Swobodni a pohibliwi

Transkript

1 KATOLSKI P ISSN Časopis katolskich Serbow Załoženy 1863 Wudawa Towarstwo Cyrila a Metoda z.t. čisło meje 2015 Swobodni a pohibliwi Směm wo Sněholince a sydom palčikach powědać? A wo sydom rapakach abo wo wjelku ze sydom kózlatkami? To radšo nje sčinju, wšako tute sta wi znički derje znajeće. Znajeće je jako bajki. Bajki pak njejsu štyri sće nja Noweho zakonja. Ale: Tež sćenja chcedźa derje powě dać, putajo powědać. Wo sebje sćenik Jan so wo to prócuje, zo swoje sćenje jako teologisce wu měłsku twórbu natwari. Hdyž kedźbliwje čitamy, móžemy tu wje le wuslědźić. Skedźbnjam na wosebitosć: Lič ba sydom hraje w bibliji wulku rólu. W sydom dnjach je Bóh swět stworił. Sydomručny swěčnik steješe w templu w Jeru salemje a pokazowaše na Božu přitomnosć. Duch Swjaty ma sy dom darow. Tež sćenik Jan zna ješe ličbu sydom jako swjatu ličbu. Ličbu sydom nje mó žemy dźělić. Ju mějachu za symbol Boži. W sćenju po Janu skutkowaše Jězus sydom dźiwow. Ale tež na druhim městnje zetkamy so w sćenju po Janu z lič bu sydom. Jan chcyše na cha rakter Boži pokazać. A tak po wěda Jězus po Janu cył kownje sydom króć wo sebi w tak mjenowanych wuprajenjach ja sym. Někotre z nich hnydom z hłowy znajeće: Ja sym prawda a žiwjenje ; Ja sym chlěb žiwje nja ; Ja sym swětło a dal še. Zaso hinaše słowo smy sły še li zašłu njedźelu: Ja sym do bry pastyr. Wšitke tute wuprajenja ja sym su podobnje natwarjene. Na spočatku praji Jězus wo sebi w jednorym wobrazu: Ja sym chlěb ; Ja sym durje a po dobnje. Jězus předstaja so nam we wobrazu, kotryž zna jemy. Móžemy wobraz na njeho pře njesć a kóždy raz jednu z kaj kosćow Božeho Syna spóznać. Po tutym zjewjenju Božim we wobrazu slěduje kóždy raz pře prošenje. Směmy k Jězusej přińć. Štóž to čini, dóstanje slubjenje Jězusa: Štóž za mnu dźe, ; Štóž do mnje wěri,... Tež tutu njedźelu słyšimy tajke słowo. Jězus praji: Ja sym wi nowy pjenk a wy prućata. Štóž Bjez pjenka njemóže prućo płody njesć. wostanje we mni a ja w nim, tón po njese wjele płodow, pře tož bje ze mnje njemóžeće ničo činić. Štóž njewostanje we mni, bu dźe zaćisnjeny kaž prućo a ze schnyje ( ) Jeli wostanjeće we mni a moje słowa we was, pro šće, wo čožkuli chceće, a dó stanjeće. (Jan 15,5 sć.). Jězus powěda wo sebi we wobrazu. Wón wozjawnja so we wo brazu Ja sym winowy pjenk. Nět ko móže sej naša fantazija hrajkać, a móžemy wobraz wumo lować. Ale chcu jeno na jedyn aspekt pokazać, dokelž je po mojim měnjenju cil tutoho sło wa: Winowy pjenk a prućata su zwjazane. Winowy pjenk bjez prućatow je bjezzmyslny. Pru ćata pak dóstawaju swoju móc jeničce wot winoweho pjenka, z kotrehož móža płody njesć. Winowy pjenk a prućata słu šeja hromadźe. Tak je tež z Jě zusom a z nami. Jězus měni ru nje to, hdyž praji, zo by mjez nami wo stać chcył a zo bychmy my při nim wostali. Naš čas je chwatniwy. Dyr bimy so přeco zaso přeměnić, dyr bimy přeco znowa nastać, nje směmy stejo wostać. Při nim wo stać, kaž to Jězus měni, njerě ka, zo prosće wostanjemy, za sta njemy a jeničce přeco wró ćo hladamy. Wostać, kaž to Jě zus měni, je něšto dy na miske. Je pohibliwe, dokelž čini nas pohibliwych. Wostanjemy w Jězusu a wón wostanje we Foto: kna nas. To sčini nas swobodnych a pohibliwych. W tutych tydźenjach za bě ramy so z nowinkami a powědamy wo změnach w našich wo sadach. Budźe wšitko hinak? Što wo stanje? Što chcemy, zo by wo stało? Hdźe móhło so něšto změnić? To su prašenja, z kotry miž dyrbimy so w přichodźe zaběrać. Na kromje: Sym wjackróć ličił. W Drježdźansko-Mišnjanskim bis kopstwje smy woprawdźe sydom serbskich wosadow. Ma to wuznam abo nic? Myslu sej, zo wšojedne, ke kotrym do pó znaćam dóńdźemy to, štož swjata ličba sydom sym bo lizuje, wostanje: Bóh je do bro ći wy a miłosćiwy, a lubuje swój lud. Móžemy Chrystusej do wě rjeć. Wostanje we nas, jeli wo sta njemy we nim. Potom móže so změnić, štož chce. Dr. Jens Buliš

2 Njesebičnosć słuša k měšnikej Zašłu njedźelu dobreho pa styrja, 26. apryla, je bamž Franciskus w Romje 19 diakonam měš nisku swjećiznu wudźělił. Na wobrazy bohata rěč swja teho wótca je wšak mjeztym derje zna ta a zwjetša tež wob lu bowana. Tuž so ani nowo wu swjećeni njedźiwachu, hdyž jim praješe: Měšnik, kiž je jenož za swo ju zabawu a za sebje žiwy, je paw, je wohidny. Měšnik měł wu trobu wěriwych docpěć, hewak jeho słowa skerje škodu na činjeja hač zo dobre wuskutkuja. Wosebje sakrament pokuty je bamž nowym měšnikam na wutrobu kładł. Wy sće w spo wědnym stole, zo byšće wodawali, nic zo byšće zasudźowali, rjekny jim swjaty wótc. Potom po ruči prědowanja derje při- We wysokej starobje 93 lět je pjatk, 24. apryla, zasłužbny něhdy ši minister za wonkowne na ležnosće Władysław Bar toszewski zemrěł. Pólska a mnozy jeho přećeljo po cyłej Eu ropje žaruja wo dalo ko widneho a zmu žiteho muža, kaž jeho zwjaz kowa kanclerka Angela Mer kel pohódnoći. Nimo swo jeho politiskeho dźěła bě wón historikar, publicist a wodźacy za stupjer pólskeje katolskeje in teligency. Wosebje w času de mokratiskeho spjećowanja wo pokaza so jako wojowar za na rodnu a nabožnu swobodu w swojej domiznje. Bamž da nowoměšnikam jasne słowa na puć. Bamž so za wopory zemjerženja w Nepalu modlił a napomina k solidarnosći Modlu so za wopory, za zranje nych a za wšěch, kotřiž dyrbja pod tu tym njezbožom ćerpjeć, praji bamž zašłu njedźelu, 26. apryla, po připoł dnišim mo dle nju před ludźimi na Pě trowym naměsće w Romje. hotować. Štóž Bože słowo mjez čłowjekami wozjewja, njesmě wo studle prědować, ale ma radosć mjez wěriwymi šěrić. Boža mša tež njeje kumštny ritual, ale pokročowanje Jězusoweho Muž wujednanja njeboh Něhdyši pólski wonkowny minister Władysław Bartoszewski zemrěł Władysław Bartoszewski je so wosebje pólsko-němskim poćaham wěnował. Za čas okupacije bě jako wobdźěleny na Waršaw skim zběžku ja ty w Auschwitz skim kaceće. Po Druhej swě towej wójnje běše krót ki čas ze swo bodnym žur nalistom. Po tom tyknychu ko mu nisća angažo wa ne ho ka to li ka na šěsć a poł lěta do jastwa. Po pušćenju pisaše předewšěm za Foće: kna wo pora, wuzběhny bamž. Mjez wu swjećenymi bě dźewjeć Italčanow, tamni dźesaćo pak z Južneje Koreje, Kolumbiskeje, Chi le, Ma dagaskara, Peru, Chor watskeje a Indiskeje. KP/kna Zdobom apelowaše, darniwi a solidarni być. Po tysacach ličaca syła smjertnych wo po row je po cyłym swěće so bu žel nosć a spon tanu po moc li wosć wubudźi ła. Caritas In ter national přewostaji hny dom eurow. Tež po mocny skutk maltezow je z tea mom nuzneje pomo cy hi žo na měst nje. Caritas international ma daro wanske konto za wopory zemjerženja w Nepalu pod IBAN: DE , BIC: BFSWDE33KRL za rja dowane. KP/kna Glück z dialogowym procesom spokojom Prezident Centralneho komiteja katolikow Němskeje, Alois Glück, chwali sej dialog mjez bis kopami a lajkami. Wo te wrje nje a kon trower snje hodźi so nět ko wo re formach w cyrkwi dis kutować, rjekny wón sobotu, 25. apryla, w roz mołwje ze sćelakom Radio Va tikan. Před šty rjomi lětami njeby to ani před stajomne było, měnje še najwyši zastupjer ka tolskich lajkow Němskeje. Alois Glück zwurazni, zo je wosebje de bata wo róli žony pokročowała a zo dó stawa přeco wjace z nich zamołwitosć a nadawki na diecezanskej runinje. Njehladajo na to měło so hišće konkretnišo disku tować, kak hodźeli so mě njenja wosadnych wobšěrnišo zwěsćić. KP/kna Kra kowski katolski tydźenik Tygodnik Powszechny. Mjez 1982 a 1989 wučeše na Ber lin skim wědomostnym kole gu a na uniwersitach w Mni chowje, Eich stätće a Augsburgu. Za swo je mjezynarodne wuznam ne dźěło dósta mnohe statne při póznaća, na přikład Wulko křiž zasłužboweho rjadu Něm ske je zwjazkoweje republiki, za swoje politiske skutkowanje za Eu ropu Mjezynarodne myto Adal berta, ale tež Měrowe myto něm skeho knihikupstwa. Israel ski stat spožči jemu čestne sta ćanstwo. KP/kna Dotalnu propstowsku cyrkej profanizuja Z Božej słužbu rozžohnuje so tutu njedźelu, 3. meje, prop stowska wosada w Lipsku ze swojej nět čišej farskej cyrkwju Swja teje Trojicy. Wona pozhubi z tak mjenowanej profanizaciju swo ju funkciju jako swjećeny Boži dom. Přicho dnu sobotu, 9. me je, po swjeći biskop Heiner Koch nowu propstow sku cyrkej w centrumje města, kotraž je naj wjetši cyrkwiny twar wu cho dneje Němskeje po zno wa zje dno ćenju. Njewšědny akt profanizacije předwidźi, zo so Najswjećiše z ta ber nakla a do wołtarja za po łožene relikwije wuwozmu a na druhe městno přenjesu. W konkretnym padźe jedna so wo powostanki swjateho Albertusa Magnusa, cyrkwinskeho wuče rja z 13. lětstotka. Zdobom so wěč - na lampa hasnje. Hač k po swjeće nju noweje cyrkwje su Bo že słuž by za wosadu w do tal nej kapale za dźěłowe dny. Što ma so potom z dotalnej prop stow skej cyrkwju stać, nje je hi šće jasne. Najwjace fak to row rě či za to, zo ju zwot tor ha ja. KP/kna Cyrkwje na krajnej zahrodnej wustajeńcy Po tym zo bu w Oelsnitzu sobotu, 25. apryla, 7. krajna zahrodna wustajeńca Sakskeje wotewrjena, su tam na hłownym jewišću na druhi dźeń po połdnju ekumenisku Božu słužbu swjećili. Hač do 11. oktobra poski ćeja wšelake zarjadowanja, přizjewi ekumeniski při ho towanski kružk w Oelsnitzu. W cyr kwinskim pawiljonje je wšědnje připołdnju nyšpor. Wokoło njeho móže sej wopytowar bibliske rostliny wobhladać. Nimo toho maš tam instalaciju k te matice dźesać Božich kaznjow. KP/kna J Ze swjatym wótcom modlimy so w meji: 1. Modlimy so, zo bychu so ludźo ćerpja cym chorym a chudym přiwobroćeli. 2. Modlimy so, zo by swjata Marija skrućiła zwólniwosć, so ke Chry stusej wuznawać. K P 3. meje 2015 strona 128

3 Wot septembra 2003 do apryla 2015 skutkowaše farar Měrćin Deleńk w Kulowskej wosadźe jako dušepastyr wosebje serbskich wěriwych. Wosada so z nim zašłu njedźelu, 26. apryla, roz žohnowa. Na swjatočnych dopołdnišich kem šach spěwaše chór Bratrow stwa. Tež dźěćaca a młodźin ska šola kaž tež mini stranća Božu mšu wobrubichu. Na kóncu podźakowa so Sonja Hrjehorjowa, předsydka Bra trowstwa, fararjej Deleńkej za jeho skutkowanje w Ku lowskej wosadźe prajiwši: Nam sće w tutych lětach jara k wutro bje zrostł. Damy Wam nje rady woteńć. Waše dźěło běše spo móžne a stajnje na dobro na šeje serbskeje wosady. Wupra jam Wam za wšitko z cyłeje wu troby w mjenje serbskeho dźě la wosady a našeho towarstwa Bratrowstwa: Zapłać Wam to Bóh! Přeprošenje fararja Deleńka k Swój patronatny swjedźeń woswje ćichu wobydlerjo a při stajeni Domu swjateho Jurja w Kamjencu štwórtk, 23. apryla. Před dźesać lětami poswjeći te hdyši Drježdźansko-Miš njan ski biskop Joachim Reinelt no wu a mo dernu hladarnju. Běše to tehdy zmužity rozsud Ka mjenskeje katolskeje wo sa dy, so pod nawodom mjeztym zemrěteho fararja Josefa Kusch nika za nowotwar rozsudźić a do talny woblubowany dom zwot torhać. Prěnje zakłady hla danja staršich ludźi połoži pak hi žo w lěće 1930 farar Jurij Rje da. Serb ski farar skutkowaše w Ka mjencu 30 lět a je pjenjezy hromadźo prě nju starownju na twarić dał. We wšěch lětach su Ka mjenskej wosadźe tež serb scy wěriwi přisłušeli. Na wšitke tu te spomóžne časy smy na swja točnej Božej mši w cyrkwi swj ateje Marije Madleny dźa kliwje spominali a Boha wo jeho žohnowanje prosyli. Starobiskop Joachim Reinelt je rady přijěł a Božu mšu zhromadnje z wosadnym fararjom dr. Michaelom Kleinerom swjećił. Biskop wuzběhny w swojim prě dowanju wažnu słužbu bli- Damy Wam njerady woteńć Kulowska wosada so z fararjom Měrćinom Deleńkom rozžohnowała K P 3. meje 2015 strona 129 Předsydka Bratrowstwa, Sonja Hrjehorjowa, so fararjej De leńkej na kóncu Božeje mšě podźakowa. Foto: W. Neubert Róčnicu dostojnje swjećili Nowy Dom swjateho Jurja w Kamjencu před dźesać lětami poswjećeny zhromadnej snědani a bjesadźe do stana na łuce za starej šulu sćěhowaše jara wjele wěriwych kóždeje generacije. Při tym knježeše wulkotna nalada. Wje le dźěći, młodostnych a do ro sćenych žonow běše w na rod nej dra sće přišło. Fararjej Deleńkej zwuraznichu mnozy wutrobny dźak za jeho skut kowanje w Kulowskej wosa dźe, ale tež za jeje hranicami, wosebje za serbsku dekanatnu młodźinu. Sulšečanska pěstowar nja, ministranća, holča šola, dźiwadłowa skupina Bra trowstwa a němski cyrkwinski chór z Kulowa podźakowachu so jemu ze swójskimi přinoškami. Cyrkwinske předstejićerstwo a wo sadna rada, Kulowski wo sadny farar dr. Wolfgang Křesák zwu raznichu fararjej Deleńkej dźak a dobre přeća do při choda. Na třoch taflach pokaza so z pomocu fotow přehlad wo skutkowanju fararja Deleńka ja ko měšnika, křižerja, wučerja nabo žiny kaž tež jako podpěraćela Bra trowstwa a druhich skupin. Wón sam so za wšo dobre w mi njenych lětach podźakowa, pro šeše pak zdobom wo wo daće, je-li tola někoho z wo pačnym słowom njewotpohladnje zra nił. Zwurazniwši, zo je so w Ku lowskej wosadźe derje čuł, wu přa wšitkim wšo dobre do při choda a Bože žohnowanje. M. Neubertowa Pěstowarske dźěći wobrubichu swjatočnu Božu mšu ze starobiskopom Reineltom. šemu, kotruž mamy přeco zas z lubosću wukonjeć. Skupina pěstowarskich dźěći Do mu swjateho Bjarnata kemše ze spěwčkom rjenje wobrubi. Ma ły chór přistajenych kaž tež ewan gelski kantor Michael Pöche na pišćelach a jeho mandźel ska na pišćałce spožčichu Bo žej słužbje w derje wopytanej cyr kwi swjatočny raz. Kemšam při zamkny so zhromadny wobjed z přijomnej bjesadu. W zašłych lětach hladanskeje a za staranskeje słužby smy wje le do brotow nazhonili, za čož smy Foto: pr Bo hu dźakowni. Dźak słu ša pak tež wobydlerjam a jich při wuznym, mnohim čest no hamtskim pomocnikam a wšit kim přistajenym. Do wě rjej my so Bohu, zo by Dom swja teho Jurja dale ze swojim žo hnowanjom přewodźał. W. Brězan

4 Zjawnje wotprawjeny a spaleny Jurij Ryćer krótke žiwjenje serbskeho katolskeho młodostneho na kóncu 18. lětstotka Jurjo, Jurko abo Juro, njewěmy, kak su staršej a wjesnjenjo hólca wołali, kotryž je so lětsa w me ji před 240 lětami w Hórkach na rodźił. Móžeš dźensa hišće za pisanje křćeńcy w Chró sćicach na farje w křćenskej kni ze pod lě tom 1775 čitać: 16. maji mane hora 4ta natus, eodem die a R. D. Capel. Michaele Sa renk baptizatus Georgius, Joa nis Rötschera et Magdalena fi lius. Potajkim 16. meje rano w štyrjoch narodźeny a na sams nym dnju wot kapłana Michała Zarjenka wukřćeny, to rěkaše ły Jurij měješe hižo na spo čatku swojeho žiwjenja njemało stresa, při čimž kmótřa Jakub Be ser, Matej Nowak a Herta Hic kec jeho přewodźachu. Hakle 18 lět pozdźišo o zaso ma- ně što słyšimy wo Jurju, samo ofi cielnje w nowinje. 17. wem bra 1793 pisachu wo nim no- Bu dissinische wöchentliche Nachrichten, ale nic w po zitiwnym zmysle: Am 11. des Abends in der sechsten Stunde brannte zu Zescha des Frei gärt ners Zschechs Gut nebst Scheune und Stallung ab. Dieses Feuer ist von einem beim Nachbar in Dien sten gewe senen Kuh hirten n a- mens Georg Ritscher, aus Horka gebürtig, einem Knaben von 16 bis 18 Jahren, angelegt wor den. Er ist bereits in ge fänglicher Verwahrung und hat die schändliche Tat eingestanden. nden W Konjecach na kwasu pobył Dźeń swjateho Měrćina 1793 bě póndźela a za njeho nje zbožow ny dźeń. Wutoru, 12. nowem bra, běše w Konjecach kwas. W Ralbičanskej wěro wanskej knize móžeš čitać zapisk fararja Handrija Šołty (z Noweje Wsy pola Kulowa), zo je wón na tutym dnju zwěrował Jakuba Šołtu, syna wjesneho šołty (drje z Ralbic), z Hertu, dźowku Bosćija Pornacza z Konjec. Wobaj bě štaj krejnaj přiwuznaj tře ćeho stopnja a trjebaštaj wosebitu di spensu. Jurij Ryćer tež tam dóń dźe, nic jako prošeny hósć, ale w nadźiji, zo něšto z kwasneje jědźe za chudeho prošerja Wujimk z Chróšćanskeje křćenskeje knihi zwo stanje. Njewědźeše, zo budźe tónle dźeń za njeho zdobom posledni dźeń w swo bodźe. Ralbičanska Šołćina Jurja na rěča, hdźe je słužił a potom hač je wón snano woheń w Še- šowje zamiškrił. Překwapjeny něhdyšikruwjacypastyrpřizna přizna, zo je na tym wina. A hišće samsny wječor wza jeho Ko nje čan- ski wjesny sudnik do aresta. Dwaj dnjej po kwasu wjedźeštaj wjes naj mužej młodeho jateho ni mo Róžanta po znatym puću do klóštra. W klóšterskim jastwje Tamniše jastwo, dźensniša farska wikarija, bu jeho nowy kwartěr. Hižo na dnju při chada, 14. no - wembra 1793, swja teho Jana (24. junija) słuže še w Šešowje na Mrózec kuble za pastyrja kruwow. Jeho słužb ny knjez pak po zdaću nje běše z wukonjanym dźěłom mło dostneho spokojom. Tři tydźenje do toho bě jeho z dwo ra wu ćěrił a jemu kazał, zo měł k čertej hić. W protokolu so konkretna přičina njemjenuje. Snano bur hladajo na při cha dźacu zymu pastyrja hižo nje trje baše abo je jenož chcył mło deho Ryćerja tunjo wotbyć? Abo bě Jurij něšto zworał? Wjećba za poćerpjenu njeprawdu za počachu jeho přesłyšować. Akta leži w kló šterskim archiwje. Na spo čat ku je ho klóšterski zastojnik Karl Hot tenroth, zamołwity za su dni ske ležnosće, na po mi na še, zo měł na- hnydom wěrnosć rjec, he wak so jenož čas pře py to wa nja po dlěši a wjetše kóšty na sta nu. Ale Jurij nje činješe ani će že, ani nje prěješe. Ně jeho pro blem je rěč. Nje wobknježeše něm činu ani po kuskach. Zdo bom bě anal fa bet. Tohodla bu w ak će za pi sa ne, zo je přisažnik kló šterskeho su dnistwa Bosćij Rynć z Kukowa tołma čenje pře wzał. Jurij měješe najprjedy swoje personalije wobkrućić. Dźiwach so aktu čitajo, zo praješe, zo je 14 lět. Poprawom móhł swoju pra wu starobu wědźeć. Wot Jurij Ryćer poda so do Trupina, hdźež so jeho nan skromnje ži- wje še. Tež Jurij spyta sej ze žebrjenjom swój wšědny chlěb wob starać. Tola jemu za chadźe še we hłowje tale nje prawda, zo bu bjez mzdy pu šće ny. Złó stni stwo sa - me z krótkimi kimi sa dami wo suje. Cituj tuju pi- z K P 3. meje 2015 strona 130 něm sko- rěč neho pro tokola: To hodla je za šłu póndźelu,,p po kim 11. to hole taj- mě saca, so wot doma do Še šowa podał z wotpohladom tam zapalić. Wječor bě do Še šowa dóšoł a wza sej woheń z městna, kotrež bě jemu znate, dokelž tam pastyrjo wodnjo sy dachu. Z tutymi žehliwymi kru chami dźěše hač k zahrodnikej Abrahamej a słomjanu třěchu chěže zapali. Potom poda so za so na puć do Trupina, ale zna zdala hišće dočaka, doniž so prawje njepaleše. Nětko so Hottenroth prašeše, če hodla je Abrahamowy statok za palił a nic Mrózowy? Jurij Ryćer měnješe, zo so njeje do wsy zwažił a njewědźeše, kak móhł k Mrózowej chěži přińć. My sleše sej, zo so Mróz sobu wotpali, do kelž běše susod Abrahama. Wu kónc jeho akcije běše, zo so jeho něhdyšemu knjezej ničo stało njeje, ale njewinowaty Abra ham Czech bě wšo zhubił. Ju rij přizna, zo su jemu sylzy bě želi, hdyž je woheń widźał. To la njemóhł prěć, zo je sej tehdy přał, zo by so zahrodnik Mróz, jeho něhdyši słužbny knjez, sobu wotpalił. Nětko pak sej tole hižo njepřeje a njeby tež za to ničo činił. Jurij Ryćer samo na sebi njezda so kriminelny być, přetož nje ćekny ani njeprěješe, byrnjež jeho drje zapalerstwo ani ni chtó widźał njeje. Snano scyłanjewědźeše njewědźeše, zojeztutym z wu znaćom hižo swoje žiwjenje přě hrał, a tež najlěpše za ki wanje njemóže jeho před šćěpowcom wuchować. W Sakskej płaćeše hišće stara za sa da, štóž zapali, toho ru nje to- tak spala a to sa mo sku ći ćelow wot 14. ži wjenskeho lěta. Powěsć wo wohenju w Še šowje a młodym zapalerju běše so runje tak kaž woheń po cyłej wokolinje roznjesła. Hižo dźeń po přesłyšowanju pisaše zastoj nik Njeswačanskeho mjan skeho sudnistwa, Im ma- zenuel Gottlob Gössel, w nadawku swojeho knjejstwa, Isaaka Wolf ganga swobodneho knjeza von Riesch ( ), wy soko česćenej abatisy Bern hardźe Kel lner ( ), hač je pra wje zasłyšał, zo je sku ćićel w kló štrje are stě ro wany? W tutym padźe prosy wo wu daće za za ru nanje dotalnych wu dawkow a popłatka, zo by so skućićel přez za Šešow při słuš nu su dnisku wyš nosć po chło stał. Zdo bom při pisa, zo je jeho wyšnosć w po dobnych padach zwól niwa, na přećo klóštrej ru-

5 spěwčk. Wo baj staršej nje móže štaj či tać a pisać. Njejstaj Jurja do šu le słałoj, a wón je pječa w bě hu žiwjenja jenož tři razy w cyr kwi był. Wótčenaš je po swójskim wu pra je nju jeno tohodla dyr bjał na wuk nyć, zo by při pro- šenju jón před- nje tak je dnać. Přihłosowacu wot mołwu aba tisy poda klóšterski bohot Carl Heinrich von Zetschwitz nad Pěskecami. Hižo 17. no wem bra přińźe z Nje swačidła su dniski běrc Müller po Jurja. Je ho wosud bě dawno jasny, byr njež so młyn justicy hišće chwi lu wjerćał, doniž kat smjert ny wusud njezwukonja. Cyłe lěto w Budyskim jastwje W Bu dyskim jastwje je přiznał, zo je 7. aw gusta 1791 w Ko mo ro wje nje daloko Rakec pola bura Štrawsa ru nje tak něšto zapalił. Žałostny wo heń je 172 dom skich zni čił. Te hdy nje mó žachu skućićela zwě sćić a po padnyć. W ty dźen skich Bu dy skich nowinach tohodla nětko wo nim pisachu: Theils durch eigenen Hang, theils durch vernachlässigte Erziehung ziehung, reiften in seiner Seele Bosheit Njewěmy, hdy su Jurja Ryćerja do Budyskeje Fronfesty na hrodźe přepołožili, w kotrejž je poz dźišo tež znaty łužiski rubježnik Ka rasek sedźał. Bu dissinische wöchentliche Nachrichten čisło XLVI z 29. no wembra 1794 nam pře radźeja, zo je tam hač k wot pra wjenju zaměst njeny był. To rě ka, zo je so drje tež jeho pro ces před Bu dyskim krajnym su dnistwom pře- wjedł. Tu so mje nuj cy w běhu pře słyšowanjow dale wu je wi, zo je Jurij Ryćer tola pyroman był. und Ra che sehr früh, die er anfänglich in verschie de nen Dien sten durch Diebstähle zeig te. Potajkim mě jachu jeho za rodźeneho złó stnika, byrnjež bě chu po mojim přeswědčenju so cialne poměry a sła by star šiski dom na zru- dnym wosudźe mło dostneho wina. Lětak k informaciji přihladowarjow W časopisu Lausizische Monats schrift 1794 druhi dźěl je na stronach 430 do 435 pod nadpismom George Ritscher, ein Mord brenner. Zur Warnung. lě tak wotćišćany, kotryž bu ludźom na dnju wotprawjenja pře daty. Tam wučitaš na drob niše informacije wo za hub nym wu wiću skućićela. Ru nje tak je na štyristronskim ło pje nu wi- dźeć gra grawoćiwa wa drjeworězba rěz a wot po wě dny her man kowy Wujimk z přesłyšowanskeho protokola; wotprawjenski mječ, wustajeny w Budyskim Měšćanskim muzeju Foto: Jürgen Matschie Mała kulowata swětła wěža srjedźa je tak mjenowana Frohn feste w Budyšinje. Foto: rl; repro: SKA njesć móhł, dokelž sej to mnozy da ri- ćeljo ža dachu. Pječa je Chró- šćanski farar Matej Just ( ) je ho napominał, so tola w na bo ži nje wuwučować dać. Po dar mo. Njeznaty awtor lě ta- ka tež po wě daše, zo jeho młód- ši bratr da le po prošenju cho dźe- še, mě sto toho zo by sej słužbuu py tał. Haj, wón rysuje Ry će rje- cow ja ko asocialnu swójbu. Wo Ju rju pak pisa, zo je wo by dle- rjow po trjecheneju wsow Ko- mo rowa a Šešowa wo wo daće pro sył. A da le naspomnja, zo je za su dźe ny bjez kóždeje zru do- by hladajo na bližacu so smjerć był. Wšako bě měnjenja, zo by tak a znak jó nu wumrěć měł. Sna no je lěto w jastwje jeho tak zmotało, zo zdaše jemu smjerć wu móženje? Njewěmy, kak jemu w duši bě še! Hač su swójbni jeho pře wo dźeli? Mać běše hižo njeboh. Aw tor pak wu zbě huje jeho do kładne nabožne přihotowanje na swój posledni dźeń, kaž zo by něšto na chwatać chcył. Pjatk do 1. adwenta 1794 je z 19 lě ta mi na šafot stupił před syłami wćip nych a znatych, zawěsće tež z Chrósćic a Hór kow. Wotprawjenje z mječom W nowinskej rozprawje rěka: Nach geführter Untersuchung ward er zum Feuer verdammt; je doch in Rücksicht seiner grossen Unwissenheit und nachtheiligen Erziehung ward er dahin begnadigt, daß er ent hauptet und nachher sein toter Körper zu Asche verbrannt werden solle. Ze wšeje wokoliny běchu so ludźo dopołdnja 28. no wembra 1794 w Šešowje zešli, zo by chu sej krawny spektakl wobhladali. Tak znajmjeńša pisa wučer Měrćin Kral w swojej knižce Stawizniske powěsće z našich serbskich wsow, wušłej 1935 w Budyšinje. Nic před pisa ne, ale powšitkowny uzus bě, po móžnosći skućićela na městnje njeskutka wotsudźić. Ko try kat je wusud wuwjedł, nje je w Budissinische Nachrichten zapi sane. Hladajo na Jurjowy w Bu dyšinje přewjedźeny proces, ho dźi pak so rjec, zo je zawěsće Bu dyski kat Johann August Zipser jeho wotprawił. K wotćeću hłowy wuži drje katowski mječ swo jeho prjedownika Bal thasara Zipsera, kotryž móže sej kóždy w měšćanskim muzeju wob hladać. Wótro mječa je 85 cen timetrow dołhe a sydom cen timetrow šěroke. Grawura ma sćěhowace łaćonske hrónčko GLORIA IN EXCELSIS DEO BUDISSINA MDCLXXIV (Chwa ła Bohu we wyšinach, Budyšin 1674). QUID QUID AGIS PRUDENTER AGAS ET RESPI- CE FINEM (Štožkuli či niš, měł mu drje činić a wobmysli wukónc). Wot prawjenski mječ je tak mjenowany Bidhänder, kiž měješe so z woběmaj ru komaj brać. Napominanske prědowanje Dźeń po wotprawjenju, prěnju ad wentnu njedźelu, 29. nowem bra 1794, dźeržeše Njeswa čanski diakon Christian Gott lob Hänich napominanske prě dowanje w tamnišej wo sadnej cyrkwi, kaž so zda w němskej rěči. Na zakładźe bi bli skeho teksta wo Jězusowym zaćahu do Jerusalema (Mt 21,1-9) rozkładowaše wón wo sadnym, zo njebychu měli kaž židźa wopačnje sudźić. Cyłkownje 22 stron wobšěrna narěč bu w Budyšinje ćišćana. Zo je młodemu zasudźenemu po sledni puć nimoměry ćežki K P 3. meje 2015 strona 131

6 Płomjenja wysoko k njebju sapali 1. meju 1945 płomjenja palaceje so Róžeńčanskeje putniskeje cyrkwje wuhladali Před 70 lětami bě so w meji 1945 Druha swětowa wójna skónčiła. Po slednje wulke wójnske boje su so tež hišće we Łužicy wjedli. A z časa tutych poslednich třoch tydźenjow wójny su so mi jako tehdy nimale jědna će lětnemu hólčecej mnohe podawki hłu boko do pomjatka zaryli. Wo jednym tule skrótka roz pra wjam. Moja ródna wjes Wutołčicy w Ba ćońskej wosadźe měješe 1945 něhdźe 70 wobydlerjow. Dwaj z nich běštaj žiwnosćerjej, tam ni pak zwjetša ratarscy dźěłaćerjo ryćerkublerja Wilhelma Her manna. Štwórćina wjes njanow běchu katolscy Serbja, tam ni zdźěla ewangelscy Serbja. Po přikazu němskich ofi cěrow hitlerskeho wójska wopušći ně hdźe połojca wobydlerjow z ryćerkublerjom štwórtk, 19. apryla, nawječor wjes a poda so do Sakskeje Šwicy. Tamna połoj ca so na přikazanu ćěkańcu nje poda. Mjez nimi bě naša mać ze mnu a mojimi třomi młódšimi sotrami. Naš nan wšak bě hižo lěta we wójnje w Ruskej. W nocy na 20. apryl 1945 su nas we wsy zwostatych mócne de to nacije municiskeje fabriki Muna po la Rakec zatrašili. Tohodla po da so naša mać z nami štyrjo mi dźěćimi a połnje na kładźe nym rěblkatym wozyčkom na wječor po nahłej wišnjowej aleji k našej wowce Madlenje Zyn dźinej do Noweho Łusča. A tam hač do kónca wójny 8. meje wo stachmy. Ze wsy maš wulkotny wuhlad hač do Žitawskich hór. Z Nowołu šćanami smy dokoławokoło a we wsy samej wjele surowych po dawkow wobkedźbowali. Hdyž to wójnska situacija dowo li, su so wjesnjenjo a tež my dźě ći do směrkanja při jednym ze swjatych křižow róžowc modli li. Najwěsćišo date bě to, hdyž ćehnješe so wot 28. ap ryla hač do 6. meje frontowa linija w De la nach wot Pěskec k Róžan tej, Ser njanam, No wo slicam, Ko slo wej a Šešowej. Tak bě to tež na rjanym wječoru 1. me je. Při ni male wuspěwanym róžowcu při Pěčkec swjatym křižu na do bo něchtó wótře zawoła: Ró žeń čanska cyrkej so pali. A wšit cy so chětro stróžiwši widźachmy w směrje na Ja seńcu, Hórki a Sernjany płomjenja wysoko k nje bju sapać. Wšěm bě jasne, zo so Róžeńčanska swjatnica pa leše. Zrudni a kaž pohłušeni hla dachmy wšit cy na naš Ró žant. Nichtó njemóžeše za přim nyć a za wěrne měć, zo pło mje nja hnadowne městno niča. Ste jachmy cyłu chwilu kaž spro stnjeni a hakle počasu ka pa chu nam sylzy z wočow a wja co ri tež hó rko płakachu. Wšitcy wšak wěmy, zo běchu ru nje poslednje bitwy Druheje swě toweje wójny w Delanach so bu najsurowiše. Tójšto wupale nych, zničenych a ćežko wobško dźenych statokow w Smjerdźacej, we Łazku, Ralbicach a Nje swačidle, zničene wsy Pěskecy, Sernjany, Nowoslicy a Koslow kaž tež nimo Róžanta dal šej wupalenej cyrkwi w Ral bi cach a Njeswačidle běchu sćěh tychle hrózbnych wojo wa njow. Bolostny a zrudny bě to napohlad, jako smy z maćerju na nowu sotru w Róžeńće wopytali. A dźa kowachmy so Bohu, jako zho nichmy, zo bu postawa maće rje Božeje z Róžeńčanskeje swjatnicy před płomjenjemi wucho wana. Procesiony wo škit wsow a ludnosće Wotpalena Róžeńčanska cyrkej Foto: Jurij Kubaš-Worklečanski (SKA) Nimo tradicionelnych pro ce sionow, kaž na Marije wopytanja 2. julija abo na Marije naroda 8. sep tembra, poda so z Łusča we wójnje tež wosebity pro cesion wo škit našich serbskich wsow a jich ludźi do Róžanta. Bě to na Marije kralowny 22. awgusta, na Marije ró žow co weje 7. ok tobra a na Marije bjez hrěšne ho podjeća 8. decembra. Na tu tych procesionach su so prěnjot nje Łusčenjo, Nowo łu sčenjo, Jasčenjo, Nowojasčenjo a Horjenjo wobdźělili. Tež po wójnje su tajke procesiony hišće do Róžanta chodźili, a to jako dźak, zo su wobydlerjo swoje žiwjenje wuchowali a zo njeje so w jich wsach přewjele zni čiło. Stej zhromadny paćer a wućek maćeri Božej Róžeńčanskej tu te wsy a jich wobydlerjow před hrózbnišim škitałoj? Jurij Nuk Napominanske prědowanje był, wučitamy z tutoho prě do wanja na stronje 13: Blaß war seine Jünglingswange To des angst umwölkte seine Stirn zit ternd war sein Gang ab ge brochen seine letzten Worte und Seufzer bebend bestieg er das Blut gerüst und er war tete nun den tödtlichen Schwerdt streich. Ćežke dźěło kata Po tehdyšim wašnju bu wot sudźeny zwjetša na wosebitym natwarjenym šafoće na stólc zwjazany. Potom je kat jeho dru hdy wo wodaće prosył hla da jo na to, štož ma činić. Po wo zje wje nju z Lipska po cha dźa ceho wu suda je za moł wity bohot ka tej tak mje nowany škitny pře wod ga rantował, jeli so jemu je ho krejne dźěło hny dom nje po radźi. Tute ze sylnymi emo ci je mi zwisowace akty wot pra wje nja wubudźichu druhdy roz njem drjenje při hla dowarjow, jeli kat zapraji. Wón wotzady při stu pi a so jónu wokoło sebje zwjert ny, zo by dosahacy wot mach měł, hłowu wotćeć. Mjez dwěmaj rjapowkomaj šije je z wó trom mječa trjechić měł. Dokelž bywaše kat zdobom drač (Ab decker), je ze zahinjenym sko tom zwučować móhł. Nje hladajo na to pak je wot pra wje nje z mječom za njeho wulke fy ziske a psychiske wužadanje by ło. Jeli měješe jónu znateho wot prawić, je zwjetša kolegu pro sył, dokelž by za njeho nutř kow ne haćidło přesylne móhło być. Literarny pomnik Z procesom zwisowace su dniske akty njejsym našoł. Tohodla nje wěmy, čehodla je přepy towanje přez lěto trało. Jurij Ry ćer běše najstarši syn a mě ješe dalšich bratrow a sotry. Z Hór kow pochadźacy spisowaćel Ju rij Koch je ze swojej knihu Wje čor toho dnja Jurjej Ry će rej literarny pomnik stajił. Tehdy běchu zjawne wotprawjenja hižo porědke, dokelž bě smjertne chłostanje po justic nej reformje 1770 na ka pitalne delikty wobmjezowane. W Chrósćicach na šibjeńcy je so po slednje wotprawjenje po dobneho razu 31. awgusta 1804 wot měło. Z Kozarc pochadźacy Jakub Kmjeć bu dla zapalenja we Wudworju runje tak kaž Jurij Ry ćer pochłostany. Michał Anders K P 3. meje 2015 strona 132

7 Wójnska surowosć njesmě so hižo ženje wospjetować Wopomnjenska Boža mša za padnjenych pólskich wojakow W Chrósćicach wopominachu wutoru, 28. apryla, při pomniku na Fulkec hórce a we wosadnej cyrkwi podawki před 70 lětami. Něhdźe 160 pólskich hosći, wosebje ze Żar, je do Łužicy přijěło, zo bychu na něhdźe pól skich wojakow spominali, ko třiž su tule kónc Druheje swětoweje wójny 1945 za swobodu lu dow swoje žiwjenje přisadźili. Po wopomnjenskej swja točno sći při pomniku na Fulkec hór ce podachu so hosćo do Bože ho domu we wsy. Božu mšu w pól skej rěči swjećeštaj kapłan An drzej Maciejewski a farar dr. Daniel Dzikiewicz. Na spočatku po strowi wosadny farar Cle mens Hrjehor přitomnych. Po dźa kowa so jim, zo su do Chró sćic přijěli, zo bychu so tu za pa dnjenych wojakow a zdo bom za wšě wopory Druheje swě to we je wójny modlili. Fa rar na moł wi, zo měli wšitcy kedź bować, zo njeby so tajkale wójnska su ro wosć hižo ženje wospjetowała. Na kóncu poswjeći duchowny nowu wopomnjensku taflu, z kotrejž spomina so w pólskej, serbskej a němskej rěči na 300 ranjenych a njewobrónjenych pólskich wojakow, kotřiž su mjez 25. a 28. aprylom 1945 w Hór kach swoje žiwjenje wo pro wali. Tutu połožichu popołdnju w Hórkach před wjesny swjaty křiž. Božu mšu wobrubi hudźbna sku pina hosći z Pólskeje. Po kem šach zaspěwachu kěrluš při wopomnjenskej tafli za swjateho bamža Jana Pawoła II. a po modlichu so nad rowom monsignora Měrćina Salow skeho, kotryž je 26. apryla před pjeć lě tami zemrěł. J.Šp. Ja sym winowy pjenk a wy prućata Prěnje swjate woprawjenje we Wotrowskej wosadźe Wosom holcow a jeničkeho hólca přewodźeše farar Gabriš Nawka we Wotrowje prěni raz k blidu Božemu. Foto: M. Langnerowa Při rjanym słónčnym wjedrje stupichmy my wosom holcow a je nički hólc njedźelu, 26. jutrow nika, we Wotrowje prěni raz k blidu Božemu. Našu wosa dnu cyrkej su naše maćerje swjedźensce wudebili. My dźěći smy so z knjezom fararjom Ga brišom Nawku nutřkownje w cy łym šulskim lěće na tutón wjeršk w žiwjenju přihotowali. Smy nawuknyli, zo smy jako pru ćata winoweho pjenka my dźěći Bože měnjene. Prjedy hač smy tydźenja do cyr kwje zastupili, knjez farar nas a našich staršich na farskim dwo rje postrowi. Zhromadnje so modlo smy so Bohu dźa kowali. Zdobom smy jemu próstwu přednjesli, zo by nas na tutym dnju wosebje přewodźał. Swjatočny běše zaćah do cyrkwje. Dujerjo a cyrkwinski chór K P 3. meje 2015 strona 133 Hudźbna skupina z Pólskeje wobrubi wopomnjensku Božu mšu w Chró sćicach. Foto: J.Šp. Božu mšu rjenje wobrubichu. Knjez farar je w prědowanju nam a wšitkim wěriwym do poru čił, zo měł kóždy z nas ak tiwny być a zo měli tež druhim pomoc poskićeć. Próstwy smy my prě njo wopra wjenske dźěći přednjesli. W nich smy Boha prosyli, zo by přeco mjez nami był. Chlěb a wino smy knjezej fararjej přepodali. Z pře žohno wanjom buštej z toho Jězusowe ćěło a jeho krej. Skónčnje bě tak daloko. Běchmy k blidu Božemu pro šeni. Syn Boži je so nam dał. Z nazwučowanym kěrlušom Božo, dawaš mi dosć ruma smy so spěwnje za Ćěło Chrystowe, kotrež smy prěni raz přijeli, podźakowali. Popołdnju na nyšporje zwuraznichmy my dźě ći, naši starši a kmótřa z paćerjom a kěrlušom naš dźak za spožčeny sakrament. Zapłać Bóh knjezej fararjej Naw ce a wšitkim pomocnikam, ko třiž su nas wjacore měsacy při hotowali a nam tutón nje zapom nity dźeń wobradźili. Wupra jam swój dźak w mjenje wšěch Wotrowskich prěnjowopra wjen skich dźěći. Amadeja Škodźic

8 P TCM wuhotuje mejski nyšpor Na mejski nyšpor do Róžanta pře prošuje Towarstwo Cyrila a Metoda z.t. Tutón budźe tutu nje dźe lu, 3. meje, w 17. hodź. Hudźbnje wobrubja jón šulerjo Budyskeje hudźbneje šule a jeho wotnožki w Pančicach-Kukowje. Duchowna hudźba W Budyskej serbskej cyrkwi budźetaj tutu njedźelu, 3. meje, we 18 hodź., Michał Donat z Chró sćic a cyrkwinski hudźbny di rektor Friedemann Böhme z Budyšina na pišće lach hrać. W rjedźe Du chowna hudźba zaklinča wuznamne twórby pišćeloweje hudźby Ámen ta F. Lukácsa, Johanna Pachelbela, Johanna Se ba stiana Bacha, Leona Boellmanna a Johannesa Matthiasa Michela. Zastup je darmotny. Wo kolektu so prosy. Wšitcy su wutrobnje přeprošeni. Do Swjateho kraja Drježdźanski biskopski or di nariat skedźbnja na putnikowanje Po bibliskich slědach w Swjatym kraju. Tute wotměje so wot pjatka do pjatka, 18. do 25. septembra. Nawoda budźe farar na wuměnku Norbert Jensch z Drježdźan. Zajimcy měli so hač do 3. julija w or dinariaće pod telefono wym čisłom (03 51) při zjewić. Nadrobny program put nikowanja je pod wozjewjeny. Ministrantska kopańca hakle popołdnju Na koparski turněr su ministran ća ze serbskich wosadow pře prošeni. Tutón wotměje so dźeń po Božim spěću, pjatk, 15. meje, popołdnju w Pěskecach. Za po čatk je so změnił a budźe nětko hakle z nyš porom w hodź. we wjes nej cyrkwičce. AXIS-Duo koncertuje W Njebjelčanskej cyrkwi wuhotuje sobotu, 9. meje, w 20 hodź. AXIS-Duo koncert. Beata Seemann a Klaus Holsten zahrajetaj pod titlom Lux aeterna na wšelakich in strumentach, zwjazajo staru a no wu hudźbu. Putnikowanje staršich a chorych ludźi do Róžanta Putnikowanje star šich a cho rych ludźi ze serb skich wosa dow do Róžanta bu dźe so botu, 9. me je. Wot 13 hodź. budźe přiležnosć k swja tej spowědźi. Modlenje swja teho ró žow ca započnje so w hodź. Róžowcej přizamknje so w 14 hodź. Boža mša, kotruž změje farar Michał Anders. Na njej wu dźěli so tym, kotřiž sej to pře ja, žałbo wanje cho rych. Po ke m šach po skići so swačina. Počesća Jakuba Nowaka-Horjanskeho Na křižowanišću mjez Łusčom, Horu a Banecami počesća tutu njedźe lu, 3. meje, w 15 hodź. duchowneho, domiznowědnika a spisowaćela Jakuba Nowaka-Horjanskeho. Pod pseudonymom Nean der pisacy Jakub Nowak je so na Horje pola Bóšic narodźił. K jeho česći poswjeća tam wopomnjensku taflu. Za wulět samostejacych so přizjewić Samostejacy ze serbskich wo sadow změja wutoru, 2. junija, swój lětuši zhro ma dny wulět z busom, kotryž po wjedźe do Choćebuza a do Błótow. Za jim cy njech so hač do wutory, 26. me je, w re dak ciji Katolske ho Posoła přizjewja, tele fo no we čisło ( ) Ča sy wot jězda busa z je dno tli wych wsow so njedźelu do wulěta wozjewja. Putnikowanje młodźiny do Krupki nowy termin prěnjeho zetkanja Młodostni wot 16 lět su přepro še ni wot njedźele, 26. julija, do Krupki putnikować. Woni na wró ća so pjatk, 31. julija. Při zje wić měli so zajimcy hač do pjatka, 26. junija, w Chró sći cach na farje, telefonowe čisło ( ) Po tym so přizje wjenja hižo nje přijimuja. Putnicy zetkaja so nje dźelu, 5. julija (nic 29. junija, kaž bě to dotal planowane), po nyš po rje w Chró sćicach na farje, štož je za wšitkich nowačkow wi nowa tosć. Nyšpor započnje so w 14 hodź. Putniska Boža mša w Krup ce budźe srjedu, 29. julija, w 10 hodź. Wohnjowi wobornicy do Róžanta Dźakna Boža mša wohnjo wych wobornikow ze Za rja dniskeho zwjazka Při Kló šterskej wodźe budźe pjatk, 8. meje, w 19 hodź. w hnadownej cyrkwi w Róžeń će. Wšitcy wobornicy kaž tež hosćo su k tomu přeprošeni. Zetkanje Drježdźanskich Serbow Serbja, jich přiwuzni a přećeljo su wutrobnje na pobožnosć ze serbskim superintendentom Janom Malinkom sobotu, 9. meje, w 15 hodź. do cyrkwje swjateho Józefa w Drježdźanach, Re hefeld ska hasa 61, přeprošeni. Po nyšporje zetkamy so w Šołćic kofejowni na Wurzenskej hasy k serbskej bjesadźe. Mariana Bubnerjec wot njedźele do njedźele njedźelu, 3. meje: 5. jutrowna Filipa a Jakuba Japsk 9,26-31 / 1 Jan 3,18-24 / Jan 15,1-8 póndźelu, 4. meje: Floriana Japsk 14,5-18 / Jan 14,21-26 wutoru, 5. meje: Sigridy Japsk 14,19-28/ Jan 14,27-31a srjedu, 6. meje: Antonije, Gundule Japsk 15,1-6 / Jan 15,1-8 štwórtk, 7. meje: Gizele, Borisa Japsk 15,7-21 / Jan 15,9-11 pjatk, 8. meje: Marije posrědnicy Japsk 15,22-31 / Jan 15,12-17 sobotu, 9. meje: Hrjehorja Japsk 16,1-10 / Jan 15,18-21 njedźelu, 10. meje: 6. jutrowna Gordiana Japsk 10, / 1 Jan 4,7-10 / Jan 15,9-17 městno za adresowy nalěpk rozšěrjenja Optimisća ćerpja, bjeztoho zo bychu žałosćili. Pesimisća žałosća, bjeztoho zo bychu ćerpjeli. Awtor njeznaty K P Časopis katolskich Serbow Wudawaćel: Towarstwo Cyrila a Metoda z.t., Póstowe naměsto 2, Budyšin Katolski Posoł spěchujetej Załožba za serbski lud, kotraž dóstawa lětnje přiražki Zwjazka, Swobodneho stata Sakskeje a Kraja Braniborskeje, a Drježdźansko- Miš njanske biskopstwo. Zamołwity redaktor: farar Michał Anders Adresa redakcije a rozšěrjenja: Póstowe naměsto 2 / Postplatz Budyšin / Bautzen telefon: ( ) telefax: ( ) Katolski@Posol.de internet: Postvertriebsnummer: F 8485 Lětny abonement płaći: 25 eurow, z póstom 50 eurow. Konto: TCM-Katolski Posoł IBAN: DE BIC: GEN 0 DEF 1 M O5 banka: LIGA Dresden kontowe čisło: BLZ: Ćišć: Łužiska ćišćernja, Budyšin Štóž w nastawkach swoje měnjenje zastu puje, ma je ze swojim mjenom pod pisać. Přinoški njekryja so stajnje z mě njenjom redakcije. K P 3. meje 2015 strona 134