Í s l e n s k t d a g a t a l á r i ð 2 0 1 7 m e ð f r ó ð l e i k s k o r n u m 2017-01 janúar 2017-02 febrúar 2017-03 mars 2017-04 apríl má tý óð þó fr la su má tý óð þó fr la su má tý óð þó fr la su má tý óð þó fr la su 52 1 05 1 2 3 4 5 09 1 2 3 4 5 13 1 2 01 2 3 4 5 6 7 8 06 6 7 8 9 10 11 12 10 6 7 8 9 10 11 12 14 3 4 5 6 7 8 9 02 9 10 11 12 13 14 15 07 13 14 15 16 17 18 19 11 13 14 15 16 17 18 19 15 10 11 12 13 14 15 16 03 16 17 18 19 20 21 22 08 20 21 22 23 24 25 26 12 20 21 22 23 24 25 26 16 17 18 19 20 21 22 23 04 23 24 25 26 27 28 29 09 27 28 13 27 28 29 30 31 17 24 25 26 27 28 29 30 05 30 31 2017-05 maí 2017-06 júní 2017-07 júlí 2017-08 ágúst má tý óð þó fr la su má tý óð þó fr la su má tý óð þó fr la su má tý óð þó fr la su 18 1 2 3 4 5 6 7 22 1 2 3 4 26 1 2 31 1 2 3 4 5 6 19 8 9 10 11 12 13 14 23 5 6 7 8 9 10 11 27 3 4 5 6 7 8 9 32 7 8 9 10 11 12 13 20 15 16 17 18 19 20 21 24 12 13 14 15 16 17 18 28 10 11 12 13 14 15 16 33 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 25 19 20 21 22 23 24 25 29 17 18 19 20 21 22 23 34 21 22 23 24 25 26 27 22 29 30 31 26 26 27 28 29 30 30 24 25 26 27 28 29 30 35 28 29 30 31 31 31 2017-09 september 2017-10 október 2017-11 nóvember 2017-12 desember má tý óð þó fr la su má tý óð þó fr la su má tý óð þó fr la su má tý óð þó fr la su 35 1 2 3 39 1 44 1 2 3 4 5 48 1 2 3 36 4 5 6 7 8 9 10 40 2 3 4 5 6 7 8 45 6 7 8 9 10 11 12 49 4 5 6 7 8 9 10 37 11 12 13 14 15 16 17 41 9 10 11 12 13 14 15 46 13 14 15 16 17 18 19 50 11 12 13 14 15 16 17 38 18 19 20 21 22 23 24 42 16 17 18 19 20 21 22 47 20 21 22 23 24 25 26 51 18 19 20 21 22 23 24 39 25 26 27 28 29 30 43 23 24 25 26 27 28 29 48 27 28 29 30 52 25 26 27 28 29 30 31 44 30 31
2017-01 janúar 2017 52 1 Nýársdagur Þorri hefst bóndadag, Janúar, Ianuarius, eftir freyjudag í 13. viku Janusi guði Rómverja. vetrar, telst þá vetur Um -0712 eða -0450 hálfnaður. Þorri konungur hafði að sögn árs í stað Martius. Er gerður fyrsti mánuður blót að miðjum vetri. [ÁB] það nú víðast hvar. [] Í fornu misseristali voru 52 vikur í árinu, 12 mánuðir þrítugnættir og fjórar aukanætur í júlí til samræmis við vikufjöldann. Laust eftir miðja 10. öld var að ráðum Þorsteins surts bætt við sumarauka (lagningarviku) ef næsta sumar byrjaði að öðrum kosti fyrr en 19. apríl. [ÁB] ISO 8601 er alþjóðastaðall um tímatal og ritun dagsetninga með tölustöfum. Vika byrjar á mánadegi. Í 1. viku árs er 4. janúar. Samstafan 2017-03 táknar þriðju viku árs 2017. Dagsetningu með tölustöfum skal rita YYYY-MM-DD. Bóndadag ber uppá 2017-01-20. 01 2 3 4 5 6 Þrettándinn 7 8 Áttidagur jóla Þhd CU,HT,SD 2017-001 Jól armenskrar kirkju Jól austurkirkju 12. vika vetrar hefst 2017-002 2017-003 2017-004 2017-005 2017-006 2017-007 Þhd MP 2017-008 02 9 10 11 12 13 Geisladagur 14 15 Nýársdagur 2017 í júlísku tímatali 13. vika vetrar hefst 2017-009 2017-010 2017-011 2017-012 2017-013 2017-014 2017-015 03 16 17 18 19 20 Bóndadagur 21 22 2017-016 2017-017 2017-018 2017-019 2017-020 2017-021 2017-022 04 23 24 25 Pálsmessa 26 27 28 29 05 30 31 Ef heiðbjart er og himinn klár á helga Pálus messu mun þá verða mjög gott ár, mark skalt hafa á þessu. [ÁB] 2017-023 2017-024 2017-025 Þhd AU, IN 2017-026 2017-027 2017-028 2017-029 Þorri byrjar Miður vetur Í Kína lýkur ári apans 2017-030 Þhd NR 2017-031 14. vika vetrar hefst Ár hanans hefst í Kína 15. vika vetrar hefst Þhd AB: Þjóðhátíðardagur ríkis með einkennisstafi AB skv ISO 3166. Netfang í AB endar á.ab (nema í GB, þar.uk). [ISO 3166] Staðall ISO 80000-1 fjallar um samræmt alþjóðakerfi tæknistærða (ISQ) og mælieininga (SI), og rithátt talna og eininga.
2017-02 febrúar 2017 05 1 2 Kyndilmessa 3 4 5 Samkvæmt ISO 8601 skal rita tíma dags strax á eftir dagsetningu en T (Tempo, tími á latínu) á milli; 2017-02-26T14:58 kviknar nýtt tungl. Tímabil er táknað með /; byrjun/lok, og aftan / aðeins þær tölur sem breytast; þorri stendur 2017-01-20/02-18. Ef í heiði sólin sést á sjálfa kyndilmessu snjóa vænta máttu mest maður upp frá þessu. [ÁB] Vetrarvertíð hefst [] 16. vika vetrar hefst 2017-032 2017-033 2017-034 Þhd LK 2017-035 2017-036 06 6 7 8 9 10 11 12 Þhd NZ, NU, TK, Sama 17. vika vetrar hefst 2017-037 Þhd GD 2017-038 2017-039 2017-040 2017-041 2017-042 2017-043 07 13 14 15 16 17 18 Þorraþræll 19 Konudagur Góa byrjar 18. vika vetrar hefst 2017-044 2017-045 Þhd RS 2017-046 Þhd LT 2017-047 2017-048 Þhd GM 2017-049 2017-050 08 20 21 22 23 24 25 26 2017-051 2017-052 Þhd LC 2017-053 Þhd BN, GY 2017-054 Þhd EE 2017-055 Þhd K 2017-056 2017-057 09 27 Bolludagur 28 Sprengidagur Þhd DO 2017-058 Góa (áður gói, kvk, beygist eins og elli), fimmti mánuður vetrar, byrjar konudag. Í gömlum sögnum er Gói sögð dóttir Þorra. [ÁB] Þriðjudaginn í föstuinngang, það er mér í minni, þá á hver að þjóta í fang þjónustunni sinni. [ST] 2017-059 Febrúar (Februarius). Talið er að um -0712 hafi vetri í Róm frá desember til mars verið skipt í Ianuarius og Februarius. [] Árið -0044 (709 AUC) leysti Júlíus Sesar úr tímatalsöngþveiti Rómverja með því að koma á júlíska tímatalinu í Rómaríki að ráðum Sosigenesar frá Alexandríu. Í júlísku ári eru 365 dagar en 366 fjórða hvert ár (hlaupár), og er þá einum degi bætt við í febrúar. [ÁB] 19. vika vetrar hefst Gregorískt tímatal samdi Aloigi Giglio (kynnt kirkjunni 1576), en Gregoríus páfi 13. innleiddi það 1582 er 15. kom í stað 5. október. Ekki er aldamótaár hlaupár nema talan 4 gangi upp í öldinni. Tekið upp hér árið 1700 þegar 28. kom í stað 17. nóvember, og nefnt nýi stíll. [ÁB] Föstuinngangur hefst [ÁB] Júlískt tímatal er 13 dögum á eftir gregorísku til 2100-03-13. Nýársdagur árs 2017 eftir júlísku tímatali er 2017-01-14. Þeir sem eru fæddir á hlaupársdag eiga afmæli sextugasta dag ársins, YYYY-060. Einnig eiga þeir afmæli ár hvert þann vikudag þeirrar viku vetrar sem þeir fæddust, auk --02-29 fjórða hvert ár (nema 2100, þá er ekki hlaupár í gregorísku tímatali).
2017-03 mars 2017 09 1 Öskudagur 2 3 4 5 Einmánuður, síðasti mánuður vetrar, etv. skylt "eindagi". Skyldu meyjar gera sveinum gott á yngismannadag, 1. dag mánaðarins. [ÁB] 2017-060 2017-061 Þhd BG 2017-062 2017-063 2017-064 10 6 7 8 Alþjóðadagur 9 10 11 12 Þhd GH, GU 2017-065 ISO tugabrotaskili er komma (,). Þó má nota punkt (.) hafi það tíðkast. Sé tala minni en 1 skal rita 0, á undan aukastöfum. [ISO 80000-1] Langafasta hefst [ÁB] kvenna 20. vika vetrar hefst Imbrudagur fyrsti Imbrudagur annar Imbrudagur þriðji á vor á vor á vor 21. vika vetrar hefst 2017-066 2017-067 2017-068 2017-069 2017-070 Þhd MU 2017-071 11 13 14 15 16 Gvendardagur 17 18 19 2017-072 2017-073 2017-074 2017-075 Þhd IE 2017-076 Þhd A 2017-077 2017-078 12 20 Góuþræll 21 Yngismannadagur 22 23 24 25 Boðunardagur 26 Ef hún Góa öll er góð, að því gæti mengi, þá mun Harpa hennar jóð herða mjóa strengi. [ÖSS] Jafndægur á vor T10:28 [] Heitdagur Þhd TN 2017-079 Þhd NA 2017-080 2017-081 Þhd PK 2017-082 2017-083 13 27 28 29 30 31 Þhd VI 2017-086 Mars (Martius) nefndur eftir herguði Rómverja. Fyrsti mánuður ársins í fornrómversku tímatali og víða í Evrópu fram eftir öldum. [ÁB] Einmánuður byrjar Ár 1 f. Kr. að júlísku og gregorísku tímatali er ár 0000 skv. ISO 8601. Um áramótin f.kr./e.kr. tók 0001-01-01 við af 0000-12-31. 2017-087 2017-088 2017-089 2017-090 22. vika vetrar hefst Maríu 23. vika vetrar hefst Þhd GR 2017-084 Þhd BD 2017-085 ISO 80000-1 leysir af hólmi staðla ISO 1000 og ISO 31-0. Grunnstærðir eru lengd (m), massi (kg), tími (s), rafstraumur (A), hitastig (K), efnismagn (mol) og birta (cd). Einingu skal ávallt rita á eftir magni, og bil á milli: 25,4 mm; 37 C. Eina undantekning er horn: 89 59' 59''. Við jafndægur vor og haust er sól í fleti miðbaugs; eru þá dægur hvarvetna sem næst jafn löng. Júlískt ár er lengra en sólarár svo nemur 4 dögum á 512 árum. Seint á 16. öld höfðu jafndægur á vor færst fram til 11. mars, en jafndægur kirkjualmanaks voru 21. mars. [ÁB]
2017-04 apríl 2017 13 1 2 Harpa, fyrsti sumarmánuður, líka gaukmánuður og sáðtíð. Piltar áttu að hygla stúlkum á yngismeyjadag, 1. dag hörpu. [ÁB] Páskar eru vorhátíð; vorgyðjan Ostara (eða Rétttrúnaðarkirkjan í Rússlandi og víðar notar áttin austur [ÁB]) léði hátíðinni nafn meðal enn júlískt tímatal, og eru páskar sunnudag germana og engilsaxa. Frá 8. öld er páskadagur næst eftir "fullt páskatungl". Reiknað er eftir vesturkirkju fyrsta sunnudag eftir fyrsta fullt reglu frá 0325: Deilt er í ártal með 19 og leif tungl (14. dag tunglmánaðar) eftir jafndægur á fundin. Hverri leif fylgir föst dagsetning "fulls vor. Tímamörk vesturpáska: --03-22/04-25. [] páskatungls" (sjá reit neðst til hægri). [gmarts.org] 24. vika vetrar hefst Þhd IR 2017-091 14 3 4 5 6 7 8 9 Pálma 2017-092 Dymbilvika byrjar 25. vika vetrar hefst 2017-093 Þhd SN 2017-094 2017-095 2017-096 2017-097 2017-098 2017-099 15 10 11 12 13 Skírdagur 14 Langifrjádagur 15 16 Páskadagur 2017-100 2017-101 2017-102 2017-103 2017-104 2017-105 2017-106 16 17 Annar í páskum 18 19 Síðasti vetrardagur 20 Sumardagurinn 21 22 23 Þhd AS, SY 2017-107 Þhd Z 2017-108 Frjósi sumars fyrstu nótt fargi enginn á né kú. Gróðakonum gerist rótt gott mun verða undir bú. [PB] Sumarmálum lýkur fyrsti Yngismeyjadagur Harpa byrjar 1. vika sumars hefst Sumarmál byrja 26. vika vetrar hefst 2017-109 2017-110 2017-111 2017-112 2017-113 17 24 25 26 27 28 29 30 Páskar austurkirkju Páskavika byrjar Þhd VA 2017-114 Apríl (Aprilis), heitið líklega af aperire, opna (blómin, vorið). Annar mánuður árs í Róm til amk. -0712, 4. mánuður eftir -0450. [] Setja skal bil báðum megin við reikningstákn +, -,,,, =, <, > (ekki /); ekki á eftir + og - ef táknin sýna pósitíft eða negatíft gildi. [ISO 80000-1] 2017-115 Þhd TZ 2017-116 Þhd SL, TG, ZA 2017-117 2017-118 2017-119 2. vika sumars hefst Þhd NL 2017-120 Júlískar dagsetningar "fulls páskatungls" austur-kirkju (leif: mm-dd;): 0: 04-05; 1: 03-25; 2: 04-13; 3: 04-02; 4: 03-22; 5: 04-10; 6: 03-30; 7: 04-18; 8: 04-07; 9: 03-27; 10: 04-15; 11: 04-04; 12: 03-24; 13: 04-12; 14: 04-01; 15: 03-21; 16: 04-09; 17: 03-29; 18: 04-17 [gmarts.org]
2017-05 maí 2017 18 1 Verkalýðs- 2 3 Krossmessa á vor 4 5 6 7 dagurinn Þhd IL, MH 2017-121 3. vika sumars hefst 2017-122 Þhd PL 2017-123 2017-124 2017-125 2017-126 2017-127 19 8 9 10 Eldaskildagi 11 Lokadagur 12 Kóngsbænadagur 13 14 Vinnuhjúaskildagi Mæðradagurinn Vorvertíð hefst [] 4. vika sumars hefst 2017-128 Þhd EU, GG, JE 2017-129 Þhd FM 2017-130 2017-131 2017-132 2017-133 20 15 16 17 18 19 20 21 2017-134 5. vika sumars hefst Skerpla byrjar Þhd PY 2017-135 2017-136 Þhd NO 2017-137 2017-138 2017-139 Þhd CM 2017-140 2017-141 fróða (d.1133-05-22) 21 22 Sæmundardagur 23 24 25 Uppstigningar- 26 27 28 dagur Þhd YE 2017-142 22 29 30 31 Skerpla, annar mánuður sumars. Ef til vill kennd við skerpu (hörku). Í Snorra-Eddu er mánuðurinn nefndur eggtíð og stekktíð. [ÁB] 2017-143 Þhd BM, ER 2017-144 Þhd AR, JO 2017-145 Þhd GE 2017-146 2017-147 2017-149 2017-150 2017-151 Maí (Maius), rómverskur mánuður, gæti verið kenndur við Maju, gríska frjósemisgyðju, hátíð stöllu hennar haldin í Róm í maí. [] 6. vika sumars hefst SI-forskeyti eru notuð með SI einingum og ISO gjaldmiðlakóðum í því skyni að forðast óhóflega háar eða smáar tölur. [ISO 80000-1] SI forskeyti - til stækkunar einingar: da (deka) 10 1 ; h (hekto) 10 2 ; k (kíló) 10 3 ; M (mega) 10 6 ; G (gíga) 10 9 ; T (tera) 10 12 ; P (peta) 10 15 ; E (exa) 10 18 ; Z (setta) 10 21 ; Y (jotta) 10 24 - til minnkunar einingar: d (desi) 10-1 ; c (senti) 10-2 ; m (milli) 10-3 ; µ (míkro) 10-6 ; n (nano) 10-9 ; p (píko) 10-12 ; f (femto) 10-15 ; a (atto) 10-18 ; z (septo) 10-21 ; y (jokto) 10-24 [ISO 80000-1] ISK er kóði íslenskrar krónu skv. ISO 4217. kisk táknar þúsund krónur (10 3 ISK), MISK milljón (10 6 ISK), GISK milljarð (10 9 ISK), TISK þúsund milljarða (10 12 ISK), PISK milljón milljarða (10 15 ISK). misk er 0,1 eyrir (10-3 ISK). Þhd AZ, ET 2017-148
2017-06 júní 2017 22 1 2 3 4 Sólmánuður, þriðji mánuður sumars, líka kallaður selmánuður. Í rímtölum frá 17. - 19. öld er júní og nefndur nóttleysumánuður. [ÁB] Fardagar byrja 7. vika sumars hefst Fardögum lýkur Þhd S 2017-152 Þhd IT 2017-153 2017-154 Þhd TO 2017-155 Þhd DK 2017-156 Vika er nú sjö daga tímaskeið. Vikudagar eru víða kenndir við himintungl eða guði. Gyðingar, kirkjan o.fl. númera virka daga. [] Þhd SE 2017-157 Setja skal bil báðum megin við reikningstákn +, -,,,, =, <, > (ekki /); ekki á eftir + og - ef táknin sýna pósitíft eða negatíft gildi. [ISO 80000-1] Imbrudagur fyrsti á sumar 8. vika sumars hefst Imbrudagur annar á sumar Imbrudagur þriðji á sumar Þrenningarhátíð 2017-158 Þhd NF 2017-159 2017-160 Þhd PT 2017-161 2017-162 24 12 13 14 15 16 17 Lýðveldis- 18 dagurinn Sjómannadagurinn Hvíta 23 5 Annar í hvíta- 6 7 8 9 10 11 sunnu Þhd PH, RU 2017-163 2017-164 2017-165 2017-166 2017-167 Þhd IS 2017-168 25 19 Kvenréttinda- 20 21 Sólstöðuhátíð 22 23 24 Jónsmessa 25 dagurinn Sólmánuður byrjar Vorvertíðarlok [] 2017-170 2017-171 Þhd GL 2017-172 2017-173 Þhd LU 2017-174 2017-175 26 26 27 Sjösofandi 28 29 30 Þhd MG 2017-177 Júní (Iunius), kenndur við Juno konu Júpiters, gyðju hjúskapar. Fyrri hluti Iunius hreinsunartími eftir svall nýliðinna frjósemishátíða. [ÁB] Þhd DJ 2017-178 Sjómíla er 1' (ein bogamínúta) breiddar eða 1852 m. Ensk míla er 5280 fet, 5280 0,3048 = 1609,344 m. Olíufat er 42 gallon US eða 42 3,785 411 784 = 159 l. [] Sumarsólstöður T04:24 [] 9. vika sumars hefst 10. vika sumars hefst 11. vika sumars hefst 2017-179 2017-180 Þhd CD 2017-181 Á Jónsmessu ef viðrar vott við því flestir kvíða þá muni verða þeygi gott að þurrka heyin víða. [ÁB] Til að auðvelda lestur langra talna má skipta þeim með bili milli hverra þriggja tölustafa, talið frá tugabrotaskila. Ekki skal nota annað tákn en bil, t.d. ekki. eða '. [ISO 80000-1] Í Róm var haldið upp á sumarsólstöður 24. júní. Eftir kristnitöku í Rómaveldi á fjórðu öld var dagurinn helgaður Jóhannesi skírara. [ÁB] Þhd SC 2017-169 Þhd MZ, SI 2017-176 Fjölda marktækra tölustafa í 401 000 skal sýna svo: 401 10 3 (3 markt. tölust.); 401,0 10 3 (4 m. t.); 401,000 10 3 (6 markt. tölust.). [ISO 80000-1] Jónsmessa, dagur Jóhannesar skírara. Suður í Evrópu alþýðuhátíð. Alþingi hið forna var haldið um það leyti á Þingvöllum. [ÁB]
2017-07 júlí 2017 26 1 2 Þingmaríumessa Heyannir, fjórði mánuður sumars skv. Snorra Eddu. Í Grágás er sumri skipt í vorönn, löggarðsönn, heyönn og garðlagsönn. [ÁB] Í Róm voru ártöl oftast miðuð við valdhafa, þó stundum talin frá stofnun Rómar, AUC (ab urbe condita), árið -0753 (að ISO stíl). [] Gaius Iulius Caesar fæddist 13. dag Quintilis AUC 654, en var ráðinn bani 15. dag Martius AUC 710 að rómversku tímatali, 14. mars 44 f. Kr. að gamla stíl en -0043-03-14 að ISO stíl, í von um endurreisn lýðveldisins. Einveldi tók við, en Sesar var brátt tekinn í guðatölu. [] Hundadagar standa --07-13/08-23, hundastjarnan Síríus fer að sjást á suðurhimni. Valdatími Jörundar 1809-06-25/08-22. [ÁB] Þhd BI, CA, R, SO, VG 2017-182 2017-183 27 3 4 5 6 7 8 9 12. vika sumars hefst Þhd BY, KY 2017-184 Þhd US 2017-185 Þhd CV, IM, VE 2017-186 Þhd KM, M 2017-187 Þhd SB 2017-188 2017-189 Þhd P 2017-190 28 10 11 12 13 14 15 16 Hundadagar byrja 13. vika sumars hefst Þhd FR,PF,YT,NC,MF,PM,F Þhd BS 2017-191 Þhd MN 2017-192 Þhd KI, ST 2017-193 Þhd ME 2017-194 2017-195 2017-196 2017-197 29 17 18 19 20 Þorláksmessa á 21 22 23 sumar Heyannir byrja Aukanætur hefjast 14. vika sumars hefst Aukanóttum lýkur Miðsumar Þhd IQ 2017-198 2017-199 2017-200 Þhd CO 2017-201 Þhd BE 2017-202 2017-203 Þhd EG 2017-204 30 24 25 26 27 28 29 Ólafsmessa 30 Smalabúsreið 31 31 15. vika sumars hefst 2017-205 2017-206 Þhd LR, MV 2017-207 2017-208 Þhd PE 2017-209 Þhd FO 2017-210 Þhd MA, VU 2017-211 Júlí - Quintilis (mensis quintus, 5. mánuður), árið -0043 nefndur Iulius til heiðurs Júlíusi Sesari að honum 2017-212 vegnum í senatinu. [] Smalabúsreið var frídagur vinnuhjúa í Skálholtsbiskupsdæmi sunnudag í 15. viku sumars. Vinnufólk fór um í flokkum og var vel veitt í mat og drykk. Kirkjan tók að amast við þessari venju eftir siðbreytingu, en reiðin fer nú fram helgina fyrir fyrsta mánadag í ágúst. [ÁB]
2017-08 ágúst 2017 31 1 2 3 4 5 6 Tvímánuður, líklega rökkurmánuður (sbr. eng (sjá ISO 639) twilight) [hj]. Fimmti mánuður sumars, svo nefndur í Bókarbót. [ÁB] 2017-215 2017-216 2017-217 32 7 Frídagur 8 9 10 11 12 13 verslunarmanna Þhd BJ, CH 2017-213 Þhd MK 2017-214 16. vika sumars hefst Þhd BO, JM 2017-218 17. vika sumars hefst Þhd CK, CI 2017-219 2017-220 Þhd SG 2017-221 Þhd EC 2017-222 Þhd TD 2017-223 2017-224 2017-225 33 14 15 16 17 18 19 20 18. vika sumars hefst 2017-226 Þhd CG,KR,LI 2017-227 2017-228 Þhd GA, ID 2017-229 2017-230 Þhd AF 2017-231 Þhd HU 2017-232 34 21 22 23 24 25 26 27 35 28 29 Höfuðdagur 30 31 Ágúst - upphaflega Sextilis (sjötti mánuður), árið -0007 nefndur Augustus eftir fyrsta Rómarkeisara að nafni Augustus Caesar. [] Tvímánuður byrjar 2017-233 2017-234 2017-235 Þhd UA 2017-236 Þhd UY 2017-237 2017-238 Þhd MD 2017-239 2017-240 2017-241 Týsdagur, kenndur við ásinn Tý. Nefndur þriðjudagur síðan Jón Hólabiskup (1106/21) Ögmundsson breytti nöfnum vikudaga. Hundadagar enda Þhd TC 2017-242 19. vika sumars hefst 20. vika sumars hefst Þhd KG, MY, TT 2017-243 Um 40 tímatöl eru í notkun, hið gregoríska er víðast opinbert tímatal. Í kínversku ári eru 12 eða 13 mánuðir, ár nr. 4714, ár apans, stendur 2016-02- 08/17-01-27, en svo tekur við ár hanans nr. 4715. Í ári múslíma eru 12 tunglmánuðir, um 354 dagar, ár 1438 stendur 2016-10-03/17-09-21. Nepalskt ár 2073 stendur 2016-04-13/17-04-13. Gyðingaár 5777 stendur 2016-10-03/17-09- 20 (svo til eins og ár 1438 hjá múslimum!). [] s Höfuðdaginn er þess minnst er Heródes konungur lét að kröfu konu sinnar höggva höfuðið af Jóhannesi skírara og færa það Salóme dóttur hennar á diski. Þjóðtrú að veður breytist um höfuðdag og haldist svo vikur þrjár. Veðurbreytingar líklegar um þetta leyti. [ÁB]
2017-09 september 2017 35 1 2 3 Haustmánuður, sjötti mánuður sumars samkvæmt Snorra Eddu. Farið i leitir og haldnar réttir þegar um fjórar vikur lifa sumars. [ÁB] Ef birtir árdegis um T(t), þá dimmir síðdegis um T(27-t) vestanvert á Íslandi, en T(26-t) á austanverðu landinu. Franska byltingartímatalið taldi frá 1792-09- 22 og var í gildi 1793-10-05/1805-12-31. Í ári voru 12 mánuðir þrítugnættir og 5 eða 6 aukadagar; hverjum mánuði var skipt í tíu daga vikur, dag í 10 stundir, stund í 100 mínútur og mínútu í 100 sekúndur (hver var 0,864 s). [] Þhd LY, SK, UZ 2017-244 Þhd VN 2017-245 36 4 5 6 7 8 9 10 Þhd QA, SM 2017-246 Réttir byrja 21. vika sumars hefst 2017-247 2017-248 Þhd SZ 2017-249 Þhd BR 2017-250 Þhd AD 2017-251 Þhd KP, TJ 2017-252 Þhd GI 2017-253 37 11 12 13 14 Krossmessa 15 16 Dagur íslenskrar 17 á haust náttúru 22. vika sumars hefst Þhd CR, GT, HN, NI, SV 2017-254 2017-255 2017-256 2017-257 2017-258 Þhd MX, PG 2017-259 2017-260 38 18 19 20 21 22 23 24 Þhd CL 2017-261 Þhd KN 2017-262 2017-263 39 25 26 27 28 29 Mikjálsmessa 30 September, 9. mánuður gregorísks árs, en 7. mánuður Rómverja fyrir -0712 (septem = sjö). Fyrsti mánuður árs austurkirkju. [] 2017-268 2017-269 2017-270 2017-271 2017-272 Imbrudagar nefndust þrír dagar í fjórum vikum á ári, einni á hverri árstíð. Þá skyldi fasta og eigi eta kjöt og ekki vinna eiða. [ÁB] Imbrudagur fyrsti á haust Haustmánuður byrjar 23. vika sumars hefst Þhd AM, BZ, MT 2017-264 24. vika sumars hefst Imbrudagur annar á haust Jafndægur á haust T20:02 [] Haustvertíð hefst [] Imbrudagur þriðji á haust Þhd ML 2017-265 Þhd SA 2017-266 Þhd G 2017-267 Þhd B 2017-273 Orkuþörf miðlungs-karls er um 10 MJ/d (megajúl á dag) en meðalkonu um 8 MJ/d. Til að hita 1 l af vatni um 1 C þarf 4,187 kj (kílójúl). Metri var lögleiddur í París 1795-09-23, átti að vera 1/10 000 000 hluti lengdarbaugs frá miðbaug að heimskauti. Mæld var vegalengd frá Dunkerque til Barcelona, 9,5. Síðan 1983 er metri skilgreindur sem sú vegalengd sem ljós fer í loftleysu á 1/299 792 458 úr sekúndu. []
2017-10 október 2017 39 1 Gormánuður, fyrsti mánuður vetrar, þá er sláturtíð. Gormánuður, þorri og góa eru þeir fornu mánuðir sem aldrei kallast annað. [ÁB] Október, tíundi mánuður gregorísks tímatals, en áttundi hjá Rómverjum (octo = 8) áður en jan. og feb. var skeytt framan við. [] Staðalfrávik skal sýnt svo: l = 23,478 2(32) m (meðaltal mælinga: 23,478 2 m; staðalfrávik: 0,003 2 m). [ISO 80000-1] Gríska stafrófið: Α α Β β Γ γ Δ δ Ε ε Ζ ζ Η η Θ θ Ι ι Κ κ Λ λ Μ μ Ν ν Ξ ξ Ο ο Π π Ρ ρ Σ ς σ Τ τ Υ υ Φ φ Χ χ Ψ ψ Ω ω Í SI - einingakerfinu er grunneining tíma s (sekúnda, 9 192 631 770 sveiflutímar ákveðinnar raföldu frá sesín 133 atómi). Aðrar SI - tímaeiningar: min (= 60 s, mínúta), h (= 60 min, klukkustund), d (= 24 h, sólarhringur). [ISO 80000-1] 40 2 3 4 5 6 Eldadagur 7 8 Þhd CN, CY, HK, MO, NG, TV 2017-274 Bankahrun 2008 25. vika sumars hefst Þhd FJ, GN 2017-275 Þhd DE 2017-276 Þhd LS 2017-277 2017-278 2017-279 2017-280 Þhd HR 2017-281 41 9 10 11 12 13 14 15 Þhd UG 2017-282 Þhd T 2017-283 26. vika sumars hefst 2017-284 Þhd ES, GQ 2017-285 2017-286 2017-287 2017-288 42 16 17 18 19 20 21 22 Veturnætur (frá lokum sumars til upphafs vetrarmisseris) Veturnætur Fyrsti vetrardagur Gormánuður byrjar 1. vika vetrar hefst 2017-289 2017-290 2017-291 2017-292 2017-293 2017-294 2017-295 43 23 24 25 26 27 28 29 44 30 31 2017-296 Þhd ZM 2017-297 2017-298 Þhd AT 2017-299 Þhd VC, TM 2017-300 2017-303 2017-304 2. vika vetrar hefst Þhd CZ 2017-301 Þhd TR 2017-302 Ekki nærri allar þjóðir nota rómversk mánaðanöfn. Á tékknesku heita mánuðirnir leden, únor, březen, duben, květen, červen, červenec, srpen, září, říjen, listopad, prosinec. Á pólsku styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik, listopad, grudzień.
2017-11 nóvember 2017 44 1 Allraheilagramessa 2 Allrasálnamessa 3 4 5 Ýlir, jólmánuður. Rómverskar tölur: Kemur fyrir í einu I = 1; V = 5; X = 10; elsta riti íslensku um L = 50; C = 100; tímatal, Bókarbót. D = 500; M = 1000. Í Snorra Eddu nefndur MCMXCIX = 1999 3. vika vetrar hefst frermánuður. [ÁB] MMXVII = 2017 Þhd AG, DZ 2017-305 2017-306 Þhd DM, PA 2017-307 2017-308 2017-309 45 6 7 8 9 10 11 Marteinsmessa 12 Feðradagurinn - hrútamessa 4. vika vetrar hefst 2017-310 2017-311 2017-312 Þhd KH 2017-313 2017-314 Þhd AO 2017-315 2017-316 46 13 14 15 16 Dagur íslenskrar 17 18 19 tungu 5. vika vetrar hefst 2017-317 2017-318 2017-319 2017-320 2017-321 Þhd LV, OM 2017-322 47 20 21 22 23 24 25 26 Þhd MC 2017-323 Ýlir byrjar 2017-324 2017-325 Þhd LB 2017-326 2017-327 2017-328 Þhd BA, SR 2017-329 2017-330 48 27 28 29 30 Andrésmessa Nóvember, ellefti mánuður ársins, en November var níundi í tímatali Rómverja á meðan Martius var fyrstur (novem = 9 ). [] 2017-331 Þhd AL, TL, MR 2017-332 2017-333 Tölvuskjáta: orðsending sem birtist á tölvuskjá (tölvubréf, "tölvupóstur", "ímeil", "meil"). Skjátu fylgir oft viðhengi. Þhd BB 2017-334 Freyjudagur heitir eftir ásynjunni Freyju, einnig frjádagur (kenndur við vest-germanska ástargyðju er hét Frija). Orðið kemur fyrir í Breta sögum frá því um 1200. [ÁB] Þór Jakobsson notaði orðið í sjónvarpsveðurfréttum um miðjan fyrsta tug 21. aldar. 6. vika vetrar hefst Sé þvermál hrings 1 m er ummál hans π (pí) = 3,141 592 653 589 793 238 462 643 383 279 502 884 197 169 399 375 10 m [] Jól, forn norræn skammdegishátíð (í Heimskringlu nefnd "þriggja nátta jól" ). Rómverjar héldu "Dies natalis solis invicti" ("fæðingardag ósigrandi sólar") 25. des., en þá voru talin vetrarsólhvörf. Á 4. öld fóru ýmsir kristnir söfnuðir að minnast fæðingar Krists þann dag. [ÁB]
2017-12 desember 2017 48 Lára Hanna Einarsdóttir 1 Fullveldisdagurinn 2 3 Mörsugur er talinn þriðji mánuður vetrar í Bókarbót, rímtalsviðauka frá 12. öld. Í Snorra Eddu nefndur hrútmánuður. [ÁB] Jesús Maríuson og Jósefs frá Nasaret fæddist sennilega um sauðburðinn, varla síðar en vorið - 0003 (dánarár Heródesar). Við kristnitöku í Rómaveldi var sólhvarfahátíð Rómverja, 25. desember, valin afmælisdagur hans. Ekki voru ár talin frá þeim atburði fyrr en 0525. [] (lara@centrum.is) og Haukur Jóhannsson (hj@verkis.is) tóku saman þetta dagatal. Öllum er heimilt að nýta sér efni dagatalsins. Þhd CF, RO 2017-335 7. vika vetrar hefst Þhd LA, AE 2017-336 49 4 5 6 Nikulásmessa 7 8 9 10 Jólafasta byrjar 2017-337 8. vika vetrar hefst 2017-338 Þhd TH 2017-339 Þhd FI, AX 2017-340 2017-341 2017-342 2017-343 2017-344 50 11 12 13 Lúsíumessa 14 15 16 17 Þhd BF 2017-345 Þhd KE 2017-346 2017-347 2017-348 2017-349 Imbrudagur fyrsti á vetur Mörsugur byrjar 51 18 19 20 21 Jólablót ásatrúar- 22 Hlakkandi 23 Þorláksmessa á 24 manna Vetrarsólhvörf T16:28 [] Imbrudagur annar á vetur 9. vika vetrar hefst Þhd BH, KZ 2017-350 Þhd NE 2017-352 2017-353 2017-354 2017-355 2017-356 Þhd JP 2017-357 2017-358 52 25 Jóladagur 26 Annar í jólum 27 28 Barnadagur 29 30 31 Gamlársdagur vetur Imbudagur þriðji á vetur Haustvertíðarlok [] 10. vika vetrar hefst Þhd BT 2017-351 Aðfangadagur jóla Desember, tólfti og síðasti mánuður árs, en tíundi hjá Rómverj-um á meðan Martius var enn fyrsti mánuður (decem = 10 ). [] 2017-359 2017-360 2017-361 2017-362 2017-363 2017-364 2017-365 Sólarhringur gyðinga hefst við sólsetur með 12 tíma langri nótt. Við sólarupprás byrjar 12 tíma langur dagur til sólarlags. [] 11. vika vetrar hefst Helstu heimildir: Saga daganna og Tímatal eftir Árna Björnsson og góð ráð frá honum [ÁB], veraldarvefurinn [] á netinu, og ISO staðlar. Dagatalið er tileinkað Þór Jakobssyni, sem rifjaði upp forn heiti vikudaganna fyrir alþjóð í sjónvarpsveðurfréttum um árabil.