«КАЗКОММЕРЦБАНК» АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ алты ай іші қысқартылған аралық шоғырландырылған қаржы ақпараты
МАЗМҰНЫ Бет 2016 Ж. 30 МАУСЫМДА АЯҚТАЛҒАН ҮШ ЖӘНЕ АЛТЫ АЙ ІШІ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН АРАЛЫҚ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ҚАРЖЫ АҚПАРАТЫН ДАЙЫНДАУ ЖӘНЕ БЕКІТУ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ТУРАЛЫ БАСШЫЛЫҚ МӘЛІМДЕМЕСІ (АУДИТ ЖҮРГІЗІЛМЕГЕН) 1 ҚЫСҚАРТЫЛҒАН АРАЛЫҚ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ҚАРЖЫ АҚПАРАТЫН ШОЛУ БОЙЫНША ТӘУЕЛСІЗ АУДИТОРЛАР ЕСЕБІ 2 2016 Ж. 30 МАУСЫМДА АЯҚТАЛҒАН ҮШ ЖӘНЕ АЛТЫ АЙ ІШІ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН АРАЛЫҚ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ҚАРЖЫ АҚПАРАТЫ (АУДИТ ЖҮРГІЗІЛМЕГЕН): Пайда және залал туралы аралық шоғырландырылған есеп 3 Жиынтық кіріс туралы аралық шоғырландырылған есеп 4 Қаржы жағдайы туралы аралық шоғырландырылған есеп 5 Капиталдағы өзгерістер туралы аралық шоғырландырылған есеп 6-7 Ақша қаражатының қозғалысы туралы аралық шоғырландырылған есеп 8-9 Қысқартылған аралық шоғырландырылған қаржы ақпаратына іріктемелі түсіндірме ескертулер 1. Ұйым 10 2. Негізгі қағидалар ұсынысы 13 3. Есеп саясатының негізгі қағидалары 13 4. Таза пайыздық кіріс 14 5. Пайыз есептелетін активтердің құнсыздануына арналған резерв 15 6. Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері және міндеттемелері бойынша таза (залал)/пайда 16 7. Операциялық шығыс 16 8. Пайда салығы 17 9. Акция пайдасы/(залалы) 19 10. Ұлттық (орталық) банктердегі ақша қаражаты мен шоттар 20 11. Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері және міндеттемелері 21 12. Клиенттерге ұсынылған несие 22 13. Клиенттердің қаражаты 24 14. Шығарылған борыштық бағалы қағаздар 25 15. Қаржы және шартты міндеттемелер 26 16. Байланысты тараптармен операциялар 29 17. Сегменттер бойынша ақпарат 31 18. Қаржы құралдарының әділ құны 34 19. Есептік күннен кейінгі оқиғалар 40
1
2
3
4
5
КАПИТАЛДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР ТУРАЛЫ АРАЛЫҚ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП (АУДИТ ЖҮРГІЗІЛМЕГЕН) Жарғылық капитал Сатып алынған меншікті акциялар Төленген қосымша капитал Негізгі құралдар ды қайта бағалау қоры Сатуға арналған қолда бар инвестицияларды қайта бағалау дефициті 1 Бағамдық айырмашылықтар қоры 1 Хеджирлеу резерві 1 Бөлінбеген пайда 1 Негізгі банк акционерлерінің барлық капиталы Бақыланбайтын үлес Барлық капитал (млн. теңге) (млн. теңге) (млн. теңге) (млн. теңге) (млн. теңге) (млн. теңге) (млн. теңге) (млн. теңге) (млн. теңге) (млн. теңге) (млн. теңге) 2014 ж. 31 желтоқсан 213,301 (52,356) (6,405) 7,166 (1,649) (3,220) 702 208,164 365,703 50,338 416,041 Таза залал - - - - - - - (51,284) (51,284) (3,493) (54,777) Басқа жиынтық кіріс/(залал) - - - 868 1,116 (24) (143) - 1,817 2,735 4,552 Барлық жиынтық кіріс/(залал) - - - 868 1,116 (24) (143) (51,284) (49,467) (758) (50,225) Меншікті акцияларын сатып алу - (150) - - - - - - (150) - (150) Меншікті акцияларын сату - 182 - - - - - - 182-182 Бұрын қайта бағаланған активтердің тозуы мен істен шығуының нәтижесінде негізгі құралдарды қайта бағалау қорын есептен шығару - - - (2,487) - - - 2,487 - - - БТА үлесін сатып алу - - - - - - - (32,551) (32,551) - (32,551) Еншілес компанияның шығуы - - - - - - - (7,010) (7,010) (1,941) (8,951) Дивидендтер төлеу - - - - - - - - - (60) (60) Еншілес компаниялардағы үлесті сатып алу нәтижесінде азшылық үлестің өзгеруі - - - - - - - - - (40,947) (40,947) Топты қайта ұйымдастырудан болған нәтиже - - - - - - - 7,387 7,387 (7,387) - Активтер мен міндеттемелерді біруақытта табыстаудан болған нәтиже - - - - - - - (2,361) (2,361) 2,361 - Жай акцияларды шығару 73,510 - - - - - - - 73,510-73,510 30 маусым 286,811 (52,324) (6,405) 5,547 (533) (3,244) 559 124,832 355,243 1,606 356,849 6
7
АҚША ҚАРАЖАТЫНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ ТУРАЛЫ АРАЛЫҚ ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ЕСЕП (АУДИТ ЖҮРГІЗІЛМЕГЕН) алты ай іші алты ай іші ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕН КЕЛІП ТҮСКЕН АҚША ҚАРАЖАТЫНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ: Банктерге және басқа қаржы институттарына ұсынылған несие мен қаражаттан алынған пайыз 11,071 1,476 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтерінен алынған пайыз 3,888 2,563 Клиенттерге ұсынылған несиеден алынған пайыз 76,211 54,573 «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ-тың облигацияларынан алынған пайыз - 28,376 Сатуға арналған қолда бар инвестициялардан алынған пайыз 1,134 4,929 Өтеуге дейін ұсталатын инвестициялардан алынатын пайыз 6,588 639 Банктердің және басқа қаржы институттарының несиесі мен қаражаты бойынша төленген пайыз (4,328) (7,515) Клиенттер қаражаты бойынша төленген пайыз (52,173) (57,549) Шығарылған борыштық бағалы қағаздар бойынша төленген пайыз (38,921) (17,466) Тартылған басқа қаражат бойынша төленген пайыз (1,166) (1,580) Реттелген қарыз бойынша төленген пайыз (4,844) (3,487) Алынған қызметтер мен комиссия 23,633 25,695 Төленген қызметтер мен комиссия (10,080) (9,284) Алынған басқа кіріс 7,548 7,503 Төленген операциялық шығыс (31,678) (45,120) Операциялық активтер мен міндеттемелер өзгертілгенге дейін операциялық қызметтен келіп түсетін ақша қаражатының кемуі (13,117) (16,247) Операциялық активтер мен міндеттемелердің өзгеруі Операциялық активтердің (ұлғаюы)/азаюы: Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкте орналастырылған ақша қаражаты 7,209 8,001 Ресей Федерациясы Орталық банкте орналастырылған ақша қаражаты (1,103) (485) Тәжікстан Республикасы Ұлттық банкте орналастырылған ақша қаражаты 262 6 Бағалы металдар (210) 447 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері 155,115 32,668 Банктерге және басқа қаржы институттарына ұсынылатын несие мен қаражат 49,105 (152,649) Клиенттерге ұсынылған несие 16,629 42,910 Басқа активтер (23,244) 6,449 Операциялық міндеттемелердің ұлғаюы/(азаюы): Банктердің және басқа қаржы институттарының несиеі мен қаражаты (14,855) 12,681 Клиенттердің қаражаты (229,959) 222,176 Басқа міндеттемелер 20,351 (2,940) Салық салынғанға дейінгі операциялық қызметтен келіп түсетін ақша қаражатының (кемуі)/түсімі (33,817) 153,017 Төленген пайда салығы (27,203) (8,083) Операциялық қызметтен келіп түсетін ақша қаражатының таза (кемуі)/түсімі (61,020) 144,934 8
9
ІРІКТЕМЕЛІ ТҮСІНДІРМЕ ЕСКЕРТУЛЕР (АУДИТ ЖҮРГІЗІЛМЕГЕН) 1. Ұйым «Казкоммерцбанк» (бұдан әрі - «Банк» немесе «Казкоммерцбанк») акционерлік қоғамы (бұдан әрі «АҚ») акционерлік қоғам болып табылады және өз қызметін Қазақстан Республикасында 1990 ж. бастап жүзеге асырып келеді. Банк қызметі 2014 ж. 2 желтоқсандағы 1.2.16/222/32 лицензияға сәйкес, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкпен (бұдан әрі - «ҚРҰБ») реттеледі. Банктің негізгі қызметі коммерциялық банктік қызмет көрсету, бағалы қағаздармен, шетел валютасымен және туынды қаржы құралдарымен операциялар жүргізу, несие мен кепілдіктер беру болып табылады. Банктің тіркелген офисі келесі мекенжайда орналасқан: Қазақстан Республикасы, 050060, Алматы қ., Гагарин даңғ., 135Ж-үй. ғы және 31 желтоқсандағы жағдай бойынша, Банктің Қазақстан Республикасында 23 филиалы бар. Казкоммерцбанк банктік Топтың (бұдан әрі - «Топ») негізгі компаниясы болып табылады, оған алты ай іші және 31 желтоқсанда бір жылғы қысқартылған аралық шоғырландырылған қаржы ақпаратына шоғырландырылған келесі компаниялар кіреді: Атауы «Казкоммерц Секьюритиз» АҚ «Процессинг компаниясы» ЖШС Kazkommerts International B.V. Kazkommerts Finance II B.V. «Казкоммерцбанк Тәжікстан» ЖАҚ «Москоммерцбанк» КБ АҚ «КУСА ККБ-1» ЖШС «КУСА ККБ-2» ЖШС «КУСА ККБ-3» ЖШС «БТА Банк» АҚ-тың «БТА Секьюритис» АҚ еншілес ұйымы» «АлемКард» ЖШС «Титан-Инкассация» ЖШС «Казкоммерц Life» өмірді сақтандыру компаниясы» АҚ «Казкоммерц-Полис» Сақтандыру Компаниясы АҚ «Грантум» ЖЗҚ АҚ Қатысу пайызы/дауыс беруші акциялар пайызы ғы жағдай 31 желтоқ- бойынша сандағы жағ- Қызметін дай жүргізетін елі бойынша Қазақстан Республикасы 100% 100% Қазақстан Республикасы Нидерланд Корольдігі Нидерланд Корольдігі Тәжікстан Республикасы Ресей Федерациясы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Қызмет түрі Бағалы қағаздар нарығындағы операциялар 100% 100% Төлем карталары бойынша процессинг операцияларын және басқа да байланысы бар операцияларды жүзеге асыру 100% 100% Халықаралық капитал нарығынан Банк үшін қаражат тарту 100% 100% Халықаралық капитал нарығынан Банк үшін қаражат тарту 100% 100% Коммерциялық банк 100% 100% Коммерциялық банк 100% 100% Стрестік активтерді басқару 100% 100% Стрестік активтерді басқару 100% 100% Стрестік активтерді басқару 100% 100% Бағалы қағаздар нарығындағы операциялар мен активтерді басқару Төлем карталары бойынша процессинг операцияларын және басқа да байланысы бар операцияларды жүзеге асыру Қазақстан Республикасы 100% 100% Қазақстан Республикасы 100% 100% Инкассациялау Қазақстан Республикасы 100% 100% Өмірді сақтандыру Қазақстан Республикасы 99.97% 99.97% Сақтандыру Қазақстан Республикасы - 82.52% Зейнетақы қоры 10
Акционерлер ғы және 31 желтоқсандағы жағдай бойынша келесі акционерлер Банктің шығарылған жай акцияларына иелік етті: 30 маусым 31 желтоқсан Акциялар саны Тікелей иелену %* Акциялар саны Тікелей иелену %* К.Х.Ракишев ** 344,777,652 43.26 228,642,743 28.69 «Qazaq Financial Group» АҚ 223,922,790 28.10 223,922,790 28.10 «Орталық-Азия инвестициялық компаниясы» АҚ 70,074,945 8.79 185,561,734 23.28 «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ 85,517,241 10.73 85,517,241 10.73 Н.С.Субханбердин 47,800,962 6.00 47,800,962 6.00 Басқа акционерлер 24,872,101 3.12 25,490,812 3.20 Барлығы *** 796,965,691 100.00 796,936,282 100.00 Ескертулер: * Бұл иелік ету үлестері Банкпен және оның еншілес компанияларымен сатып алынған жай акцияларды ұстап қалғандағы орналастырылған жай акцияларының жалпы санына әрбір акционердің тікелей иелік ету үлесі ретінде есептелген. Банктің еншілес компаниясы «Казкоммерц Секьюритиз» АҚ жергілікті қор биржасында Банктің маркет-мейкері болып табылады. ** «Qazaq Financial Group» АҚ арқылы ғы жағдай бойынша жанама тиесілі акцияларды ескере отырып, саны 568,700,442 акция, К.Х.Ракишев мырзаның бақылауындағы жалпы үлесі 71.36%, 31 желтоқсандағы жағдай бойынша, саны 452,565,533 акция, бақылауындағы жалпы үлесі - 56.79%. *** Көрсетілген сан Банктің жалпы орналастырылған жай акциялары бойынша, «Қазақстан қор биржасы» АҚ талаптарына сәйкес, Банктің маркет-мейкері сатып алған акцияларды шегеріп тастағанда әрбір есептік күнге есептеледі. «БТА БАНК» АҚ ШЫҒУЫ 15 маусымда «Казкоммерцбанк» АҚ және «БТА Банк» АҚ (бұдан әрі - «БТА») активтер мен міндеттемелерді біруақытта тапсыру туралы шартқа (бұдан әрі «Шарт») қол қойды, аталған Шарт аясында БТА активтері мен міндеттемелері Банкке тапсырылды, ал Банктің проблемалы активтерінің жартысы БТА-ға тапсырылды. Шартқа сәйкес, БТА-дан Банкке мыналар тапсырылды: 1. заңды және жеке тұлғалардың БТА-да ашылған, барлық қалдық ақшасымен бірге барлық ағымдағы және жинақ шоттары; 2. клиенттердің төлем карталарымен, белсенді карта шоттарындағы қалдықтармен бірге аталған карта шоттары; 3. корпоративтік, шағын мен орта және бөлшек бизнес клиенттеріне берілген кредиттер бойынша талап құқықтары; 4. БТА-ның жұмыс жасайтын филиалдары мен бөлімшелері; 5. негізгі құралдардың, тауар-материалдық құндылықтардың бөлігі, бағалы қағаздар мен ақша; 6. БТА-ның еншілес ұйымдарының акциялары БТА Банкінің «БТА Сақтандыру» еншілес компаниясы» АҚ, БТА Банкінің «БТА Өмір» өмірді сақтандыру жөніндегі еншілес компаниясы» АҚ, «СК Лизинг» АҚ, «БТА Банк» акционерлік қоғамының «БТА Секьюритис» еншілес ұйымы» АҚ, «БТА Банк» акционерлік қоғамының «БТА Ипотека» еншілес ұйымы» АҚ, «БТА Банк» акционерлік қоғамының «Лондон-Алматы» сақтандыру компаниясы» еншілес ұйымы» АҚ, «Алем кард» ЖШС, «Титан инкассация» ЖШС. 11
Өз кезегінде, Банктен БТА-ға тапсырылды: 1. корпоративтік бизнес клиенттеріне берілген кредиттердің бөлігін талап ету құқықтары; 2. жылжымайтын мүлікпен байланысты стрестік активтерді басқарумен айналысатын еншілес компания - «Kazkom Realty» ЖШС қатысу үлесі. БТА активтер мен міндеттемелерді ауыстыруы және банк лицензиясын тапсыруы нан кейін, Банк БТА-ны бақылауды ірі акционерлеріне тапсырды және БТА-ны 2015 ж. 30 маусымнан бастап шоғырландырылған қаржы есептілігінен шығарып тастады. БТА-ның бақылау төленетін күнгі шығарылған активтері мен міндеттемелері: АКТИВТЕР: 30 маусым Ұлттық (орталық) банктердегі ақша қаражаты мен шоттар 981 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері 2,658 Банктер мен басқа қаржы институттарына ұсынылған несие мен қаражат 153,257 Клиенттерге ұсынылған несие 774,816 Сатуға арналған қолда бар инвестициялар 14,990 Тәуелді компанияларға инвестициялар 6,167 Іскерлік бедел 24 Инвестициялық жылжымайтын мүлік 188,914 Негізгі құралдар мен материалдық емес активтер 9,313 Басқа активтер 395,998 Сатуға арналған активтер 11,769 Барлық актив 1,558,887 МІНДЕТТЕМЕЛЕР: Банктер мен басқа қаржы институттарының несиеі мен қаражаты 1,344,203 Клиенттердің қаражаты 32,764 Тартылған басқа қаражат 141,037 Резервтер 1 Кейінге қалдырылған пайда салығының міндеттемелері 49 Басқа міндеттемелер 25,709 Сатуға арналған активтерге байланысты міндеттемелер 6,173 Барлық міндеттеме 1,549,936 Шығарылған таза активтер 8,951 Еншілес компанияның шығуынан болған залал Шығарылған күнге БТА-ға баланстық құны бойынша бағаланатын инвестициялар - Шығарылған таза активтер (8,951) Бақыланбайтын иелену үлесі 1,941 Шығудан болған залал (7,010) Шығудан болған залал капиталдағы өзгерістер туралы шоғырландырылған есептегі еншілес компанияның шығуынан болған залалда көрсетілген. Бақылау мен едәуір ықпалдың жоғалуына байланысты БТА-ға инвестициялар сатуға арналған қолда бар инвестицияларға топтастырылды. 12
2. Негізгі Қағидалар Ұсынысы Бухгалтерлік есептің негізгі қағидалары Топтың қысқартылған аралық шоғырландырылған қаржы ақпараты (бұдан әрі - «ХҚЕС (IAS)») 34 «Аралық қаржы есептілігі» Халықаралық қаржы есептілігі стандартына (бұдан әрі - «ХҚЕС (IAS) 34») сәйкес дайындалған. Сәйкесінше, негізінен, жылдық шоғырландырылған қаржы есептілігінің ескертулеріне қосу үшін қажет етілетін айқындалған деректер мен ашылулар жіберіліп алынды немесе қысқартылған. Бұл қысқартылған аралық шоғырландырылған қаржы ақпаратын Топтың 31 желтоқсанда бір жылғы шоғырландырылған қаржы есептілігімен және шоғырландырылған қаржы есептілігіне іріктемелі ескертулерімен бірге қарау қажет Қысқартылған аралық шоғырландырылған қаржы ақпаратын ХҚЕС (IAS) 34 сәйкес дайындау Топ басшылығынан Топтың есептілікте келтірілген активтері мен міндеттемелерінің сомасына, есептік күнгі жағдай бойынша шартты активтер мен міндеттемелерді ашуға және есептілікте есептік кезеңдегі кіріс пен шығыстың келтірілетін сомасына ықпал ететін бағалар мен болжамдарды өңдеуін талап етеді. Нақты нәтижелердің осы бағалардан айырмашылығы бар болуы мүмкін. Нақты нәтижелерден айырмашылығы бар бағалары несие мен дебиторлық берешектің құнсыздану қорларын қалыптастыруға және қаржы құралдарының әділ құнын айқындауға анағұрлым ықтимал байланысты. Қысқартылған аралық шоғырландырылған қаржы ақпараты барлық түзетуді көрсетеді, Топ басшылығының пікірінше, бұл түзетулер аралық кезеңдердегі қызмет нәтижелерін шынайы көрсету үшін қажет. Қаржы ақпаратына енгізілетін мұндай түзетулердің өзіндік сипаты бар әрі кезеңнен кезеңге қайталанып тұрады. Жай банктік қызмет нәтижелері бір-бірімен тығыз байланысты әрі нарықтық жағдайлардың өзгеруіне байланысты болатындықтан, аралық кезеңдегі қызмет нәтижелері міндетті түрде бір жылғы күтілетін көрсеткіш нәтижелер болып табылмайды. Функционалды валюта Топқа кіретін әр компанияның қаржы есептілігіне енгізілген баптар компанияға қатысы бар оқиғалар мен жағдайлардың экономикалық мәнін көрсететін валютада өлшенеді (бұдан әрі - «функционалды валюта»). Қазақстан теңгесі («теңге») бұл қысқартылған аралық шоғырландырылған қаржы ақпаратының есептік валютасы болып табылады. 3. Есеп Саясатының Негізгі Қағидалары Осы қысқартылған аралық шоғырландырылған қаржы ақпаратын дайындаған кезде, Топ, Топтың 31 желтоқсанда бір жылғы жылдық шоғырландырылған қаржы есептілігін дайындаған кезде қолданған есеп саясатының қағидалары мен есеп айырысу әдістерін қолданды. алты айда есеп саясатына қандай да бір өзгертулер енгізілмеді. БТА несиесін бағалау Есеп саясаты Қазіргі сәтте, несиенің қолданыста болуына байланысты, БТА, жалпы бақылаудағы компания ұсынған несиенің құнсыздануына арналған резервтер Топтың есеп саясатына сәйкес, құнсызданбаған несие үшін бағаланған болатын; өйткені пайыз бен негізгі борыш шарттық өтеу кестелеріне сәйкес төленеді. Бұдан басқа, несиені бағалаған кезде, Банк БТА ұсынған бизнес-жоспарды қарап шықты, аталған бизнес-жоспарға БТА қазіргі қызметінен келіп түсетін келешектегі ақша легі кіреді. Бизнес-жоспар басшылық білдірген, БТА-ның ықтимал тәуекелдің болатынына түзетуі бар қазіргі және шартты активтерінің мерзіміне және оларды сатудан келешекте келіп түсетін түсімдерге қатысты пайымдарынан тұрады. Топ басшылығы қолданылатын есеп айырысуды толық және шынайы болып табылады деп есептейді. 13
4. Таза Пайыздық Кіріс үш ай іші үш ай іші алты ай іші алты ай іші Пайыздық кіріс: Амортизацияланған құны бойынша бейнеленетін қаржы активтері бойынша пайыздық кіріс: - ұжымдық құнсыздандырылған қаржы активтері бойынша пайыздық кіріс 4,033 2,473 7,204 7,588 - құнсыздандыру мақсатында жекелеп бағаланған құнсыздандырылған қаржы активтері бойынша пайыздық кіріс 11,244 12,648 17,981 34,989 - құнсызданбаған қаржы активтері бойынша пайыздық кіріс, соның ішінде ұжымдық құнсызданбаған қарыз 79,877 28,231 185,032 76,577 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері бойынша пайыздық кіріс 5,405 1,121 7,616 2,662 Сатуға арналған қолда бар инвестициялар бойынша пайыздық кіріс 797 (30) 2,918 3,789 Клиенттердің қаражаты бойынша дисконт - 58,247-58,247 Барлық пайыздық кіріс 101,356 102,690 220,751 183,852 Амортизацияланған құны бойынша бейнеленетін қаржы активтері бойынша пайыздық кіріс: Клиенттерге ұсынылған несие бойынша пайыз 85,339 35,447 191,781 98,340 Банктер мен басқа қаржы институттарының несиесі мен қаражат бойынша пайыз 5,934 2,518 10,516 5,300 Өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар бойынша пайыз 3,881 148 7,920 600 «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ облигациялары бойынша пайыздық кіріс - 5,239-14,914 Амортизацияланған құны бойынша бейнеленетін қаржы активтері бойынша барлық пайыздық кіріс 95,154 43,352 210,217 119,154 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері бойынша пайыздық кіріс: Саудаға арналған қаржы активтері бойынша пайыз 5,405 1,121 7,616 2,662 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері бойынша барлық пайыздық кіріс 5,405 1,121 7,616 2,662 Сатуға арналған қолда бар инвестициялар бойынша пайыздық кіріс 797 (30) 2,918 3,789 Клиенттердің қаражаты бойынша дисконт - 58,247-58,247 Барлық пайыздық кіріс 101,356 102,690 220,751 183,852 Пайыздық шығыс: Амортизацияланған құны бойынша бейнеленетін қаржы міндеттемелері бойынша пайыздық шығыс 61,574 48,164 122,004 97,287 Барлық пайыздық шығыс 61,574 48,164 122,004 97,287 Амортизацияланған құны бойынша бейнеленетін қаржы міндеттемелері бойынша пайыздық шығыс: Клиенттердің қаражаты бойынша пайыз 38,623 20,975 74,195 43,626 Шығарылған борыштық бағалы қағаздар бойынша пайыз 15,326 10,877 31,165 20,183 Реттелген қарыз бойынша пайыз 5,303 2,313 10,510 4,419 Банктер мен басқа қаржы институттарының несиесі мен қаражаты бойынша пайыз 1,164 8,119 3,633 22,465 Артықшылықты акциялар бойынша дивидендтер 395 221 876 463 Басқа да пайыздық шығыс 763 5,659 1,625 6,131 Амортизацияланған құны бойынша бейнеленетін қаржы міндеттемелері бойынша барлық пайыздық шығыс 61,574 48,164 122,004 97,287 Пайыз есептелетін активтерді құнсыздандыруға арналған резервтер қалпына келтіргенге (қалыптастырғанға) дейінгі таза пайыздық кіріс 39,782 54,526 98,747 86,565 14
5. Пайыз Есептелетін Активтердің Құнсыздануына Арналған Резерв Пайыз есептелетін активтердің құнсыздануына арналған резервтердің қозғалысы туралы ақпарат келесідей берілген: Банктерге және басқа қаржы институттарына ұсынылған несие мен қаражат Клиенттерге ұсынылған несие Өтеуге дейін ұстап қалынатын инвестициялар Барлығы (12-Ескерту) 31 наурыз - 439,406 144 439,550 Резервтерді қалыптастыру/(қалпына келтіру) 20 90,719 (187) 90,552 Активтерді есептен шығару - (27,139) (10) (27,149) Бұрын есептен шығарылған активтерді қалпына келтіру - 1,573-1,573 Бағамдық айырма - 6,040-6,040 Құнсызданған қарызды қалпына келтіру - 35,534-35,534 Активтерді қайта топтастыру - 333 184 517 Еншілес ұйымның шығуы (20) (55,325) 3 (55,342) «БТА Банк» АҚ-пен бірігуі - (283,397) 2,772 (280,625) 30 маусым - 207,744 2,906 210,650 31 наурыз - 276,663 217 276,880 (Резервтерді қалыптастыру/(қалпына келтіру) - (7,380) 11 (7,369) Активтерді есептен шығару - (14,878) - (14,878) Бұрын есептен шығарылған активтерді қалпына келтіру - 13,264-13,264 Бағамдық айырма - (2,332) - (2,332) 30 маусым - 265,337 228 265,565 2014 ж. 31 желтоқсан - 508,276 144 508,420 Резервтерді қалыптастыру/(қалпына келтіру) 38 98,207 (187) 98,058 Активтерді есептен шығару - (105,162) (10) (105,172) Бұрын есептен шығарылған активтерді қалпына келтіру - 2,557-2,557 Бағамдық айырма - 6,980-6,980 Құнсызданған қарызды қалпына келтіру - 35,534-35,534 Активтерді қайта топтастыру - 333 184 517 «БТА Банк» АҚ-ғы активтерді қабылдау-өткізу - (283,397) 2,772 (280,625) Еншілес ұйымның шығуы (38) (55,584) 3 (55,619) 30 маусым - 207,744 2,906 210,650 31 желтоқсан 99 314,442 60 314,601 Резервтерді қалыптастыру/(қалпына келтіру) (87) 15,576 9 15,498 Активтерді есептен шығару - (89,054) - (89,054) Бұрын есептен шығарылған активтерді қалпына келтіру - 20,045 159 20,204 Бағамдық айырма (12) 4,328-4,316 30 маусым - 265,337 228 265,565 15
6. Пайда Немесе Залал Арқылы Әділ Құны Бойынша Бағаланатын Қаржы Активтері Және Міндеттемелері Бойынша Таза (Залал)/Пайда үш ай іші үш ай іші алты ай іші алты ай іші Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері мен міндеттемелері бойынша таза (залал)/ пайда Сауда операциялары бойынша іске асырылған пайда/(залал) 361 170 2,151 (188) Әділ құнын түзету кезінде туындайтын іске асырылмаған пайда/(кіріс) 682 (2,297) 154 (5,945) Туынды қаржы құралдарымен операциялар бойынша таза (залал)/ пайда (11,743) 448 9,483 (13,053) Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері мен міндеттемелері бойынша барлық таза (залал)/ пайда (10,700) (1,679) 11,788 (19,186) 7. Операциялық Шығыс үш ай іші үш ай іші алты ай іші алты ай іші Қызметкерлерге жұмсалатын шығыс 10,975 7,729 19,413 16,302 Негізгі құралдарға техникалық қызмет көрсету 1,047 1,688 2,024 2,489 Тозу және амортизация 938 974 1,839 2,034 Ағымдағы жалдау 806 909 1,576 1,769 Пайда салығынан басқа, салық 525 1,148 1,460 2,923 Заңгерлік және консультациялық қызметтер 469 3,415 785 7,729 Банктік карталар жүйесіне қызмет көрсету 461 251 798 528 Күзет 419 402 789 764 Банк балансына қабылданған активтер бойынша шығыс 346 791 699 1,282 Жарнама шығысы 319 322 665 556 Байланыс қызметтері 200 316 413 612 Іссапар шығысы 183 185 304 338 Коллекторлық қызметтер 103 81 232 175 Автокөлік құралдарына қызмет көрсету 103 96 199 178 Өсімпұл, айыппұл 7 55 41 67 Басқа шығыс 1,148 2,831 2,280 4,140 18,049 21,193 33,517 41,886 16
8. Пайда Салығы Топ пайда салығы бойынша есепті, Банк пен оның еншілес компаниялары қызметін жүзеге асыратын елдің салық заңнамасы талаптарына сәйкес жүзеге асырылатын және ХҚЕС-тен өзгеше болуы мүмкін салық есебінің деректері негізінде құрастырады. ғы және 31 желтоқсандағы жағдай бойынша уақытша айырмашылықтан салық әсері мына түрде берілген: 30 маусым 31 желтоқсан Кейінге қалдырылған салық активтері/(міндеттемелері): Бағалы қағаздар мен туынды құралдарды қайта бағалаудан іске асырылмаған залал 18,490 8,677 Бағалы қағаздар мен туынды құралдар бойынша келешек кезеңдерге ауыстырылған салық залалы 3,265 3,192 Төлемге есептелген пайыз 880 1,198 Банктер мен клиенттерге ұсынылған қаражаттың құнсыздануы бойынша залалдар бойынша резерв 774 13,926 Келешек кезеңдерге ауыстырылған салық залалы 15 26 Негізгі құралдар мен материалдық емес активтер, жинақталған амортизация (4,471) 14 Ақша легін хеджирлеу құралдары ретінде ескерілетін қаржы құралдарын қайта бағалаудан іске асырылмаған пайда (60) - Басқа активтер (249) 131 Кейінге қалдырылған барлық салық активтері 18,644 27,164 Кейінге қалдырылған салық активтері(міндеттемелері): Негізгі құралдар мен материалдық емес активтер, жинақталған амортизация (156) (2,921) Сауда бағалы қағаздар мен туынды құралдарды қайта бағалаудан іске асырылмаған пайда (627) (24,651) Ақша легін хеджирлеу құралдары ретінде ескерілетін қаржы құралдарын қайта бағалаудан іске асырылмаған пайда - (101) Берілген кепілдіктер мен аккредитивтер бойынша резервтер 373 373 Басқа міндеттемелер (445) (1,060) Кейінге қалдырылған барлық салық міндеттемелері (855) (28,360) Кейінге қалдырылған таза салық активтері/(міндеттемелері) 17,789 (1,196) 17
2016 және 2015 жж. аяқталатын үш және алты ай іші салық шығысы мен бухгалтерлік есептің пайдасы арасындағы қатынас келесідей берілген: үш ай іші үш ай іші алты ай іші алты ай іші Салық салынғанға дейінгі пайда/(залал) 24,471 (56,292) 59,091 (51,499) Белгіленген мөлшерлеме бойынша салық (20%) 4,894 (11,258) 11,818 (10,300) Тұрақты айырмашылықтардан салық әсері: - салық салынбайтын кіріс (2,735) (500) (6,186) (2,833) - (қарыз провизияларын қалпына келтіруден салық салынбайтын кіріс)/қарызды есептен шығаруға жатпайтын кіріс (3,622) (9,151) 3,302 (8,018) - шегеруге жатпайтын басқа шығыс 1,175 23,237 3,352 24,429 Өткен жылдардағы пайданың кейінге қалдырылған салық шығысын түзету (5) - 3,480 - Өткен жылдардағы пайданың ағымдағы салық шығысын түзету - - 110 - Пайда салығының (үнемдеу)/шығысы (293) 2,328 15,876 3,278 Пайда салығының (үнемдеу)/ шығысы Өткен жылдардағы пайданың кейінге қалдырылған салық шығысын түзету (1,409) (5) 252-36,257 3,480 7,935 - Кейінге қалдырылған пайда салығының шығысы (үнемдеу) 1,121 2,076 (23,861) (4,657) Пайда салығының (үнемдеу)/шығысы (293) 2,328 15,876 3,278 Қазақстан Республикасындағы корпоративтік пайда салығының мөлшерлемесі 2016 және 2015 жж. алты ай іші 20% деңгейде белгіленді. 18
Кейінге қалдырылған таза салық міндеттемелері/(активтері) алты ай іші 31 желтоқсанда бір жылғы Кезең басына 1,196 (6,022) Пайда немесе залал туралы есепте танылған, пайдаға салынатын кейінге қалдырылған салық бойынша (үнемдеу)/шығыс (20,381) 7,643 Сатуға арналған қолда бар инвестицияларды қайта бағалау резервтері бойынша кейінге қалдырылған салықтың өзгеруі (183) (132) Ақша легін хеджирлеу бойынша кейінге қалдырылған салықтың өзгеруі (41) (74) Негізі құралдарды қайта бағалау бойынша кейінге қалдырылған міндеттемелердің өзгеруі 1,623 (74) Басқасы (3) (145) Кезең соңына (17,789) 1,196 9. Акция Пайдасы/(Залалы) Акцияның базалық және көбейтілген пайдасы/(залалы) Негізгі банктің акционерлеріне қатысты таза пайданың/(залалы) бір кезеңдегі жай акциялардың орташа өлшенген көлеміне қатынасы ретінде есептелген. Жай акциялар бойынша дивидендтер сол кезеңдегі артықшылықты акциялар бойынша дивидендтер сомасынан аспайды. Сондықтан кезеңдегі таза пайда жай және артықшылықты акциялар арасында, олардың бөлінбеген пайдаға қатысуға заңды және шартты құқықтарына сәйкес бөлінген: үш ай іші үш ай іші алты ай іші алты ай іші Акцияның базалық және көбейтілген пайдасы/(залалы) Негізгі банктің акционерлеріне қатысты бір жылдағы таза пайда/(залал) 24,764 (55,414) 43,214 (51,284) Пайданы толық бөлген жағдайда артықшылықты акция акционерлеріне төленген қосымша дивидендтерді шегергенде (2,989) - (5,049) - Жай акциялардың акционерлеріне қатысты бір жылдағы таза пайда/(залал) 21,775 (55,414) 38,165 (51,284) Акцияның базалық және көбейтілген пайдасын/(залал) есептеу үшін жай акциялардың орташа есептелген саны 796,968,110 797,133,517 796,909,811 754,101,823 Акция пайдасы/(залал) базалық және көбейтілген (теңге) 27.32 (69.52) 47.89 (68.01) 19
ғы және 31 желтоқсандағы жағдай бойынша акцияның әр түрі бойынша бір акцияның баланстық құны төменде берілген: Акция түрі Айналымдағы акция саны 30 маусым Таза активтер (млн. теңге) Бір акцияның баланстық құны, теңге Айналымдағы акция саны 31 желтоқсан Таза активтер (млн. теңге) Бір акцияның баланстық құны, теңге Жай акциялар 796,965,691 414,031 519.51 796,936,282 364,138 456.92 Артықшылықты акциялар 123,913,765 22,569 182.14 123,160,124 21,729 176.43 436,600 385,867 Айналыстағы жай және артықшылықты акциялардың саны сатып алынған меншікті акцияларды шегере отырып есептелген. Қазақстан Қор Биржасының (бұдан әрі «ҚҚБ») 2010 ж. 25 тамыздан бастап енгізілген Листингтік ережесіне сәйкес, сауда-саттық тізіміне енгізілген компаниялардың қаржы есептілігі бір акцияның (жай және артықшылықты) баланстық құны туралы деректерден тұруы тиіс. Топ басшылығы, материалдық емес активтерді шегергенде, жоғарыдағы кестеде берілген бір акцияның баланстық құнының ҚҚБ Листингтік ережесіндегі әдіснамасына сәйкес есептелген деп санайды. 10. Ұлттық (Орталық) Банктердегі Ақша Қаражаты Мен Шоттар 30 маусым 31 желтоқсан Кассадағы қолма-қол қаражат 90,812 96,702 Ұлттық (орталық) банктердегі шоттардағы қалдықтар 52,108 27,206 142,920 123,908 Қаражат қозғалысы туралы аралық шоғырландырылған есептілікте ұсынылған ақша қаражаты мен олардың баламалары мынадай компоненттерден тұрады: 30 маусым 31 желтоқсан 31 желтоқсан Ұлттық (орталық) банктердегі ақша қаражаты мен шоттары 142,920 123,908 502,058 Банктерге бастапқы орналастыру мерзімі 3 айға дейін ұсынылған несие мен қаражат 109,528 212,611 131,077 Банктермен бастапқы аяқталу мерзімі 3 айға дейін жасалған РЕПО 19,043 596 11,625 Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкте орналастырылған ақша қаражатын шегергенде (58,096) (65,305) (42,567) Ресей Орталық банкінде орналастырылған ақша қаражатын шегергенде (3,937) (2,834) (1,858) Тәжікстан Ұлттық банкінде орналастырылған ақша қаражатын шегергенде (288) (550) (135) 209,170 268,426 600,200 20
11. Пайда Немесе Залал Арқылы Әділ Құны Бойынша Бағаланатын Қаржы Активтері Мен Міндеттемелері 30 маусым 31 желтоқсан Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері: Борыштық бағалы қағаздар 142,168 100,866 Үлестік бағалы қағаздар 50,829 53,925 Туынды қаржы құралдары 12,647 210,486 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын барлық қаржы активтері 205,644 365,277 30 маусым 31 желтоқсан Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы міндеттемелері : Туынды қаржы құралдары 66,203 75,409 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын барлық қаржы міндеттемелері 66,203 75,409 Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері сауда қаржы активтері тобына жатады. 30 маусым Номиналды Сомасы пайыздық мөлшерлеме % 31 желтоқсан Номиналды Сомасы пайыздық мөлшерлеме % Борыштық бағалы қағаздар: ҚРҰБ қысқа мерзімді ноталары - 80,682 - - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің облигациялары 3.83-8.20 49,367 3.30-8.75 60,385 Қазақстан компанияларының облигациялары 7.50-14.90 2,579 7.50-10.00 2,345 Қазақстан Даму Банкінің облигациялары 6.00-6.50 2,356 6.00-6.50 2,194 Қазақстан компанияларының еурооблигациялары 4.63-6.95 2,191 4.63-6.95 3,417 РФ муниципалдық облигациялары 13.01 2,014 13.26 1,743 Қазақстан банктерінің еурооблигациялары 7.25 1,855 6.38-9.00 3,333 Қазақстан банктерінің облигациялары 7.00-11.00 680 4.90-11.00 10,720 Ресей компанияларының облигациялары 13.50 444 10.75 373 Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің еурооблигациялары - - 4.88-6.50 15,928 Ресей банктерінің облигациялары - - 7.90 374 Халықаралық қаржы мекемелерінің, шетел банктерінің және шетел қаржы ұйымдарының облигациялары - - 4.77-13.78 54 142,168 100,866 21
30 маусым Сомасы Меншік үлесі % 31 желтоқсан Сомасы Меншік үлесі % Үлестік бағалы қағаздар: Қазақстан компанияларының ЖДҚ 0.00-2.16 21,962 0.00-2.14 22,634 Шетел банктерінің акциялары 10.91 19,440 10.91 24,714 Қазақстан компанияларының акциялары 0.00-3.95 4,900 0.00-3.72 4,295 Қазақстан банктерінің ЖДҚ 0.00-0.93 4,206 - - Қазақстан банктерінің акциялары 0.00-0.82 296 0.00-0.82 304 Шетел компанияларының акциялары 0.00-0.01 25 0.00-0.57 1,978 50,829 53,925 ғы жағдай бойынша РЕПО келісімдері бойынша қамтамасыз ету ретінде берілген, пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтерінің әділ құны 63,466 млн. теңгеге тең ( 31 желтоқсан: 27,469 млн. теңге). Туынды қаржы құралдары: Номиналды құны 30 маусым Әділ құны Номиналды құны 31 желтоқсан Әділ құны Міндеттемелер Міндеттемелер Активтер Активтер Валюталық келісімшарттар: Своп 709,990 12,640 (57,412) 603,059 210,464 (61,578) Спот 4,952 7 (8) 6,175 21 (27) Форвард - - - 105 1 - Пайыздық келісімшарттар: Своп 3,396 - (300) 4,625 - (408) Басқасы: Бағалы қағаздарға форвард 13,818 - (8,483) 13,698 - (13,396) 12,647 (66,203) 210,486 (75,409) ғы жағдай бойынша «Самұрық-Қазына ҰӘҚ» АҚ-пен жасалған шарттың талаптарына сәйкес, Sekerbank T.A.S. акцияларының әділ құны мен сату бағасы арасындағы айырмашылық 8,483 млн. теңге ( 31 желтоқсан: 13,396 млн. теңге) мөлшерінде форвард бойынша міндеттеме ретінде танылды. 12. Клиенттерге Ұсынылған Несие 30 маусым 31 желтоқсан Несие және дебиторлық берешек ретінде есепке алынғандар: Клиенттерге ұсынылған несие 4,132,543 4,140,641 Қаржы лизингіне таза инвестициялар 3,839 3,537 4,136,382 4,144,178 Құнсыздануға арналған резервтерді шегергенде (265,337) (314,442) 3,871,045 3,829,736 22
ғы жағдай бойынша құнсыздану бойынша резервтерді шегергенге дейінгі несие құрамына активтер мен міндеттемелерді бір уақытта тапсыру туралы шарттың аясында 505,574 млн. теңге көлемінде БТА-дан алынған несие енгізілген ( 31 желтоқсан: 568,879 млн. теңге). Аталған несие жоғарыда берілген кестеде провизияларды шегергенде көрсетілген. Шегерімде көрсетілген резервтер сомасы 286,333 млн. теңгеге тең ( 31 желтоқсан: 308,249 млн. теңге). Егер резервтер шегерімде көрсетілмейтін болса, ғы жағдай бойынша құнсыздану бойынша резервтер шегерілмей, несие 4,418,876 млн. теңге құрайды ( 31 желтоқсан: 4,448,890 млн. теңге). 2016 және 2015 жж. үш және алты ай іші клиенттерге ұсынылған несиенің құнсыздануға арналған резервтерінің қозғалысы 5-Ескертуде берілген. Келесі кестеде қамтамасыз етудің әділ құнының сомасына қарағанда, кепіл түрлері бойынша қамтамасыз етілген несие берілген: 30 маусым 31 желтоқсан Кепіл түрлері бойынша талдау: Алуға шоттармен қамтамасыз етілген несие 2,418,948 2,338,089 Жылжымайтын мүлікпен және жермен қамтамасыз етілген несие 619,883 671,016 Жабдықпен қамтамасыз етілген несие 224,941 178,674 Тауар қорларымен қамтамасыз етілген несие 201,812 192,450 Акциялармен қамтамасыз етілген несие 82,584 33,985 Қаржы мекемелерінің кепілдіктерімен қамтамасыз етілген несие 62,385 57,751 Кепілді несие ресімделіп жатыр (жылжымайтын мүлік, жер телімдері, акциялар, кепілдіктер, басқалары) 40,280 71,626 Аралас кепіл түрлерімен қамтамасыз етілген несие 29,326 35,490 Қазақстан Республикасы Үкіметінің ақшасымен немесе кепілдіктерімен қамтамасыз етілген несие 20,895 30,001 Компаниялардың кепілдіктерімен қамтамасыз етілген несие 20,260 19,916 Қамтамасыз етілмеген несие 149,731 200,738 3,871,045 3,829,736 Аралас кепіл түрлері әртүрлі кепілдерден тұрады, соның ішінде жылжымайтын мүлік, кепілдіктер мен тауар қорлары. Жоғарыда көрсетілген санат бойынша бөлу мүмкін болмаса, несие аралас кепіл түрлерімен қамтамасыз етілген несие санатына жіктеледі. 30 маусым 31 желтоқсан Секторлар бойынша талдау: Инвестиция және қаржы 2,471,585 2,389,208 Жеке тұлғалар 308,834 353,717 Тұрғын үй құрылысы 226,200 203,720 Жылжымайтын мүлік 149,320 202,725 Ауыл шаруашылығы 109,640 19,049 Көтерме және бөлшек сауда 107,524 140,148 Коммерциялық жылжымайтын мүлік құрылысы 83,044 58,450 Өнеркәсіп және басқа құрылыс 76,496 85,588 Көлік және байланыс 69,366 41,345 Энергетика 59,005 58,273 Кен өндіру өнеркәсібі және металлургия 39,623 44,282 Тамақ өнеркәсібі 35,034 31,233 Қонақ үй бизнесі 28,799 84,890 Машина жасау 24,508 22,423 Құрылыс материалдарының өндірісі 10,523 8,457 Медицина өнеркәсібі 5,908 5,864 Металл емес басқа да бұйымдар өндірісі 2,481 2,052 Басқасы 63,155 78,312 3,871,045 3,829,736 23
алты ай іші және 31 желтоқсанда бір жылғы Топ қамтамасыз ету ретінде ұсталатын қаржылық емес активтерге иелік ету құқығын алды. ғы жағдай бойынша 68,309 млн. теңге сомасындағы ( 31 желтоқсан: 44,901 млн. теңге) осындай активтер қаржылық жағдай туралы аралық шоғырландырылған есептің сатуға арналған активтері құрамында көрсетілген. Бұл активтер көбінесе сауда-саттықта өткізілетін жылжымайтын мүлік ретінде ұсынылған. Осыған қоса ғы және 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Топ, құрылысының аяқталмағанын көрсететін қамтамасыз ету ретінде ұсталатын активтерге иелік ету құқығына ие болды. ғы жағдай бойынша 8,362 млн. теңге сомасындағы ( 31 желтоқсан: 8,164 млн. теңге) осындай активтер қаржы жағдайы туралы шоғырландырылған есептің сатуға арналған активтері құрамында көрсетілген. ғы жағдай бойынша Топ қарыз алушыларға, әрқайсысының берешектері Топтың капитал сомасынан 10% асатын, жалпы сомасы 2,511,175 млн. теңгеге ( 31 желтоқсан: 2,447,520 млн. теңге) несие берді. ғы жағдай бойынша клиенттерге ұсынылған жалпы қоржынның несиесінің айтарлықтай бөлігі 94.10% ( 31 желтоқсан: 92.59%) өз қызметін Қазақстан Республикасы аумағында жүргізетін қарыз алушыларға берілді, бұл өз кезегінде елеулі түрде географиялық шоғырландыруды көрсетеді. 22 маусымда Банктің Директорлар Кеңесі Банктің БТА-ға: (i) Банк пен БТА арасында жасалған активтер мен міндеттемелерді біруақытта тапсыру туралы шарт; (ii) тиісті кредит құжаттамасын (теңгеде және АҚШ долларында) жасау арқылы «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ, Банк, БТА арасында міндеттемелерді тапсыру туралы келісім; (iii) БТА мен Банк арасында жасалған 2014 ж. 14 қарашадағы борышты аудару туралы келісім бойынша бірыңғай кредит желісін ұсыну туралы шешім қабылдады. Банк пен БТА арасында Кредит желісін ашу туралы келісім жасалды, келісім шарттары бойынша Банк БТА-ға 2024 ж. 30 маусымға дейінгі мерзімге, теңгемен берілген кредит сомасынан жылдық 9% және АҚШ долларында берілген кредит сомасынан жылдық 8% есебінен сыйақы есептелетін, 630,000 млн. теңге және 5,600 млн. АҚШ доллары лимиті бар кредит желісін ашты. Берешек пен пайыз БТА тарабынан тоқсан сайын шартта көрсетілген белгіленген көлемде өтеледі, берешектің қалдығы кредит желісі мерзімінің соңына жатқызылады. 13. Клиенттердің Қаражаты 30 маусым 31 желтоқсан Амортизацияланған құны бойынша есепке алынатындар: Мерзімді салымдар 2,540,746 2,617,235 Талап етілгенге дейінгі салымдар 570,925 703,619 Клиенттердің металл шоттары 4,110 3,880 3,115,781 3,324,734 ғы жағдай бойынша клиенттердің шығарылған аккредитивтерге және шартты міндеттемелерге байланысты басқа операциялар бойынша кепілдік ретінде ұсталған қаражатының жартысы, 86,180 млн. теңге ( 31 желтоқсан: 90,598 млн. теңге) сомасын құраған. 24
30 маусым 31 желтоқсан Секторлар бойынша талдау: Жеке сектор 1,443,108 1,470,221 Мемлекеттік компаниялар 438,568 428,250 Қоғамдық ұйымдар мен бірлестіктер 409,349 402,603 Инвестиция және қаржы 221,801 179,595 Құрылыс 128,255 121,211 Химиялық және мұнай-химиялық өнеркәсіп 109,588 215,145 Қызметтерді ұсыну 69,665 75,391 Білім беру 68,029 90,226 Көтерме және бөлшек сауда 60,751 83,517 Көлік және байланыс 55,218 93,373 Кен өндіру өнеркәсібі және металлургия 39,749 55,801 Ауыл шаруашылығы 14,269 11,972 Электр қуаты, газ және су өндірісі және оны тарату 10,343 17,408 Басқасы 47,088 80,021 3,115,781 3,324,734 14. Шығарылған Борыштық Бағалы Қағаздар Валютасы Өтеу мерзімі Пайыздық мөлшерлемесі, жылдық % 30 маусым 31 желтоқсан Амортизацияланған құны бойынша есепке алынатындар: Еурооблигациялар: 2007 ж. ақпанда 99.277% бағасы бойынша шығарылған Еуро 2017 ж. ақпан 6.88 140,160 138,384 2011 ж. мамырда 99.353% бағасы бойынша шығарылған 2006 ж. қарашада 98.282% бағасы бойынша шығарылған АҚШ доллары 2018 ж. мамыр 8.50 100,737 101,039 АҚШ доллары қараша 7.50 95,441 97,646 336,338 337,069 (Есепке қоспағанда)/есепке алғанда: Еурооблигациялар бойынша дисконтты (801) (1,128) Еурооблигациялар бойынша есептелген сыйақының сомасын 5,415 10,165 Шығарылған барлық еурооблигация 340,952 346,106 «БТА Банк» АҚ-тың осыған дейін 100.00% бағасы бойынша шығарылған облигациялары АҚШ доллары 2022 ж. желтоқсан 5.50 184,932 180,365 «Казкоммерцбанк» АҚ-тың 99.95% бағасы бойынша шығарылған облигациялары Теңге 2022 ж. қаңтар 8.75 97,206 101,372 «Казкоммерцбанк» АҚ-тың 99.97% бағасы бойынша шығарылған облигациялары Теңге 2019 ж. қараша 8.40 63,002 60,509 Moscow Stars B.V. 99.00% бағасы бойынша шығарылған облигациялары АҚШ доллары 2020 ж. қараша 5.69 3,006 4,231 АҚШ доллары, Ресей 2017 ж. рублі наурыз 4.50-12.00 546 518 «Москоммерцбанк» АҚ-тың шығарылған вексельдері «Казкоммерцбанк» АҚ-тың 102.21%- 104.48% бағасы бойынша шығарылған облигациялары Теңге сәуір 9.00-2,382 689,644 695,483 25
ғы жағдай бойынша, «БТА Банк» АҚ-пен осыған дейін шығарылған облигациялардың номиналды құны 253,295 млн. теңге, бұл ретте, дисконт 68,363 млн. теңге алты алтайда, Топ жалпы құны 4,357 млн. теңгеге ( 31 желтоқсанда бір жылда: 3,287 млн. теңге) шығарылған борыштық бағалы қағаздарды сатып алды, олардың ішінен Банк, 18 мамырда жарияланған Тендерлік Ұсыныс аясында қарашада өтелетін жалпы құны 2,180 млн. теңгеге (6,466,000 АҚШ доллары) және 2017 ж. ақпанда өтелетін жалпы құны 359 млн. теңгеге (950,000 Еуро) меншікті облигациялар сатып алды. алты айда Топ жалпы құны 4,179 млн. теңге ( ішінде: 3,539 млн. теңге) құрайтын шығарылған борыштық бағалы қағаздарды сатты. 11 сәуірде Банк, айналыс кезеңі 2010 ж. сәуірде басталған облигацияларды бастапқы орналастырған сомасы 2,338 млн. теңгемен өтеді. Шығарылған облигациялар Банктің меншікті қаражатының есебінен өтелді. 15. Қаржы Және Шартты Міндеттемелер Қызметін атқару барысында клиенттердің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін Топ, баланстан тыс тәуекелдері бар қаржы құралдарын пайдаланады. Құрамында әртүрлі дәрежедегі кредит тәуекелдері бар бұл құралдар қаржы жағдайы туралы аралық шоғырландырылған есептілікте көрсетілмейді. Екінші тарап мәміле бойынша өз міндеттемелерін орындамаған жағдайда және барлық қарсы талаптар, бағалы қағаздар түріндегі қамтамасыз ету мен кепіл құнсызданған жағдайда, Топтың шартты қаржы міндеттемелері және несие беру бойынша міндеттемелері бойынша кредит тәуекелінің ең жоғарғы мөлшері осы құралдардың шарттық құнына тең болады. Топ қаржы жағдайы туралы есепте көрсетілген қаржы құралдарына қолданған кредит саясатын, шартты міндеттемелерге де қолданады. ғы жағдай бойынша кепілдіктер мен басқа да шартты қаржы міндеттемелері бойынша құрылған резерв 4,345 млн. теңге ( 31 желтоқсан: 5,894 млн. теңге) құрады. Тәуекел ескеріле отырып мөлшерленген сома Базель II стандартталған әдіспен белгіленген қағидаларға сәйкес, кредит тәуекелі коэффициенттерінің және контрагентке қатысты тәуекел коэффициенттерінің көмегімен анықталады. ғы жағдай бойынша шартты міндеттемелер және несие беру міндеттемелері бойынша кредит тәуекелі 143,590 млн. теңге ( 31 желтоқсан 138,318 млн. теңге) сомасындағы қамтамасыз етумен жабылды. Қамтамасыз етудің құрамына жылжымайтын мүлік, депозиттер және басқа қаржылық және қаржылық емес активтер кіреді. 26
ғы және 31 желтоқсандағы жағдай бойынша номиналды сома немесе шарттарға сәйкес сома және тәуекел ескеріле отырып мөлшерленген сома төмендегіні құраған: 30 маусым 31 желтоқсан Қаржы және шартты міндеттемелер: Берілген кепілдіктер және осы тектес шартты қаржы міндеттемелері 141,336 130,047 Аккредитивтер және шартты қаржы міндеттемелерге жатқызылатын басқа операциялар 45,814 53,815 Несие және пайдаланылмаған кредит желілері бойынша міндеттемелер 16,370 15,667 «Қазақстан Ипотекалық Компаниясы» АҚ-қа сатылған кері талап құқығы бар қарыз бойынша міндеттемелер 17 18 Барлық қаржы және шартты міндеттеме 203,537 199,547 Ақшалай қамтамасыз етуді шегергенде (86,180) (90,598) Қаржы және шартты міндеттемелер бойынша резервтерді шегергенде (4,345) (5,894) Резервтерді және ақшалай қамтамасыз етуді шегергенде, барлық қаржы және шартты міндеттеме 113,012 103,055 Тәуекел есебімен мөлшерленген барлық сома 107,778 138,780 Топ клиенттерге несиені ашық кредит желілерінің сомасы шегінде ұсыну туралы шешімді клиент кредит ресурстары бойынша әрбір кезекті өтініш білдірген кезде қабылдайды және қарыз алушының қаржы жағдайына, кредит тарихына және басқа факторларға байланысты. Пайдаланылмаған мұндай кредиттер бойынша шартты міндеттемелердің сомасы ғы жағдай бойынша 244,141 млн. теңге ( 31 желтоқсан: 314,230 млн. теңге). Топ қарыз алушыға кредит желісін ұсынуды тоқтата тұруға немесе тоқтатуға және оған кредитті ұсынудан кез келген негіз бойынша бас тартуға құқылы болғандықтан,, соның ішінде қарыз алушы Топ алдында міндеттемелерді бұзған кезде; кепіл затының кепіл құны төмендеуі не нарықтағы бағаларының өзгеруі салдарынан оны қайта бағалағанда қамтамасыз ету жетіспеген кезде; немесе егер кредит желісін ұсыну (кредитті ұсыну) нәтижесінде Топ қарыз алушыны ескертпей, реттеуші органдардың екінші деңгейдегі банктер үшін белгілеген пруденциалдық нормативтердің кез келгенін бұзған кезде несие туралы шешім міндетті емес. Сот талап-арыздары Кейде қызмет барысында клиенттер мен контрагенттер Топқа шағым-талаптар қояды. Басшылықтың пайымдауынша, олар бойынша істі қарау нәтижесінде Топқа айтарлықтай шығын келтірілмейді және тиісінше, шоғырландырылған қаржы есептілігінде резерв құрылған жоқ. Міндеттеменің туындауына себепші жағдайлардың орын алуы ықтимал болғанда және міндеттеменің сомасы жеткілікті дәл дәрежеде есептелуі мүмкін болған жағдайларда ғана Топ жекелеген жағдайлардың нәтижесінде туындайтын қомақты міндеттемелердің пайда болу ықтималдығын бағалайды және өзінің қаржы есептілігінде резервтер қалыптастырады. Осы шоғырландырылған қаржы есептілігінде төменде көрсетілген қандай да бір шартты міндеттемелер бойынша резервтер қалыптастырылған жоқ. 27
Sekerbank T.A.S. Ыстамбұл қаласы Коммерциялық сотының 2012 ж. 7 ақпандағы шешіміне сәйкес Turkiye Vakiflar Bankasi T.A.O. талабы бойынша Sekerbank T.A.S ұйымының «БТА Банк» АҚ Еншілес ұйымы «БТА Секьюритис» акционерлік қоғамына (бұдан әрі - «БТА Секьюритис») тиесілі 101,726,214 акциясына алдын ала тыйым салынды және аталған акцияларды үшінші тұлғаларға тапсыруға тыйым салынды. БТА Секьюритиске тиесілі акцияларды тыйым салудан босату мәселесі 2013 ж. 13 мамырда, 2013 ж. 11 қыркүйекте, 2014 ж. 5 ақпанда және 2014 ж. 2 маусымда өткен сот отырыстарында қаралды. 5 ақпанда соттың кезекті отырысы өтті. Негізгі судьялардың бірі отырысқа қатыспағандықтан, сот тыңдалуы 9 сәуірге ауыстырылды. Осыған қоса, Ыстамбұл қаласының Коммерциялық соты акцияларды тыйым салудан босату туралы өтініш кезектен тыс отырыс шақыру арқылы қаралады деп шешті. 13 наурызда Sekerbank T.A.S. БТА Секьюритиске тиесілі акцияларының жалпы санынан 86.47% көлеміндегі үлеске, сонымен қоса барысында сатып алынған және өтеусіз алынған акцияларға Түркия, Ыстамбұл қаласының Коммерциялық сотының шешімімен бұғат қойылды. 3 желтоқсанда Түркия, Ыстамбұл қ. бірінші сатысындағы бірінші коммерциялық сотының шешімін Turkiye Vakiflar Bank T.A.O. (Түркия) пайдасына шығарып, оның талапарызының талаптарын қанағаттандырды. Сот шешіміне сәйкес, «БТА Банк» АҚ талапкердің пайдасына мерзімі өткен борыш бойынша жыл сайынғы пайыздық мөлшерлемесі 22.5%-бен кепілдік берген қарыз сомасын БТА Банкі мен БТА Секьюритис жауапкерлерінен ортақ өндіріп алу қаулы етілген. 11 наурызда Түркия, Ыстамбұл қ. 1-ші сатысындағы Экономикалық сотының шешімі негізінде Sekerbank T.A.S. 17,083,367,220 дана көлемінде БТА Секьюритиске тиесілі, сондайақ TurkiyeVakiflarBank T.A.O.-дан (Түркия) ELT LojistikLtd. Şti. (Түркия) алған қарыз бойынша берілген «БТА Банк» АҚ кепілдігінің қамтамасыз ету ретіндегі акцияларының жалпы санынан қалған 13.53%-на бұғат қойылды. 29 сәуірде көрсетілген сот шешімін орындау аясында Sekerbank T.A.S. БТА Секьюритиске тиесілі 9.5% акция топтамасын өткізу бойынша сауда-саттық өтті. Бұл саудасаттықта Sekerbank T.A.S. қатысты, аталған Банк сауда-саттықтың жеңімпазы атанды. Sekerbank T.A.S. акцияларын сатуына байланысты, 5 мамырда сауда-саттықты болдырмау туралы өтініш берілді және сонымен сот талқылауы жүргізілетін мерзімге сатып алушыға акциялар топтамасын және нақты үкім шыққанға дейін Талап қоюшыға (TurkiyeVakiflarBank T.A.O. (Түркия)) ақшаны табыстау тоқтатылды. Аталған сот талқылауы Turkiye Vakiflar Bank T.A.O. пайдасына шешілгендіктен, 29 маусымда консультанттарға сауда-саттықты болдырмау туралы берілген өтініштен бас тарту туралы хат жіберілді, сот жауап берушілерді сауда-саттық сомасынан 10 % мөлшерінде мемлекеттік баж төлеуін міндеттеді. Берілген мәліметпен қатар, 20 маусымда БТА Банкі мен БТА Секьюритис Turkiye Vakiflar Bank T.A.O. талаптарын қанағаттандыру туралы сот шешіміне аппеляциялық шағым берді. Консультанттардың пікірі бойынша, соттың аталған шешімі мен оны орындау бойынша TurkiyeVakiflarBank T.A.O. (Түркия) кейінгі әрекеттерінен Түркия заңнамасын бірнеше рет бұзғанын көруге болады. Осыған байланысты, «БТА Банк» АҚ мен БТА Секьюритис TurkiyeVakiflarBank T.A.O. (Түркия) әрекеттеріне шағым беру шараларының оң нәтижемен аяқталуына зор мүмкіндіктер бар деп болжайды. Қорғауды күшейту үшін, сондай-ақ қаралып отырған мәселе бойынша ағылшын хұкіметінде сот талқылауына бастама білдіру әрекеттері басталды, осыған байланысты БТА Секьюритис Reed Smith халықаралық заң компаниясымен заңгерлік қызмет көрсетуге шарт жасады. Істің материалдарымен таныса отырып, VakifBank Міндеттемелерді тоқтату туралы келісім (Deed of Release) бойынша қабылдаған бірқатар міндеттемелерді бұзғандықтан, БТА және БТА Секьюритис сияқты Reed Smith да консультанттары ағылшын соты арқылы VakifBank-ін жауапкершілікке тартуға үлкен мүмкіндігі бар. 28
Салық салу Топ қызметі елдерінің коммерциялық заңнамасында және әсіресе, салық заңнамасында бір түсіндірмеден артық түсіндірмесі бар ережелері болуы мүмкін. Бұдан басқа, салық органдары тарабынан Топ қызметінің мәселесі бойынша еркін түрдегі пікір білдіру тәуекелі бар. Егер Басшылықтың заңнаманы Топ қызметіне қатысты талқылауына негізделген қандай да бір нақты әрекеттері салық органдары тарабынан дау тудыратын болса, бұл қосымша салықтардың, айыппұлдардың және өсімпұлдардың есептелуіне әкеп соғуы мүмкін. Осындай белгісіздік қаржы құралдарын бағалауға және мәмілелер бойынша баға көрсеткіштерінің нарықтық деңгейін анықтауға қатысты болуы мүмкін. Бұдан басқа, осындай белгісіздік салық салынатын кірісті төмендету ретінде клиенттерге ұсынылған несиелердің құнсыздануына қатысты сақтық қорларды қалыптастыру және қалпына келтіру бойынша уақытша айырмашылықтарды бағалауға қатысты болуы мүмкін. Топ Басқармасы барлық ықтимал салық есептеулерінің жүргізілгеніне сенімді. Корпоративтік салық бойынша шығыспен байланысты резервтер әр есептік кезең соңында қаралады және ең үздік бағаны көрсету мақсатында түзетіледі. Операциялық орта Дамушы елдердің, соның ішінде Қазақстанның нарығы басқа дамыған елдердің тәуекелдерінен өзгеше экономикалық, саяси, әлеуметтік, сот және заңнамалық тәуекелдерге ұшырауға бейім келеді. Қазақстанда бизнес жүргізуді реттейтін заңдар мен нормативтік актілер бұрынғыдай жылдам өзгеріп тұруы мүмкін, оларды әртүрлі түсіндірудің мүмкіндігі бар. Қазақстанның дамуының болашақ бағыты көбіне мемлекеттің салық және ақшалайкредиттік саясат шараларымен, қолданылатын заңдары мен нормативтік актілерімен, сондайақ елдегі саяси жағдайдың өзгерулерімен анықталады. Қазақстанның мұнай мен газды ауқымды көлемде өндіруіне және экспорттауына байланысты Қазақстанның экономикасы әлемдік нарықтағы мұнай мен газдың бағасының өзгеруіне аса сезімтал. 2014, 2015 жж. бойы, сондай-ақ бірінші жарты жылдығында энергоресурстар құнының айтарлықтай төмендеуі экспорттық түсімнің барынша қысқаруына әкелді. 20 тамызда Үкімет пен ҚРҰБ теңгенің еркін құбылмалы бағамына негізделген жаңа ақша-кредит саясатына ауысуы жөнінде хабарлады және валюталық дәліздің күшін жойды., сондай-ақ бірінші тоқсанында теңге негізгі шетел валюталарына қарағанда едәуір құнсызданды. Топ басшылығы экономикалық жағдайдың ағымдағы өзгерістерін бақылайды және көз жетерлік болашақта Топ бизнесінің тұрақтылығын қамтамасыз ету және дамыту үшін қажет деп санайтын шараларды қабылдайды. Алайда, қазіргі таңда экономикалық жағдай іші өзгерістердің Топ қызметінің болашақ нәтижелері мен қаржылық жағдайына әсер етуін анықтау қиын. 16. Байланысты Тараптармен Операциялар Байланысты тараптар немесе байланысты тараптармен жасалатын операциялар 24 «Байланысты тараптар туралы ақпаратты ашып көрсету» ХҚЕС (IAS) берілген анықтамаға сәйкес бағаланады. 29