есептілігіндегі сандық көрсеткіштерді растайтын аудиторлық дәлелдер алуға және ондағы ақпаратты ашуға бағытталған іс-шаралар жүргізуден тұрады. Іс-шараны таңдау, аудиторлардың кәсіби пайымдауларына, соның ішінде шоғырландырылған қаржы есептілігінің жосықсыз әрекеттер немесе қателіктер салдарынан айтарлықтай бұрмалануының қаупін бағалауға байланысты болады. Осындай тәуекелдерді бағалау барысында жағдайға сәйкес аудиторлық іс-шаралар әзірлеу үшін, аудиторлар шоғырландырылған қаржы есептілігінің құрылуына және оның шынайылығына ішкі бақылау жүйесін қарастырады, бірақ ішкі бақылау жүйесінің тиімділігі туралы пікірін білдіру мақсатында емес. Аудит сондай-ақ қолданылатын есеп саясатының тиісті сипатын және басшылықпен жасалған бухгалтерлік есептіліктің негізділігін бағалаудан, сонымен қатар жалпы шоғыландырылған қаржы есептілігін ұсынуды бағалаудан тұрады. Аудит барысында алынған дәлелдемелер біздің өз пікірімізді білдіруге жеткілікті және тиісті дәрежедегі негіз болады деп сенеміз. Пікір Біздің пікірімізше, шоғырландырылған қаржы есептілігі «Казкоммербанк» акционерлік қоғамының және оның еншілес компанияларының 2015, 2014 және 2013 жж. ындағы қаржылық жағдайы бойынша, сондай-ақ сол күні аяқталған жылдар іші олардың қызмет нәтижелерін және ақша қаражатының қозғалысын барлық елеулі аспектілер жағынан алғанда Халықаралық қаржы есептілігі стандарттарына сәйкес шынайы көрсетеді. Роман Саттаров Қазақстан Республикасының Білікті аудиторы 2013 ж. 31 мамырда берілген Аудитордың біліктілік куәлігі МФ «Делойт» ЖШС Қазақстан Республикасында аудит жүргізуге құқылы Қазақстан Республикасының қаржы министрлігімен 2006 ж. 13 қыркүйекте берілген сериясы МФЮ мемлекеттік лицензия Маңызды жағдайлар Шоғырландырылған қаржы есептілігіне 2, 3 және 17 ескертулерде баяндалғандай 2015 жыл іші «Қазкоммерцбанк» АҚ 2015 ж. ындағы жағдай бойынша өзімен бірге жалпы бақылау астында болған «БТА Банк» АҚ арасында жасалған белгіленген мәмілелер нәтижесінде «БТА Банк» АҚ-та айтарлықтай несие пайда болды. Несие баланстық құнын және қайтаруын бағалауға «БТА Банк» АҚ-тың маңызды активтерді сатудан, сондай-ақ келешек оқиғалардың аяқталуынан, соның ішінде сот талқылауларын түрлендіру мүмкіндіктеріне қатысты көптеген ұсыныстар нәтижесінде келіп түсетін ақша ағынын осы сәтте айқындау мүмкін емес. Біздің пікірімізге аталған мәселеге қатысты ескерту жасалған емес. Марк Смит Жоба жөніндегі серіктес Шотландияның лицензияланған бухгалтерлер институтының Лицензияланған бухгалтері Лицензия M21857 Глазго қ., Шотландия Нұрлан Бекенов «Делойт» ЖШС Бас директоры Аудиторлар жауапкершілігі Біздің жауапкершілігіміз - өзіміз жүргізген аудит негізінде осы шоғырландырылған қаржы есептілігі жөнінде өз пікірімізді білдіру. Біз аудитті Халықаралық аудит стандарттарына сәйкес жүргіздік. Бұл стандарттар этикалық 2016 ж. 28 сәуір Алматы қ., Қазақстан

70 2015, 2014 және 2013 жж. да аяқталған жылдар іші пайда мен залал жөніндегі шоғырландырылған есептер Ескерту-лер 2015 ж. да аяқталған жыл 2014 ж. да аяқталған жыл 2013 ж. да аяқталған жыл Ескерту-лер 2015 ж. да аяқталған жыл 2014 ж. да аяқталған жыл 2013 ж. да аяқталған жыл Пайыздық кіріс 5, , , ,092 Пайыздық шығыс 5, 33 (190,967) (159,547) (110,550) ПАЙЫЗДАР ЕСЕПТЕЛЕТІН АКТИВТЕРДІҢ ҚҰНСЫЗДАНУЫНА АРНАЛҒАН РЕЗЕРВТЕР ҚАЛЫПТАСТЫРҒАНҒА ДЕЙІНГІ ТАЗА ПАЙЫЗДЫҚ КІРІС Пайыздар есептелетін активтердің құнсыздануына арналған резервтер қалыптастыру 5 187, , ,542 6, 33 (176,841) (74,039) (71,555) ТАЗА ПАЙЫЗДЫҚ КІРІС 10,245 79,993 69,987 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері және міндеттемелері бойынша таза пайда/(залал) Шетел валютасымен және қымбат металдармен операциялар бойынша таза (залал)/пайда 7 56,998 (30,170) 4,743 8 (14,153) 8,758 (559) Қызметтер бойынша кіріс және комиссиялар 9 47,560 41,316 31,535 Қызметтер бойынша шығыс және комиссиялар 9 (19,137) (16,649) (9,187) САЛЫҚ САЛҒАНҒА ДЕЙІНГІ (ЗАЛАЛ)/ПАЙДА (892) 30,678 62,219 Пайдаға салынатын салық бойынша шығыстар 12 (17,543) (6,937) (9,684) ТАЗА (ЗАЛАЛ)/ПАЙДА (18,435) 23,741 52,535 Төмендегілерге қатысты: Негізгі банктің жай акцияларының акционерлеріне Негізгі банктің артықшылықты акцияларының акционерлеріне (15,352) 19,114 45,640-2,291 6,482 Бақыланбайтын үлесіне (3,083) 2, АКЦИЯҒА ШАҚҚАНДАҒЫ (ЗАЛАЛ)/ПАЙДА (18,435) 23,741 52,535 Базалық және таратылған (теңге) 13 (19.79) Сатуға арналған қолда бар инвестициялардан түскен таза пайда 104 1, Дивидендтік кіріс 1,297 1, Басқа кіріс 10 17,001 8,115 4,466 Сатуға арналған активтерді қайта бағалау (5,335) (252) 726 ТАЗА ПАЙЫЗДЫҚ ЕМЕС КІРІС 84,335 13,692 32,134 ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ШЫҒЫС 11, 33 (78,546) (64,891) (32,739) БАСҚА ОПЕРАЦИЯЛАР БОЙЫНША РЕЗЕРВТЕР ҚАЛЫПТАСТЫРҒАНҒА ДЕЙІНГІ ПАЙДА 16,034 28,794 69,382 Басқа операциялар бойынша резервтер қалыптастыру 6, 33 (11,785) (3,405) (5,748) Кепілдіктер мен баланстан тыс басқа міндеттемелер бойынша резервтерді (қалыптастыру)/ қалпына келтіру Тәуелді компаниялар қызметінің нәтижесіндегі үлесі 6, 33 (5,141) 4,989 (1,415) Банк Басқармасы атынан: А.У.Батырбеков Басқарма Төрағасының м.а. Г.К.Шоинбекова Бас бухгалтер 2016 ж. 28 сәуір 2016 ж. 28 сәуір Алматы қ. Алматы қ беттердегі ескертулер осы шоғырландырылған қаржы есептілігінің ажырамас бөлігі болып табылады

71 2015, 2014 және 2013 жж. да аяқталған жылдар іші басқа жиынтық кіріс жөніндегі шоғырландырылған есептер 2015, 2014 және 2013 жж. да аяқталған жылдар іші қаржылық жағдай жөніндегі шоғырландырылған есептер 2015 ж. да аяқталған жыл 2014 ж. да аяқталған жыл 2013 ж. да аяқталған жыл Ескертулер 2015 ж. 2014ж. 2013ж. ТАЗА (ЗАЛАЛ)/ПАЙДА (18,435) 23,741 52,535 БАСҚА ЖИЫНТЫҚ (ЗАЛАЛ)/ КІРІС Кейін пайда немесе залал құрамына қайта топтастырылмайтын баптар: Жылжымайтын мүлікті қайта бағалаудан түскен таза пайда 1,218 3, Пайдаға салынатын салық (6) Тәуелді компаниялардың капиталында тікелей танылған өзгерістердің үлесі Кейін пайда немесе залал құрамына қайта топтастырылуы тиіс баптар: Шетел қызметін есептілік валютасына қайта есептеу кезінде туындайтын бағамдық айырмашылықтар Сатуға арналған қолда бар инвестицияларды қайта бағалаудан түскен таза (залал)/пайда Жыл бойы өткізілген, сатуға арналған қолда бар инвестициялар бойынша қайта топтастыру Банк Басқармасы атынан: А.У.Батырбеков Басқарма Төрағасының м.а ж. 28 сәуір 2016 ж. 28 сәуір Алматы қ. Алматы қ. - (2) - 1,292 3, (301) (1,063) (953) (1,097) (996) 24 (104) (1,136) (86) Ақша ағынын хеджирлеуден түсетін (залал)/пайда (371) (246) 388 Пайдаға салынатын салық (71) ПАЙДАҒА САЛЫНАТЫН САЛЫҚТАН КЕЙІНГІ БАСҚА ЖИЫНТЫҚ (ЗАЛАЛ) /ПАЙДА (1,667) (3,238) (698) (375) 405 (542) БАРЛЫҚ ЖИЫНТЫҚ (ЗАЛАЛ)/КІРІС (18,810) 24,146 51,993 Төмендегілерге қатысты: Негізгі банктің жай акцияларының акционерлеріне (16,416) 17,909 45,194 Негізгі банктің артықшылықты акцияларының акционерлеріне - 1,213 6,411 Бақыланбайтын үлесіне (2,394) 5, БАРЛЫҚ ЖИЫНТЫҚ (ЗАЛАЛ)/КІРІС (18,810) 24,146 51,993 Г.К.Шоинбекова Бас бухгалтер беттердегі ескертулер осы шоғырландырылған қаржы есептілігінің ажырамас бөлігі болып табылады. АКТИВТЕР: Ұлттық (орталық) банктердегі ақша қаражаты және шоттар , , ,687 Қымбат металдар 3,908 2,826 2,491 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері Банктер мен басқа қаржы институттарына ұсынылған несиелер мен қаражат 15, , , ,855 16, , , ,743 Клиенттерге ұсынылған несиелер 17, 33 3,829,736 2,122,148 1,900,993 «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ облигациялары ,116 - Сатуға арналған қолда бар инвестициялар 18, 33 34,544 94,606 21,249 Өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар ,936 18,440 6,503 Тәуелді компанияларға инвестициялар - 8,840 - Іскерлік бедел Инвестициялық жылжымайтын мүлік 20 8,709 60,953 30,840 Жылжымайтын мүлік, ғимараттар мен жабдықтаржәне материалдық емес активтер Пайдаға салынатын кейінге қалдырылған салықтар бойынша активтер 22 39,258 48,234 32, ,164 6,022 1,730 Басқа активтер , ,658 37,970 Сатуға арналған активтер 21 53, ,224 98,543 БАРЛЫҚ АКТИВТЕР 5,094,335 4,247,077 2,586,292 МІНДЕТТЕМЕЛЕР МЕН КАПИТАЛ МІНДЕТТЕМЕЛЕР: Банктер мен басқа қаржы институттарының несиелері мен қаражаты 24, , ,856 97,955 Клиенттердің қаражаты 25, 33 3,324,734 2,264,140 1,682,035 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржылық міндеттемелер 15 75,409 20,791 2,296 Шығарылған борыштық бағалы қағаздар , , ,311 Тартылған басқа қаражат , ,693 15,437 Резервтер 6 57,329 48,672 19,811 Пайдаға салынатын кейінге қалдырылған салықтар бойынша міндеттемелер 12 28, Төленетін дивидендтер

72 Ескертулер 2015 ж. 2014ж. 2013ж. Басқа міндеттемелер 28 33,858 48,049 18,074 Реттелген қарыз , , ,160 Сатуға арналған активтерге тікелей қатысты міндеттемелер 21-10,028 - Барлық міндеттемелер 4,721,067 3,831,036 2,214,085 КАПИТАЛ: Негізгі банктің акционерлеріне қатысты капитал: Жарғылық капитал , , ,612 Қосымша төленген капитал (6,405) (6,405) (6,405) Жылжымайтын мүлікті қайта бағалау қоры 5,201 7,166 5,779 Басқа резервтер 139, , ,518 Негізгі банктің акционерлеріне қатысты капиталдың барлығы 373, , ,504 Бақыланбайтын үлес 9 50,338 1,703 Барлық капитал 373, , ,207 БАРЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕЛЕР МЕН КАПИТАЛ 5,094,335 4,247,077 2,586,292 Банк Басқармасы атынан: А.У.Батырбеков Басқарма Төрағасының м.а. Г.К.Шоинбекова Бас бухгалтер 2016 ж. 28 сәуір 2016 ж. 28 сәуір Алматы қ. Алматы қ беттердегі ескертулер осы шоғырландырылған қаржы есептілігінің ажырамас бөлігі болып табылады

73 2015, 2014 және 2013 жж. да аяқталған жылдар іші капиталдағы өзгерістр жөніндегі шоғырландырылған есептер Жарғылық капитал Сатып алынған меншікті акциялар Қосымша төленген капитал Жылжымайтын мүлік пен ғимараттарды қайта бағалау қоры Сатуға арналған қолда бар инвестицияларды қайта бағалау дефициті 1 Бағамдық йырмашылықтар қоры 1 Хеджирлеу резерві 1 Міндетті резерв 1 Бөлінбеген пайда 1 Негізгі банк акционер-лерінің барлық капиталы Бақылан-байтын үлес Барлық капитал 2012 ж. 213,301 (634) (6,405) 5,808 (98) , ,954 1, ,269 Таза пайда ,122 52, ,535 Басқа жиынтық кіріс/(залал) (55) (928) (517) (25) (542) Жиынтық кірістің барлығы/(залал) (55) (928) ,122 51, ,993 Міндетті резервтен аудару (802) Меншікті акцияларды сатып алу - (55) (55) - (55) Бұрын қайта бағаланған жылжымайтын мүліктің тозуы мен шығуы нәтижесінде жылжымайтын мүлікті қайта бағалау қорын есептен шығару (185) ж. 213,301 (689) (6,405) 5,779 (153) (807) , ,504 1, ,207 Жарғылық капитал Сатып алынған меншікті акциялар Қосымша төленген капитал Жылжымайтын мүлікті қайта бағалау қоры Сатуға арналған қолда бар инвестицияларды қайта бағалау дефициті 1 Бағамдық йырмашылықтар қоры 1 Хеджирлеу резерві 1 Бөлінбеген пайда 1 Негізгі банк акционер-лерінің барлық капиталы Бақылан-байтын үлес Барлық капитал 2013 ж. 213,301 (689) (6,405) 5,779 (153) (807) , ,504 1, ,207 Таза пайда ,405 21,405 2,336 23,741 Басқа жиынтық кіріс/(залал) ,825 (1,496) (2,413) (199) - (2,283) 2, Жиынтық кірістің барлығы/(залал) 1,825 (1,496) (2,413) (199) 21,405 19,122 5,024 24,146 Меншікті акцияларды сатып алу - (51,667) (1) (51,668) - (51,668) Бұрын қайта бағаланған жылжымайтын мүліктің тозуы мен шығуы нәтижесінде жылжымайтын мүлікті қайта бағалау қорын есептен шығару «БТА Банк» АҚ міндеттемелерді табыстау операциясының әсері Сатып алу нәтижесінде бақыланбайтын үлестің ұлғаюы Дивидендтер төлеу нәтижесінде азшылық үлесінің азаюы (438) , ,745 (27,745) ,530 72, (1,174) (1,174) 2014 ж. 213,301 (52,356) (6,405) 7,166 (1,649) (3,220) , ,703 50, ,

74 Жарғылық капитал Сатып алынған меншікті акциялар Қосымша төленген капитал Жылжымайтын мүлікті қайта бағалау қоры Сатуға арналған қолда бар инвестицияларды қайта бағалау дефициті 1 Бағамдық йырмашылықтар қоры 1 Хеджирлеу резерві 1 Бөлінбеген пайда 1 (млн. тенге) Негізгі банк акционер-лерінің барлық капиталы (млн. тенге) Бақылан-байтын үлес (млн. тенге) Барлық капитал (млн. тенге) 2014 ж. 213,301 (52,356) (6,405) 7,166 (1,649) (3,220) , ,703 50, ,041 Таза пайда (15,352) (15,352) (3,083) (18,435) Басқа жиынтық кіріс/(залал) (635) (1,022) (297) - (1,064) 689 (375) Барлық жиынтық кіріс/(залал) (635) (1,022) (297) (15,352) (16,416) (2,394) (18,810) Меншікті акцияларын сату Бұрын қайта бағаланған жылжымайтын мүліктің тозуы мен істен шығуының нәтижесінде жылжымайтын мүлікті қайта бағалау қорын есептен шығару (2,855) , «БТА Банк» АҚ акцияларын сатып алу (32,551) (32,551) (40,947) (73,498) Еншілес компанияның шығуы (21,159) (21,159) (2,712) (23,871) Дивидендтер төлеу (61) (61) Активтер мен міндеттемелерді біруақытта өткізуден болатын нәтиже ,107 4,107 (4,215) (108) Жай акцияларды шығару 73, ,510-73, ж. 286,811 (52,291) (6,405) 5,201 (2,284) (4,242) , , ,268 1 Осы кестеде сатуға арналған қолда бар инвестицияларды қайта бағалау резерві/(дефициті), Бағамдық айырмашылықтар қоры, Хеджирлеу резерві, Міндетті резерв және Бөлінбеген пайда бағандарына енгізілген сома қаржылық жағдай жөніндегі шоғырландырылған есептіліктің «Басқа резервтер» жолына енгізілген ж. да аяқталған жыл ішінде «БТА Банк» АҚ-тың 5.5% купоны бар және 2022 ж. өтелетін 750 млн. АҚШ доллары сомасындағы еурооблигациялары БТА сатып алынған күні Банкпен 450 млн. АҚШ доллары сомасында деп танылды, бұл сатып алатын күнге әділ құнын білдіреді. 300 млн. АҚШ доллары сомасында туындаған айырмашылық, шын мәнінде, БТА-дан Банкке бөлу болып табылады. Нәтижесніде, БТА-ға қатысты бақыланбайтын үлесі 27,745 млн. теңгеге (150 млн. АҚШ доллары) азайды және Банк капиталында тиісінше ұлғайғаны танылды. Банк Басқармасы атынан: А.У.Батырбеков Басқарма Төрағасының м.а ж. 28 сәуір 2016 ж. 28 сәуір Алматы қ. Алматы қ. Г.К.Шоинбекова Бас бухгалтер беттердегі ескертулер осы шоғырландырылған қаржы есептілігінің ажырамас бөлігі болып табылады

75 2015, 2014 және 2013 жж. 31 Желтоқсанда аяқталған жылдар іші Ақша қаражатының қозғалысы жөніндегі шоғырландырылған есептер Операциялық қызметтен түскен ақша қаражатының қозғалысы: 2015 ж. да аяқталған жыл 2014 ж. да аяқталған жыл 2013 ж. да аяқталған жыл Операциялық қызметтен түскен ақша қаражатының қозғалысы: 2015 ж. да аяқталған жыл 2014 ж. да аяқталған жыл 2013 ж. да аяқталған жыл Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтерінен алынған пайыздар Банктерге және басқа қаржы институттарына берілген несиелер мен қаражаттан алынған пайыздар 10,650 6,201 5,768 9,031 5,921 1,913 Клиенттерге берілген несиелерден алынған пайыздар 129, , ,291 «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ-тың облигацияларынан алынған пайыздар 28,376 19,350 - Сатуға арналған қолда бар инвестициялардан алынған пайыздар 6,778 2,580 1,025 Өтеуге дейін ұсталатын инвестициялардан алынатын пайыздар 1, Банктердің және басқа қаржы институттарының несиелері мен қаражаты бойынша төленген пайыздар (9,338) (22,323) (3,745) Клиенттер қаражаты бойынша төленген пайыздар (108,034) (95,932) (73,718) Шығарылған борыштық бағалы қағаздар бойынша төленген пайыздар (44,339) (28,162) (22,626) Тартылған басқа құралдар бойынша төленген пайыздар (2,369) (9,195) (1,145) Реттелген қарыз бойынша төленген пайыздар (6,319) (6,998) (7,261) Алынған қызметтер мен комиссиялар 49,125 41,864 31,349 Төленген қызметтер мен комиссиялар (19,071) (16,646) (9,179) Алынған басқа кіріс 14,356 9,012 6,527 Төленген операциялық шығыстар (79,983) (61,268) (29,628) Операциялық активтер мен міндеттемелерді өзгерткенге дейін операциялық қызметтен түскен ақша қаражатының (жылыстауы)/түсімі Операциялық активтер мен міндеттемелерді өзгерту Операциялық активтерді (ұлғайту)/азайту: Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінде орналастырылған ақша қаражаты Ресей Федерациясы Орталық банкінде орналастырылған ақша қаражаты Қырғыз Республикасының Ұлттық Банкінде орналастырылған ақша қаражаты Тәжікстан Республикасы Ұлттық Банкінде орналастырылған ақша қаражаты (20,085) 13,915 64,975 (14,737) 959 (2,197) (1,461) (35) (6) (409) (63) (6) Қымбат металдар (1,082) (335) 1,333 Пайда мен залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері Банктерге және басқа қаржы институттарына берілетін несиелер мен қаражат (69,099) (15,433) (2,568) (173,927) 35,228 12,106 Клиенттерге берілген несиелер 124,938 50,870 (39,263) Басқа активтер (9,865) 31,334 (14,434) Операциялық міндеттемелерді ұлғайту/(азайту): Банктердің және басқа қаржы институттарының несиелері мен қаражаты 53,737 83,547 (12,886) Клиенттер қаражаты 31,552 (114,167) 137,369 Басқа міндеттемелер (2,643) 626 7,656 Салық салғанға дейінгі операциялық қызметтен түсетін ақша қаражатының (жылыстауы)/түсімі (83,081) 87, ,951 Төленген пайдаға салынатын салық (18,151) (10,890) (4,840) Операциялық қызметтен түсетін ақша қаражатының таза (жылыстауы)/түсімі (101,232) 76, ,111 Жылжымайтын мүлік, ғимараттар мен жабдықтарды және материалдық емес активтерді сатып алу (11,272) (6,963) (3,257) Жылжымайтын мүлік, ғимараттар мен жабдықтарды сатып өткізуден түскен түсімдер 6, Сатуға арналған активтерді сатудан түскен түсімдер 16, Алынған дивидендтер 1,297 1, Сатуға арналған қолда бар инвестицияларды сатып өткізуден түскен түсімдер 43,918 5,042 15,340 Сатуға арналған қолда бар инвестицияларды сатып алу (2,322) (52,169) (22,019) Еншілес компанияны сатып алудан түскен түсімдер (2-Ескерту) - 20,595 - Еншілес компанияны сатудан түсетін түсімдер 4, Еншілес компанияда инвестицияларды сатып алу (2-Ескерту) (73,498) - - Инвестициялық жылжымайтын мүлікті сатып алу және капиталдандыру (1,324) (22,349) (2,164) Инвестициялық жылжымайтын мүлікті сатудан түсетін түсімдер Инвестициялық жылжымайтын мүлік нысандарын жалға беруден түскен кіріс Өтеуге дейін ұсталатын инвестицияларды өтеуден түсетін түсімдер Өтеуге дейін ұсталатын инвестицияларды сатып алу (185,543) (8,498) (582) Инвестициялық қызметтен ақша қаражатының таза жылыстауы (201,191) (61,447) (11,571)

76 2015, 2014 және 2013 жж. да аяқталған жылдар ішішоғырландырылған қаржы есептілігіне ескертулер Операциялық қызметтен түскен ақша қаражатының қозғалысы: ҚАРЖЫ ҚЫЗМЕТІНЕН ТҮСКЕН АҚША ҚАРАЖАТЫНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ: 2015 ж. да аяқталған жыл 2014 ж. да аяқталған жыл 2013 ж. да аяқталған жыл Жай акцияларды сату 73, Меншікті акцияларды сатып алу - (51,667) (55) Бұрын сатып алынған меншікті акцияларды сату Шығарылған борыштық бағалы қағаздардан түскен түсімдер 97,992 60,548 1,823 Шығарылған борыштық бағалы қағаздарды сатып алу және өтеу (86,598) (36,478) (52,082) «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ облигацияларын өтеуден түстін түсімдер 32, Тартылған басқа қаражаттан түсім 28,671 26,000 - Тартылған басқа қаражатты өтеу (5,079) (5,733) (3,166) 1. Ұйым «Казкоммерцбанк» (бұдан әрі - «Банк» немесе «Казкоммерцбанк») акционерлік қоғамы (бұдан әрі «АҚ») акционерлік қоғам болып табылады және өз қызметін Қазақстан Республикасында 1990 ж. бастап жүзеге асырады. Банк қызметі 2014 жылғы 2 желтоқсандағы /222/32лицензияға сәйкес, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкпен (бұдан әрі - «ҚРҰБ») реттеледі. Банктің негізгі қызметі коммерциялық банктік қызмет көрсету, бағалы қағаздармен, шетел валютасымен және туынды қаржы құралдарымен операциялар жүргізу, несиелер мен кепілдіктер беру болып табылады. Банктің тіркелген офисі келесі мекенжайда орналасқан: Қазақстан Республикасы, , Алматы қ., Гагарин даңғ., 135Ж-үй. 2015, 2014 және 2013жж. дағы жағдайы бойынша Банктің Қазақстан Республикасы бойынша 23 филиалы бар. Казкоммерцбанк банктік Топтың (бұдан әрі - «Топ») негізгі компаниясы болып табылады, оған қаржы есептілігіне шоғырландырылған келесі еншілес компаниялар кіреді: Реттелген борыштан түсетін түсімдер 101, Реттелген борышты өтеу (12,496) - - Артықшылықты акциялар бойынша дивидендтерді төлеу (1,131) (2,052) (758) Қаржы қызметінен ақшалай қаражаттың таза түсімі/(жылыстауы) 228,328 (9,382) (54,238) Ақша қаражатына теңгеге қатысты шетел валютасы бағамындағы өзгерістердің әсері 36,983 25,097 3,750 Ақша қаражатын және оның баламаларын таза (азайту)/арттыру (37,112) 30,553 86,052 Aқша қаражаты және оның баламалары, кезең басында (14-ескерту) 305, , ,933 Aқша қаражаты және оның баламалары, кезең соңында (14-ескерту) 268, , , , 2014 және 2013 жж. да аяқталған жылдар іші Топ ақша қаражатының қозғалысы туралы шоғырландырылған есептерден шығарылған және 20, 21 және 23-Ескертулерде берілген ақшалай емес аударымдарды жүргізді. Банк Басқармасы атынан: А.У.Батырбеков Басқарма Төрағасының м.а ж. 28 сәуір 2016 ж. 28 сәуір Алматы қ. Алматы қ. Г.К.Шоинбекова Бас бухгалтер Атауы «Казкоммерц Секьюритиз» АҚ «Процессинг компаниясы» ЖШС Kazkommerts International B.V. Kazkommerts Finance II B.V. «Казкоммерцбанк Таджикистан» ЖАҚ «Москоммерцбанк» КБ АҚ «КУСА ККБ-1» ЖШС «КУСА ККБ-2» ЖШС «КУСА ККБ-3» ЖШС «БТА Секьюритис» АҚ Қызметін жүргізетін елі Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Нидерландтар Корольдігі Нидерландтар Корольдігі Тәжікстан Республикасы Ресей Федерациясы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы 2015 ж. дағы жағдай бойынша Қатысу пайызы/дауыс беруші акциялар пайызы 2014 ж. дағы жағдай бойынша 2013 ж. дағы жағдай бойынша 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Қызмет түрі Бағалы қағаздар нарығындағы операциялар Төлем карталары бойынша процессинг операцияларын және басқа да байланысы бар операцияларды жүзеге асыру Халықаралық капитал нарығынан Банк үшін қаражат тарту Халықаралық капитал нарығынан Банк үшін қаражат тарту 100% 100% 100% Коммерциялық банк 100% 100% 100% Коммерциялық банк 100% 100% 100% Стресс активтерін басқару 100% 100% 100% Стресс активтерін басқару 100% 100% - Стресс активтерін басқару 100% - - Бағалы қағаздар нарығындағы операциялар мен активтерді басқару беттердегі ескертулер осы шоғырландырылған қаржы есептілігінің ажырамас бөлігі болып табылады