Základní škola Jindřicha Matiegky Mělník, příspěvková organizace Pražská 2817, 276 01 Mělník www.zsjm-me.cz tel.: 315 623 015 EKOLOGICKÝ PŘÍRODOPIS Tématický celek: UMĚLÉ EKOSYSTÉMY Téma: ZELINÁŘSKÉ ZAHRADY Ročník: 7. Autor: Mgr. Martina Kopecká
ZELINÁŘSKÉ ZAHRADY ODRŮDY: BRUKVE ZELNÉ KEDLUBEN KVĚTÁK HLÁVKOVÁ KAPUSTA ZELÍ Znáš jestě nějaké? Rostliny rodu brukev z čeledi brukvovité patří mezi KOŠŤÁLOVOU ZELENINU
Zopakujte si DRUHY ZELENINY PODLE POUŽÍVANÉ ČÁSTI. Vymyslete další příklady.
PLODOVÁ RAJČE, PAPRIKA, OKURKA, CUKETA, MELOUN, DÝNĚ, LILEK LISTOVÁ SALÁT, ŠPENÁT, MANGOLD KOŘENOVÁ MRKEV, PETRŽEL, ŘEDKVIČKA, CELER CIBULOVÁ CIBULE, ČESNEK, PÓR
Zopakujte si, co je JEDNOLETÁ, DVOULETÁ A VYTRVALÁ ROSTLINA. Vymyslete další příklady.
DVOULETÁ ROSTLINA - MRKEV, ZELÍ, KAPUSTA JEDNOLETÁ ROSTLINA RAJČE, OKURKA, HRÁCH, PAPRIKA, KVĚTÁK, SALÁT VYTRVALÁ ROSTLINA CIBULE, ČESNEK, PÓR, PAŽITKA
POZNEJ VYBRANÉ DRUHY ZELENINY A ZAŘAĎ DO SPRÁVNÉ SKUPINY? Plodová zelenina Listová zelenina Kořenová zelenina Cibulová zelenina Košťálová zelenina
ZELENINA ROZDĚLENÍ: Plodová zelenina Listová zelenina Kořenová zelenina Cibulová zelenina Paprika roční Špenát Miřík celer Česnek kuchyňský Okurka setá Mangold Ředkev setá (ředkvička) Tykev turek = tykev obecná (dýně) Locika salát Petržel zahradní Pór zahradní Cibule kuchyňská Meloun vodní Mrkev obecná Pažitka pobřežní Lilek baklažán cuketa (druh dýně) Rajče jedlé Košťálová zelenina Brokolice Růžičková kapusta kedluben Květák Kapusta hlávková zelí PODTRHNI: Zelenina jednoletá ČERVENĚ, zelenina dvouletá ZELENĚ, zelenina vytrvalá MODŘE
ZELENINA ROZDĚLENÍ: Plodová zelenina Listová zelenina Kořenová zelenina Cibulová zelenina Paprika roční Špenát Miřík celer Česnek kuchyňský Okurka setá Mangold Ředkev setá (ředkvička) Tykev turek = tykev obecná (dýně) Locika salát Petržel zahradní Pór zahradní Cibule kuchyňská Meloun vodní Mrkev obecná Pažitka pobřežní Lilek baklažán cuketa (druh dýně) Rajče jedlé Košťálová zelenina Brokolice Růžičková kapusta kedluben Květák Kapusta hlávková zelí
ODKAZY: http://www.google.cz/imgres?q=kedluben&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&biw=1920&bih=715&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=_fab5eto6az_9m:&imgrefurl=http://picasaweb. google.com/kaciceka/kvetyaplodynasizahradky&docid=d49nlx6ot_egqm&w=1600&h=1200&ei=3c0xttwcmcoewb07oh7da&zoom=1&iact=rc&dur=162&page=1&tbnh=128&tbnw=171&start=0&ndsp=43&ved=1t:429,r:5,s:0&tx=81&ty=96 http://www.google.cz/imgres?q=kv%c4%9bt%c3%a1k&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=mhgywmzxgzfwzm:&imgrefurl=http://micro.arielandsimon.c om/up-for-harvest-and-a-word-on-the-birds-and-the-bees-2009-02-11/cauliflower/&docid=ivrtd2unvxdkbm&w=2816&h=2112&ei=qc4xtrutecj0- gb96fcddq&zoom=1&iact=hc&vpx=189&vpy=314&dur=1971&hovh=194&hovw=259&tx=130&ty=111&page=2&tbnh=154&tbnw=200&start=24&ndsp=24&ved=1t:429,r:0,s:24&b iw=1920&bih=715 http://www.google.cz/imgres?q=kapusta&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=b_l3qgbqhd4tzm:&imgrefurl=http://greenlifeinsocal.wordpress.com/2009/ 12/07/harvest-monday-in-southern-california-dec-7/&docid=9S9LziYez8VWOM&w=3205&h=2894&ei=Mc8xTvqRMYmr- Qb_x_HtDA&zoom=1&iact=hc&vpx=191&vpy=382&dur=2149&hovh=213&hovw=236&tx=148&ty=185&page=2&tbnh=162&tbnw=181&start=24&ndsp=25&ved=1t:429,r:8,s:24&b iw=1920&bih=715 http://www.google.cz/imgres?q=zel%c3%ad&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=slvhgbruuslucm:&imgrefurl=http://www.dongyachina.com/files/prod uct507.htm&docid=-47jj8tp7i4zxm&w=2130&h=1836&ei=dnaxtuc3ecorgbl66hoda&zoom=1&iact=hc&vpx=628&vpy=403&dur=2237&hovh=208&hovw=242&tx=138&ty=107&page=2&tbnh=156&tbnw=182&start=24&ndsp=24&ved=1t:429,r:2,s:24&b iw=1920&bih=715 http://www.google.cz/imgres?q=raj%c4%8ce&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=i87pj6domb_1pm:&imgrefurl=http://www.sethwhite.org/greenhouse. htm&docid=-pvif0spdsp0cm&w=1600&h=1200&ei=mdaxttkzj4g6-aak- ZT6DA&zoom=1&iact=hc&vpx=1244&vpy=126&dur=17&hovh=194&hovw=259&tx=145&ty=98&page=1&tbnh=162&tbnw=216&start=0&ndsp=27&ved=1t:429,r:14,s:0&biw=1920 &bih=715 http://www.google.cz/imgres?q=mrkev&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&biw=1920&bih=715&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=bmb4pwoyutho0m:&imgrefurl=http://prozeny.blesk.cz /clanek/pro-zeny-zdravi-a-hubnuti-zdravi/118588/s-brichabolem-si-poradimrkev.html&docid=_zjk7r4rnoi8jm&w=828&h=999&ei=2daxtqs0ijv6br6s0pom&zoom=1&iact=rc&dur=135&page=1&tbnh=157&tbnw=130&start=0&ndsp=27&ved=1t:429,r:0, s:0&tx=42&ty=92 http://www.google.cz/imgres?q=cibule&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&biw=1920&bih=715&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=2ipuctfyyks6nm:&imgrefurl=http://www.wuwu1740.co m/spices.htm&docid=td9eu_bf96soam&w=1024&h=768&ei=99axtvtyky-nwafrp2odq&zoom=1&iact=rc&dur=233&page=1&tbnh=154&tbnw=205&start=0&ndsp=28&ved=1t:429,r:17,s:0&tx=50&ty=92 http://www.google.cz/imgres?q=hl%c3%81vkov%c3%9d+sal%c3%81t&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:m&tbm=isch&tbnid=soadyen_ugaym:&imgrefurl=http://nuwildroots.wordpress.com/category/veggies/lettuce/&docid=nc43ydzn8omhom&w=453&h=400&ei=z9extuwohcbn-gajrtoda&zoom=1&iact=hc&vpx=198&vpy=200&dur=838&hovh=211&hovw=239&tx=126&ty=124&page=2&tbnh=161&tbnw=198&start=40&ndsp=24&ved=1t:429,r:16,s:40&biw=19 20&bih=715 http://www.google.cz/imgres?q=cuketa&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:m&tbm=isch&tbnid=pmswswmnyj7ehm:&imgrefurl=http://www.frugalvillage.com/2009/ 07/15/use-up-all-that-zucchini/&docid=ghoe36D7rXiQRM&w=426&h=316&ei=x9MxTsKLFcSgwauvfCTDQ&zoom=1&iact=hc&vpx=347&vpy=402&dur=425&hovh=193&hovw=261&tx=163&ty=70&page=6&tbnh=161&tbnw=215&start=135&ndsp=24&ved=1t:429,r:17,s:135& biw=1920&bih=715
http://www.google.cz/imgres?q=d%c3%9dn%c4%9a&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&biw=1920&bih=715&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=cvqmhp1tkc8brm:&imgre furl=http://sacramentoscoop.com/2010/10/09/its-pumpkin-time-in-sacramento-2010/&docid=wbbj2yj4qozivm&w=1280&h=1040&ei=udqxtp2lbcmdwawtlwcdq&zoom=1&iact=rc&dur=446&page=2&tbnh=159&tbnw=196&start=27&ndsp=25&ved=1t:429,r:3,s:27&tx=135&ty=65 http://www.google.cz/imgres?q=mangold&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=emqmks542trgam:&imgrefurl=http://en.wikipedia.org/wiki/file:c hard_in_the_victory_garden.jpg&docid=u_pajojlpytxvm&w=2816&h=2112&ei=udqxttxdnov_- garqpz1da&zoom=1&iact=hc&vpx=660&vpy=254&dur=86&hovh=194&hovw=259&tx=170&ty=104&page=1&tbnh=117&tbnw=158&start=0&ndsp=43&ved=1t:429,r:14,s: 0&biw=1920&bih=715 http://www.google.cz/imgres?q=meloun&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=cgctayhzkhy4rm:&imgrefurl=http://xn-- 80aefbe6cs.com/plodovie-ovosti/arbuz/&docid=OJQKH9-7C0_nfM&w=1600&h=1200&ei=0NUxTuyVH83ngaT4NWJDQ&zoom=1&iact=hc&vpx=1494&vpy=265&dur=384&hovh=194&hovw=259&tx=108&ty=94&page=2&tbnh=113&tbnw=154&start=27&ndsp=41&ved=1t:429,r:8, s:27&biw=1920&bih=715 http://www.google.cz/imgres?q=lilek&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&biw=1920&bih=715&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=hnbfnkvydup M:&imgrefurl=http://www.homesa vvyatoz.com/2011/05/20/grilled-eggplant-and-avocado-salad/&docid=29mnfidxup3l5m&w=2592&h=3456&ei=tdyxtvodeyqnwbxomh9da&zoom=1&iact=rc&dur=78&page=1&tbnh=154&tbnw=116&start=0&ndsp=29&ved=1t:429,r:15,s:0&tx=71&ty=100 http://www.bramko.cz/cs/galerie-produkty-celer.html http://www.bramko.cz/cs/galerie-produkty-celer.html http://www.google.cz/imgres?q=%c5%98edkvi%c4%8cka&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=qrhuz41n- Wxg3M:&imgrefurl=http://graduallygreener.wordpress.com/page/9/%253Farchives-list&docid=q06vwx5mWi5BxM&w=4000&h=3000&ei=XNgxTpzYHcWdwb8p52QDQ&zoom=1&iact=hc&vpx=1077&vpy=440&dur=6897&hovh=194&hovw=259&tx=186&ty=131&page=1&tbnh=120&tbnw=160&start=0&ndsp=43&ved=1t:429,r:3 8,s:0&biw=1920&bih=715 http://www.google.cz/imgres?imgurl=http://wiki.rvp.cz/%40api/deki/files/12223/%3dpaprika_plod.jpg&imgrefurl=http://wiki.rvp.cz/index.php%3ftitle%3dkabinet/obrazky/p %25C5%2599%25C3%25ADroda/Zelenina/Paprika%26galleryOffset%3D12&usg= z0gjz6synzljztszorgokhaitg=&h=1200&w=875&sz=425&hl=cs&start=159&zoom=1&tbnid=nyyanqmzqakhqm:&tbnh=168&tbnw=123&ei=idkxtudgnsycwbrhrikdq&prev=/search%3fq%3dpaprika%26hl%3dcs%26rlz%3d1r2adra_cscz434%26biw%3d1920%26bih%3d715%26tbs%3disz:l%26tbm%3disch&itbs=1&b iw=1920&bih=715&iact=rc&dur=145&page=7&ndsp=25&ved=1t:429,r:5,s:159&tx=38&ty=40 http://www.google.cz/imgres?q=paprika&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&biw=1920&bih=715&tbs=isz:m&tbm=isch&tbnid=kegn978ij- CV1M:&imgrefurl=http://www.novinky.cz/bydleni/zahrada/203853-jak-spravne-pestovat-papriky.html&docid=aVRfYKniRfPbJM&w=720&h=957&ei=SdoxTpWOK8yr- QaTyt2SDQ&zoom=1&iact=rc&dur=207&page=4&tbnh=159&tbnw=117&start=76&ndsp=24&ved=1t:429,r:15,s:76&tx=50&ty=116 http://www.google.cz/imgres?q=okurka&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=8yrfnnnf7lcwcm:&imgrefurl=http://www.extension.iastate.e du/newsrel/2004/jul04/jul0415.html&docid=asrjlzpzpebxcm&w=1024&h=768&ei=h9sxtvcvosaqgbqxpigdq&zoom=1&iact=hc&vpx=1064&vpy=317&dur=1406&hovh=194&hovw=259&tx=164&ty=91&page=5&tbnh=161&tbnw=215&start=118&ndsp=24&ved=1t:429,r: 12,s:118&biw=1920&bih=715 http://www.google.cz/imgres?q=%c5%a0pen%c3%81t&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:m&tbm=isch&tbnid=rox7ekmmfxokqm:&imgrefurl=http://www.g adar.sk/gadar/eshop/13-1-z-e-l-e-n-i-n-a-cela-ponuka/0/5/110-spenat-zimni-obr-1000-semen&docid=fr3r-brpetufsm&w=800&h=664&ei=ktsxtqcjjskr- QaDtdmFDQ&zoom=1&iact=hc&vpx=507&vpy=408&dur=2278&hovh=204&hovw=246&tx=111&ty=122&page=2&tbnh=122&tbnw=147&start=36&ndsp=40&ved=1t:429,r: 2,s:36&biw=1920&bih=754
http://www.google.cz/imgres?q=%c5%a0pen%c3%81t&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:m&tbm=isch&tbnid=aerzzl5zqrfmym:&imgrefurl=http://www.a veragebetty.com/recipes/grilled-chicken-spinach-salad-recipe/&docid=ctgtrocgpwd59m&w=419&h=315&ei=ktsxtqcjjskr- QaDtdmFDQ&zoom=1&iact=hc&vpx=553&vpy=376&dur=3019&hovh=195&hovw=259&tx=153&ty=129&page=2&tbnh=132&tbnw=176&start=36&ndsp=40&ved=1t:429,r: 22,s:36&biw=1920&bih=754 http://www.google.cz/imgres?q=p%c3%93r&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&biw=1920&bih=715&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=kfeamgw- kbkeym:&imgrefurl=http://krizzyla.blogspot.com/2011/02/leek.html&docid=tsbfpxwc153jbm&w=1600&h=1200&ei=9twxttqcbsqd- Qa6ssGHDQ&zoom=1&iact=rc&dur=92&page=6&tbnh=162&tbnw=217&start=144&ndsp=25&ved=1t:429,r:16,s:144&tx=71&ty=126 http://www.google.cz/imgres?q=%c4%8cesnek&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=dcnb17gnjndlym:&imgrefurl=http://www.biolib.cz/cz/taxon image/id55297/%253ftaxonid%253d41996&docid=ayeddjrxvrq5sm&w=1600&h=1200&ei=dd0xtvr6j8m6- Ab6k_jmDA&zoom=1&iact=hc&vpx=1614&vpy=169&dur=1403&hovh=194&hovw=259&tx=162&ty=84&page=1&tbnh=154&tbnw=203&start=0&ndsp=27&ved=1t:429,r:8,s: 0&biw=1920&bih=715 http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fd/courgette_plant_%27diamant%27.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/0/09/giant_pumpkin_species.jpg http://www.google.cz/imgres?q=meloun+vodn%c3%ad&hl=cs&rlz=1w1adra_cs&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=u9vre- ZRt8q6XM:&imgrefurl=http://www.watchmyfoodgrow.com/people-who-hate-my-garden/jan-norris-hates-my-gardenwatermelons/&docid=LVCVof4BBhBB4M&w=960&h=840&ei=3VcyTqipFYeWOtj_7OcL&zoom=1&iact=hc&vpx=434&vpy=381&dur=188&hovh=210&hovw=240&tx=123&ty =124&page=1&tbnh=124&tbnw=143&start=0&ndsp=41&ved=1t:429,r:23,s:0&biw=1920&bih=715 http://www.google.cz/imgres?q=petr%c5%beel&hl=cs&sa=x&rlz=1w1adra_cs&tbs=isz:m&tbm=isch&tbnid=fdmzme72e- LRHM:&imgrefurl=http://www.lucasinka.cz/2010/08/mrkev/&docid=dZEf_19- E84n3M&w=500&h=333&ei=elkyTuS_Ns2WOtS8mOcL&zoom=1&iact=hc&vpx=390&vpy=412&dur=2371&hovh=183&hovw=275&tx=189&ty=143&page=1&tbnh=150&tbn w=194&start=0&ndsp=27&ved=1t:429,r:19,s:0&biw=1920&bih=715 http://www.google.cz/imgres?q=petr%c5%beel&hl=cs&sa=x&rlz=1w1adra_cs&biw=1920&bih=715&tbs=isz:m&tbm=isch&tbnid=8hvqqolmd0iovm:&imgrefurl=http://w ww.eurogastro.cz/index.php%253fid_document%253d802304322&docid=bzqkj5tcnkjgam&w=640&h=480&ei=elkytus_ns2wots8mocl&zoom=1&iact=rc&dur=124&page=1 &tbnh=153&tbnw=189&start=0&ndsp=27&ved=1t:429,r:13,s:0&tx=67&ty=18 http://www.google.cz/imgres?q=r%c5%af%c5%bei%c4%8dkov%c3%a1+kapusta&hl=cs&sa=x&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:m&tbm=isch&tbnid=frq87- O2ajlK2M:&imgrefurl=http://hobby.blesk.cz/clanek/hobby-zahrada/143780/mrazuvzdorna-zelenina-ktere-druhy-muzeme-sklizet-vzimniku.html&docid=BnMBHnQioqbQ6M&w=666&h=999&ei=MFwyTpalNcuaOv_X1eYL&zoom=1&iact=hc&vpx=1690&vpy=344&dur=1997&hovh=275&hovw=183&tx=11 5&ty=172&page=2&tbnh=129&tbnw=94&start=41&ndsp=41&ved=1t:429,r:30,s:41&biw=1920&bih=754 http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/23/brussels_sprout_closeup.jpg http://www.google.cz/imgres?q=brokolice&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=0ehgmhdu0a_xom:&imgrefurl=http://www.kis.si/pls/kis/!kis.web%2 53Fm%253D113%2526j%253DEN&docid=VQUx375VrFV32M&w=1024&h=768&ei=AV0yTpTOBYiBOpncvewL&zoom=1&iact=hc&vpx=1233&vpy=329&dur=1887&hovh= 194&hovw=259&tx=118&ty=114&page=6&tbnh=167&tbnw=219&start=136&ndsp=25&ved=1t:429,r:14,s:136&biw=1920&bih=715 http://www.kis.si/datoteke/image/kis/slo/pol/l2006/bucka.jpg http://www.kis.si/datoteke/image/kis/slo/pol/l2006/jajcevec.jpg http://www.google.cz/imgres?q=pa%c5%bditka&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&biw=1920&bih=715&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=ih32uaxgashyzm:&imgrefurl=http://wi ki.rvp.cz/kabinet/obrazky/p%2525c5%252599%2525c3%2525adroda/zelenina/pa%2525c5%2525beitka&docid=jtjgltozxlumpm&w=801&h=1200&ei=9gmytpxuk4 6XOpHlzPcL&zoom=1&iact=rc&dur=141&page=1&tbnh=128&tbnw=85&start=0&ndsp=47&ved=1t:429,r:1,s:0&tx=38&ty=58 http://www.google.cz/imgres?q=pa%c5%bditka&hl=cs&rlz=1r2adra_cscz434&tbs=isz:l&tbm=isch&tbnid=7wh-_mkz4fg4nm:&imgrefurl=http://www.free-forkids.com/royalty-free-imagesflowers.shtml&docid=srhyrtib0yt64m&w=1360&h=2048&ei=9gmytpxuk46xophlzpcl&zoom=1&iact=hc&vpx=176&vpy=357&dur=2169&hovh=276&hovw=183&tx=1 12&ty=133&page=6&tbnh=160&tbnw=98&start=146&ndsp=26&ved=1t:429,r:17,s:146&biw=1920&bih=715